«خسرو سینایی» از پیشگامان سینمای مستند ایران بود

«خسرو سینایی» از آن دسته فیلم‌سازان سینمای ایران بود که در چند رشته هنری تحصیل‌کرده بود و با تجربیاتی که در حوزه معماری و موسیقی کسب کرده بود وارد دنیای سینمای مستند شد. سینایی از پیشگامان سینمای مستند بود که با ساخت ده‌ها اثر فاخر در این زمینه سبب اعتبار سینمای مستند ایران شد.
کد خبر: ۴۰۸۶۶۸
تاریخ انتشار: ۱۲ مرداد ۱۳۹۹ - ۰۹:۵۹ - 02August 2020

«خسرو سینایی» از پیشگامان سینمای مستند ایران بودبه گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، «خسرو سینایی» از دانش‌آموختگان سینما بود که با تکیه بر تحصیلاتش در رشته معماری و موسیقی توانست نوعی از مستند اجتماعی را پدید آورد که از جهاتی منحصر به خود سینایی بود.

وی ازجمله پیشگامان سینمای مستند بود که تجربیات ارزشمند خود را در حیطه سینمای داستانی نیز آورد. فیلم به‌یادماندنی «عروس آتش» نمونه‌ای از آثار سینایی است. این فیلم هرچند متعلق به سینمای داستانی است اما نگاه و رنگ‌مایه‌های مستند قوم نگارانه را در آن می‌توان یافت.

سینایی با همه پشتوانه غنی و ارزشمندی که در سینمای مستند داشت و با وجود افتخارات متعددی که در این زمینه کسب کرد هیچ‌گاه جایگاه واقعی خود در سینمای ایران را کسب نکرد. سینایی می‌توانست در سینمای داستانی نیز به اعتبار و درجه سینمای مستند برسد اما پاره‌ای از مشکلات سبب شد که چنین اتفاقی برای او نیفتد. سینایی هرچند می‌توانست در خارج از کشور به فعالیت سینمایی خود ادامه دهد اما هیچ‌گاه چنین نکرد و تا پایان زندگی در ایران ماند. علاقه به ایران، فرهنگ و داشته‌های سرزمین پدری را می‌توان در آثار سینایی جستجو کرد.

«خسرو سینایی» کارگردان، فیلمنامه‌نویس، آهنگساز، نوازنده و شاعر، سال 1319 در ساری متولد شد. در سال 1337 از دبیرستان البرز دیپلم گرفت. سینایی اغلب در حوزه مستند اجتماعی فعالیت داشت. پس از آن به اتریش سفر کرد و از سال 1959 تا 1963 به تحصیل در رشته معماری در دانشکده فنی وین مشغول شد. او هم‌زمان به تحصیل آهنگسازی در آکادمی موسیقی و هنرهای نمایشی وین پرداخت و پس از آن به تحصیل در رشته سینما مشغول شد و در سال 1346 فارغ‌التحصیل شد.

وی از سال 1337 تا 1346 شاگرد «ویکتور وینکل باور» سرپرست بخش آکاردئون کنسرواتوار وین بود و در کنسرت‌های مختلف به‌عنوان تک‌نواز و عضو هیئت ارکستر کنسرواتوار شرکت داشت.

خسرو سینایی در سال 1346 به ایران بازگشت و به مدت پنج سال در وزارت فرهنگ و هنر مشغول به کار شد. او همچنین از سال 1351 تا 1354 نیز با سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران همکاری کرد. او از آن زمان تا سال 1371، به تدریس در رشته‌های کارگردانی، فیلمنامه‌نویسی، موسیقی فیلم، مستندسازی و … در دانشگاه و مراکز آموزشی و هنری پرداخت. وی نخستین فیلم سینمایی خود را در سال 1358 با نام «زنده باد ...» ساخت.

وی در سال 1387 و برای ساخت فیلم مستند «مرثیه گمشده» که به مسئله مهاجرت هزاران لهستانی به ایران طی سال‌های 1941 و 1942 می‌پرداخت، موفق به دریافت نشان ویژه کشور لهستان شد.

خسرو سینایی در طول فعالیت‌های هنری خود بیش از 120 فیلم کوتاه و بلند ساخت که علاوه بر نویسندگی و کارگردانی، ساخت موسیقی و تدوین برخی از آثارش را نیز بر عهده داشت.

خسرو سینایی که به دلیل عفونت ریه و ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان امیر اعلم تهران بستری شده بود، در 11 مرداد 1399 درگذشت.

از آثار سینمایی سینایی می‌توان به «جزیره رنگین»، «کویر خون»، «مثل یک قصه»، «عروس آتش»، «کوچه پاییز»، «در کوچه‌های عشق»، «یار در خانه»، «هیولای درون» و «زنده باد ...» اشاره کرد.

همچنین سینایی فیلم‌های مستند بسیاری از جمله؛ «راویان تاریخ»، «گواهان تاریخ»، «فرش، اسب، ترکمن»، «گفت‌وگو با سایه»، «آوازهای سکوت» و ... را در کارنامه خود به ثبت رسانده است

خسرو سینایی کتاب‌های از خود به یادگار گذاشته است. از میان آنها می‌توان به «فیلم‌نامه سپیدجامه»، «فیلم‌نامه عروس آتش»، «تاول‌های لجن»، «ترانه شاپرک‌های سفید»، «اتاق صورتی» و ... اشاره کرد.

جایزه «بهترین فیلم صنعتی» از جشنواره فیلم‌های صنعتی برای فیلم «آخرین حلقه زنجیر»، نشان «هنرمند با افتخار» از وزارت فرهنگ جمهوری لهستان برای فیلم «مرثیه گمشده»، جایزه انجمن بین‌المللی منتقدان فیلم (فیبرشی) به فیلم «عروس آتش»، جایزه گلدان بلورین انجمن مبارزان ضد فاشیسم در جشنواره کارلوی جمهوری چک برای فیلم «زنده باد...»، دیپلم افتخار هیئت داوران بین‌المللی در دومین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان، برای فیلم «آن سوی هیاهو»، از جمله افتخارات خسرو سینایی است.

انتهای پیام/ 161

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار