عزاداری برای سیدالشهدا (ع) مانند مبارزه حق و باطل است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، حجت الاسلام رضا غلامی رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا در مراسم عزاداری مسجد حضرت خدیجه کبری سلام‌الله علیها طی سخنرانی اظهار داشت: از امام رضا (ع) نقل شده که فرمودند: هرکس که عاشورا، روز مصیبت، اندوه و گریه‌اش باشد، خداوند روز قیامت را برای او روز شادی و سرور قرار می‌دهد. مجدداً از حضرت امام رضا (ع) نقل شده که فرمودند: هرگاه محرم فرا می‌رسید، پدرم حضرت موسی ابن جعفر (ع) دیگر خندان دیده نمی‌شد و غم و افسردگی بر او غلبه می‌یافت تا آن‌که ده روز از محرم می‌گذشت، روز دهم محرم که می‌شد، آن روز، روز مصیبت، اندوه و گریه پدرم بود.

 

 

وی افزود: همچنین از پیامبر گرامی اسلام (ص) روایت شده که خطاب به دختر بزرگوارشان (س) فرمودند: فاطمه جان! روز قیامت هر چشمی گریان است، مگر چشمی که در مصیبت و عزای حسین گریسته باشد، که آن چشم در قیامت خندان است و به نعمت‌های الهی مژده داده می‌شود. امام صادق (ع) نیز می‌فرمایند: هیچکس نیست که درباره حسین (ع) شعری بسراید و بگرید و با آن بگریاند، مگر آنکه خداوند بهشت را بر او واجب می‌کند و او را می‌آمرزد.

 

غلامی با بیان اینکه از امام حسین (ع) مشهور است که فرمودند: «انا قتیل العبرات لایذکرنی مومن الا بکی؛ من کشته اشکم؛ هیچ مومنی مرا یاد نمی‌کند مگر آنکه (به خاطر مصیبت‌هایم) گریه می‌کند، تصریح کرد: در جای دیگر امام حسین (ع) می‌فرمایند: چشم‌های هرکس که در مصیبت‌های ما قطره‌ای اشک بریزد، خداوند او را در بهشت جای می‌دهد. 

 

 

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا ادامه داد: از حضرت امام محمد باقر (ع) روایت شده که درباره کسانی که روز عاشورا نمی‌توانند برای زیارت امام حسین (ع) به کربلا سفر کنند نسخه‌ای ارائه می‌دهند و می‌فرمایند: بر حسین (ع) ندبه، عزاداری و گریه کند و از اهل خانه خود بخواهد بر او گریه کنند و در خانه عزاداری برپا کنند و یکدیگر را با گریه، تعزیت و تسلیت گویی در سوگ حسین (ع) در خانه‌هایشان ملاقات کنند. همچنین در جای دیگر از حضرت امام صادق (ع) نقل شده که فرمودند: هر چیزی پاداش و مزدی دارد، مگر اشکی که برای ما ریخته شود یعنی چیزی با آن برابری نمی‌کند و ثواب بی‌اندازه دارد.

 

وی افزود: شبیه همین روایات درباره زیارت قبر مطهر و منور امام حسین (ع) هم نقل شده است. امام حسین (ع) می‌فرمایند: هرکس مرا پس از مرگم زیارت کند، روز قیامت زیارتش می‌کنم و اگر هم در آتش باشد او را بیرون می‌آورم. این سوال مطرح می‌شود که فلسفه این همه تاکید و این همه اجر و ثواب برای عزاداری‌ها چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، ابتدا باید دید چه کار عظیمی از سوی امام حسین (ع) و اهل بیت و اصحاب امام انجام شده و چه اتفاق بزرگ و تکان دهنده‌ای برای ایشان رقم خورده که عزاداری برای ایشان اینقدر مهم و کلیدی است؟

 

 

غلامی با بیان اینکه در این زمینه ممکن است نظرات گوناگونی مطرح شود، گفت: مثلاً برخی می‌گویند: امام حسین (ع) در روز عاشورا شهید شد تا از این طریق باب شفاعت از شیعیان و نجات آن‌ها از جهنم باز شود. این‌ها خیلی به جنبه سیاسی واقعه عاشورا و رویارویی دو جریان حق و باطل کاری ندارند. بعضی دیگر می‌گویند: امام حسین (ع) شهید شد تا مقام «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ، ارْجِعِی إِلَىٰ رَبِّکِ رَاضِیَةً مَّرْضِیَّةً، فَادْخُلِی فِی عِبَادِی، وَادْخُلِی جَنَّتِی» محقق شود. کانه همه این حوادث فی‌نفسه اهمیت چندانی ندارد و فقط قرار است، مقدمه فراهم شود تا مصداق بارز این آیات شریفه انتهای سوره فجر ظهور و بروز پیدا کند. البته در روایت داریم که این آیات در وصف امام حسین (ع) است لکن محصول یک جهاد عظیم است. 

 

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا ادامه داد: بعضی دیگر معتقدند امام حسین (ع) شهید شد تا موضوع بیعت با یزید ملعون منتفی شود. یعنی واقعه عاشورا همه‌اش متمرکز است بر روی یک مساله و آن، پایان دادن به مسأله بیعت خواهی یزید است. برخی البته از یزید ملعون فراتر می‌روند و می‌گویند هدف امام در هم ریختن کل بساط شجره خبیثه بنی‌امیه بود. برخی دیگر بر این باورند که هدف امام حسین (ع) از قیام برای این بود که حق را به صاحب حقیقی‌اش برسانند و حکومت حقه اسلامی را تشکیل بدهند.

 

 

وی با اشاره به اینکه هیچکدام از این سخنان بهره کاملی از حقیقت ندارند، افزود: امام حسین (ع) در خصوص هدف اصلی نهضت عاشورا (ع) می‌فرمایند: «انّی لَم اخرُج اشِراً و لا بَطِراً و لا مُفسداً و لا ظالماً؛ انّما خَرجتُ لطلب الاصلاح فی امه جدّی؛ اریدُ ان آمُر بالمعروف و انهی عن المنکر و اسیرُ بسیره جدّی و ابی؛ من برای جاه طلبی و کام جویی و آشوبگری و ستمگری قیام نکردم، بلکه برای اصلاح در امت جدم قیام کردم؛ می‌خواهم امر به معروف و نهی از منکر نموده و به سیره جدم و پدرم عمل کنم.» در حقیقت، حرکت امام حسین (ع) ادامه حرکت نبوی (ص) و علوی (ع)، و برای اصلاح انحراف بزرگی است که در کل حرکت اسلامی رخ داده و دین خدا را به پوستینی وارونه تبدیل کرده است.

 

غلامی تصریح کرد: اینگونه نبود که اگر یزید ابن معاویه لعنه الله علیه، دست از بیعت خواهی می‌کشید، قیام امام حسین (ع) منتفی می‌شد؛ یا هدف اصلی این است که دعوت گسترده کوفیان فرصت تشکیل حکومت اسلامی را بوجود آورده و اگر این همراهی منتفی شود و امکان عملی شکل‌گیری حکومت از بین برود، قیامی دیگر در کار نخواهد بود. خیر، قیام امام هدف بزرگ‌تری داشت و آن، نجات اسلام راستین از خطر مرگباری بود که روی کار آمدن یزید فاسد نشانه بارز آن بود. یعنی شرایط جامعه اسلامی در طول حاکمیت جریان نفاق به جایی رسیده بود که جامعه اسلامی و بزرگان این جامعه که در میان آن‌ها بعضی صحابه رسول خدا (ص) هم حضور داشتند، در برابر حاکمیت فرد کثیفی، چون یزید که نه در خفا بلکه در علن، اشعار کافرانه می‌سرایید و فساد می‌کرد، سکوت کرده بودند و در یک جمله، دنیاطلبی جای حقیقت طلبی را گرفته بود.

 

 

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا با اشاره به اینکه در واقع، قیام امام قطعی بود، اما بیعت‌طلبی یزید یا دعوت کوفیان و ... شرایط را برای قیام مهیا کرده بود، تصریح کرد: هدف امام‌حسین (ع) نجات اسلام است. البته امام حسین (ع) جنگ طلب نبود و با ساز و برگ جنگی به سمت کوفه حرکت نمی‌کرد. حضور زن و بچه در کاروان امام (ع) کافی است تا همه متوجه شوند که برنامه امام جنگ نیست؛ لذا تا آخرین لحظه دست از ارشاد و نصیحت لشگر یزید نکشید. اما وقتی جنگ حتمی شد، امام (ع) شجاعانه و با به کار بستن همه تدابیر جنگید و به مظلومانه‌ترین شکل قابل تصور، به شهادت رسید.

 

وی افزود: اینکه در زیارت عاشورا عرض می‌کنیم «وَ جَلَّتْ وَ عَظُمَتْ مُصِیبَتُکَ فِی السَّمَاوَاتِ عَلَی جَمِیعِ أَهْلِ السَّمَاوَات» اغراق نیست. حقیقتاً ماجرای کربلا سرجمع با هیچ مصیبتی در عالم برابری نمی‌کند ضمن آنکه مصیبت دیده، یک انسان عادی نیست بلکه، ولی الله اعظم و سرور جوانان اهل بهشت است. پس هم کار امام (ع) به اندازه بعثت پیامبر (ص) کار بزرگی است چراکه هدف آن نجات اسلام است، و هم مصیبت وارد شده چنان عظیم است که نمونه‌ای برای آن یافت نمی‌شود. 

 

غلامی با طرح این سوال که چه نسبتی میان این کار عظیم و این مصیبت بی‌نظیر با عزاداری‌ها یعنی سیاه پوشی‌ها، روضه‌ها، سینه زنی‌ها و گریه‌ها وجود دارد؟ آیا عزاداری‌ها و گریه‌های ما فقط یک رفتار احساسی و عاطفی و از سر دلسوزی است؟، تصریح کرد: طبیعی است که در برابر این مصیبت، عواطف و احساسات کاملاً به میدان بیاید و هیج انسان با عاطفه‌ای نتواند سکوت کند، اما همه قضیه را نباید به رفتار احساسی و عاطفی تقلیل داد. آیا عزاداری و گریه ما برای تقرب به ساحت قدسی امام حسین (ع) و اهل بیت ایشان و باز کردن گره‌های ماست؟ یعنی می‌خواهیم از طریق توسل به امام (ع) حاجت روا شویم؟ البته این هم کاملا به حق است. چه کسی نزد خدای متعال آبرومندتر از امام حسین (ع)؟ چه کاری بهتر از واسطه قراردادن امام (ع) برای باز شدن گره‌های کور؟ اما این هم همه قضیه نمی‌تواند باشد. آیا عزاداری و گریه ما برای کاستن از بار سنگین گناهان و جلب رحمت و مغفرت الهی است؟ بله، زیرا در روایات هم وعده داده شده است.

 

 

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا با اشاره به اینکه هیچ راهی کوتاه‌تر از راه امام حسین (ع) برای جلب رحمت و مغفرت الهی و باز شدن باب عروج الی الله نیست، اما این هم کل قضیه نیست. تصریح کرد: آیا عزاداری و گریه ما برای برخورداری از بهشتی است که وعده داده شده است؟ طبق روایات فراوان، اجر عزادار و گریه کن مخلص امام، بهشت است، اما این هم کل قضیه نیست.

 

وی با طرح این سوال آیا عزاداری ما صرفاً یک مراسم سنتی برای بزرگداشت یک واقعه تاریخی است؟ گفت: حتماً چنین چیزی نیست. اولاً، واقعه عاشورا یک واقعه فراتاریخی است و ثانیاً، تبدیل این واقعه به یک رسم و سنت مذهبی و فرقه‌ای یک خیانت بزرگ است که هیچ‌گاه شیعه واقعی به آن تن نخواهد داد. هرچند خیلی وقت است روشنفکران غربگرا به دنبال این خیانت هستند. پس این عزاداری‌ها برای چیست؟

 

 

غلامی گفت: نقطه کانونی در عزاداری ما مدد گرفتن توامان از احساس و عقلانیت برای زنده نگه داشتن خطی است که اگر زنده نگه داشته شود، اسلام زنده خواهد ماند. من معتقدم این سیاه پوشی‌ها، این برافراشتن پرچم‌های سیاه، این به سینه زدن‌ها و گریه کردن‌ها، حلقه مهمی است از حلقات یک‌مبارزه تاریخی که یک سوی آن جریان حق است و سوی دیگر آن، جریان باطل است. همین که شما لباس مشکی به تن می‌کنید یعنی در حال مبارزه هستید. همین که پرچم عزای امام را بلند می‌کنید یعنی دارید مبارزه می‌کنید. همین که گریه می‌کنید و به سینه می‌زنید یعنی دارید مبارزه می‌کنید و خداوند خواسته تا این روحیه تا ابد در ما حفظ شود لذا پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: ان فی القتل الحسین حراره فی القلوب المومنین لا تبرد ابدا.

 

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا گفت: وقتی می‌گوییم که واقعه عاشورا را باید یک واقعه فراتاریخی در نظر گرفت، منظور این است که «کل یوم عاشورا و کل ارض عاشورا». یعنی تا زمانیکه یزیدیان در حال طغیانگری هستند مبارزه ادامه دارد و دوستداران و پیروان امام حسین (ع) و همین بچه‌های هیاتی در خط مقدم این مبارزه حضور دارند و هر کجا لازم باشد ابعاد مبارزه را گسترش خواهند داد تا ان‌شاءالله نوبت به مبارزه نهایی و سراسری برسد؛ آن مبارزه‌ای که در زیارت عاشورا از خداوند توفیق شرکت در آن را می‌طلبیم. 

 

 

وی ادامه داد: واقعیتِ این کاری که ما هر سال انجام می‌دهیم و با آن دشمنان اسلام تا این حد عصبانی می‌شوند، یک مبارزه است. تا حالا از خودمان نپرسیده‌ایم که چرا وقتی ایام محرم فرا می‌رسد، جریان غربزده این همه فحاشی می‌کند؟ تمام تلاش خود را برای ایجاد شک و تردید در مردم درباره حقیقت عزاداری‌ها و کمرنگ کردن مجالس روضه و سینه زنی می‌کنند؟ علت چیست؟ علت این است که تا این عزاداری‌ها هست و تا حقیقت آن به حاشیه نرفته، خط امام حسین (ع) و خط «هیهات من الذله» زنده است. 

 

غلامی افزود: این سیاه پوشی‌ها و این برپا نگهداشتن مجالس عزاداری برای امام حسین (ع) به هیچ وجه یک کار مستحبی نیست. مگر صیانت از خط امام حسین (ع) مستحب است که عزاداری‌ها مستحب باشد؟ و از مجموعه روایات هم به راحتی می‌توان استنباط کرد که برپا داشتن این مجالس بر همه ما واجب است. در واقع همانطور که اشاره شد، این عزاداری‌ها مبارزه است و کم گذاشتن در این زمینه یعنی کم گذاشتن در مبارزه. می‌گویند به جای هزینه کردن برای مجالس عزاداری به نیازمندان صدقه بدهید. البته صدقه دادن کار لازمی است و اتفاقاً اهل مسجد و هیات، همیشه از بقیه در صدقه دادن و دست نیازمندان را گرفتن جلوترند، اما صدقه دادن جای هزینه کردن برای عزاداری را نمی‌گیرد. هرکاری سر جای خود.

 

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا تصریح کرد: امسال ما متاسفانه با ویروس نحس کرونا مواجه هستیم. همه باید ضوابط و دستورالعمل‌های ستاد مقابله با کرونا را رعایت کنند و بحمدالله تا الان در اغلب مساجد و هیات‌ها این دستورالعمل‌ها به نحو احسن رعایت شده و به سند افتخاری برای شیعه تبدیل شده است. روشن است که رعایت ضوابط و دستورالعمل‌ها به مفهوم تعطیل کردن مجالس نیست بلکه به معنای پیدا کردن راه‌هایی است که هم بتوان به وظایف بهداشتی عمل کرد و هم مجالس را برپا نگهداشت. برگزاری مجالس در محیط‌های سرباز، برپایی روضه‌های خانوادگی، استفاده حداکثری از فضای مجازی و خیلی کار‌های دیگر که شاهدیم، انجام می‌شود، از همین راه‌هاست. 

 

انتهای پیام/ 141