به گزارش گروه بین الملل دفاع پرس، باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا روز دوشنبه گفت ایران باید دستکم به مدت یک دهه فعالیتهای هستهای خود را محدود نگه دارد.
وی در این مورد گفت: «در حقیقت، اگر ایران بپذیرد که برنامه هستهای خود را به تعداد سال دو رقمی، در همین سطحی که الان هست نگه دارد، یعنی در اصل با بازگرداندن بخشهایی از آن به عقب موافقت کند... اگر به این برسیم و راهی هم برای راستیآزمایی آن بیابیم، دیگر هیچ روشی برای آنکه به اطمینان بیشتری برسیم مبنی بر اینکه آنها یک سلاح هستهای نخواهند داشت، وجود نخواهد داشت.»
اوباما که در کاخ سفید با خبرگزاری رویترز گفتوگو میکرد، ادامه داد که هدف آمریکا این است که مطمئن شود که «دستکم یک سال بین زمانی که آنها بخواهند به سلاح هستهای برسند و زمانی که توان دستیابی به یکی را داشته باشند، فاصله باشد.»
وی در بخش دیگری از مصاحبه گفت: «سوال این است: اگر ما واقعا داریم یک توافق را نهایی میکنیم، چرا منتظر نمانیم و نبینیم که آیا واقعا توافقی حاصل میشود یا نه؟ آیا ایران مفادی را که ما اعلام کردهایم، میپذیرد؟ اگر ایران مفادی را بپذیرد که یک زمان گریز یک ساله را برای مدت 10 سال یا بیشتر، تضمین کند، و در طول آن دوره ما بدانیم که ایران در حال ساخت سلاح هستهای نیست، با توجه به بازرسیهایی که داریم و اطمینان خواهیم یافت که ایران برنامه مخفی ندارد، آنوقت چرا نباید این توافق را بپذیریم، در حالی که میدانیم جایگزینها، چه تحریم باشد و چه اقدام نظامی، اطمینان بیشتری در مورد مسئله ساخت سلاح هستهای توسط ایران به ما نمیدهد؟»
رئیسجمهور آمریکا در ادامه از برنامه بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیمصهیونیستی برای سخنرانی در کنگره آمریکا انتقاد کرد، اما گفت این اقدام اثر «مخرب دائمی» بر روابط آمریکا و اسرائیل ندارد.
وی همچنین به شدت از مواضع نخستوزیر اسرائیل در قبال مذاکرات هستهای انتقاد کرد و گفت در مورد نحوه حل مسئله هستهای، با نتانیاهو «اختلاف نظر اساسی» اساسی دارد.
اوباما در ادامه به انتقاد از طرح گروهی از سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه برای تصویب تحریمهای مشروط علیه ایران پرداخت و گفت چنین کاری، مذاکرات هستهای را تضعیف میکند.
وی افزود: «صراحتا میگویم، من بیش از آنکه نگران اظهارات نخستوزیر نتانیاهو باشم، از اقدامات کنگره که ممکن است مذاکرات را پیش از به سرانجام رسیدن، تضعیف کند.»
هرچند پس دور قبلی مذاکرات هستهای که هفته گذشته در ژنو برگزار شد، بسیاری از بروز پیشرفت در مذاکرات خبر دادند، اما اوباما در مصاحبه خود، گفت هنوز اختلاف نظرهای جدی میان طرفین وجود دارد و در پیشبینی یک سال قبل وی مبنی بر احتمال 50درصدی حصول توافق، تغییر چندانی صورت نگرفته است.
رئیسجمهور آمریکا در این مورد گفت: «من میگویم که هنوز هم احتمالا شانس اینکه ایرانیها به "آری" نرسند، بیشتر است، اما منصفانه است که بگوئیم آنها در مذاکرات جدیت به خرج دادهاند و به هر حال در داخل ایران هم مباحث سیاسی خودشان را دارند. در مقایسه با سه یا پنج ماه قبل، الان احتمال اینکه بتوانیم به توافق برسیم، احتمالا بیشتر است.»
وی در ادامه گفت اختلافاتش با نخستوزیر اسرائیل بحثی شخصی نیست و در صورتی که نتانیاهو در انتخابات 17 مارس پیروز شود، بار دیگر با او دیدار میکند. اوباما همچنین گفت ایران سابقه «مواضع ضداسرائیلی و ضدیهودی» دارد.
او با این وجود گفت نتانیاهو پیش از توافق موقت هستهای با ایران هم به شدت از آن انتقاد کرده بود، اما اظهاراتش نادرست بوده است. اوباما در این مورد گفت: «نتانیاهو همه جور ادعایی کرد، اینکه این یک توافق بد است، اینکه در نتیجه آن ایران در اثر تخفیف (تحریمی) 50 میلیارد دلار به دست میآورد، اینکه ایران به توافق پایبند نمیماند. اما هیچکدام از آنها به واقعیت نپیوست.»
وی افزود: «مشخص شد که در واقع در این مدت، ایران برنامه خود را پیش نبرده است. از بسیاری جهات هم عناصر برنامه خود را به عقب بازگردانده است.»
رئیسجمهور آمریکا در بخش دیگری از این مصاحبه گفت یک مسئله مهم این است که آیا ایران با بازرسیهای سخت از برنامه خود موافقت میکند یا نه. وی در این مورد گفت: «اما اگر آنها با این کار موافقت کنند، این از هر اقدام نظامیای که ما بخواهیم انجام دهیم یا اسرائیلیها بخواهند انجام دهند، موثرتر خواهد بود. اثر آن از تحریمها هم به مراتب اثرگذارتر خواهد بود.»
در ادامه متن کامل اظهارات رئیسجمهور آمریکا در مورد ایران در مصاحبه با رویترز آمده است:
وی در پاسخ به سوال رویترز در مورد اختلافش با نتانیاهو و سخنرانی وی کنگره، گفت: «خوب، اولا، من فکر میکنم که باید اول عمق رابطه ایالات متحده و اسرائیل را درک کرد. در دولت من، میلیاردها دلار به حمایت از امنیت اسرائیل تخصیص یافته، از جمله برای برنامه گنبد آهنین که از آنها در برابر موشکهایی که در طول مرز به سویشان شلیک شده، محافظت کرده است. همکاریهای اطلاعاتی بیسابقه است و این را هم فقط ما نمیگوئیم. این ارزیابیای است که دولت نتانیاهو هم اعلام کرده است. این رابطه، ناگسستنی است. بنابراین، باید تصریح کنیم که روابط ما تا چه حد مستحکم است.»
وی افزود: «نکته دوم این است که ما واقعا هدفی مشترک داریم، که آنها کسب اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای است. این چیزی است که من از زمانی که یک سناتور بودم، به آن متعهد بودهام. این تعهدی است که من پیش از آنکه رئیسجمهور شوم، رسما اعلام کردم و در این چند سال هم هرآنچه در رابطه با ایران انجام دادهام، در راستای همین سیاسی بوده است. اما در مورد نحوه رسیدن به این هدف، اختلاف نظر اساسی وجود دارد. به طور خلاصه، در مورد اینکه بهترین راه برای کسب اطمینان از اینکه ایران به سلاح هستهای دست پیدا نکند، چیست.»
رئیسجمهور آمریکا ادامه داد: «نخستوزیر نتانیاهو معتقد است که بهترین راه این است که یا تحریمها را دو برابر کنیم یا اینکه دست به اقدام نظامی زده و اطمینان یابیم که ایران به هیچوجه توان غنیسازی نداشته باشد. اما در سرتاسر جهان هیچ کارشناسی وجود ندارد که جدا تصور کند که با افزایش تحریمها، ایران برنامه هستهای خود را کنار میگذارد.»
وی افزود: «آنچه که ما از ابتدا با شکل دادن به یک رژیم قدرتمند تحریمی اعلام کردیم، این بود که آنچه میتوان انجام داد، این است که ایران را پای میز مذاکره بیاوریم. و با آوردن آنها پای میز مذاکره و وادار کردن آنها به مذاکره جدی، به نحوی که بتوانیم بفهمیم واقعا در داخل ایران چه میگذرد، خواهیم توانست آنچه دوره گریز خوانده میشود، را ایجاد کنیم، یک بازه زمانی که بدانیم اگر آنها بخواهند به سلاح هستهای برسند، زمان مشخصی از آنها خواهد گرفت.»
اوباما ادامه داد: «توافقی که داریم بر سر آن مذاکره میکنیم، میخواهد این اطمینان را به وجود آورد که بین زمانی که آنها بخواهند یک سلاح هستهای داشته باشند، تا زمانی که واقعا بتوانند به آن دست یابند، دستکم یک سال فاصله باشد. وقتی این ظرفیت گریز یک ساله ایجاد شد، آنوقت مطمئن خواهیم بود که اگر قرار شد آنها متوقف شوند، میتوانیم برای متوقف کردن آنها دست به اقدام نظامی بزنیم.»
وی افزود: «ما فعلا در میانه مذاکرات هستیم. آنچه ما دائما گفتهایم، این است که باید اجازه داد این مذاکرات پیش برود. اگر ایران با اینکه برنامه هستهای خود را به تعداد سال دو رقمی، در همین جایی که هست نگه دارد، یعنی در اصل عقبتر از آنچه که الان هست، ببرد. اگر به اینجا برسیم و راهی هم برای راستیآزمایی بیابیم، آنوقت از هر روش دیگری نسبت به عدم دستیابی آنها به یک سلاح هستهای، مطمئنتر خواهیم بود.»
رئیسجمهور آمریکا افزود: «الان، ایران ممکن است که با آن بازرسیهای سختی که ما بر آن اصرار داریم، موافقت نکند. آنها شاید با اینکه توان غنیسازیشان در سطحی پائین باشد، یعنی چیزی که برای کسب اطمینان از زمان گریز دستکم یک ساله لازم است، موافقت نکنند. اما اگر آنها با این کار موافقت کنند، این از هر اقدام نظامیای که ما بخواهیم انجام دهیم یا اسرائیلیها بخواهند انجام دهند، موثرتر خواهد بود. اثر آن از تحریمها هم به مراتب اثرگذارتر خواهد بود.»
وی ادامه داد: «چراکه میدانیم در طول دوران یک دههای که ما تحریمها را اعمال کردیم، ایران در پاسخ به تحریم از حدود 300 یا چند صد سانتریفیوژ، به دهها هزار سانتریفیوژ رسید.»
اوباما در پاسخ به این سوال که نظرش در رابطه با سخنرانی نتانیاهو در کنگره چیست، گفت: «میدانید، فکر میکنم نخستوزیر نتانیاهو در نگرانیهایش در مورد ایران، صادق است. با توجه به سابقه ایران و فعالیتهای به شدت تفرقه افکنانه و خطرناک این رژیم در منطقه، میتوان نگرانیهای اسرائیل در مورد ایران را درک کرد. ما هم (نگران) هستیم. اما آنچه که ما دائما گفتهایم، این است که باید بر هدف نهایی خود، که همان جلوگیری از دستیابی ایران به یک سلاح هستهای است، متمرکز بمانیم.»
وی ادامه داد: «رویکرد ما این است که، فکر میکنیم اینکه نخستوزیر هر کشوری چند هفته مانده به انتخاباتشان بیاید و در کنگره ما سخنرانی کند، اقدامی نادرست است. چراکه آنوقت اینطور به نظر میآید که ما داریم جانبداری میکنیم.»
او در پاسخ به این سوال که آیا با سوزان رایس مشاور امنیت ملی کاخ سفید که سخنرانی نتانیاهو را مخرب خوانده بود، موافق است، گفت: «نگرانی موجود نه فقط مربوط به سیاسی شدن روابط، بلکه نسبت به این مسئله است که موضوع سخنرانی نخستوزیر، یکی از موارد مورد اختلاف قوه مجریه (رئیسجمهور و تیم او) و طرف دیگر (کنگره) است.»
وی افزود: «فکر میکنم کسانی که این دعوت را انجام دادند و برخی از تحلیلگرانی که گفتند که این اقدام درستی بوده است، باید از خود بپرسند که آیا اگر زمانی که جورج دابلیو بوش جنگ عراق را آغاز کرد و دموکراتها هم کنگره را در دست داشتند، اگر آنها مثلا رئیسجمهور فرانسه را به کنگره دعوت میکردند تا مخالفت خود را ابراز کند، فکر میکنم که آنها آنوقت میگفتند که خوب، این کار درستی نیست. به شما تضمین میدهم تعدادی از تحلیلگرانی که الان این مسئله را تشویق میکنند، آن زمان میگفتند که این کار درستی نیست.»
رئیسجمهور آمریکا ادامه داد: «فکر نمیکنم این اقدام تخریبی دائمی به همراه داشته باشد. فکر میکنم این موجب انحراف از آنچه که باید بر آن متمرکز باشیم، میشود. تمرکز ما باید بر این باشد که چطور ایران را از دستیابی به سلاح هستهای بازداریم. به یاد داشته باشیم، زمانی که ما این توافق موقت را امضا کردیم، که برنامه ایران را متوقف کرد و غنیسازی سطح بالای آن را به عقب بازگرداند و در نتیجه امکان گریز هستهای حین مذاکرات را کاهش داد، زمانی که توافق موقت را اعلام کردیم، نخستوزیر نتانیاهو همهجور ادعایی کرد. اینکه این یک توافق بد است، اینکه در نتیجه آن ایران در اثر تخفیف (تحریمی) 50 میلیارد دلار به دست میآورد، اینکه ایران به توافق پایبند نمیماند. اما هیچکدام از آنها به واقعیت نپیوست.»
وی افزود: «الان مشخص شده که در واقع، در طول این دوره ما شاهد این بودهایم که ایران برنامه خود را پیش نبرده است. در بسیاری از جهات هم عناصر آن این برنامه به عقب بازگشته است. ما با بازرسیهایی که حتی از آنچه برخی حامیان توافق موقت اعلام کرده بودند هم سختتر بود، دیدی بیشتر از آنچه آنها دارند انجام میدهند، به دست آوردیم.»
رئیسجمهور آمریکا ادامه داد: «بنابراین، سوال این است: اگر ما واقعا داریم یک توافق را نهایی میکنیم، چرا منتظر نمانیم و نبینیم که آیا واقعا توافقی حاصل میشود یا نه؟ آیا ایران مفادی را که ما اعلام کردهایم، میپذیرد؟ اگر ایران مفادی را بپذیرد که یک زمان گریز یک ساله را برای مدت 10 سال یا بیشتر، تضمین کند، و در طول آن دوره ما بدانیم که ایران در حال ساخت سلاح هستهای نیست، با توجه به بازرسیهایی که داریم و اطمینان خواهیم یافت که ایران برنامه مخفی ندارد، آنوقت چرا نباید این توافق را بپذیریم، در حالی که میدانیم جایگزینها، چه تحریم باشد و چه اقدام نظامی، اطمینان بیشتری در مورد مسئله ساخت سلاح هستهای توسط ایران به ما نمیدهد؟»
وی افزود: «هیچ دلیل موجهی وجود ندارد که نگذاریم مذاکرات پیش برود. آنوقت توافق را نشان داده و خواهیم گفت این توافقی است که ما بر سر آن مذاکره کردیم، آیا این توافق معقول به نظر میرسد؟ اطمینان دارم که اگر واقعا توافقی به دست آید، توافقی خواهد بود که به احتمال زیاد از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری خواهد کرد.»
انتهای پیام/ک.ف
