سرآغاز فروپاشی محور عربی سعودی پس از آشتی نیمه‌کاره با قطر
به گزارش گروه بین‌الملل دفاع‌پرس، به نقل از روزنامه الاخبار هنگامی که چهار کشور عربی یعنی عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و بحرین تصمیم به قطع روابط با قطر و محاصره این کشور گرفتند تا آن را مجبور به اجرای خواسته‌های خودشان که مغایر با حاکمیت قطر بود، کنند هرگز انتظار نداشتند که پس از گذشت سه سال محور چهار جانبه آن‌ها به دوقسمت تقسیم شود.
در حال حاضر در یک سوی این محور عربی عربستان با بحرین قرار دارند و در سوی دیگر آن امارات و مصر. عربستان سعودی در این مرحله بنا به دلایلی که مهمترین آن‌ها تغییر دولت در ایالات متحده و تغییر سیاست‌های این کشور علیه ریاض است مجبور شده برای آشتی مصلحتی با قطر اقدام کند. در این میان بحرین با حمایت از این تحرکات عربستان در تلاش برای قانع کردن قطر به آشتی است.
اما در طرف مقابل، امارات و مصر که رویکرد متفاوتی دارند تاکنون واکنش رسمی به این آشتی عربی نشان نداده و سکوت کرده اند. درست است که عربستان به هیچ وجه به دنبال صلح کامل با دوحه و آنکارا که اخوان المسلمین را در خود جای داده‌اند نیست، اما تصمیم گرفته به برخی محدودیت‌های خود در رابطه با این دو طرف پایان دهد. همین امر موجب عمیق‌تر شدن شکاف‌ها میان ریاض با ابوظبی و قاهره می‌شود؛ به ویژه اینکه «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی را برای اعمال شرایط سخت در زمینه هرگونه اقدام به آشتی با قطر تحت فشار قرار می‌دهد.
علاوه بر آن پایگاه ترکیه در دوحه و روابط قطر با ایران و ترکیه دیگر مانند گذشته نقطه دشمنی ریاض با دوحه نیست؛ چرا که عربستان ترجیح می‌دهد در مرحله آغاز کار دولت جدید آمریکا موضع آرام‌تری در قبال قطر پیش بگیرد، به ویژه در شرایط پیچیده‌ای که خاورمیانه و منطقه عربی اکنون دچار آن شده است.
در این شرایط «دونالد ترامپ» رئیس جمهور کنونی آمریکا که در انتخابات این کشور شکست خورد و در آستانه خروج از کاخ سفید قرار دارد، همه تلاش خود را به کار بسته تا طرف‌های درگیر پرونده بحران خلیج فارس را دست کم مجبور به یک آشتی نصفه و نیمه بکند. علت این اصرار ترامپ به آشتی عربستان با قطر کسب یک دستاورد خارجی در پرونده خاورمیانه است در واقع ترامپ می‌داند با ورود «جو بایدن» رئیس جمهور منتخب آمریکا به کاخ سفید عربستان مجبور به پایان دادن به محاصره قطر می‌شود؛ بنابراین می‌خواهد قبل از پایان دوره ریاست جمهوری خود این دستاورد را به نام خودش ثبت کند، حتی اگر به قیمت هزینه‌های بالا برای هم‌پیمان سعودیش باشد.
بر این اساس آشتی نصفه و نیمه عربستان با قطر به هیچ وجه مورد حمایت رسمی امارات و مصر نیست. سکوت دو طرف در قبال بیانیه‌های مثبت صادر شده توسط عربستان سعودی و قطر و کویت و ایالات متحده در زمینه حل بحران خلیج‌فارس بیانگر همین امر است. برخی معتقدند که خروج یک جانبه ابوظبی از جنگ یمن که به شکل محدود اتفاق افتاد و ناامیدی عربستان از هم پیمان اماراتی خود موجب شده تا بدون مشورت با آن و در نادیده گرفتن منافع ابوظبی اقدام به پایان محاصره قطر کند.
درباره موضع مصر در آشتی عربی باید بگوییم که این کشور تمایلی به انجام سریع آشتی ندارد و از آنجایی که مصر یک کشور عربی در منطقه آفریقا محسوب می‌شود تا حدود زیادی در تصمیم گیری برای از سرگیری روابط خود با قطر یا ادامه تحریم این کشور به شکل جداگانه می‌تواند مستقل از شیخ نشینان خلیج فارس عمل کند.
اما مهمترین چالش در این میان مربوط به مخالفت امارات با پایان تحریم قطر است و سعودی‌ها در تلاش‌اند به ابوظبی اطمینان دهند که در صورت آشتی با قطر کمترین آسیب به اماراتی‌ها وارد شود.
از سوی دیگر برخی منابع گزارش می‌دهند که مصر و امارات منتظر آغاز فعالیت دولت جدید آمریکا به ریاست جو‌بایدن هستند تا درباره آشتی با قطر تصمیم بگیرند؛ چرا که آن‌ها به دنبال یک آشتی کامل با دوحه نیستند.
انتهای پیام/
