به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع‌پرس، آمریکا پس از خروج از برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ که با تحریک لابی‌های آل سعود و رژیم صهیونیستی انجام شد، دومینوی خروج از پیمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را آغاز کرد. برجام تنها قرارداد بین‌المللی نبود که ترامپ رسما از آن خارج شد، بلکه این رئیس جمهور افراطگرا و قانون‌گریز متهم به خروج از پیمان پاریس، پیمان تجاری و پیمان تجاری اقیانوس آرام، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و تهدید به خروج از پیمان آتلانتیک شمالی ناتو و سازمان تجارت جهانی است.
آمریکا تا پیش از روی کارآمدن ترامپ جهت کسب وجهه بین‌المللی و نظم دهنده جهان و محیط بین‌المللی خود را ملزم به عضویت در سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای کرده بود، اما ترامپ با هنجار شکنی آمریکا را نه‌تنها ملزم به رعایت نکردن قانون، بلکه با خروج از این پیمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، وجهه بین‌المللی آمریکا در محیط جهانی خدشه‌دار کرد. تا جایی که این هنجارشکنی در بعد داخلی با سرکوب رنگین و سیاه پوستان و کوتاه کردن دست آنان از امتیازات مهم شهروندی، کشیده شد و بحران کویید ۱۹ و مشکلات اجتماعی و اقتصادی براین ناهنجاری‌ها افزود.
علاوه بر این سیاست قلدرمآبانه ترامپ در مورد ایران در وضع تحریم‌های کشنده و فشار حداکثری سبب شد تا یاران دیروز آمریکا یعنی سه قطب اصلی اتحادیه اروپا؛ آلمان، بریتانیا و فرانسه نیز با ماندن در برجام برای احیای آن و مذاکره با تهران تلاش کنند و ترامپ حتی نتوانست در مورد ایران به یک اجماع کامل بین‌المللی دست یابد. از طرفی اعمال تحریم‌های دارویی در نهایت ناجوانمردی در حوزه دیپلماسی می‌باشد که ترامپ آنرا علیه جمهوری اسلامی ایران بکاربست و با سیاست فرار به جلو توسط مایک پمپئو نیز اعلام شد که تحریم‌ها شامل دارو نخواهد بود، اما واقعیت غیر از این است آمریکا در مواجهه با رقبا و مخالفانش با تحریم غیر مستقیم اقلام بشردوستانه از غذا و دارو به عنوان اسلحه علیه غیر نظامیان در طول چند دهه گذشته بهره برده است که در دوران ترامپ اعمال چنین سیاستی به اوج خود رسیده است.
ترامپ هیمنه آمریکا را به‌عنوان یک ناظم بین‌المللی با این اقدامات نابهنجارانه در این مدت چهار سال درهم شکست. و اتحادیه اروپا که متحد دیرین ایالات متحده آمریکا در طول ادوار گذشته بود، در دوره ترامپ دچار اختلاف و دوری از سیاست‌های آمریکا شد، ترامپ با اجرای سیاست تحریم به دنبال اصلاح رفتار ایران در منطقه غرب آسیا بود، اما غافل از این بود که خود با ناهنجاری‌های سیاسی آمریکا را به بیراهه کشید و هزینه‌های فراوانی برگردن سیاستمداران بعدی گذاشت و با افول قدرت نرم آمریکا جو بایدن دموکرات که پیروز انتخابات سوم نوامبر ۲۰۲۰ بود، حالا با گرفتاری‌های فراوانی که میراث سیاست ترامپ در طول چهار سال گذشته می‌باشد، مواجه خواهد بود.
در موضوع حقوق بشر که سالیان گذشته آمریکا بر طبل آن برای مهار و سلطه در رقبا و مخالفان خود می‌کوبید، در دوره دونالد ترامپ با اعمال سیاست‌های تبعیضانه و سرکوب رنگین پوستان و سیاه پوستان آمریکا خود زیر سوال رفت و دیگر آمریکا نمی‌تواند مدعی حقوق بشر در جهان باشد؛ چراکه در داخل جامعه آمریکا تبعیض و بی‌عدالتی بیداد می‌کند در حال حاضر، چندپارگی‌های جمعیتی نژادپرستانه و یا لیبرالیستی که محصول گفتمان سرمایه‌داری است، مدت‌هاست که سر باز کرده و هر از گاهی با اتفاقی جدید شعله‌ورتر می‌شود. یکی از شعار‌های بایدن در انتخابات برداشتن این بی‌عدالتی نژادی در آمریکا بود و به همین دلیل اعضای اصلی کابینه خود را از سیاه پوستان انتخاب کرد تا به همگان نشان دهد که وی در جهت رفع تبعیض نژادی گام برداشته است.
در حال حاضر جو بایدن دموکرات، قدرت نرمی که ترامپ با سیاست‌های نابهنجارانه خود آن را تضعیف کرده است، را باید مجددا احیاء کند و پوپولیسم سیاسی که رئیس جمهور جمهوری خواه آمریکا آن را در سطح داخلی و خارجی ترویج داده است، را مجددا اصلاح کند. ترامپ آن قدرت نرمی که اوباما در هشت سال ریاست جمهوری خود با متحدان اروپایی‌اش برقرار کرده بود، با خروج از برجام و پیمان‌های مهم بین‌الملی که آمریکا عضواصلی آن بود را از دست داد تا یک آمریکای منزوی و فقط متکی به زور در جهان باقی بماند.
نکته بعدی جنگ سردی که در دوران ترامپ علیه چین آمریکا آغاز کرد و این جنگ سرد با اعمال حریم‌ها علیه چین آغاز شد تا اژد‌های زرد آسیا نیز به تقابل با این قدرت اول جهان بپردازد و این درحالی بود که در دوران اوباما روابط آمریکا با چین یک روابط رقابتی بود تا تقابلی، اما ترامپ این روابط را به تقابل و یک نزاع سیاسی در سطح بین‌المللی تبدیل کرد که سبب کاهش قدرت نرم و اثر گذار آمریکا در جنوب شرق آسیا شد؛ چراکه به هرحال چین یک قدرت جهانی است و تاثیرگذاری را در منطقه خود دارد. وزیر امور خارجه چین، طی اقدامی بی‌سابقه اعلام کرد که این کشور در جنگ سرد با آمریکا به سر می‌برد و اقدامات تقابلی آمریکا را بی‌پاسخ نخواهد گذاشت.
روابط با رژیم صهیونیستی و اعمال خواسته‌های آن در منطقه غرب آسیا از دیر باز یکی از چالش‌های سیاست خارجی آمریکا در ادوار گذشته بوده است در دوران گذشته آمریکا بر تشکیل دولت مستقل فلسطینی در کنار خواسته‌های اسرائیل تاکید داشت، اما در دوران ترامپ، این رئیس جمهور ناسیونالیست آمریکا بیشترین امتیازات را به صهیونیست‌ها در سرزمین‌های اشغالی داد و به‌خاطر این رژیم نیز بیشترین تحریم‌ها و فشار‌ها را به ایران در منطقه آورد و حتی قائل به تشکیل دولت مستقل فلسطینی در سرزمین‌های اشغالی نیز نبود و موضوع معامله قرن و تشکیل یک دولت فلسطینی خارج از سرزمین‌های اشغالی نیز با پیگیری‌های ترامپ و حمایت مشاوران آن از جمله جرارد کوشنر داماد وی انجام شد که متعاقبا بحث روابط کشورهای عربی منطقه با رژِیم صهیونیستی و عادی‌سازی با آن پیش کشیده شد. این دلبستگی دیوانه وار و مطیع بودن ترامپ به رژیم صهیونیستی و شخص نتانیاهو، در نزد افکار عمومی منطقه دور از چشم نمانده است و بدون شک ملت‌های مسلمان منطقه این نوع بی‌عدالتی‌ها و تبعیض‌ها را خواهند دید که بدون شک در دراز مدت بر افول قدرت نرم آمریکا اثرات مستقیم خواهد گذاشت.
عدم مدیریت بحران بیماری کئید ۱۹ یا همان ویروس کرونا نیز درآمریکا که سبب رکورد شکنی درناقلان وکشته‌های ناشی از انتقال این ویروس درجهان می‌شد، یکی دیگر از چالش‌های دونالد ترامپ درطول یک سال گذشته محسوب می‌گردد؛ که عدم اعتماد وبدبینی را دربین شهروندان آمریکائی نسبت به عملکرد دولت آمریکا ایجاد کرد. ترامپ درسال گذشته بجای مدیریت بحران ویروس کرونادرایالت‌های مختلف آمریکا، بیشتر تمرکز خود را بر رقابت‌های انتخاباتی با جو بایدن گذاشت و همین موضوع از دید اصحاب رسانه دور نماند؛ که سبب کاهش محبوبیت وی و کاهش قدرت نرم آمریکا در سطح داخلی وخارجی نیز شد.
قتل جورج فلوید سیاه پوست در شهر مینیاپولیس ایالت مینه‌سوتا توسط پلیس ایالتی نیز سبب بروز ناآرامی‌هایی در سطح داخلی آمریکا نیز شد که به‌تدریج به خشونت‌های خیابانی کشیده شد که در طول چند دهه از دوران ریاست جمهوری آمریکا امری بی‌سابقه بوده است موضع‌گیری سیاه پوستان و رنگین پوستان علیه سیاست‌های ترامپ که در انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر ۲۰۲۰ به عنوان پاشنه آشیل وی خود را نشان داد و در رای‌گیری‌ها اثر مستقیم خود را برجای گذاشت. و این عدم استقبال جامعه سیاه پوستان و رنگین پوستان آمریکا به نفع ترامپ در انتخابات سوم نوامبر ۲۰۲۰ خود نشان از کاهش قدرت نرم آمریکا در دوران ریاست جمهوری وی بود.
اظهارات جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در نوع خود جالب‌توجه است؛ وی اخیراً خبر از پایان نظم تحت رهبری آمریکا در دنیا داده و پیش‌بینی کرده است که بعد از دوران کرونایی شاهد افول قدرت نرم آمریکا و سر برآوردن قدرت‌های جدید جهانی خواهیم بود. و دیگر از هژمونی آمریکا در نظام بین الملل خبری نخواهد بود.
به‌طورکلی دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ بیش از آنچه که وجهه بین‌المللی آمریکا را در جهان باید بالا می‌برد، با روند نزولی به شدت کاهش پیدا کرد و اثرات این تنزل در حال حاضر در سیاست داخلی و جامعه آمریکا بیش از پیش مشهود است و جهان باید شاهد روند نزولی آمریکا در دوران پساترامپ باشد، میراثی که برای جوبایدن در شروع کار خو در کاخ سفید باقی مانده است.
گزارش از رضا مهرعطا
انتهای پیام/ ۴۶۱
