به گزارش دفاع پرس، زندگی نامه و خاطرات هنری و فرهنگی استاد احمدعلی راغب خالق نغمههای جاودانه انقلاب در مراحل نهایی آماده سازی و انتشار است.
از استاد احمد علی راغب، آثار جاودانه و متنوع در حوزه موسیقی انقلاب همچون «بابا خون داد»، «بانگ آزادی»، «خجسته باد این پیروزی»، «راه رجا»، «شهید مطهر»، «آمریکا ننگ به نیرنگ تو»، «همشاگردی سلام»، «مدرسه ها وا شده» و بسیاری آثار دیگر در حافظه مردم به جامانده است.
آنچه در ادامه میخوانید حاصل گفتوگو با محسن صفاییفرد گردآورنده کتاب خاطرات استاد راغب با عنوان «بانگ آزادی» است که اینک توسط دفتر مطالعات جبهه فرهنگی در آستانه انتشار است.
فارس: از چه زمانی جمع آوری خاطرات استاد را شروع کردید ؟
گفت و گوها از سال 89 شروع شده و تا 93 به صورت مقطعی ادامه داشته است.
فارس: به تنهایی مصاحبهها را انجام میدادید؟
خوشبختانه یا متاسفانه فرصت گفتوگو با استاد راغب یک مقدار طولانی شد و در این مدت طولانی دو نفر از دوستان ما در مجموعه مسئولیت مصاحبهها را بر عهده داشتند. بار اول، آقای «مهدی چیتساز» گفتوگوها را گرفتند و بعد توسط آقای مرتضی قاضی گفتوگوها ادامه پیدا کرد تا نهایتا مجموعه مصاحبههای قبلی برای تدوین و آمادهسازی در قالب کتاب در اختیار من قرار گرفت؛ البته 5 جلسهای را هم من به صورت تکمیلی و پرسش از برخی ابهامات، خودم با آقای راغب مصاحبه کردم و در نهایت شخصا مشغول تدوین کتاب شدم.
فارس: در مورد کلیت گفتوگو ها و کتاب، مقداری توضیح بدهید؟
گفتوگوها با استاد احمدعلی راغب بخشی از مجموعه گفتوگوها و مصاحبههای تاریخ شفاهی سرود و موسیقی انقلاب اسلامی است که در دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب در حال انجام هست و همزمان با کاری که من در مورد استاد راغب در حال انجام بودهام دوستان دیگری در حال مصاحبه با چهرههای دیگر موسیقی انقلاب هستند که به محض آماده شدن آنها هم رونمایی خواهد شد.
انتشار این کتابها باعث خواهد شد تا بخشی از ناگفتههای موسیقی انقلاب اسلامی یا بخشی از ناگفتههای موسیقی در دوران انقلاب اسلامی به بیان بیاید و قابل استفاده بشود؛ به طور کلی آهنگسازها نسبت به خوانندهها در معرض بیمهری هستند. هر چه خواننده شناخته شدهتر هست ما آهنگساز را که خالق اصلی اثر محسوب میشود، نمیشناسیم یا کمتر میشناسیم. خب، نام احمدعلی راغب بیشک نامی است که شکل موسیقی ارکسترال و سازی موسوم به انقلابی در کشور ما مدیون اوست.
وقتی من با گستره کارهای وی آشنا شدم با خودم این قاعده را مرور میکردم که اگر از هر هنرمند برای ماندگار شدنش دو سه تا اثر خاطرهانگیز و جاودانه به یادگار بماند کافی است اما کارنامه احمدعلی راغب را که مرور کنیم، میبینیم تعداد کارهای ماندگار، خاطرهانگیز و آشنای وی برای مردم به عددی بالای ده ـ بیست قطعه میرسد. این به نظرم یک شاهکار است و تنها میماند غفلت ما که چرا در این سالها سراغ چنین هنرمندانی نرفتیم و برای استفاده در گمگشتگیهای امروز در فضای هنر و فرهنگمان، پای تجربهها و دغدغههایشان ننشستیم.
البته تعداد کل آثار آقای راغب هم قابل توجه است. در طول این سالها آهنگسازی برای پانزده آلبوم موسیقی به صورت مستقل و ساخت چیزی بیشتر از هزار قطعه موسیقی که از طریق صداوسیما پخش شده، بسیار قابل توجه است.
اگر بخواهم اسم ببرم طبیعتا خیلی از اثاری را که احمد علی راغب برای مردم ساخته، آشناست. از اولین کارهایی که او انجام داده موسیقی قطعه مشهوری بود با عنوان «بانگ آزادی» که اوایل انقلاب قبل از اینکه اولین سرود ملی جمهوری اسلامی ساخته شود، کسانی در سطوح عالی نظام دنبال این بودند که این سرود را به عنوان سرود ملی انتخاب کنند که چون خود استاد به دلیل طولانی بودن مخالف بودند، نشد ولی میدانید که همچنان در بخشهای مختلف برنامههای رادیویی این سرود پخش میشود و مردم میشناسند؛
این بانگ آزادی است
کز خاوران خیزد
فریاد انسانهاست
کز نای جان خیزد
بعدها کارهای دیگری در آن سالها مثل «سرود شهید مفتح»، سرود «شهید مطهر»، یا اثر جاودانه «خجسته باد این پیروزی»، سرود ماندگار «آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو»، سرود مشهور «بابا خون داد» و دیگر سرودهای مشهوری که بعدا در فضای کودکانه سالهای بعد ساخته شد و آهنگساز و خالقش آقای راغب بودند کارهایی مثل «همشاگردیها سلام»، «مدرسهها وا شده»، اینها هم نمونههایی از آثار وی در سالهای بعد و در دهه هفتاد است.
ضمن اینکه آلبومهای مشهوری در موسیقی پاپ که نسل اول موسیقی پاپ بعد انقلاب هست با آهنگسازی آقای راغب درمیآید، منتشر میشود؛ آثاری مثل رقص گلها با صدای عباس بهادری که در آن ایام خیلی خیلی مورد استقبال قرار گرفت و موجی را ایجاد کرد؛ همچنین قطعات دیگری در فضای متناسب با تحولات اجتماعی ـ سیاسی سالهای بعد مثل قطعه سرود امداد که سالیان سال است هنوز هم که هنوز است ایام جشن نیکوکاری از آن استفاده میشود؛ سرود سارایوو که برای تحولات بوسنی ساخته شد تا برسد به تجربه و ژانری که اساسا آقای احمدعلی راغب در موسیقی سوگ ایجاد کردند و یک شکلی از سوگ حماسی را در موسیقی پس از انقلاب ایجاد کردند خب این شکل درست است با سرود شهید مطهری شروع شد با آثاری که برای شهید مفتح ساخته شد برای شهید حداد عادل ساخته شد برای مرحوم اقای طالقانی ساخته شد برای شهید بهشتی اثر ماندگار حدیث درس ساخته شد اما این راه و فکر موسیقیایی ادامه پیدا کرد حتی در سالهای اخیر ما قطعه «مشق خون» را از کارهای استاد احمدعلی راغب شنیدیم که آن هم کار شنیدنی و اثرگذاریست مجموعه همه این آثار در واقع اتفاقات خوب و تجربههای بزرگ و شنیدنی و خاطرهانگیز برای مردم برای تاریخنگار، برای فرهنگنویس حوزه موسیقی دغدغه میشود تا سراغ چنین استادی برود و در واقع تجربیات و خاطرات زندگی وی را جمع آوری کند.
فارس: ویژگی اصلی خاطرات آقای راغب چیست که به سراغ جمعآوری خاطرات او رفتید؟
برجستگی اساسی که در زندگینامه و خاطرات استاد راغب هست یکی باز شدن فضای موسیقی بعد انقلاب هست که بالاخره نسل آدمهایی مثل آقای راغب این راه را باز کردند؛ تلقی اول انقلاب این بود که موسیقی جزو هنرهای تحریف شده است در حالی که با آثار و خلاقیتها و تلاشهای کسانی مثل استاد راغب این راه باز شد؛ مرور این تجربه گشایش راه خط شکنی باز کردن مسیر برای موسیقی انقلاب خیلی خیلی لازم و خاطرهانگیز است بخش دیگری از اهمیت این کارها اهمیت تاریخی اجتماعی این اثار است؛ به هر حال این آثاریست که در یک دوران بسیار بسیار متلاطمی از تغییرات اجتماعی جامعه ما ساخته شده و پیوستگی خیلی زیادی با آن تغییرات دارد اینکه هر روز یکی از بزرگان نظام و جامعه ما به شهادت میرسید؛ خب یک تاثیری را روی جامعه میگذاشت و اینکه موسیقی میآید بازتاب آن میشود مطالعه این جذاب است به لحاظ اجتماعی سیاسی.
گذشته از همه اینها بالاخره هر آهنگسازی در هر ژانری که کار میکند اگر موفق شود اثار ماندگار و جاودانه بسازد دیگران و کسانی که دنبال این هستند که رموز ماندگاری یک قطعه را یک اثر موسیقی را بشناسند برایشان مغتنم خواهد بود که بروند با خالق آن آثار گفتوگو کنند و بفهمند که چطور شد که چنین اثری اینچنین نوشته شد و ساخته شد بخشی از جذابیتهایی که در مصاحبهها و در کتاب آقای راغب خوانندگان خواهند خواند یقینا برمیگردد به شرایطی که این آثار درونش ساخته شده است.
فارس: این مجموعه قرار است با چه عنوانی منتشر شود؟
اسم کتاب «بانگ آزادی» است؛ هم از جهت اینکه یکی از مشهورترین آثار استاد راغب و یکی از مهمترین آثار موسیقی انقلاب که موقعی که ساخته شد و همین الان هم گوش میدهیم تداعیگر همه آن چیزیست که در کارنامه آقای راغب و در موسیقی انقلاب اسلامی از شعارهای مردم از تاریخ و فرهنگ مردم از عظمت کاری که در کار موسیقی انقلاب انجام شده تا شهرت و محبوبیت این اثر این قطعه بانگ آزادی به نظرم یک قطعه خاص است که به نام احمد علی راغب که طبیعتا به عنوان آهنگساز ثبت شده تصمیم گرفتیم که اثر را با یادآوری و تداعی این قطعه ماندگار نامگذاری کنیم؛ نکته دیگری که این کار دارد خود همین عنوان بانگ ازادی به عنوان یک قطعه موسیقی به خودی خود نشان دهنده تحولیست که در موسیقی و موسیقی پس از انقلاب اتفاق افتاده؛ پس از جهات مختلف عنوان کتاب بانگ ازادی عنوان خوبی بود برای مروری بر کارنامه یکی از بزرگترین آهنگسازان پس از انقلاب.
فارس: زمان انتشار کی است؟
واقعیتش ما به دلیل تاخیری که در نهاییسازی کار انجام شد تصمیم گرفتیم که با وجود اینکه یک قدری فرآیند انجام کار طولانی شده در انتشار عجله نکنیم و من فکر میکنم دو هفتهای است که من کار را به طور کلی تحویل ویراستار اثر دادم قصدمان این است که یک کار با کیفیت و ارزندهای به حوزه موسیقی انقلاب و پژوهشهای آن عرضه شود با این حالی پیش بینی ما این است که تا آخر اردیبهشت کارهای آمادهسازی کتاب انجام شود و اگر بخت یار باشد و خدا توفیق دهد انشالله برای سوم خرداد و سالروز انتشار اثر خاطرهانگیز «خجسته باد این پیروزی» بتوانیم در نشستی که به مرور و بررسی آثار هنری استاد احمد علی راغب میپردازیم این کتاب را هم رونمایی کنیم.
فارس: خود شما قبل خاطرات و بعد خاطرات اقای راغب دیدتان نسبت به اقای راغب عوض شد ؟شنیدن این خاطرات تاثیری روی نگاهتان داشت ؟
نه؛ من به عنوان کسی که علاقمند به موسیقی انقلاب بودم و بارها و بارها آثار آقای راغب را شنیده بودم و از طرفی در گروههای سرود آثار او را بارها خوانده بودیم بعدها چون هر جا هم قدم گذاشتیم ردپای این آثار را میدیدیم مثلا در دوران سربازی که خدمت میکردم هر چی گروه موزیک پادگانی مینواخت آثار اقای راغب بود؛ دائما احساس میکردم که ای کاش بتوانم روزی با خالق این آثار گفتوگو کنم و حرفهایش را بشنوم، سالهایی بود که من تشنه این بودم که حرفها و ناگفتههای خالق این آثار را جمعآوری کنم، هم خودم استفاده کنم و هم به دیگر علاقمندان این اثار بدهم بنابراین جز برآورده شدن یک آرزو برای من چیز دیگری نبوده این گفتوگو و مصاحبتی که با حضرت آقای راغب برای من پیش آمد و توفیقی که در شنیدن اسرار آثار ماندگار وی رخ داد.
منبع: فارس
