به گزارش گروه اخبار داخلی دفاع‌پرس، در پی پیروزی انقلاب اسلامی ایران و سقوط حکومت پهلوی در بهمن ۱۳۵۷ و متعاقب آن وقوع تغییرات اساسی در موقعیت آمریکا در منطقه، مناسبات ایران و عراق نیز دستخوش دگرگونی و تیرگی شد. دولت عراق در ۲۶ شهریور ۱۳۵۹ با تسلیم یادداشتی رسمی به سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد، اعلام کرد که اعلامیه الجزایر و عهدنامه‌های مربوط به مرز مشترک و حسن همجواری و ۳ پروتکل و پیوست‌های آن و دیگر موافقت‌نامه‌ها و یادداشت‌های انضمامی به این عهدنامه را یکجا و یک جانبه فسخ کرد؛ همزمان با ارسال این یادداشت، صدام‌حسین در نطقی در مجلس ملی عراق، متن قرارداد الجزایر را پاره کرد و الغای این قرارداد را تصمیم شورای فرماندهی انقلاب عراق اعلام نمود هر چند اقدام صدام حسین و اظهار دولت عراق، وجاهت حقوقی نداشت.
مهم‌ترین اقدامات دیپلماتیک ایران در جنگ تحمیلی
از مهم‌ترین تحرکات دیپلماتیک جمهوری اسلامی در جنگ هشت‌ساله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
دیدار قائم‌مقام وزارت خارجه یمن دمکراتیک با مقامات بلندپایه ایران درخصوص اوضاع منطقه و گسترش روابط میان دو کشور، سفر علی‌محمد بشارتی قائم‌مقام وزیر خارجه ایران به پاکستان جهت تحکیم روابط دوجانبه و سفر وی به چند کشور افریقایی و گفتگو با مقامات این کشور‌ها درباره جنگ، گسترش روابط و اجلاس آتی غیرمتعهدها، سفر معاون سیاسی وزارت خارجه سوئد به ایران و گفتگو درباره برقراری صلح میان ایران و عراق، بهبود و توسعه روابط دو جانبه و مسئله لبنان و فلسطین، دیدار سفیر آلمان‌غربی با آقای هاشمی و مذاکره درباره موضوع جنگ، سفر یک هیئت فرانسوی به ایران و بحث در خصوص گروگان‌های فرانسوی در لبنان، بلوکه‌شدن دارایی‌های ایران در فرانسه، حمایت گسترده فرانسه از عراق و ضدانقلاب و عادی‌سازی روابط، سفر ولایتی به عربستان پس از چرخش سیاسی شورای همکاری خلیج‌فارس به‌منظور تبادل‌نظر درباره تحرکات منطقه‌ای، گسترش روابط دوجانبه، امنیت خلیج‌فارس، سفر وزیر خارجه ایران از عربستان به امارات متحده عربی برای گفتگو درمورد تلاش‌های صلح، سفر هیئت مشترک حزب‌الله لبنان و جنبش امل لبنان به ایران و گفتگو درباره امور جاری لبنان، نقش ایران در خنثی‌کردن توطئه‌های داخلی لبنان و مبارزه مشترک با رژیم صهیونیستی، سفر شیخ سعید شعبان رهبر جنبش توحید اسلامی طرابلس لبنان به ایران و تبادل‌نظر درخصوص فاجعه طرابلس لبنان، نقش ایران در توقف کشتار در طرابلس و ضرورت وحدت اسلامی، دیدار سفیر شوروی با سرپرست اداره سیاسی وزارت خارجه کشورمان و گفتگو درباره احتمال سفر آتی کورنینکو به ایران؛ دیدار سفیران ایران و شوروی در آلمان‌شرقی و لهستان، گلایه از مواضع یکدیگر و تأکید بر گسترش روابط؛ درخواست رسمی سودان از ایران برای آزادی اسیران کشورش.
دیپلماسی قوی، رمز پیروزی ایران در جنگ هشت‌ساله
تجربه انزوای زمان جنگ به درسی مهم تبدیل شد تا جمهوری اسلامی تنها به خودش متکی باشد. در ۳۰ سال گذشته ایران بی‌وقفه در تلاش بوده تا قابلیت‌های نظامی خود را برای دفاع از مرز‌ها و ملت افزایش دهد. ایران همواره خود را به‌ویژه از سوی ایالات متحده و متحدانش مورد تهدید می‌بیند؛ این ذهنیتی است که در سران دولت ایران شکل گرفته است. چرا که ایران بار‌ها با تهدید‌های ایالات متحده به تحریم، جنگ و تغییر نظام مواجه شده است.
امروز هم ایران از نظر تجهیزات نظامی محدودیت‌هایی دارد که آن‌ها را از طریق اتحاد با نیرو‌های منطقه‌ای و حمایت از آن‌ها همچون حزب الله لبنان و نیرو‌های شیعه در عراق و سوریه، حوثی‌ها در یمن و جنبش حماس و جهاد اسلامی در نوار غزه جبران می‌کند.
در حقیقت، ایران برای اعمال قدرت در خاورمیانه محدودیت دارد اما هر اندازه که ایالات متحده بیشتر در جهت تحت کنترل درآوردن ایران تلاش کند، ایران را بیشتر به سمت سیاست خارجی دفاع مقدس سوق می‌دهد. دستگاه‌های دیپلماسی در جهت انجام این وظیفه خطیر عموما ابزار‌های مناسبی در اختیار دارند که به تناسب از آن‌ها بهره می‌گیرند. در تجربه جنگ ایران نیز اگرچه هنوز مدت زیادی از انقلاب نمی‌گذشت و کشور و به تبع آن دستگاه دیپلماسی آمادگی ورود به یک جنگ طولانی را نداشت اما با همکاری و همبستگی همه دستگاه‌های مرتبط و انسجام و اتحاد ملی توانست در مقابل تهدیدات و تجاوزات از حقوق کشور دفاع کند. هر چند به دلایلی که در ادامه خواهد آمد قدرت‌های غربی و شرقی هرگز حاضر به پذیرش حقوق جمهوری اسلامی ایران نشده و دست از حمایت رژیم بعث عراق بر نداشتند.
گزارش از امیر قشقایی
انتهای پیام/ ۳۵۱
