به گزارش گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، حملات زمینی ارتش عراق به پاسگاه‌ها و مناطق مرزی کرمانشاه که از زمستان ۱۳۵۸ شروع شده بود، از اوایل سال ۱۳۵۹ توسعه یافت و تجاوز‌های هوایی و حمله به مناطق مسکونی را نیز در بر گرفت.
ارتش عراق در حمله به مناطق مسکونی با سلاح‌های سنگین و دوربرد خود، شبکه آب و برق قصرشیرین را هدف قرار داد. در پی این اقدام، با توجه به هوای گرم منطقه، علاوه بر ناامنی مشکلات جدیدی ایجاد شد. برخی مردم برای تأمین آب شرب مجبور بودند از آب رودخانه الوند که غیربهداشتی بود، استفاده کنند. نانوایی‌های شهر نیز به دلیل قطع برق تعطیل شده بودند. بااین‌حال، برخی مردم با خرید آرد و پخت نان در خانه مایحتاج خود را تأمین می‌کردند.
با تداوم تجاوز‌های هوایی و زمینی ارتش عراق و گلوله‌باران مناطق مسکونی، فرماندهان دستور دادند به‌منظور تقویت منطقه و نوار مرزی، یگانی از لشکر ۸۱ زرهی در آنجا مستقر شود. همچنین استعدادی از توپخانه خودی در منطقه ازجمله روستای نصرآباد در نزدیکی شهر قصرشیرین استقرار یافت و به مقابله با حملات توپخانه‌ای عراق پرداخت. در واکنش به این اقدام نیروهای خودی، توپخانه عراقی نیز گلوله‌های بیشتری شلیک می‌کرد که تعدادی از آن‌ها به مناطق مسکونی اصابت کرد.
در شهریور سال ۱۳۵۹ حجم حملات دو طرف به‌ویژه ارتش عراق به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافت و با اشغال منطقه خان‌لیلی حملات دشمن شدیدتر هم شد. حجم حملات ارتش عراق در تابستان ۱۳۵۹ به‌خصوص در شهریور نسبت به چند ماه گذشته شدت بیشتری داشت که در پی آن، عده‌ای از مردم، شهر قصرشیرین را ترک کردند. بازار و کاسبی نیز رونق گذشته را نداشت؛ برخی مغازه‌داران هم رغبتی برای تهیه اجناس نداشتند.
از نیمه اول سال ۱۳۵۹ به‌ویژه تابستان و شهریور، قصرشیرین به شهری جنگ‌زده تبدیل شد که نیمی از آن نیز خالی شده بود. همچنین با کمبود جدی سوخت و بنزین و در بسیاری از روز‌ها با قطع آب و برق روبه‌رو شد. بااین‌حال، برخی از کسبه و متدینان و انقلابیون مصمم بودند در هر شرایطی در شهر بمانند و زندگی را در شهر رونق ببخشند.
اما از طرف دیگر، رسیدگی به مجروحان به‌ویژه غیرنظامیان به دلیل کمبود امکانات و خدمات پزشکی به‌سختی انجام می‌گرفت و گاهی به شهادت عده‌ای از آنان می‌انجامید. علاوه بر این، تنها یک بیمارستان در شهر وجود داشت که هنگام قطع برق امکان خدمات‌رسانی به بیماران و مجروحان به‌کلی از بین می‌رفت و گاهی به همین دلیل، خون‌های اهدایی مردم نیز فاسد می‌شد.
این مطالب تنها بخشی از هزاران سخن نگفته از دوران جنگ قبل از جنگ است که در کتاب «دست‌های خالی پا‌های خونین» اسدالله احمدی به قلم خود در خصوص تاخت‌وتاز‌های ضدانقلاب و ارتش عراق در قصرشیرین، سرپل ذهاب و گیلان غرب در بازه زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹ نگاشته است.
به‌منظور بیان وقایعی که در این منطقه تا قبل از شروع رسمی جنگ برای مردم این سرزمین اتفاق افتاده، بر آن شدیم از فرودین هر ماه بخشی از وقایع مهم را در قالب یک گزارش به سمع و بصر خوانندگان علاقه‌مند برسانیم.
ناامنی به روایت مردم
مردم منطقه نوار مرزی کرمانشاه پس از پیروزی انقلاب و از اولین روز‌های استقرار نظام جمهوری اسلامی درگیر جنگی نابرابر شدند و به‌اجبار با دست‌خالی در برابر مهاجمین مقاومت کردند. ایجاد کمین، غارت اموال و احشام، گروگان‌گیری، حمله به منازل افراد، قتل و دیگر اقدامات غیرانسانی نیز به امری عادی تبدیل شده بود و مسافرانی که قصد عزیمت به مرکز استان و سایر مناطق را داشتند باید خود را برای روبه‌رو شدن با این قبیل حوادث آماده می‌کردند.
درمجموع امنیت در منطقه از بین رفته بود و اقدامات افراد ضدانقلاب هرروز گسترده‌تر، سازمان‌یافته‌تر و خشن‌تر می‌شد. در چنین شرایطی، مردم ساکن مناطق امن استان و سایر نقاط کشور نه‌تن‌ها رغبتی برای سفر به این منطقه و بازدید اقوام خود نداشتند، بلکه برخی از آنان به خویشاوندان خود در شهر‌های ناامن به‌ویژه قصرشیرین توصیه می‌کردند آنجا را ترک کنند. بااین‌حال، بسیاری از مردم مؤمن و متعهد به انقلاب و نظام اسلامی قصد داشتند در شهر بمانند و در برابر گروه‌های ضدانقلاب مقاومت کنند.
از اواخر سال ۱۳۵۸ با ورود مستقیم ارتش عراق به صحنه و گسترش ناامنی‌ها، شرایط به گونه دیگری رقم خورد. در این دوره گروه‌های ضدانقلاب در اغلب حملات خود از حمایت‌های ارتش عراق و آتش سلاح‌های سنگین آنان بهره‌مند بودند، اما اغلب، مدافعان انقلاب اعم از نیروهای متعهد ارتش، ژاندارمری و سپاه پاسداران، در مقابله با حملات نیروهای ضدانقلاب پیروز میدان بودند. ازاین‌رو، ارتش عراق در اقدام دیگری حمله به مناطق مسکونی شهر قصرشیرین و برخی روستا‌های اطراف را در دستور کار خود قرار داد. در پی این اقدام مردم حتی در خانه خود نیز احساس امنیت نمی‌کردند.
ناامنی به روایت اسناد
در طول سال ۱۳۵۸ به‌ویژه نیمه دوم آن، اقدامات ارتش عراق در چند حوزه گسترش یافت. از سویی با استفاده از ظرفیت افراد ضدانقلاب داخلی، بر ناامنی‌های منطقه نوار مرزی کرمانشاه دامن زد تا میزان آمادگی نیروهای مسلح خودی را محک بزند. از سوی دیگر نیز با تجاوز هوایی و بمباران و گلوله‌باران مناطق مرزی، ضمن شناسایی مواضع خودی به مراکز مهم خسارت وارد کرد.
در سه ماه اول سال ۱۳۵۹ تجاوز‌های مرزی نیروهای عراقی به‌صورت زمینی و عبور آنان از مرز کمتر بود، ولی پس‌ازآن، حملات زمینی و هوایی گسترش و شدت یافت. مهم‌ترین حوادث و اقدامات و حملات گروه‌های ضدانقلاب و نیروهای ارتش عراق و تلاش‌های واحد‌های خودی در منطقه نوار مرزی کرمانشاه در نیمه اول سال ۱۳۵۹ چنین بود:
تیر ۱۳۵۹
از ابتدای سال ۱۳۵۹ تا تیر، تجاوز‌های مرزی نیروهای عراقی بیشتر به‌صورت هوایی و بمباران پاسگاه‌ها، مناطق و شهر‌های مرزی بود و کمتر به عبور آنان از مرز انجامید، ولی از تیرماه به بعد حجم حملات زمینی و هوایی و عبور دشمن از مرز و اشغال مناطق به‌تدریج گسترش یافت. صبح روز اول تیر یک تریلر گاز ارتش جمهوری اسلامی ایران به هنگام تردد در جاده گردنو براثر انفجار مین منهدم و راننده آن مجروح شد. همچنین در همین روز، اطلاعات سپاه پاسداران کرمانشاه در گزارش دیگری اعلام کرد: یک جیپ ساعت هشت در قلعه ذهاب با مین برخورد کرد و متلاشی شد. در این حادثه، راننده جیپ شهید و یک نفر سرنشین آن نیز مجروح شد. [۱]شهربانی کرمانشاه نیز در تلفنگرامی به مرکز فرماندهی شهربانی کل اعلام کرد:
ساعت ۲۳ مورخ ۱۳۵۹/۰۴/۰۱ در مسیر جاده اسلام‌آباد غرب [بین کرند و اسلام‌آباد غرب در تنگه اسماعیل بک بعد از روستای خسروآباد]افراد ناشناس راه را بر اتومبیل‌ها بسته و اموال سرنشینان حدود ۱۵۰ اتومبیل را به سرقت برده و عده‌ای را نیز به گروگان گرفته‌اند که آقای شیخ باقر غروی ریاست دادگاه انقلاب قصرشیرین هم جزو گروگان‌ها می‌باشد. [۲]
البته حجت‌الاسلام غروی هنگام انتقال به منطقه تحت نفوذ نیروهای ضدانقلاب، با همکاری یکی از نگهبانان به بهانه قضای حاجت از مهلکه گریخت و خود را نجات داد. حجت‌الاسلام غروی در گذشته خطبه عقد این نگهبان و همسرش را جاری کرده بود و این موضوع سبب شد نگهبان با او مدارا و زمینه را برای فرارش فراهم کند. [۳]
همچنین در همین روز، برابر گزارش مرکز فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیروهای عراقی به پاسگاه‌های برارعزیز و دارخور حمله کردند که با اقدام به‌موقع نیروهای سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی مستقر در قصرشیرین نیروهای بعثی مجبور به عقب‌نشینی شدند. [۴]
در چهار تیر نیز دو میگ عراقی به آسمان نفت شهر و سومار تجاوز کردند. همچنین ۱۵۰ نفر از گروه‌های ضدانقلاب با ایجاد کمین در جاده اسلام‌آباد سرپل ذهاب قصد گروگان‌گیری داشتند که با حضور به‌موقع سپاه پاسداران قصرشیرین، مهاجمین منطقه را ترک کردند و متواری شدند. در این حادثه، هشت نفر از افراد ضدانقلاب کشته و تعدادی هم مجروح شدند. رضایی فرمانده سپاه پاسداران قصرشیرین نیز اعلام کرد: بار دیگر در همین روز، حدود ۲۰ مهاجم مسلح جاده گهواره به اسلام‌آباد را بستند و پس از متوقف کردن خودرو‌های عبوری، اموال پنج اتومبیل را به سرقت بردند و قبل از رسیدن نیروهای سپاه پاسداران قصرشیرین متواری شدند. بااینکه محل درگیری نزدیک پاسگاه ژاندارمری گهواره بود، اما نیروهای ژاندارمری هیچ اقدامی نکردند. [۵]
در گزارش دیگری نیز چنین آمده است: در پی حمله ۱۵۰ نفر از نیروهای ضدانقلاب به ارتفاعات دالاهو و ماکوان، درگیری سختی بین پاسداران انقلاب اسلامی و پیش‌مرگان مهان با مهاجمین شروع شد. در این درگیری، سه نفر از افراد سپاه پاسداران شهید و ۳ نفر نیز مجروح شدند. نام یکی از شهدا حسین توکلی اعزامی از یزد بود. دو شهید دیگر نیز از پاسداران بومی منطقه بودند که یکی از آنان اسدالله امینی نام داشت. [۶]
هشتم تیر هم وزارت کشور اعلام کرد: «خبر رسیده گویاست حدود ۷۰۰ نفر مهاجم با تمام تجهیزات کامل به تنگه هوان ... آمده و قصد حمله به بخش ازِگله و سرپل ذهاب و پاسگاه‌های مرزی را دارند.» [۷]
علاوه بر این، ساعت پنج بعدازظهر همین روز، تعداد زیادی از گروه‌های ضدانقلاب به نیروهای سپاه پاسداران در منطقه دالاهو حمله کردند و هر دو با یکدیگر درگیر شدند. در این درگیری سه نفر از گروه‌های ضدانقلاب کشته و دو نفر نیز دستگیر شدند. همچنین ۱۱ سلاح کلاشینکف و ژ ۳ و مقدار فراوانی مهمات از مهاجمین در منطقه درگیری به جا ماند. [۸]
نهم تیر نیز نیروهای عراقی به نیروهای سپاه قصرشیرین و گروه فداییان امام در روستای بانی هول از توابع قصرشیرین حمله سنگینی کردند. در این حمله، ۱۴ نفر زخمی و دو نفر نیز شهید شدند. همچنین براثر شدت آتش خمپاره‌انداز‌های ۱۲۰ میلی‌متری عراقی که گفته می‌شد حدود ۹۰ گلوله شلیک کردند، خانه‌های روستا تخریب شد. [۹]
در همین روز در دشت ذهاب واقع در ۲۰ کیلومتری شمال سرپل ذهاب نیز یک کمپرسی حامل دو سرنشین با مین برخورد کرد و براثر انفجار آن سرنشینان کمپرسی کشته شدند. به دنبال این حادثه، یک گروه ۷ نفره از پاسداران به محل رفتند و موفق شدند مین دیگری را در جادة تنگ حمام کشف و خنثی کنند.
با توجه به گزارش‌های روز‌های گذشته مبنی بر افزایش استعداد نیروهای ضدانقلاب در منطقه سرپل ذهاب و قصرشیرین، نیروهای ضدانقلاب در ۱۰ تیر به ۱۰۰ نفر از نیروهای سپاه پاسداران در منطقه بیونیج حمله کردند که در نهایت نیروهای سپاه پاسداران در محاصره مهاجمین که تعدادشان چند برابر پاسداران بود، قرار گرفتند. در این درگیری که دو شبانه‌روز طول کشید، نیرو‌هایی از سپاه پاسداران اسلام‌آباد غرب، کرند، سرپل ذهاب و قصرشیرین شرکت داشتند و نیرو‌هایی از سپاه پاسداران خرم‌آباد نیز به کمک پاسداران آمدند. یکی از مسئولان سپاه پاسداران کرند درباره حمله افراد ضدانقلاب می‌گوید: «مهاجمین حدود یک هزار نفر بودند که با استفاده از تاریکی شب ما را محاصره کردند و سلاح‌هایی ازجمله مسلسل کالیبر ۵۰ و خمپاره‌انداز‌های ۸۰ و ۱۲۰ میلی‌متری در اختیار داشتند.» [۱۰]
برابر اعلام روابط عمومی سپاه کرمانشاه، در این درگیری ۱۹ نفر شهید شدند. همچنین ۹ اتومبیل متعلق به سپاه پاسداران اسلام‌آباد و کرند، یک ریوی ارتشی و یک خودروِ دیگر که قبلاً از نیروهای ضدانقلاب به غنیمت گرفته شده بود، بار دیگر به دست آنان افتاد.
۱۲ تیر نیز ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی در نامه‌ای به فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد: «سردار جاف با مسئول حزب دمکرات در خصوص هدایت افراد دمکرات از کردستان به منطقه سرپل ذهاب جهت حمله نهایی به سرپل ذهاب مذاکره نموده است.» [۱۱]همچنین در این روز مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران گزارش داد: «نیروهای عراقی به‌سوی موتور‌های آبیاری باغ‌های قصرشیرین تیراندازی کرده، موجب تخریب تأسیسات آبیاری شدند.» [۱۲]
علاوه بر این در ۱۳ تیر یک ستون زرهی عراق در مقابل پاسگاه دربندجوق ایران مستقر شد. [۱۳]همچنین در همین روز، در پی مینگذاری گروه‌های ضدانقلاب در منطقه تیله کوه، یکی از سربازان وظیفه به نام نریمان کالدوک جمعی تیپ ۳ ابوذر، روی مین رفت و براثر انفجار آن پایش قطع شد.
ساعت ۳:۳۰ عصر مورخ ۱۴ تیر نیز پاسداران انقلاب اسلامی قصرشیرین در تنگ ترشابه راه را بر مهاجمین مسلح که یکی از پاسداران را چند روز قبل در درگیری‌های منطقه کرند به اسارت گرفته بودند و قصد داشتند او را به عراق منتقل کنند، بستند و آن پاسدار را آزاد کردند. همچنین آنان موفق شدند ۸ رأس قاطر از افراد ضدانقلاب به غنیمت بگیرند. [۱۴]
فردای آن روز نیز درگیری دیگری بین گروه ضربت و گروه‌های ضدانقلاب در منطقه تنگ ترشابه رخ داد. در این درگیری، یکی از نیروهای خودی شهید شد و سه نفر نیز مجروح شدند. از گروه‌های ضدانقلاب هم سه نفر کشته شدند. [۱۵]
همچنین در همین روز، سه عدد مین به همت نیروهای خودی در جاده مرزی منطقه گردنو به تپه رش کشف و خنثی شد. مناطق مرزی هوان، تیله کوه و بیشگان نیز بار دیگر زیر آتش سنگین ارتش عراق قرار گرفت و دو نفر از پاسداران مجروح شدند. [۱۶]
همچنین ساختمان‌های فرمانداری و کانون مسلمانان شهر قصرشیرین، زیر آتش سلاح‌های نیروهای عراقی و نیروهای ضدانقلاب قرار گرفت. براثر این حمله یک غیرنظامی مجروح و به ساختمان‌های مذکور نیز خساراتی وارد شد. [۱۷]
پاسگاه‌های مرزی هوان، تپه رش و تیله کوه نیز هدف حمله چند فرد مسلح واقع شد که سه نفر از پاسداران مجروح شدند. [۱۸]
همچنین مرکز فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این روز در گزارشی اعلام کرد: «پاسگاه باویسی توسط کشور عراق تصرف شد و تعداد چهار نفر از مأموران به گروگان گرفته شدند و یک نفر نیز به شهادت رسید. [در پی حمله عراقی‌ها]مأموران ژاندارمری با به‌جا گذاشتن وسایل و تجهیزات، حدود ۵ کیلومتر عقب‌نشینی کردند.» [۱۹]
یک جیپ شهباز سپاه پاسداران نیز در مسیر بزمیرآباد با مین برخورد کرد و براثر انفجار آن منهدم شد. در این حادثه، یکی از پاسداران شهید شد و دو نفر دیگر نیز مجروح شدند. [۲۰]
۱۶ تیر هم آتشباری سلاح‌های سنگین عراق در سراسر مرز از پاسگاه باویسی، اِزگله تا منطقه خان لیلی و نفت شهر آغاز شد. در این حمله، یکی از نیروهای خودی قصرشیرین ساعت ۴ همین روز پاسگاه هدایت و ساعت ۱۳ گروهان خان لیلی و پاسگاه‌های تنگاب کهنه در زینل کش، امینه، چغام حمام و حیدرآباد زیر آتش سلاح‌های سنگین عراق قرار گرفتند. [۲۱]
ساعت ۲۰ همین روز نیز نیروهای عراقی با خمپاره‌انداز و توپخانه پاسگاه‌های مرزی هنگ ژاندارمری قصرشیرین و ساختمان سپاه و شهر قصرشیرین را به مدت نیم ساعت زیر آتش قرار دادند. براثر این حمله، یک غیرنظامی شهید و یک غیرنظامی دیگر نیز مجروح شد. [۲۲]
مرکز فرماندهی کل سپاه پاسداران هم در پیامی به ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی اعلام کرد: «ساعت ۲۳ شهر قصرشیرین سه مرتبه زیر آتش سلاح‌های عراقی‌ها قرار گرفت. در این حملات که ۴۵ دقیقه طول کشید، یک زن شهید شد و دو غیرنظامی نیز مجروح شدند. [۲۳]
فرمانده هنگ ژاندارمری قصرشیرین نیز در نامه‌ای به فرمانده کل ژاندارمری جمهوری اسلامی اعلام کرد: «منطقه خان لیلی به‌وسیله سلاح‌های سنگین کشور عراق موردحمله و زیر آتش است. چون [برد]توپخانه مستقر در «خِرناصرخان» و نفت شهر به خاک عراق و قسمت مقابل خان لیلی نمی‌رسد، یک واحد تانک (از لشکر ۸۱) جهت پشتیبانی واحد مزبور اعزام شود.» [۲۴]
در ۱۷ تیر مرکز فرماندهی سپاه پاسداران غرب کشور اعلام کرد: «نیروهای خودی از ساعت ۲۱ با نیروهای عراقی در مناطق دربندجوق، تپه رش، تنگ هوان، تیله کوه و گردنو درگیر شدند. در این درگیری، چهار نفر از نیروهای خودی مجروح شدند.» [۲۵]
علاوه بر اخبار متعدد در زمینه حملات گروه‌های ضدانقلاب و ارتش عراق به پاسگاه‌های مرزی و مناطق مسکونی، گزارش‌هایی نیز از برقراری ارتباط بین سران ضدانقلاب منطقه کرمانشاه و سران ضدانقلاب منطقه کردستان ارسال می‌شد که حاکی از طرح‌ها و تحرکات جدید آنان بود. معاونت اطلاعات نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در گزارش نوبه‌ای مورخ ۱۷ تیر در این زمینه اعلام کرد: «پالیزبان و سردار جاف با مقامات حزب دمکرات [کردستان] مذاکره و قرار شده تعدادی از افراد پیش‌مرگ دمکرات از کردستان به منطقه سرپل ذهاب وارد شوند. اخیراً از جانب پالیزبان و اویسی مقدار زیادی اونیفورم نظامی پاسداران تهیه و به ایران ارسال شده است.» [۲۶]
مورخ ۱۸ و ۱۹ تیر نیز پاسگاه‌های مرزی ازجمله دربندجوق، قلعه سفید و پرویزخان و منطقه خسروی در حوالی قصرشیرین و پاسگاه تنگاب در منطقه خان لیلی هدف حملات ارتش عراق قرار گرفتند. همچنین عراقی‌ها پاسگاه باویسی و پاسگاه‌های مجاور آن و مواضع نیروهای خودی در خِرناصرخان و شهر قصرشیرین را زیر آتش سلاح‌های سنگین خود گرفتند که با واکنش توپخانه نیروهای خودی حملاتشان قطع شد. [۲۷]
علاوه بر این، در این دو روز براثر حملات هوایی عراق به مناطق مسکونی قصرشیرین، یک نفر به شهادت رسید. [۲۸]
همچنین در ۲۰ تیربار دیگر گروه‌های ضدانقلاب با حمایت آتش سنگین ارتش عراق به شهر قصرشیرین و پاسگاه‌های مرزی اطراف آن حمله کردند. گزارش مرزبانی قصرشیرین به فرماندهی ژاندارمری کل کشور در تهران درباره این حمله که حدود سه ساعت طول کشید، چنین است: در ساعت ۲۴ عده‌ای مهاجم با حمایت آتش توپخانه ارتش عراق مستقر در ارتفاعات آق‌داغ از پشت باغات، شهرستان قصرشیرین را زیر آتش خمپاره‌انداز قرار داده که براثر اصابت گلوله به داخل گاراژ واقع در مقابل خانقاه تعداد ۶۰ رأس گوسفند تلف‌شده و تعدادی هم مجروح گردیده است و نیز چند گلوله خمپاره به اطراف قصرشیرین، محمودآباد، غفورآباد اصابت [کرده] که تعداد هشت باب خانه تخریب و دو نفر مجروح [شده‌اند] که در بیمارستان قصرشیرین بستری هستند.
متعاقب تیراندازی به داخل شهرستان قصرشیرین، عده‌ای مهاجم اطراف پاسگاه هدایت را گرفته و [ضمن] تیراندازی با موشک‌انداز آر.پی.جی ۷ و کلاشینکف، قصد تصرف پاسگاه مذکور را داشته که با هوشیاری مأمورین پاسگاه و تیراندازی متقابل، مهاجمین عقب‌نشینی کرده و وارد خاک عراق شده‌اند. چون عده‌ای مهاجم از تپه مقابل هنگ [ژاندارمری] پشت باغات، قصرشیرین را زیر خمپاره قرار داده‌اند، چند نفر از سپاه پاسداران به تعقیب مهاجمین به داخل باغات رفته که به علت برخورد با مهاجمین به قرار اطلاع تعداد چهار نفر مهاجم، مقتول [شدند] و دو گلوله آر.پی.جی ۷ از آن‌ها به‌جامانده که به دست پاسداران افتاده است. [۲۹]
ساعت چهار بامداد ۲۲ تیر نیز آبادی سیدآباد در هشت کیلومتری قصرشیرین هدف حمله هوایی ارتش عراق قرار گرفت. براثر این حمله، سه نفر به شهادت رسیدند. [۳۰]
همچنین در همین روز اغلب پاسگاه‌های مرزی در محدوده دشت ذهاب، قصرشیرین، نفت شهر و سومار زیر آتش سلاح‌های عراقی‌ها قرار گرفتند. علاوه بر این، گروه‌های ضدانقلاب با استفاده از آتش پشتیبانی عراقی‌ها اقدام به محاصره و حمله به پاسگاه تنگ هوان کردند که با مقاومت پاسداران مجبور به عقب‌نشینی شدند. [۳۱]
همچنین در این روز، پاسگاه‌های تیله‌کوه، باباهادی، برارعزیز و دارخور هدف تهاجم ارتش عراق واقع شدند. در این حمله پنج نفر از نیروهای خودی شهید و پنج نفر مجروح شدند که عمدتاً از نیروهای سپاه پاسداران بودند.
ساعت ۲۱ روز ۲۳ تیر نیز پاسگاه قلعه سفید زیر آتش سنگین ارتش عراق قرار گرفت. ساعت پنج صبح و ۱۷ عصر هم هنگ ژاندارمری قصرشیرین و پاسگاه‌های اطراف شهر از جمله دارخور، برارعزیز، پرویزخان و دربندجوق زیر آتش سلاح‌های سنگین عراق قرار گرفتند. تهاجم دشمن کم‌وبیش تا ساعت ۲۳:۳۰ ادامه داشت که حملات توپخانه ارتش جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. با وجود واکنش متقابل نیروهای خودی، پاسگاه‌های تلخاب، تنگاب و گروهان خان لیلی بار دیگر زیر آتش توپخانه و خمپاره‌انداز‌های ارتش عراق قرار گرفتند. علاوه بر این، در همین روز، در منطقه باویسی یک خودرو زیل براثر برخورد با مین منهدم شد و یک درجه‌دار و یک سرباز مجروح شدند. [۳۲]
همچنین ساعت ۲۲ مورخ ۲۴ تیر نیروهای ضدانقلاب به پاسگاه اِزگله و منطقه باویسی حمله کردند که یکی از نیروهای درجه‌دار ارتش مجروح شد. علاوه بر این، منطقه سومار هدف آتش سلاح‌های عراقی قرار گرفت و سه نفر از نیروهای خودی شهید و سه نفر دیگر نیز مجروح شدند. گفتنی است توپخانه ارتش جمهوری اسلامی ایران در همین روز، در اقدامی متقابل چهار پاسگاه عراق را هدف حملات خود قرار داد. [۳۳]
فرمانده گروهان خان لیلی در ۲۵ تیر با ارسال گزارشی به فرمانده هنگ ژاندارمری قصرشیرین از افزایش حملات نیروهای عراقی به پاسگاه‌های مرزی و مناطق مسکونی و تقویت پاسگاه‌های عراقی خبر داد و خواستار پشتیبانی و تقویت پاسگاه‌های خودی در منطقه قصرشیرین از طریق به‌کارگیری توپخانه و واحد‌های ارتش شد. در پی این گزارش، سرهنگ ستاد اخیانی فرمانده هنگ ژاندارمری قصرشیرین ضمن مکاتبه با فرماندهی لشکر ۸۱ زرهی کرمانشاه اعلام کرد واحد‌های ارتش آن‌طور که باید از گروهان خان لیلی پشتیبانی نمی‌کنند. در این نامه چنین آمده است: در تمام پاسگاه‌های کشورِ مقابل، تعداد زیادی نفربر و تانک مستقر [است]و هرلحظه امکان پیشروی دارد. با توجه به اینکه مسئول واحد ارتشی خودی نیز تقاضای توپخانه و تانک بیشتری برای حوزه خود نموده است، خواهشمند است سریعاً به تقویت گروهان [خان لیلی] از هر نظر اقدام و نتیجه را اعلام فرمایند. اضافه می‌گردد در صورت عدم کمک فوری، امکان دفاع و ایستادگی غیرمقدور است. [۳۴]
همچنین در همین روز عراق اطراف قصرشیرین ازجمله ستاد هنگ ژاندارمری و باغ‌های اطراف شهر را زیر آتش سلاح‌های سنگین خود قرار داد. ساعت هشت مورخ ۲۷ تیر هم گروه‌های ضدانقلاب پاسگاه‌های برارعزیز و پرویزخان و ساختمان سپاه پاسداران قصرشیرین را هدف حمله قرار دادند. در این حمله یک کارگر کوره گچ‌پزی در حوالی روستای برارعزیز زخمی شد. [۳۵]
در ۲۸ تیر نیز دو فروند هواپیمای عراقی نوار مرزی در حدفاصل پاسگاه سه‌تپان در اطراف سومار تا پاسگاه سلمان کشته در منطقه نفت شهر را در دو نوبت بمباران کردند. [۳۶]
همچنین از ساعت ۲۳ همین روز تا ساعت سه بامداد ۲۹ این ماه، نیروهای عراقی به منطقه باویسی حمله کردند و با نیروهای ارتش درگیر شدند. در این درگیری دو سرباز و یک درجه‌دار ارتش مجروح شدند. همچنین طبق گزارش سروان همتی فرمانده گردان تکاور مالک اشتر «نیروهای مهاجم پنج نفر از تکاوران را در منطقه باویسی با تجهیزات و سلاح‌هایشان به گروگان گرفتند و سپس آن‌ها را به شهادت رساندند.» [۳۷]
در ۲۹ تیر هم پاسگاه‌های برج احمدی، دربندجوق، تنگاب، هدایت و پرویزخان و همچنین گروهان خان لیلی و شهر قصرشیرین زیر آتش گلوله‌های توپخانه ارتش عراق قرار گرفتند. [۳۸]
همچنین در این روز «تعداد سه فروند هواپیمای میگ عراقی در ساعت ۱۶:۱۰ وارد فضای ایران شده و از روی مواضع توپخانه خودی در نفت شهر، خان لیلی، نظرآباد، کلانتر و قلعه سفید [گذشتند و سپس]به خاک عراق بازگشتند.» [۳۹]
علاوه بر این، دو فروند هواپیمای عراقی به حریم هوایی نفت شهر و سومار تجاوز کردند. درواقع پرواز‌های هواپیما‌های جنگی عراق برای شناسایی مناطق مرزی و مواضع نیروهای ایرانی از تیرماه شروع شد. [۴۰]
در ۳۰ تیر نیز گروهان ژاندارمری خان لیلی در گزارش خود متذکر شد پاسگاه‌های مقابلش، با تانک، نفربر و افراد پیاده عراقی تقویت شده‌اند. [۴۱]
همچنین در همین روز ستاد غرب سپاه پاسداران در گزارشی اعلام کرد: نیروهای عراقی به منطقه باویسی حمله کردند که نیروهای خودی با دادن پنج نفر شهید مجبور به عقب‌نشینی شدند و منطقه باویسی به تصرف دشمن درآمد. اما با رسیدن نیروهای تازه‌نفس نیروهای خودی با سازمان‌دهی و تهاجم موفق شدند بار دیگر پاسگاه هوان را از اشغال مهاجمان آزاد کنند. [۴۲]
منابع
[۱]سند شماره ۴۰۴۳۹، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: تلفنگرام اطلاعات سپاه کرمانشاه، ۱۳۵۹/۴/۳ و روزنامه کیهان، ۲/ ۴/ ۱۳۵۹
[۲]سند شماره ۴۰۴۳۷، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: تلفنگرام شهربانی، ۳/ ۴/ ۱۳۵۹.
[۳]مصاحبه اختصاصی نگارنده با محمدباقر غروی، قم، ۱۳۹۴.
[۴]سند شماره ۰۴۰۵۰۰، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش حمله عراق به پاسگاه دارخور و برارعزیز. انفجار مین در مریوان»، تلفنگرام مرکز فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، ۸/ ۴/ ۱۳۵۹.
[۵]سند شماره ۴۰۵۰۲، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.
[۶]روزنامه کیهان، ۸/ ۴/ ۱۳۵۹، به نقل از محمدقاسم فروغی جهرمی، پیشین، ص ۲۷۱.
[۷]سند شماره ۴۰۵۰۲، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «حمله احتمالی هفت‌صد ضدانقلاب به ازِگله و سرپل ذهاب»، تلفنگرام وزارت کشور، ۱۳۵۹/۴/۸
[۸]روزنامه کیهان، ۱۰ / ۴/ ۱۳۵۹، ص ۱۶.
[۹]همان.
[۱۰]محمدقاسم فروغی جهرمی، پیشین، صص ۳۵۶ - ۳۵۹.
[۱۱]سند شماره ۴۰۵۶۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش از همکاری دمکرات با پالیزبان جهت کوبیدن سرپل ذهاب»، تلفنگرام مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۲ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۱۲]سند شماره ۴۰۵۵۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «تیراندازی از جانب پاسگاه عراق در مرز قصرشیرین»، تلفنگرام مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۵۹/۴/۱۲
[۱۳]سند شماره ۴۰۵۸۳، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «فعالیت و محل استقرار دشمن در غرب ۱۳۵۹/۴/۱۳».
[۱۴]خبرگزاری پارس، ۱۴ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۱۵]سند شماره ۴۰۶۵۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش نوبه‌ای فعالیت دشمن»، نامه رکن ۲ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۷ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۱۶]همان.
[۱۷]سند شماره ۴۰۶۲۰، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش درگیری با دشمن در پاسگاه هدایت قصرشیرین»، تلفنگرام مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۶ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۱۸]محمدقاسم فروغی جهرمی، پیشین، ص ۳۷۴.
[۱۹]سند شماره ۴۰۴۳۸، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش تصرف پاسگاه باویسی توسط عراق و مینگذاری اطراف آن»، تلفنگرام مرکز فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، ۳۰ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۲۰]روزنامه کیهان، ۱۶ / ۴/ ۱۳۵۹، ص ۲.
[۲۱]سند شماره ۲۷۶۸۱۳ و سند شماره ۲۷۷۰۴۷، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش درگیری در پاسگاه هدایت»، نامه هنگ قصرشیرین، ۱۶ / ۴/ ۱۳۵۹ و سند شماره ۲۷۷۰۴۳، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش گلوله‌باران پاسگاه‌های مرزی»، نامه هنگ قصرشیرین، ۱۷ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۲۲]سند شماره ۴۰۶۵۳، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «خرابکاری بر روی لوله نفت توسط عراق و درگیری در قصرشیرین»، تلفنگرام مرکز فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۵۹/۴/۱۷ و محمدقاسم فروغی جهرمی، پیشین، ص ۴۰۲.
[۲۳]همان.
[۲۴]سند شماره ۲۷۷۰۳۰، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش گلوله‌باران قصرشیرین» نامه ناحیه ۰۵، ۱۶ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۲۵]سند شماره ۴۰۶۶۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش از وضعیت منطقه کردستان درگیری و فعالیت»، نامه رکن ۳ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۵۹/۴/۱۸ و سند شماره ۴۰۶۵۸، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش درگیری میان نیروهای ایرانی با عراقی در منطقه غرب کشور»، نامه مرکز بررسی مناطق ایران، ۱۸ / ۴/ ۱۳۵۹ و سند شماره ۴۰۶۷۷، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش از وضعیت و فعالیت نیروهای خودی»، نامه معاونت رکن ۲ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۹ / ۴/ ۱۳۵۹ و سند شماره ۴۰۶۵۳، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «خرابکاری بر روی لوله نفت توسط عراق و درگیری در قصرشیرین»، تلفنگرام مرکز فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۵۹/۴/۱۷ و سند شماره ۶۰۶۷۳ و مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و سند شماره ۴۰۶۷۲، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش درگیری ارتش عراق در تپه رش و تنگه هوان و تیله کوه و گردنو»، نامه مرکز بررسی مناطق ایران منطقه ۳، ۱۹ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۲۶]سند شماره ۴۰۶۵۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: گزارش نوبه‌ای فعالیت دشمن نامه رکن ۳ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۷ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۲۷]سند شماره ۴۰۶۷۷، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش از وضعیت و فعالیت نیروهای خودی»، نامه رکن ۳ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۹ / ۴/ ۱۳۵۹ و روزنامه کیهان، ۱۸ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۲۸]محمدقاسم فروغی جهرمی، پیشین، ص ۴۵۲.
[۲۹]سند شماره ۲۷۷۰۷۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش تیراندازی به داخل قصرشیرین»، نامه مرزبانی قصرشیرین، ۱۳۵۹/۴/۲۱.
[۳۰]سند شماره ۳۴۲۱۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش تیراندازی مهاجمین عراقی به آبادی سیدآباد قصرشیرین»، تلفنگرام شهربانی جمهوری اسلامی ایران، ۲۳ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۳۱]خبرگزاری پارس، روزنامه اطلاعات، ۱۳۵۹/۴/۲۲
[۳۲]سند شماره ۲۷۷۰۵۱، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش گلوله‌باران پاسگاه قلعه سفید»، نامه هنگ قصرشیرین، ۲۴ / ۴/ ۱۳۵۹ و خبرگزاری پارس، ۲۵ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۳۳]خبرگزاری پارس، ۲۵ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۳۴]سند شماره ۲۸۳۰۶۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: نامه رکن ۳ ناحیه ۰۵، ۲۵ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۳۵]سند شماره ۲۸۳۰۷۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش درگیری گروهان قصرشیرین»، نامه هنگ قصرشیرین، ۲۸ / ۴/ ۱۳۵۹ و سند شماره ۴۰۷۶۷، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش درگیری در نوار مرزی قصرشیرین»، تلفنگرام اطلاعات و تحقیقات قصرشیرین، ۲۸ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۳۶]سند شماره ۲۸۳۰۷۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش حمله هوایی عراق به نوار مرزی»، نامه هنگ قصرشیرین، ۲۸ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۳۷]محمدقاسم فروغی جهرمی، پیشین، ص ۵۵۴.
[۳۸]سند شماره ۴۰۷۸۷، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش آتش توپخانه عراق در پاسگاه‌های دربندجوق، هدایت و پرویزخان قصرشیرین»، تلفنگرام مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۵۹/۴/۲۹ و سند شماره ۳۴۲۴۹، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش زیر آتش قرار گرفتن تپه‌های اطراف قصرشیرین»، تلفنگرام شهربانی جمهوری اسلامی ایران، ۳۰ / ۴/ ۱۳۵۹ و سند شماره ۲۸۳۰۸۲، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش وقایع مرزی»، نامه هنگ قصرشیرین، ۲۹ / ۴/ ۱۳۵۹ و روزنامه کیهان، ۱۳۵۹/۴/۲۹
[۳۹]سند شماره ۱۰۶۸۱۰، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش پرواز هواپیما‌های عراقی در منطقه سومار»، تلفنگرام مرکز فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۳۰ / ۴/ ۱۳۵۹ و سند شماره ۴۰۷۸۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش تجاوز به حریم هوایی ایران»، تلفنگرام مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۲۹ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۴۰]سند شماره ۲۸۳۰۷۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش حمله هوایی عراق به نوار مرزی»، نامه هنگ قصرشیرین، ۲۸ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۴۱]سند شماره ۲۷۷۰۸۱، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: «گزارش مشاهدات مرزی»، نامه مرزبانی قصرشیرین، ۳۱ / ۴/ ۱۳۵۹.
[۴۲]محمدقاسم فروغی جهرمی، پیشین، صص ۵۵۴ - ۵۵۵.
انتهای پیام/ 141
