به گزارش خبرنگار اخبار داخلی دفاع‌پرس، هفت سال پیش، سیاست‌های کلی جمعیت تدوین و در نهایت در ۱۴ بند از سوی رهبر معظم انقلاب به رؤسای قوای سه‌گانه و همچنین مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شد. قرار بود که با این سیاست‌ها و به مرور زمان، ساختار جمعیتی کشور اصلاح شود اما متأسفانه در این هفت سال، مسئولان اجرایی کشور، اقدام مناسبی انجام ندادند و در نهایت جمعیت کشور هر سال پیر و پیرتر شد. حالا زنگ خطر بحران جمعیتی کشور به صدا درآمده و باید دولت جدید، برنامه‌ای جدی در این خصوص داشته باشد.
مأموریت مهم دولت سیزدهم در بحث ساختار جمعیت
دولت سیزدهم به لحاظ مقطع زمانی که در آن قرار می‌گیرد بسیار مهم و حائز اهمیت است به این جهت که ما در حال حاضر به نیمه پنجره جمعیتی رسیده‌ایم. پنجره جمعیت یعنی وقتی که گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ ساله کشور بیش از ۶۰ درصد کشور را تشکیل بدهند. وقتی این اتفاق می‌افتد معمولاً پنجره جمعیت به لحاظ اسمی حدود ۳۵ تا ۴۰ سال در هر کشوری دارد اما شرایط مختلف می‌تواند باعث شود که فرصت جوانی جمعیتی و پنجره جمعیت زمانش از ۳۵ تا ۴۰ سال کمتر شود و به نظر می‌آید در ایران حدود ۳۰ سال خواهد بود.
پنجره جمعیتی از سال ۸۵ در ایران باز شده و ۱۵ سالش را طی کردیم و در سال ۱۴۰۰ یعنی در حال حاضر در حال ورود نیمه دوم پنجره جمعیتی ایران می‌شویم و یک نیمه حدود ۱۵ ساله وقت داریم. اگر چه سال‌های پایانی یعنی پنج سال آخر خیلی به لحاظ کیفیت اعمال سیاست‌ها و به لحاظ میانگین سنی شاید نتوانیم کاری انجام دهیم، ولی با این اوصاف حدوداً ۱۰ سال از پنجره جمعیتی‌مان باقی مانده است؛ بنابراین با توجه به نکاتی که گفته شده، دولت سیزدهم می‌تواند دولت نجات ساختار جمعیتی ایران باشد یا اینکه آخرین فرصت‌های کشوردر پنجره جمعیتی را هم از بین ببرد و مانند دولت‌های پیشین فرصت‌سوزی کند.
ظرفیت‌های دولت آینده در نجات جمعیت
سیاست‌های کلی جمعیت در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳ توسط رهبر معظم انقلاب به قوای سه‌گانه و مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ‌شده و تأکید شده که باید با سرعت و دقت اجرا شود و گزارش مستمر داده شود. این سیاست‌ها که یک سند بالادستی است، تبدیل به طرح حفظ جوانی جمعیت شده‌است. همانطور که می‌دانیم این طرح در مجلس شورای اسلامی مصوب شد و بعد از رفتن به شورای نگهبان، اشکالاتی بر آن گرفته شد و مجلس در حال رفع اشکالات آن است که بعد از آن به زودی به تصویب نهایی شورای نگهبان خواهد رسید.
ظرفیت موجود دیگر برای دولت سیزدهم برای نجات ساختار جمعیتی کشور، برنامه هفتم توسعه است؛ در حال حاضر آخرین مقطع زمانی برنامه ششم توسعه را سپری می‌کنیم و برنامه هفتم توسعه نیز در حال نگاشت و طراحی است که ملاحظات جمعیتی کاملاً در آن دیده شده و خواهد شد.
گفتمان عمومی و مردمی فرزندخواهی و مطالبه‌گری نیز از نهاد‌های مسئول شکل گرفته‌است. اینکه برخلاف چهار، پنج سال گذشته، امروز عموم مردم مسئله فرزندآوری را درک می‌کنند و اگر چه موافقین و مخالفینی دارد، اما گفتمان شکل گرفته است و رفت و آمد نظرات و دیدگاه و تبادل آرا و دیدگاه‌ها دارد شکل می‌گیرد و این کمک‌کننده به دولت سیزدهم است که بتواند این سیاست‌ها را اجرایی کند.
مطابق پیش‌بینی‌های سایت سازمان ملل در ۳۰ سال آینده پنجره جمعیتی ایران بسته خواهد شدو در این بازه زمانی جمعیت ما به ۳۰ میلیون تنزل پیدا خواهد کرد که ۱۵ میلیون نفر آن به سن کهولت رسیده‌اند و نیمی دیگر نیز در سنینی هستند که قادر به فعالیت و مدیریت نیستند و در این شرایط ما با بحران‌های گوناگونی روبرو خواهیم شد.
تمامی اقدامات جمعیتی باید مطابق با سیاست‌های ابلاغی رهبر انقلاب در این حوزه باشد. دستگاه‌های مختلف باید مبتنی بر این سیاست‌ها برنامه‌هایی داشته باشند و آن را انجام دهند؛ تاکنون این برنامه وجود نداشته و سیاست‌های ابلاغی رهبری روی زمین مانده است. به همین دلیل دولت آینده باید در حوزه جمعیت برای همه نهاد‌ها برنامه مجزا و قابل اجرا داشته باشد و وزارتخانه‌ها فعالانه در این زمینه وارد عرصه شوند تا سیاست‌های ابلاغی به صورت یک پازل و سیستماتیک اجرایی شود.
گزارش از امیر قشقایی
انتهای پیام/ ۳۵۱
