آسیب‌ها و تهدیدات نهضت عاشورا
گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ سید جواد هاشمی فشارکی*؛ در این یادداشت، آسیب‌های متوجه اهداف نهضت عاشورا شامل محدود سازی واقعه به مصیبت خوانی، محدود سازی مراسم به زنجیرزنی، تحریف لفظی عاشورا، تحریف معنوی عاشورا، انحراف در اهداف قیام عاشورا، پیرایه‌های ناروا و نامتجانس، مجریان کم دانش، شمع روشن کردن، وحدت شکنی، آنتی تز عاشورا، ضعف دلسوزان اهل بیت، و حسن کنجکاوی و معضل بازنشر در فضای مجازی بوده، و تهدیدات متوجه نهضت عاشورا شامل دشمنان شکارچی، تهدید فیزیکی مراسم و تهدید فیزیکی اماکن عزاداری تبیین شده است.
ماه محرم و صفر، ماه برکات اسلامی است و ماه زنده ماندن اسلام است. (صحیفه امام، ج ۱۵، ص ۳۳۰) ما هر چه داریم، از این محرم است و از این مجالس. مجالس تبلیغ ما هم از محرم است، از این شهادت سیدالشهدا (ع) است. (صحیفه امام، ج ۱۷، ص ۵۸) محرم و صفر است که اسلام را نگه داشته است، فداکاری سیدالشهدا (ع) است که اسلام را برای ما زنده نگه داشته است. ماه محرم و صفر را باید به ذکر مصائب اهل بیت (علیهم السلام) زنده نگه داریم که با ذکر مصائب اهل بیت (علیهم السلام)، این مذهب تا حالا زنده مانده است. (صحیفه امام، ج ۱۵، ص ۳۳۰)
درحالیکه عظمت نهضت کربلا در ابعاد مختلف ودر صحنه‌های گوناگون دارای موضوعات بسیار والا وآموزنده‌ای است ، که اساسا نیازی به غلو یا اضافات ندارد. ضمن اینکه کار صحیحی نبوده و جایز نیست . لکن مع الاسف تهدیدات و آسیب‌هایی متوجه نهضت بی نظیر عاشورا ست، که در صورت بی توجهی بدان میتواند پیامد‌های منفی بر مخدوش شدن اهداف و فلسفه آن وارد کند.
«متاسفانه با توجه به رشد روز افزون تحریفات و غلو‌هایی که در مورد روز عاشورا و وقایع آن ایجاد شده است؛ بررسی این واقعه بزرگ تاریخ مسلمین، لازم می‌نمود، ... به بررسی تحریفات واقعه کربلا می‌پردازیم. امید است همه ما بتوانیم با درک واقعیت‌های این واقعه تاریخی به ارزش اصلی نهضت حسینی پی برده و در ترویج واقعیات و ارزش‌های آن تلاش کنیم.» (مقدمه حماسه حسینی نوشته شهید مطهری)
آسیب‌های متوجه نهضت عاشورا
در برخی از مراسم و آیین‌های مراسم سالارشهیدان؛ مجریان و شرکت کنندگان گاهی دچار تصمیمات و اقداماتی می‌شوند؛ که به فلسفه و اهداف نهضت امام حسین (ع) آسیب وارد می‌کند، که در ادامه آمده است:
الف- محدود سازی واقعه به مصیبت خوانی
یکی از آفات برخی از مجالس روضه و هیات‌ها اینست که صرفا مطالب تاریخی مصیبت‌ها و حوادث حزن آور و پرداختن به ظاهر حرکت عاشورا و حداکثر برخی از مسایل اخلاقی و روحیات عبادی و مسایل احساسی شهدای کربلا را بیان میکنند. بعبارت دیگر در برخی منابر و مجالس عزاداری فقط به تبیین مظلومیت امام حسین (ع) پرداخته میشود که هیچ معرفتی را در مخاطبان در خصوص آن حماسه تحول افرین کربلا ایجاد نمی‌کند؛ و اساسا در ابعاد دیگر رزمی؛ دفاعی؛ حماسی نپرداخته و بر تطابق آن با شرایط زمانه اشاراتی ندارند. محدود سازی واقعه عاشورا به مصایب عاشورا، و پرداختن صرف به مناسک عاشورا، و کنار گذاشتن اهداف نهضت عاشورا، جفای به وقایع عاشوراست. وتبیین مواضع سیاسی فرهنگی روز جهان اسلام از مهمترین کارکرد‌های روضه ومرثیه سرایی است.
درحالیکه روحیه ولایت پذیری و شهادت طلبی در اعصار گذشته مانند زمان دفاع مقدس و دفاع از حرم سبب دستاورد‌های زیادی برای مسلمین داشته است. هیات‌ها؛ سخنرانی‌ها، اشعار و روضه‌ها بایستی رزمنده پرور و مدافع حرم و بسیجی پرور باشد. هیاتی که بسیجی و رزمنده پرور نباشد، راه امام حسین را نپیموده است.
خانه‌های فرهنگ که ابتدا توسط شهرداری تهران در دوران سلطه مشارکتی‌ها بوجود آمد و سپس در برخی شهر‌های دیگر ایجاد شد، مراسمی که شهرداری‌ها در بوستان‌های شهری رایج کردند، یکی از مجاری دامن زدن به ایجاد فضای شور بون معرفت افزایی شهروندان بوده است.
لازم است صاحبان مجالس ومنابر معنویت و مظلومیت صحنه‌های کربلا را در کنار دیگر جنبه‌های حماسی آن بدون هیچ زایداتی برای مخاطبان تشریح شود تا نسبت به اهداف نهضت عاشورا معرفت واقعی پیدا کنند.
تبیین اوصاف بی شمار امام و یارانش در ایام حضور در کربلاتا اخرین لحظات جان دادن از وظایف خطبا ومثریه سرایان در ماه محرم است. لازم است با استناد به روایات، احادیث مستند و با زبانی قابل فهم واحساس در عین بیان غربت و مظلومیت امام (ع) شجاعت و ایثار و فداکاری امام و یارانش را در مقابل تهدیدات دشمنان برای عزاداران تبیین شود.
در روضه خوانی و مرثیه سرایی و سینه زنی و زنجیر زنی ایام محرم نباید تنها بر جنبه احساسی وحزن آور تاکید داشت بلکه باید علاوه بر آن به بیان اهداف دشمن و اهداف قیام عاشورا پرداخت. در مواردی که روضه خوانی و مرثیه سرایی و سینه زنی و زنجیر زنی صرفا در جهت شورو بدون پرداخت به اهداف نهضت عاشورا باشد، با فلسفه اقامه مراسم سازگار نیست . روضه ومرثیه سرایی راستین باید از اهداف بینشی و معرفتی برخوردار باشد و برانگیختن احساسات و شورعواطف شیعیان وعلاقمندان بایستی چاشنی عمل کننده آن باشد.
ب- محدود سازی مراسم به زنجیرزنی
یکی دیگر از آفات برخی از هیات‌ها اینست که صرفا دسته زنجیر زنی با علم وکتل و. راه می‌اندازند و جوانان با شور اشتیاق در آن شرکت کرده و فقط زنجیر زنی میکنند و حداکثر برخی از مسایل اخلاقی و روحیات عبادی و مسایل احساسی شهدای کربلا را بیان میکنند. بدون اینکه خطیبی داشته باشند و با بیان واقعه عاشورا معرفت افراد را ارتقا دهند.
لازمه عزاداری در ایام عزای سید و سالار شهیدان شور و شعور حسینی توامان است . شعور بدون شور به سردی میگرایاند و شور بدون شعور و بصیرت، هویت بخش نبود و مخاطب را به هدف اقامه عزا نخواهد رساند.
ج- تحریف لفظی عاشورا
تحریف در زبان عربی از ماده «حرف» است یعنی منحرف کردن چیزی از مسیر و وضع اصلی خود که داشته است یا باید داشته باشد. با تحریف حادثه را منحرف می‌کند و به جای این که ما از این حادثه استفاده بکنیم قطعا ضرر خواهیم کرد.
تحریف لفظی یعنی ظاهر مطلبی را عوض کنند؛ و تحریف معنوی این است که شما در لفظ تصرف نمی‌کنید، لفظ همان است که بوده. گاهی لفظ را همانطور معنی می‌کنید که مقصود گوینده بوده، ولی گاهی هم لفظ را طوری معنی می‌کنید که خلاف مقصد و مقصود گوینده است. آن را طوری معنی می‌کنید که مطابق مقصود خود شما باشد، نه مطابق مقصود اصلی گوینده؛ این را تحریف معنوی می‌گویند. مانند روضه لیلا و علی اکبر که وی اصلا در کربلا نبوده است. تحریف دامادی حضرت قاسم علیه السلام، تحریف برخی از وقایع شب عاشورا؛ تحریف اغراق آمیز تعداد کشته شدگان در روز عاشورا و. (حماسه حسینی نوشته شهید مطهری)
تحریف حوادث عاشورا و بعضا غلو سازی و اضافه کردن مطالب غیر معتبر در اشعار و مرثیه سرایی به منظور گرم‌تر کردن مجلس؛ میتواند عاملی برای گریز جوانان از مجالس عزاداری شود. وحتما بایستی از شیوع خرافات ومخدوش کردن با وقایع غیر مستند پرهیز داده شود ونبایستی از هر وسیله‌ای برای برانگیختن احساسات مخاطبان استفاده کرد؛ و لازم است به دور از خرافه و بیان مطالب نادرست با توجه به شعر اصیل آیینی، مانع از بروز آفت و ایجاد آسیب به این محافل مقدس گردید. تحریف در نقل جزییات تاریخی واقعه عاشورا، کار صحیحی نیست و نسبت به سایر موارد خیلی خطرناک نیست.
د- تحریف معنوی عاشورا
تحریف در رویکرد‌های عاشورا، و پرداختن به مناسک عاشورا بجای پرداختن به اهداف عاشورا است . مبارزه با ستمگران اُموی جهت تأمین امنیّت برای مردم ستمدیده (تحف العقول، ص ۲۳۹)، احیای مظاهر و نشانههای اسلام اصیل و ناب محمدی (تحف العقول، ص ۲۳۹)، طلب اصلاح در امور امّت پیامبر (ص) (مناقب آل‌ابی‌طالب، ج ۴، ص ۹۷) وفراهم ساختن بستری مناسب برای عمل به احکام و واجبات الهی (تحف العقول، ص ۲۳۹) از جمله اهداف عاشوراست که امام (ع) صراحتا انرا بیان کرده اند.
اگرمحتوای سخنرانی و اشعار، زنده نگاه داشتن اهداف نهضت عاشورا و سیره امام نباشد؛ به مرور زمان سبب انحراف در مجالس خواهد گشت. مردم نیزنباید فقط طالب شور و برانگیخن احساسات صرف باشند.
همانطور که مقام معظم رهبری در روز ولادت با سعادت حضرت زهرا (س) به جامعه مداحان اشاره فرمودند که «اگر جامعه مداح خود بتواند» جامعه مداحان می‌توانند و بایستی تلفیق شور و شعور را دنبال کنند.
ه-انحراف در اهداف قیام عاشورا
خطرناک‌ترین تحریف واقعه کربلاست توسط حسن روحانی رییس جمهور سابق در ۳۰ مهر ۹۳ برای مقدمه چینی برای مذاکره سازش با آمریکا که منتهی به برجام ذلت بار شد، چنین گفت: … " امام حسین (ع) خیمه‌ای برپا کرد و عمر سعد را به مذاکره دعوت نمود؛ امامی که آگاه است که فردا او و یارانش توسط همین عمر بن سعد و یاران نادانش به شهادت خواهند رسید، اما خواست که با دنیا اتمام حجت کند و از همین‌رو در آن شب، ساعت‌ها با عمر سعد مذاکره کرد، تا نتیجه رویارویی آنان به جنگ ختم نشود! " که این بیان ریشه در تفکرلیبرالی و اسلام رحمانی محمد خاتمی دارد.
در حالیکه امام حسین (ع) با دشمن مذاکره به معنای امروزی نداشت، بلکه دیدار برای اتمام حجت و تشرزدن:امام (علیه السلام) در هر گام به اتمام حجّت مى پردازد تا هیچ کس فردا، ادّعاى بى اطّلاعى نکند، و دیگر تشر زدن امام به وی: تو را چه مى شود! خداوند به زودى در بسترت جانت را بگیرد و تو را در روز رستاخیز نیامرزد. به خدا سوگند! (فتوح ابن اعثم، ج ۵، ص ۱۶۴ و بحار، ج ۴۴، ص ۳۸۸)
رهبر معظم انقلاب در پاسخ این عده فرمودند: «چنین تحلیلی در خصوص مسائل تاریخ اسلام و مسائل کشور، نهایت سادهاندیشی است، زیرا حضرت علی (ع) با زبیر و حضرت امام حسین (ع) با عمربنسعد، مذاکره به معنای امروز یعنی معامله نکردند بلکه هر دوی این بزرگواران به طرف مقابل خود نهیب زدند و آن‌ها را نصیحت به خداترسی کردند.»
و- پیرایه‌های ناروا و نامتجانس
واضح است که اشکال خرافی عزاداری، چون قمه زنی، رواج زبان حال‌های مبتذل، سبک‌های غنایی، رواج شیوه‌های ناپسند سینه زنی و زنجیرزنی در حد آسیب رساندن به خود، استفاده از آلات موسیقی در عزاداری ها، اذیت کردن و آزار رساندن به دیگران با روش‌های گوناگونی، چون پخش صدا‌ها و نوحه‌ها از بلندگو‌های محافل عزاداری تا پاسی از شب، ایجاد ترافیک و مانند آن نه تنها موجب تقرب به خدا و پیوند با اهل بیت (ع) نمی‌شود؛ بلکه بزرگترین توهین به امام حسین (ع) و سایر قهرمانان کربلا به حساب می‌آید و سبب معرفی وارونه دین اسلام و حماسه سازان کربلا میشود و بیم آن می‌رود مصداق این آیه باشیم که: قل هل ننبئکم بالاخسرین اعمالا، الذین ضل سعیهم فی الحیاه الدنیا و هم یحسبون انهم یحسنون صنعا (کهف، آیه ۱۰۳) بگو ایا به شما خبر دهیم که زیانکارترین مردم در کار‌ها چه کسانی هستند؟ آن‌ها که تلاشهایشان در زندگی دنیا گم و نابود شده، با این حال فکر میکنند کار نیک انجام می‌دهند! (ایکنا، ۱۷ شهریور ۱۳۹۸)
اگر به بهانه ایجاد شور، مطالب غلو و... اضافه شود، جفا شده و اگر شعور بدون شور باشد، مورد استقبال جوانان قرار نگرفته به دنبال مجالس و محافلی می‌روند تا این هیجان را بدست بیاورند، شاید به همین دلیل است که امروز مداحان مجالسشان گرم‌تر از منبری هاست. در شأن عزاداری محرم حسینی نیست که ازاشکال خرافی شیوه‌های ناصحیح و یا سبک ترانه‌های افراد هرزه الگوی مداحان ما قرار گیرد.
ز- مجریان کم دانش
با توجه به افزایش تقاضا برای برگزاری هیات‌ها و مجالس خانگی، متاسفانه برخی افراد سخنور ویا مداح با سطح سواد دینی و دانش اندک به این جلسات دعوت می‌شوند و به خواندن اشعار، نوحه‌ها و روضه‌هایی می‌پردازند که از لحاظ سند و منبع تاریخی معتبر نیستند که میتواند آثار منفی بی شماری به مجالس عزاداری وارد سازد.
شایسته آن است که از افراد با دانش و بینش کافی برای اجرای برنامه این مجالس دعوت به عمل آید تا شاهد بروز برخی آسیب‌ها نباشیم و حضار نیز بتوانند بهره روحی و معنوی لازم را از آن ببرند.
مجریان مراسم نیز نباید برای برانگیختن احساسات مردم از هر متن و روایتی در مجلس عزای حسینی استفاده کنند.
ح- شمع روشن کردن
در شامگاه عاشورا که بعنوان شام غریبان بوده و درگذشته دسته‌های عزاداری با حالت حزن و مرثیه خوانی در کوچه‌ها میرفتند، وچیزی شبیه مجلس روضه افراد عزادار بوده است، وبرای حزن آلود شدن فضا بجای روشن کردن چراغ با افروختن چند شمع، روشنی کمی به مجلس میدادند. دسته‌های عزادار، عَلَم و کتل برنداشته و زنجیر و سینه نمی‌زدند، بلکه با صفوفی نسبتاً منظّم و با متانت، مغموم حرکت کرده وهنگام نشستن مرثیه میخواندند، شیوه‌ای که دچار آفاتی شده است؛ و در برخی نقاط افراد با روشن کردن شمع به صورت مختلط با ظواهری دون شان حرمت عزای امام حسین (ع) (بدون تفکیک بین دختران و پسران) آن هم در شب شام غریبان امام حسین‌علیه‌السلام، بدعتی آشکار وآفتی در سنت دیرینه عزاداری محسوب میشود.
با توجه به اینکه شمع روشن کردن صرف (بدون پرداختن به معرفت آموزی و عزاداری)، آنهم با حالات نامناسب، زمینۀ انحراف از اهداف امام (ع) و بدعت در مجلس امام (ع) را به همراه داشته و همچنین میتواند سبب وهن مذهب تشیع گردیده، لذا لازمست از آن پرهیز شود. همچنین بایستی افراد نیز آگاه شوند که چنانچه نذری نیز داشته باشند با نذر شمع در این کار که بدون پشتوانه شرعی است ، محقق نمی شود.
ط – وحدت شکنی
با توجه به اشتراکات زیاد میان اهل سنت و تشیع و درشرایط امروز جوامع اسلامی که وحدت میان مسلمانان ضرورت دارد، و امامین انقلاب نیز بار‌ها بر آن تاکید کرده اند، بمناسبت حوادث عاشورا، بعضا اهانت‌هایی صورت می‌گیرد، که کار صحیحی نبوده و بایستی این گروه‌های معدود از آن اجتناب شود .
ی - آنتی تز عاشورا
درجریان فتنه هشت ماهه سال ۱۳۸۸، یکی از شگرد‌های اشوب طلبان فتنه سبز سو استفاده از الگو‌های مذهبی دوران انقلاب اسلامی بود. آنان در تاسوعا و عاشورا (۵ و ۶ دی ۱۳۸۸) تظاهراتی با شعار‌های شبیه مراسم عاشورا در شهر‌های مختلف کشور برگزار کرده و منجر به آشوب و درگیری گردید. ولی بحمدالله این حربه معاویه گونه شان (مشابه قران بر نیزه کردن) بجز مقداری ریزش‌ها، نتوانست قشر مذهبی ناب را همراه خود کند.
ک - ضعف دلسوزان اهل بیت
پرداختن مبالغه آمیز و یا بیان تفضیل اسیب‌های هیات‌های عزاداری توسط دلسوزان اهل بیت در مجالس عمومی، میتواند این تصور را در ذهن ایجاد می‌کند که اکثرمجالس دچار آسیب بوده و نباید به گونه‌ای بیان شود که در ذهن شوند القا شود که اکثر مجالس و مداحان خرافه گو هستند که میتواند تاثیر منفی بهمراه داشته باشد.
همچنین دلسوران اهل بیت در ضعف اطلاع رسانی در خصوص تحریفات وانحرافات مجالس عزای حسینی قرار دارند و بایستی با روش‌های مختلف در صدد رفع بوده و چه بسا لازم باشد، هزینه‌های متعارف را بااستفاده از فناوری‌های نوین و جلوه‌های ویژه صرف ارایه الگوی مناسب عزاداری (مجری و مخاطب) کرده تا انشالله علاوه بر جلوگیری از انحراف، سبب اثر گذاری بیشتر شود .
ل - حسن کنجکاوی و معضل بازنشر در فضای مجازی
یکی دیگر از آسیب‌ها؛ حسن کنجکاوی برخی از جوانان در انتشار حوادث رخ داده در حاشیه مراسم عزاداری است (مثلا چهارتا جوان یک کار ناشایستی را از روی نا آگاهی انجام می‌دهند) که آن را درفضای مجازی منتشر میکنند، این باز نشر نخست سبب ترویج آن و سبب پیامد‌های منفی دیگری شده و همچنین بدست بدخواهان مکتب عاشورا افتاده و از آن سوژه‌های ضد تبلیغی تهیه میکنند.
تهدیدات متوجه نهضت عاشورا
دشمنان اسلام علاوه بر موارد بالا، در مواقعی نیز به تدیدات فیزیکی مراسم و اماکن نیز روی می‌اورند، که گرچه خسارت سنگین جانی ومالی بهمراه می‌اورد، ولی خطرش بمراتب کمتر از موارد فوق است :
الف – شکارچیان دشمن
دشمنان اسلام و مسلمین در راس آن شیان بزرگ و انگلیس خبیث با پادویی منافقین در صدد نابودی ویا انحراف اسلام هستند و یکی از روش‌های آنان این است که برخی جنبه‌های خطا‌های مذکور را جمع آوری کرده وبا عملیات روانی برای تخریب باور‌های مسلمان جهان وهمچنین سایر مردم جهان استفاده کنند و ازبعضی از ان‌ها نیزبرای بهانه جویی و محکوم کردن مسلمانان بهره میگیرند. بعنوان مثال درحالیکه انگلیس خود مروج قمه زنی بوده است، درعین حال بعنوان خشونت گرایی تشیع وتروریستی پروری بر علیه اسلام ناب استفاده میکنند. دشمنان همچنین ترویج میکنند که مسلمانان در حالی چنین مراسمی را برگزار میکنند؛ که فاقد باور‌های اسلامی هستند. وچنین پمپاژ میکنند که آیین مسلمانی می‌بینید، اما آدم مسلمان نمی‌بینید.
ب - تهدید فیزیکی مراسم
انفجار‌های مختلف ویا حمله‌های انتحاری در شهر‌های عراق و پاکستان و افغانستان، بنگلادش. در میان عزاداران حسینی در سال‌های اخیر (ازجمله عاشورای امسال) رخ داده است، که امنیت عزاداران حسینی را به خطر انداخته است. لکن شعله عشق حسینی هیچگاه خاموش شدنی نبوده است.
ج - تهدید فیزیکی اماکن
اماکن برگزاری مراسم نیز بعضا در معرض تهدید دشمنان است ، که بعنوان نمونه دو مورد مهم آن در ادامه توصیف شده است: روز عاشورا در ۳۰ خرداد سال۱۳۷۳ مردم کشورمان از جای جای شهر‌ها و نقاط ایران برای زیارت امام رضا (ع) به صحن رضوی آمده بودند؛ رواق‌ها و صحن‌های حرم مملو از جمعیت بود و ذکر یا حسین لحظه‌ای قطع نمی‌شد. ساعت ۱۴:۲۶ بود که انفجاری مهیب همه جا را به لرزه در آورد. توسط بمبی که منافقان منفجرکرده بودند، سیصد تن مجروح حادثه بودند که عده‌ای از آنان اعضایی از بدن خود بخصوص دست و پایشان را از دست داده بودند و ۲۷ نفر شهید که تا ابد خونشان بر گردن عاملان این اتفاق شوم ماند. منافقین قصد داشتند تا وانمود کنند حادثه انفجار توسط گروهی از اهل سنت انجام گرفته است؛ تا بین شیعه واختلاف بیاندازند (باشگاه خبرنگاران جوان،۳۱ خرداد ۱۳۹۹)
صبح روز تاسوعای حسینی مصادف با ۲۴ آذر ۱۳۸۹ دو انفجار در شهرستان چابهار در بین هیات عزاداری که در مقابل مسجد امام حسین (ع) تجمع کرده بودند، روی داد و به شهادت و مجروح شدن جمعی از هموطنان‌مان منجر شد. ۳۰ نفر شهید و ۵۵ نفر مجروح شدند. (خبر آنلاین، ۲۴ آذر ۱۳۸۹)
جمع بندی
۱) عظمت واقعه عاشورا بگونه‌ای است که اساسا نیازی به اغراق امیز کردن آن نیست و نقل صحیح مطالب آن بسیار اثر گذار‌تر و اموزنده‌تر است .
۲) شعار‌های عاشورا مفاهیمی دارای تاریخ مصرف متعلق به ۱۴۰۰ سال پیش نیست؛ بلکه برای همه اعصار است وبخصوص در شرایط فعلی جامعه بسیار پر کاربرد است . مفاهیمی همچون آزادگی، زیربار ظلم ستمگران نرفتن، تن به ذلت ندادن وهمچنین دفاع از حقوق مظلومان از پیام‌های قیام کربلاست که این ارزش‌های والای انسانی هر جای جهان مطرح شود، مخاطب داشته و بشریت آفت زده را زنده می‌کند.
۳) دشمنان از مکتب عاشورا هراس دارند و دائما با هدف تضیف عظمت واقعه عاشورا بدنبال تمسخر کردن عزداریها و شبهه‌افکنی در اتفاقات عاشورا می‌باشند و آسیب‌ها زمینه ساز و بهانه‌ای برای دشمن در جهت اهداف شومشان خواهد بود؛ لذاباید در زمینه‌های فوق هوشیار بود.
۴) با بهره گیری از صحنه‌های کربلا، معرفت و بصرت افزایی به جامعه در کنار ایجاد شور حسینی، جامعه از گردنه تهدیدات دشمنان و مشکلات داخلی عبور خواهد کرد و به تعالی و پیشرفت خواهد رسید.
۵) برای بسترساز ظهور امام مهدی (عج) تنها راه؛ عبور از گذرگاه نجات بخش عاشورا و عمل به آموزه‌های مکتب سیدالشهداست. قطعا شور حسینی بدون شعور حسینی مانند حباب بوده و نمی‌تواند گره‌گشای مشکلات امروز مسلمین در برابر تهدیدات دشمن باشد.
۶) در مجالس امام حسین (ع) باید مردم نسبت به اصل حادثه عاشورا، معرفت عمیقی متناسب با شرایط زمان پیدا کنند و مراسم عزاداری امام که رزمنده پرور نباشه بی هویت است.
۷) به دلیل نهادینه شدن علاقه قلبی به اهل‌بیت وبخصوص امام حسین (ع)، دشمنان اسلام بجای مقابله مستقیم با شیعه در تلاش برای تحریف وانحراف از مسیر واقعی ان و بلااثر شدن نهضت حسینی می‌باشند.
۸) اسلام امریکایی و شیعه انگلیسی سعی دارد هیاتی را تعریف کند که در آن صرفاً به شور مذهبی پرداخته شود و بدور از مسایل سیاسی روز باشد تا شعور و معرفت نهضت حسینی جایگاهش را از دست بدهد. هیاتی که عاشورا را محصوریک زمان و مکان خاص می‌دانند؛ و ارتباط آن را با زمان حال می‌گسلاند.
۹) هیات‌های مذهبی باید تلاش کنند مفهوم قیام عاشورا را به‌صورت دقیق و مطابق با شرایط کنونی تطبیق نمایند. کارکرد مصیبت‌های روز عاشورا تنها کارکردش مختص به غم از دادن امام حسین (ع) نیست بلکه یکی از مهمترین کارکرد‌های روضه تبیین مواضع سیاسی روز جهان اسلام واثر گذاری آن است .
۱۰) بیانات روشنگرانه رهبر انقلاب، چراغ فروزان شرایط امروز ایران وجهان بوده و حلاّل رفع آسیب‌ها وتهدیدات دشمن میباشد وبایستی مورد توجه همگان قرارگیرد.
۱۱) ضمن عدم بی تفاوتی در برابر اسیب‌ها، روش‌های برخورد با رسوم انحرافی و خرافی در مراسم عزاداری باید با مطالعه ابعاد مختلف آن و به دقت وبا اولویت نهاد‌های فرهنگی کشور انجام گیرد.
۱۲) یکی از روش‌های مقابله با اسیب‌های مذکور آگاه سازی و فرهنگ سازی عمومی است، تا مردم همراه شوند. افزایش اطلاعات مردم از حقایق تاریخی و وقایع رخ داده عاشورا، مهمترین راهکار برای پیشگیری از انحراف است .
۱۳) یکی از راه‌های جلوگیری از ایجاد حرکت‌های دون شان دختران جوان، اختصاص مکان‌هایی مجزا برای برای برگزاری مراسم متناسب با روحیه جوانی شان و تخلیه شور جوانی؛ در کنار معرفت افزایی آنان است .
۱۴) «در این عصر ما وظیفه سنگینی داریم، با حادثه تحریف شده که نمی‌شود به مردم خدمت کرد. ما و شما بزرگترین وظیفه‌ای که داریم این است که ببینیم چه تحریف‌هایی در تاریخ ما شده است، چه تحریف‌هایی در نقاشی شخصیت‌ها و بزرگان ما شده است؟! چه تحریف‌هایی در قرآن شده است. البته تحریف در قرآن به صورت تحریف لفظی نیست، یعنی در قرآن نه یک کلمه کم شده و نه زیاد شده است، بلکه تحریف در قرآن به صورت تحریف معنوی است که خطر تحریف معنوی کمتر از خطر تحریف لفظی نیست. تحریف معنوی قرآن یعنی چه؟ یعنی تفسیر غلط، توجیه غلط. بررسی نماییم که در تاریخ ما، که سند اخلاقی و سند تربیت اجتماعی ما است و باید از آن‌ها درس بیاموزیم، مانند حادثه تاریخی عاشورا، چه تحریفاتی رخ داده است؟ باید این تحریفات شناسایی و با آن‌ها مبارزه شود.» (حماسه حسینی نوشته شهید مطهری)
سخن پایانی
امام حسین (ع) براساس فرمایش خودشان برای اصلاح امت جدشان رسول الله (ص) قیام کرده‌اند؛ و اصلاح امت فعلی از برخی آسیب‌ها نیز در راستای همین هدف امام تلقی میشود. در کناررشد توسعه مجالس محافل پس از انقلاب باید مراقب آفت‌ها و آسیب‌های آن و نیز یافتن راه‌های رفع آن باشیم.
براساس کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا، تبیین عبرت‌های عاشورا برای شرایط حاضریک ضرورت اساسی برای بقای شیعه در برابر تهدیدات گوناگون دشمنان اسلام است .
نهضت عاشورای حسینی حماسه‌ای ماندگار در طول تاریخ بشریت بوده است و الگوی مجاهدان وهمه مبارزان مظلوم تاریخ است، لذا مجالس و منابرمحرم باید پیام رسان عبرت‌های حماسه ماندگارنهضت عاشورا وبدور از تحریف و انحراف و آسیب باشد؛ تا اثر گذاری آن فراگیر شود.
حسن ختام بیان کلام حاکی از اندیشه ژرف رهبر انقلاب اسلامی درس‌ها، پیام‌ها و عبرت‌هایی از دانشگاه عاشوراست که میتواندجان‌های تشنه به مکتب الهام‌آفرین عاشورا را سیراب می‌نماید:: «در مباحث مربوط به عاشورا سه بحث عمده وجود دارد: یکی بحث علل و انگیزه‌های قیام امام حسین علیه‌السلام است... بحث دوم بحث درس‌های عاشورا است... بحث سوم درباره عبرت‌های عاشورا است، که چند سال قبل از این، ما این مسأله را مطرح کردیم که عاشورا غیر از درس‌ها، عبرت‌هایی هم دارد. بحث عبرت‌های عاشورا مخصوص زمانی است که اسلام حاکمیت داشته باشد. حداقل این است که بگوییم عمده‌ی این بحث مخصوص به این زمان است، یعنی زمان ما و کشور ما، که عبرت بگیریم.» (خطبه‌های نماز جمعه تهران. ۷۷/۲/۱۸)
دستور آموزنده «کُلُّ یَومٍ عاشُورا و کُلُّ أَرضٍ کَربَلاء» باید سرمشق امت اسلامی باشد. قیام همگانی در هر روز و در هر سرزمین، عاشورا قیام عدالت خواهان، با عددی قلیل و ایمانی و عشقی بزرگ، در مقابل ستمگران کاخ نشین و مستکبران غارتگر بود و دستور آن است که این برنامه، سرلوحه زندگی است در هر روز و در هر سرزمین (صحیفه امام، ج ۹، ص ۴۴۵)
* استاد دانشگاه، پژوهشگر و مولف کتاب سرای اربعین
انتهای پیام/ 112
