حلبچه شهری منجمد شده از سلاح‌های شیمیایی با پنج هزار کشته

گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: فقط پنج روز به پایان سال ۱۳۶۶ باقی مانده بود که نیروی هوایی عراق در واکنش به آنچه که همکاری کرد‌ها با نیرو‌های ایرانی و خیانت به صدام اعلام شده بود آن‌ها را در شهر حلبچه مورد حمله شیمیایی قرار دادند. این بمباران تحت عنوان عملیات گسترده‌ای به‌نام عملیات «انفال» بود که بر ضد ساکنان مناطق کردنشین عراق انجام گرفت.

اگر بخواهیم چگونگی روی دادن این واقعه جنایتکارانه را بررسی کنیم باید بدانیم که ماجرا از اینجا آغاز شد که به دنبال انجام عملیات موفقیت آمیز والفجر ۱۰ بخش‌هایی از کردستان عراق به دست نیرو‌های ایران افتاد که این موضوع با استقبال مردم این مناطق روبرو شد. اما واکنش صدام به این ماجرا دیوانه‌وار بود. او به پسرعمویش «علی حسن المجید» معروف به «علی شیمیایی»، دستور بمباران شیمیایی این مناطق را صادر کرد. بر این اساس به دنبال این حمله حدود پنج هزار تن از مردم حلبچه که غیرنظامی بودند کشته شدند.

حمله شیمیایی به حلبچه که به کشتار حلبچه و یا جمعه خونین هم شناخته می‌شود به عنوان نسل‌کشی مردم کرد عراق توسط حاکم خود، صدام نیز شناخته می‌شود که در تاریخ ۱۶ مارس ۱۹۸۸ (برابر با ۲۶ اسفند ماه سال ۱۳۶۶) به وسیله بمباران شیمیایی توسط نیرو‌های دولتی عراقی در شهر حلبچه کردستان عراق و در روز‌های پایانی جنگ ایران و عراق اتفاق افتاد.

نکته‌ای که در این میان بر میزان قصاوت و جنایت حاکمان حزب بعث عراق در ماجرای بمباران شیمایی حلبچه می‌افزاید این موضوع بود که نیروی هوایی عراق پیش از انجام حملات شیمیایی به این شهر، حلبچه را دو روز با بمب‌های متعارف بمباران کرد تا با شکسته شدن شیشه ساختمان‌های شهر، امکان مقاومت مردم در مقابل گاز‌های سمی به حداقل خودش برسد و مردم بیشترین آسیب را از بمباران شیمایی متحمل شوند.

اگر بخواهیم جزئیات این حمله را بیشتر و دقیق‌تر بررسی کنیم باید به این مسئله هم توجه کنیم که نیروی هوایی عراق از انواع مواد شیمیایی در حمله علیه مردم مظلوم و بی دفاع حلبچه استفاده کرده است که ازجمله این گاز‌ها می‌توانیم به گاز‌های اعصاب مانند وی ایکس، سارین و تابون، و گاز خردل اشاره کنیم.

موضوعی که مایه تاسف برای سازمان‌های بین المللی است این است که علی‌رغم استفاده مکرر صدام از سلاح‌های شیمیایی بر علیه مردم خود و رزمندگان ایران شاهد سکوت کرکننده نهاد‌های بین المللی بودیم به صورتی که این امر صدام را برای استفاده از این سلاح‌های ممنوعه مصمم‌تر کرده بود. در نهایت نیز شاهد بودیم که یک مقام بلندپایه عراقی در فروردین‌ماه سال ۱۳۶۷ در دیدار خود با «خاویر پرز دکوئیار»، دبیرکل وقت سازمان ملل، به صورت رسمی اعتراف به استفاده عراق از سلاح شیمیایی کرد.

حال بد نیست که نگاهی به آمار و ارقام در مورد حمله شیمیایی صدام به حلبچه داشته باشیم. ابعاد این حمله آنقدر وحشتناک و جنایتکارانه بود که به دنبال آن چیزی در حدود ۵ نفر کشته شدند و بین ۷ تا ۱۰ هزار نفر زخمی شدند که اکثراً آن‌ها را غیرنظامیان تشکیل داده بودند. ضمن اینکه صد‌ها تن دیگر به دنبال عواقب ناشی از این حمله شیمیایی دچار بیماری‌ها و نقص‌های جسمی در هنگام تولد شده و در سال‌ها پس از حمله کشته شدند.

نکته مهم اینجاست که هیچگاه نباید از یاد ببریم که حمله شیمیایی به مردم حلبچه حادثه‌ای دردآور و غیرقابل قبول است که به صورت رسمی به عنوان نسل‌کشی مردم کرد عراق شناخته شده است و هنوز هم با گذشت سال‌ها از این حمله جنایتکارانه به عنوان بزرگ‌ترین حمله شیمیایی مستقیم به یک منطقه شهرنشین در تاریخ بشریت ثبت شده است.

در این میان بد نیست به اظهارات برخی از مقامات وقت کشور در زمان دوران دفاع مقدس بپردازیم. آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی رییس مجلس شورای اسلامی وقت در مورد حمله شیمیایی به «حلبچه» گفته بود: بمباران شیمیایی «حلبچه» به خاطر استقبالی که از مردم این شهر از نیرو‌های ایرانی به عمل آورند، انجام شد و این عمل صدام محکمه‌ای خواهد شد که قدرتمندان جهان را به محاکمه بکشد. اگر در ماجرای بمباران شیمیایی سال قبل که توسط کارشناسان سازمان ملل نیز تایید، تنبیهی برای صدام در نظر گرفته شده بود. فاجعه حاضر به وجود نمی‌آمد.

ماجرا وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم حجم گسترده حمله رژیم بعث عراق در استفاده از تسلیحات شیمیایی علیه مردم کُرد و مظلوم حلبچه آنچنان بود که پروفسور «اوبن هندریکس» رییس آزمایشگاه سم‌شناسی بیمارستان «گان فلاندر» بلژیک گفت: رژیم بعث عراق از ۳ نوع گاز مختلف علیه حلبچه استفاده کرده است. این گاز‌ها شامل گاز خردل (ایپریت)، گاز‌های اعصاب (تابون، سارین یا سومان)، VX و گاز سیانوژن هستند؛ بنابراین باید گفت مرگ مردمان کُرد حلبچه مرگی با طعم خردل و با چاشنی تاول‌زای گاز اعصاب تابون و سارین و بوی مرگ‌آور سیانوژن بود.

در واقع کشتار حلبچه انتقام صدام از شکست او در عملیات والفجر ۱۰ در برابر ایران بود. زیرا این حمله فقط ۲ روز پس از پیروزی ایران در این نبرد حساس اتفاق افتاد که این امر نشان از خوی وحشی صدام در انتقام گیری حتی از مردم خود به خاطر استقبال از این پیروزی مهم و استراتژیک ایران دارد.

امام خمینی (ره) پیرامون کشتار حلبچه توسط صدام در سخنانی گفته بودند: او حیوان درنده‌ای است که حتی ملت خودش را هم بمباران شیمیایی می‌کند.

این حمله آنچنان بازتاب گسترده‌ای توسط ایران در رسانه‌های بین المللی پیدا کرد که روزنامه «گاردین» چاپ لندن گزارش این جنایت فجیع را همراه با عکس‌هایی به چاپ رساند و نوشت: هیچ جراحتی و خونی و اثری، از انفجار روی اجساد دیده نمی‌شود. اجساد ده‌ها مرد، زن، کودک و حیوانات دست‌آموز در سطح منازل و خیابان‌های این بخش دورافتاده در کردستان عراق تحت اشغال ایران را پوشانیده‌اند. پوست این اجساد به طرز عجیبی تغییر رنگ داده و چشم‌هایشان باز و خیره، چرک خاکستری رنگی از دهانشان بیرون زده و انگشتان دست آن‌ها به طرز عجیبی کج و کوله است.

همچنین خبرگزاری فرانسه در گزارشی که به این حمله پرداخته بود نوشت: حلبچه شهری از کردستان عراق ... گویی شهری منجمد شده است و ساکنان در خوابی عمیق فرو رفته‌اند.

حال با گذشت دهه‌ها از حمله شیمیایی صدام به مردم حلبچه جا دارد تا رسانه‌های ایران در سالگرد این اقدام ضد انسانی و ضد بشری به پرداختن به ابعاد مختلف آن مانع از فراموشی این جنابت بزرگ شده تا دیگر شاهد تکرار آن بر علیه بشریت در هیچ شکل و صورتی نباشیم.

انتهای پیام/ ۱۳۴