به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، دفاع از حریم هوایی کشور از جمله وظایف پدافند هوایی کشور است. خوشبختانه پدافند هوایی سپاه پاسداران با تمرکز بر دانش بومی و تجربه و اتکا به جوانان توانسته است در حفظ حریم هوایی کشور موفق عمل کند. این موفقیت مدیون تجاربی است که از هشت سال دفاع مقدس به‌دست‌آمده است. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس اقدام به انتشار کتاب «اطلس پدافند هوایی سپاه در دوران دفاع مقدس» کرده است. به همین دلیل با اکبر رستمی، مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و دریادار دوم احمدی میاندشتی نویسنده کتاب به گفت‌وگو پرداختیم.
اکبر رستمی، با اشاره به اینکه «اطلس پدافند هوایی سپاه در دوران دفاع مقدس» اولین اطلس از مجموعه اطلس‌های واحد‌های تخصصی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس است، اظهار داشت: در چشم‌انداز پژوهشی گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس مقرر شده تا به عملکرد ۱۷ مورد از رده‌های تخصصی که در دوران دفاع مقدس نقش داشتند، پرداخته شود. بیش از ۱۰ واحد از این حوزه‌ها هم در قالب اطلس و هم کارنامه در دست پژوهش و تدوین هستند که اولین خروجی در حوزه اطلس پدافند است.
وی افزود: کتاب «اطلس پدافند هوایی سپاه در دوران دفاع مقدس» کار مشترکی بین مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و نیروی هوافضای سپاه پاسداران هم در حوزه اسنادی و هم در حوزه اجرا و پژوهش است که به نتیجه رسید.
مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به برخی از وظایف پدافند هوایی در دوران دفاع مقدس اظهار کرد: در دوران دفاع مقدس واحد پدافند هوایی سپاه در کنار پدافند هوایی ارتش تکمیل‌کننده دفاع هوایی کشور بوده است تا هم از رزمندگان در عملیات‌ها پشتیبانی هوایی و هم از مناطق حساس و حیاتی در داخل کشور اعم از فرودگاه‌ها، صنایع، پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها، سد‌ها حفاظت کند.
وی با تأکید بر اینکه با رویکرد تخصصی به این رده‌ها نگاه می‌کنیم، بیان کرد: معمولاً در ارتباطی که با خود آن واحد و آن حوزه تخصصی داریم سعی می‌شود نویسنده‌ای انتخاب شود که دانش و علم به آن حوزه را داشته باشد. برای مثال در حوزه پدافند هوایی دریادار دوم محمدعلی احمدی، فرمانده و بنیان‌گذار این واحد تخصصی در دوران دفاع مقدس نویسنده این کتاب است که خود بنیان‌گذار این واحد تخصصی در دوران دفاع مقدس بوده است و یک دوره طولانی مسئولیت اصلی و فرماندهی این واحد را بر عهده داشته است.
رستمی به محتوای کتاب اشاره کرد و گفت: در این اطلس به عملکرد پدافند هوایی سپاه در دوران دفاع مقدس در سه مقطع تاریخی پرداخته شده است. در این کتاب بعد از نحوه شکل‌گیری پدافند هوایی سپاه، به‌صورت مقطعی و عملیاتی به عملکرد و نقش این رده تخصصی در عملیات‌های گوناگون پرداخته است. قالب این اثر اطلس است و در آن سعی شده است که با متنی مختصر و با اتکا به تصاویر، نقشه و جداول عملکرد پدافند هوایی سپاه را به تصویر کشیده است.
وی با بیان اینکه این کتاب دارای دو ناظر علمی نیز بوده است، تصریح کرد: همان‌طوری که مطرح کردم نویسنده کتاب خود متخصص و فرمانده این واحد بوده است ولیکن ما به‌عنوان کسی که بتواند کتاب را در قالب یک اثر اطلسی دربیاورد از ناظر علمی هم کمک گرفتیم. آقای محسن رشید ناظر علمی و به‌نوعی شکلی کار بودند، در ادامه هم از توان آقای ناصرپور که از فرماندهان حوزه پدافند بوده است به‌عنوان ناظر دوم استفاده شد.
در ادامه این گفت‌وگو با دریادار دوم محمدعلی احمدی دشتی به گفت‌وگو نشستیم. قبل از شروع گفت‌وگو به معرفی مختصری از ایشان می‌پردازیم.
وی در تاریخ دوم فروردین‌ماه ۱۳۳۰ در شهرستان بوئین و میاندشت استان اصفهان چشم به جهان گشود. در دو سالگی همراه با خانواده به تهران آمد و در شهرری ساکن شد. تحصیلات دوره ابتدایی و دبیرستان را در این شهر سپری کرد و در سال ۱۳۴۸ وارد نیروی هوایی ارتش شد. در طول حضور در نیروی هوایی با پدافند هوایی و انواع جنگ‌افزار‌ها آشنا شد. در سال ۱۳۵۵ از نیروی هوایی بیرون آمد و همراه با مردم به جریان نهضت انقلاب اسامی پیوست.
سه ماه بعد از پیروزی انقلاب اسامی وارد سپاه پاسداران شد و در زمینه آموزش نیرو‌های بسیجی و تشکیل ارتش ۲۰ میلیونی فعالیت خود را آغاز کرد. در سال ۱۳۵۸ به‌عنوان فرمانده گردان از پادگان توحید شهرری به کردستان رفت. در طول این مأموریت با آقایان رحیم صفوی، صیاد شیرازی و شهید پیچک آشنا شد. در سال ۱۳۵۹ مسئولیت آموزش و سازمان‌دهی پدافند هوایی در پادگان امام حسین (ع) به ایشان واگذار گردید. پس از آموزش ۷۵ نفر به‌عنوان سرمایه اولیه نیروی انسانی و پس از تشکیل اولین گردان پدافند هوایی در پادگان ولیعصر (عج) به ستاد مرکزی سپاه (قرارگاه کربلا) منتقل شد. در طول چهار عملیات آزادسازی سرزمین‌های جنوب کشور با سازمان‌دهی غنائم به‌دست‌آمده آتشبار‌ها و گردان‌های پدافند هوایی را در یگان‌های رزم سازمان‌دهی و تثبیت نمود.
دریادار دوم احمدی پس از فرمان حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر تشکیل نیرو‌های سه‌گانه، بر اساس حکم فرماندهی کل سپاه به نیروی هوایی سپاه منتقل شد. با تشکیل اولین فرماندهی پدافند هوایی نیروی هوایی سپاه سامانه‌های موشکی ارتفاع بلند را در مرکز استان‌های تهران، اصفهان و قم عملیاتی نمود و به‌این‌ترتیب اولین هواپیمای میگ پیشرفته ۲۵ در اصفهان سرنگون شد. در سال ۱۳۶۵ برای مقابله با تهدیدات هوایی در منطقه خلیج‌فارس به نیروی دریایی سپاه منتقل گردید و تا پایان جنگ در آن نیرو بود.
وی پس از پایان جنگ به دوره دانشکده فرماندهی و ستاد نهاجا رفت. در سال ۱۳۶۹ مفتخر به دریافت نشان فتح ۲ از دست مبارک فرماندهی کل نیرو‌های مسلح شد. پس از پایان دوره دافوس به وزارت دفاع منتقل گردید. در طول خدمت در وزارت دفاع، در مشاغل مختلف ایفای نقش کرد و آخرین سمت ایشان به‌عنوان نماینده وزارت دفاع در کشور لیبی که مسئولیت فروش محصولات و تولیدات وزارت دفاع در افریقا را بر عهده داشت، مشغول گردید و در نهایت در سال ۱۳۸۶ به‌افتخار بازنشستگی نائل آمد.
دریادار دوم محمدعلی احمدی اظهار کرد: اطلس حاضر با هماهنگی و همکاری صمیمانه فرماندهی پدافند هوایی نیروی هواوفضای سپاه و مرکز اسناد و تحقیقات سپاه پاسداران در مقطع اول و دوم یعنی از شروع تا پایان جنگ نوشته شده است.
وی با اشاره به اینکه کتاب «اطلس پدافند هوایی سپاه در دوران دفاع مقدس» شامل سه مقطع می‌باشد، عنوان کرد: اولین مقطع از سی و یکم شهریورماه ۱۳۵۹ یعنی از زمان آغاز جنگ تحمیلی تا تشکیل نیروی هوایی سپاه پاسداران است. به دستور امام خمینی نیرو‌های سه‌گانه در سپاه تشکیل شد و یکی از این نیرو‌ها نیروی هوایی بود؛ بنابراین این کتاب در مقطع اول شامل شهریور ۱۳۵۹ تا خرداد ۱۳۶۴ است که به عملکرد پدافند هوایی سپاه پرداخته شده است.
نویسنده کتاب «اطلس پدافند هوایی سپاه در دوران دفاع مقدس» افزود: در مقطع دوم از شکل‌گیری نیروی هوایی سپاه یعنی خرداد ۱۳۶۴ تا پایان جنگ پرداخته می‌شود و مقطع سوم هم مربوط به بعد از جنگ است که به‌صورت خلاصه و مختصر عملکرد و سرانجام این واحد بعد از جنگ و دوران دفاع مقدس مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
وی به سختی‌هایی که برای جمع‌آوری اسناد و اطلاعات لازم برای این کتاب همراه بود، اشاره کرد و گفت: تصور من قبل از استقرار در نیروی هواوفضای سپاه این بود که کلیه اسناد و مدارک پدافند هوایی در جنگ در آن نیرو نگهداری می‌شود. درحالی‌که این‌طور نبود. مدت زیادی به همین منوال گذشت و فقط توانستیم با تعدادی در حدود ۵۰ نفر از رزمندگان و فرماندهان و مسئولین پدافند هوایی مصاحبه نماییم که در ادامه مورداستفاده قرار گرفت.
دریادار دوم احمدی افزود: همکاری نیروی هواوفضای سپاه در حد عالی با اینجانب صورت گرفت. آن‌ها از هیچ کوششی درباره این پروژه کوتاهی نکردند در همین حال مأموریت‌های جاری آن‌ها و در دسترس نبودن اسناد و مدارک دوران جنگ مانع از پیشرفت کار بود. در اسناد جمع‌آوری‌شده مشخص گردید که موضوعات یگان‌های پشتیبانی رزمی کمتر موردتوجه قرار گرفته شده و عمدتاً موضوعات مربوط به چگونگی عملیات زمینی و یگان‌های پیاده (تیپ‌ها و لشکرها) سپاه بیان شده است. محدود بودن اطلاعات درباره عملکرد یگان‌های پشتیبانی رزمی (پدافند هوایی) یکی از موانع اصلی تأخیر در تدوین این نوشتار بود.
وی اظهار کرد: در این کتاب تلاش شده تا عملکرد پدافند هوایی سپاه پاسداران را به‌صورت مختصر، ولی با اطلاعاتی کامل در اختیار مخاطبان قرار دهیم.
نویسنده کتاب «اطلس پدافند هوایی سپاه در دوران دفاع مقدس» با تأکید بر اینکه تجارب جنگ موجب جهش و پیشرفت ما در حوزه پدافند هوایی شد، اظهار کرد: ما در جنگ یک سری تجارب به دست آوردیم، وقتی‌که جنگ تمام شد از خود پرسیدیم که چه‌کار کردیم؟ مشکلات ما کجاست؟ موانع ما کجاست؟ ما باید به کجا‌ها برسیم؟ ضرورت دارد به کجا برسیم؟ چرا باید برسیم؟ چگونه باید برسیم؟ همه این سؤالات را از خودمان کردیم و بعد سراغ این رفتیم که پدافند هوایی را در کشور سروسامان دهیم.
وی با تأکید بر اینکه مهم‌ترین سازمان تشکیلات نظامی در کشور پدافند هوایی است، تصریح کرد:، چون نوک پیکان حمله دشمنان ایران است یعنی اگر پدافند هوایی قادر باشد ضربه اول را مقاومت کند و جلوی دشمن را بگیرد امنیت کشور برقرار است، اما اگر خدای‌نکرده برعکس آن اتفاق افتد، معلوم نیست چه خواهد شد. تمامی تلاش ما این بوده است تا با افزایش توان خود در حوزه پدافند هوایی و بالا بردن برد موشک‌ها و همچنین واکنش سریع نسبت به وقایع ضریب امنیت را برای کشور بالا ببریم.
خاطره‌ای از شهید حاج قاسم سلیمانی
دریادار دوم محمدعلی احمدی در خاتمه به خاطره‌ای از خود با سردار شهید حاج قاسم سلیمانی اشاره کرد و گفت: تقریباً عملیات داشت انجام می‌شد، من قاسم سلیمانی را دیدم، گفت: نمی‌خواهی به فکر تشکیلات ما باشی؟ اصلاً توپ ضدهوایی هم در اختیارش نبود، اما برعکس احمد کاظمی که فرمانده لشکر ۸ نجف اشرف اصفهان شد توپ ضد هوایی زیاد داشت، چهارتا توپ از احمد کاظمی گرفتم و به‌صورت قرضی به حاج قاسم سلیمانی دادم که لشکر ۴۱ ثارالله هم دارای توپ ضدهوایی شود. بعدازاینکه عملیات طریق‌القدس انجام شد الحمدلله رب‌العالمین هفتاد قبضه توپ ضدهوایی از عراقی‌ها غنیمت گرفتیم و وضعمان بسیار بسیار خوب شد. از این توپ‌های غنیمتی هم یک تعداد زیاد به لشکر قاسم سلیمانی ۴۱ ثارالله رسید و واحد پدافند هوایی آن لشکر هم راه افتاد.
انتهای پیام/ 141
