دفاع‌پرس گزارش می‌دهد؛

ایران چگونه موفق به تولید بالگرد شد؟

اولین تجربه ساخت بالگرد توسط کارکنان شرکت پنها آن‌چنان موفقیت‌آمیز بود که بلافاصله در خط تولید قرار گرفت. این موفقیت باعث شد که شرکت پنها در سال ۱۳۷۵ مفتخر به دریافت ابلاغیه رسمی سازمان صنایع هوایی جهت تولید بالگرد شود.
کد خبر: ۵۳۶۷۶۲
تاریخ انتشار: ۱۰ مرداد ۱۴۰۱ - ۰۱:۵۰ - 01August 2022

به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی دفاع‌پرس، یکی از اقدامات مهم و اساسی شرکت پنها که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در راستای تقویت صنعت هوایی انجام پذیرفت، حرکت در مسیر خودکفایی و عدم وابستگی به کشور‌های دیگر و به‌خصوص به دو کشور آمریکا و ایتالیا در زمینه‌های خرید بالگرد و قطعه و ارسال بالگرد‌های سنگین جهت تعمیر بود.

عمده بالگرد‌های نظامی و غیرنظامی موجود در ایران قبل از پیروزی انقلاب، ساخت آمریکا (کارخانه بل) و ایتالیا (کارخانه آگوستا) بودند. براساس قرارداد‌هایی که رژیم پهلوی با صاحبان این دو کارخانه منعقد کرده بود، گذشته از وجود مستشاران پروازی _ تعمیراتی آن‌ها در ایران، می‌بایست تجهیزات و قطعات مورد نیاز بالگرد‌ها را هم برابر هر قیمتی که اعلام می‌کردند، توسط ایران خریداری می‌شد و باز هم کشور برابر همان قرارداد‌ها، مجبور بود که با بالگرد‌های سنگین مثل شینوک RH و SH را جهت تعمیرات به این دو کشور انتقال دهد.

خرید انواع بی‌شماری از تجهیزات و قطعات و هزینه‌های تعمیرات بالگرد‌های سنگین و مخارج نقل و انتقال و غیره، موجب می‌شد که ایران مبالغ ارزی هنگفتی پرداخت کند. این شیوه کماکان ادامه داشت تا اینکه انقلاب اسلامی ایران پیروز شد و اولین ثمره‌ی آن قطع رابطه با استکبار جهانی و به‌خصوص آمریکا بود.

پنها از خروج مستشاران آمریکایی تا ساخت بالگرد شباویز

نیرو‌های متخصص شرکت پنها نیز همانند کارمندان دیگر سازمان‌های صنعت هوایی کشورمان جزو اولین‌ها در ایران بودند که قبل از پیروزی انقلاب به فرمایش امام (ره) لبیک گفته و به انقلاب پیوستند. مهندسین و متخصصان توانمند سازمان بزرگ و گسترده «پشتیبانی و نوسازی هلیکوپتر‌های ایران» برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای در زمینه‌های ساخت انواع قطعات و دستگاه و حتی طراحی و ساخت بالگرد در رسیدن به استقلال و خودکفایی برای آینده تدارک دیده بودند، اما عوامل بازدارنده‌ای مثل تحریم‌های آمریکا و اروپا نسبت به ایران، دوران طولانی جنگ ایران و عراق، غائله‌های غرب و شرق و گنبد کاووس و به‌ویژه سلسله مشکلاتی که گریبان هر کشوری را پس از هر انقلابی می‌گیرد و ایران هم از آن معضلات مستثنی نبود، این مجال و فرصت را از شرکت پنها گرفت که با فراغ بال اقدام به اجرای برنامه‌های اساسی خود در راستای خودکفایی و رفع نیاز به متخصص خارجی و قطعات وارداتی بالگرد و به‌خصوص قطع وابستگی به کارخانه‌های سازنده کند.

از یک طرف شروع و ادامه جنگ تحمیلی هشت ساله موجب نیاز شدید به بالگرد و بالگرد‌های تهاجمی و ترابری هوانیروز شد و از سوی دیگر تعدادی از بالگرد‌ها می‌بایست عازم مناطق آشوب‌زده غرب و گنبد کاووس و جنوب شرق کشور جهت  فرونشاندن غائله گروهک‌ها و اشرار و قاچاقچیان مواد مخدر می‌شدند.

مأموریت‌های سنگین و مداوم جنگی همراه با پرواز‌های بی‌شمار که استهلاک سریع قطعات و به‌خصوص آسیب دیدن بالگرد‌ها در اثر اصابت گلوله و بمب و ترکش را در پی داشت از این رو نیاز به تعمیر و تعویض قطعات را لحظه به لحظه افزایش می‌داد.

پنها از خروج مستشاران آمریکایی تا ساخت بالگرد شباویز

نیرو‌های متخصص و متعهد پنها، تعمیرات بالگرد‌ها را با تلاش مضاعف و ایثار بی‌وقفه و در تمام ساعات شبانه‌روز انجام می‌دادند. مهندسین و طراحان و سازندگان قطعه هم تمام تلاش خود را در ساخت شمار زیادی از قطعات زودمصرف بالگرد‌ها پیگیری می‌کردند؛ اما قطعات و دستگاه‌ها و سامانه‌های پیچیده و حساسی هم در انواع بالگرد‌های هجومی و غیر هجومی وجود دارند که طراحی و ساخت آن‌ها نیاز به مطالعات وسیع و تحقیق گسترده داشت و به‌طور کلی کار بر روی آنها زمان‌بر بود و در آن موقعیت حساس چاره‌ای غیر از خریداری از بازار آزاد آن هم توسط دلال‌ها نبود. هرچند که متخصصان فنی هوایی و دریایی به‌خصوص نیرو‌های پنها این مشکل را هم در مدتی نه‌چندان طولانی رفع کردند، اما اگر جنگ این وقفه زمانی را به ایران تحمیل نمی‌کرد، این اتفاق قطعاً زودتر از این‌ها محقق می‌شد.

کارکنان شرکت پنها ضمن مقابله با تمام فراز و نشیب‌ها از تصمیم به هدفی که گرفته بودند عقب‌نشینی نکردند و با مقاومتی ستودنی، اهداف و برنامه‌های یک‌ساله و بلندمدت خود را در قطع وابستگی به استکبار جهانی و آمریکا به‌صورت آنچه در ذیل می‌آید، اتخاذ کردند.

نخست برنامه‌ریزی موقت برای مدت یک سال و اجرای برنامه‌های گسترده در راستای افزایش خودکفایی و استقلال صنعت هوایی به‌ویژه صنعت بالگردی در بلندمدت.

پنها از خروج مستشاران آمریکایی تا ساخت بالگرد شباویز

دوم تماس‌های مکرر جهت شناخت منابع غیر آمریکایی با سفارتخانه‌های کشور‌های دوست و غیر وابسته به آمریکا، تماس و مکاتبه با نمایندگان شرکت‌های اروپایی در ایران، مکاتبه با شرکت‌های خارجی و دریافت کتابچه‌های حاوی تصاویر و مشخصات و اطلاعات نیازمندی‌ها از منابع مختلف، ارسال صد‌ها نامه مکتوب و دریافت جواب نیمی از آن‌ها در کوتاه‌مدت.

سوم گسترش فعالیت‌های کارکنان در زمینه ساخت قطعه در داخل شرکت پنها.

چهارم دریافت استعلام قیمت از تعدادی شرکت که تحت بررسی بودند.

کسب موفقیت بدون حضور مستشاران
اولین اقدام مثبت و ارزنده کارکنان دلسوز و انقلابی شرکت پنها را باید در سال ۱۳۵۸ جستجو کرد که با تشکیل کارگاه‌های تعمیرات بالگرد‌های سنگین که برای تعویض قطعه و بازآماد به کشور‌های آمریکا و ایتالیا انتقال داده می‌شدند، استقلال و مهارت تعمیراتی خود را اعلام و اثبات کردند.

در ابتدا برای صاحبان دو کارخانه «آگوستا» و «بل» غیر قابل باور بود که متخصصان پنها بتوانند تعمیرات مشکل و پیچیده ناوگان بالگردی ایران را انجام دهند. به همان علت نیز در مصاحبه‌های خود با کمال قدرت عنوان می‌کردند تمام بالگرد‌های نظامی و غیرنظامی ایران به علت عدم وجود قطعات کافی و به‌خصوص عدم تخصص لازم در بین کارکنان بخش‌های تعمیراتی و تحریم، در آینده‌ای نزدیک زمین‌گیر خواهند شد.

پنها از خروج مستشاران آمریکایی تا ساخت بالگرد شباویز

اما دیری نپایید که مردم دنیا با مشاهده پرواز‌های گسترده و متوالی بالگرد‌های هوانیروز در آسمان جبهه‌های جنگ ایران و رژیم بعث عراق اوج شگفتی و تعجب آن‌ها را دیدند و سیل شماتت‌ها را متوجه‌شان کردند.

توانمندی و کارایی متخصصین و کارکنان شرکت پنها در تعمیر و بازسازی بالگردها به‌گونه‌ای برای مسئولین کشور ثابت شد که در سال ۱۳۵۹ مسئولیت پشتیبانی بالگرد‌های سازمان توانیر نیز به عهده این شرکت گذاشته شد؛ همچنین در سال ۱۳۶۰ نیز گروه صنایع وزارت دفاع طبق تصویب مجلس شورای اسلامی تشکیل شد و صنایع پنها در زیرمجموعه گروه هوایی قرار گرفت.

همچنین سال ۱۳۶۱ اساسنامه جدید گروه صنایع وزارت دفاع مورد تصویب هیئت وزیران قرار گرفت که به موجب آن، سازمان صنایع با ادغام شرکت‌ها و سازمان‌های صنعتی و تحقیقاتی تابع وزارت دفاع ایجاد شد. در سال ۱۳۶۳ نیز صنایع پنها موفق به دریافت گواهینامه پشتیبانی بالگرد‌های تجاری بل ۲۱۲ شد. موفقیت‌های شرکت پنها در صنعت تعمیر و بازسازی بالگرد موجب شد که در سال ۱۳۶۴ با انجام تعمیرات اساسی بالگرد سنگین RH به جرگه مراکزی ملحق شود که موفق به تعمیر اساسی این بالگرد شده بودند.

با افزایش دانش فنی توانمندی‌ها و تجارب کارکنان متخصص شرکت پنها، اقدامات لازم به‌منظور ساخت بدنه کامل یک نوع بالگرد تجاری نیز انجام پذیرفت. در سال ۱۳۶۷ اولین محصول این شرکت که نتیجه‌ی تلاش شبانه‌روزی مهندسان پنها در ساخت بالگرد بود، با نام «شباویز» رونمایی شد و با حضور ریاست جمهور وقت، (آیت‌الله خامنه‌ای) وزیر دفاع وقت و امیر سرتیپ دوم خلبان «حسین جلالی» با موفقیت به پرواز درآمد و مورد آزمایش قرار گرفت.

اولین تجربه ساخت بالگرد توسط کارکنان شرکت پنها آنچنان موفقیت‌آمیز بود که بلافاصله در خط تولید قرار گرفت. این موفقیت باعث شد که شرکت پنها در سال ۱۳۷۵ مفتخر به دریافت ابلاغیه رسمی سازمان صنایع هوایی جهت تولید بالگرد شود.

پنها از خروج مستشاران آمریکایی تا ساخت بالگرد شباویز

شرکت پشتیبانی و نوسازی هلیکوپتر‌های ایران با برداشتن گام‌های سریع و موفقیت‌آمیز در کنار دستاورد‌های کلان طراحی و ساخت و تعمیرات و بازسازی، مسئولیت تعمیرات و پشتیبانی بالگرد‌های تجاری کشور از جمله بالگرد‌های هلال احمر، شرکت مخابرات، سازمان‌های توانیر و شرکت نفت را هم تحت پوشش خود گرفت.

این نکته مهم باید توجه شود که مأموریت‌های شرکت پنها متغیر بوده و در دو بخش عمده پیش از پیروزی انقلاب و پس از آن قابل ارائه است.

مأموریت قبل از پیروزی انقلاب در دو مرحله خلاصه می‌شود از سال ۱۳۴۸ یعنی از زمان تشکیل شرکت پنها تا سال ۱۳۵۵ که باید آن را ماموریت اولیه نامید که شامل پشتیبانی تعمیراتی و تدارکاتی ۱۴۰ فروند بالگرد فقط در دو نمونه مختلف بود.

از سال ۱۳۵۵ تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ ماموریت شرکت پنها پشتیبانی تدارکاتی و تعمیراتی رده دپویی در مورد تمام بالگرد‌های هوانیروز و نیرو‌های مسلح بوده که شامل ده نمونه مختلف بالگرد می‌شد و بالگرد‌های سنگین شینوک را برای تعمیر به کشور سازنده ایتالیا انتقال می‌دادند، اما پس از پیروزی انقلاب و خروج مستشاران، مأموریت‌های شرکت پنها گسترده شد. با وجود تحریم‌ها و در راستای نیل به خودکفایی تعمیرات اساسی و پشتیبانی، تعمیراتی و تدارکاتی کلیه بالگرد‌های سنگین هم در ایران و توسط متخصصان شرکت پنها انجام شد و این روند تا به امروز نیز ادامه دارد. همین موضوع ایجاد و گسترش برنامه‌ها و کارگاه‌های جدید را در پی داشت که به نوبه خود توسعه و پیشرفت در این عرصه محسوب می‌شود.

انتهای پیام/ 221

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار