به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، سی‌و هفتمین نشست «آینه‌بندان» ویژه نقد و بررسی رمان «کوه‌مرگی» از سلسله نشست‌های مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، با حضور حسین عباس‌نژاد نویسنده اثر، وجیهه سامانی و محمداسماعیل حاجی‌علیان کارشناسان ادبی در حوزه هنری برگزار شد.
«آینه‌بندان»، خروجی اولین دوره کارگاه رمان حوزه هنری
در ابتدا، «مهدی زارع» مجری و کارشناس برنامه با بیان اینکه نوشتن رمان یک پروسه است که به راحتی محقق نمی‌شود، گفت: نوشتن رمان نیازمند آموزش و پرورش است تا یک نویسنده بتواند رمان خلق کند و حوزه هنری در این راستا چندسالی است برنامه‌ای را تحت عنوان کارگاه رمان پیش گرفته که «کوه‌مرگی» از محصولات دوره اول این کارگاه رمان است.
وی توجه به نسل جدید رمان‌نویسان را یک اقدام و تصمیم ارزشمند از سوی حوزه هنری دانست و ضمن تشکر از مدیران مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری تأکید کرد: امیدواریم این اتفاق همواره حمایت شود و سرپا بماند تا شاهد انتشار رمان‌های بهتری در این مسیر باشیم.
سامانی: کوه‌مرگی؛ تلخ اما خواندنی است
در ادامه، وجیهه سامانی با بیان اینکه نویسنده در رمان «کوه‌مرگی» در فصل‌های ابتدایی قلاب خودش را به‌درستی قرار داده است و مخاطب را جذب می‌کند، افزود: من این کتاب را طی دو روز مطالعه کردم اما در موقعیت سنگر رزمندهایی که در ارتفاعات و در زمان و سردی قرار داشتند، جا ماندم.
این نویسنده تصویرسازی را نقطه قوت رمان «کوه‌مرگی» دانست و اظهار داشت: قدرت تصویرسازی نویسنده و از طرفی مظلومیت رزمندهای ما در دوران دفاع مقدس که نمونه‌های زیادی از آن‌ها وجود داشته است که ما آن‌ها را نمی‌شناسیم در این کتاب برای من جذاب بود که در شرایط بسیار سخت در سرمای زمستان و کوهستان ایستادگی کردند.
داستان کیفی دفاع مقدس کم است
وی رمان «کوه‌مرگی» را در جایگاه یک تلنگر برای بازگشت به گذشته معرفی کرد و با تأکید براینکه باید گذشته خودمان را یادآوری کنیم و بدانیم جایگاهی که امروز در آن قرار داریم به چه دلیلی است، ادامه داد: نوشتن برای دفاع مقدس در هر صورت و شرایطی مهم و دارای اهمیت است و امروز که از دفاع مقدس فاصله بیشتری گرفته‌ایم به نظر نوشتن از دفاع مقدس از سوی نویسندگانی رقم می‌خورد که دغدغه داشته باشند درحالی که در یک مقطع موجی به وجود آمده بود که با حمایت دستگاه‌ها بسیاری از نویسندگان از جنگ می‌نوشتند درحالی که امروز اگر یک کار سفارشی نباشد حتماً دلی و از روی دغدغه شکل گرفته است که این مسئله بزرگترین امتیاز داستان «کوه‌مرگی» است.
سامانی با اشاره به آثار گذشته حوزه دفاع مقدس عنوان کرد: به‌لحاظ کمیت داستان حوزه دفاع مقدس کم نیست اما این کارها به لحاظ کیفیت مشکلاتی دارند و موضوعات بسیار مشابه هستند و برخلاف داستان انقلاب که به سرعت در سایه جنگ قرار گرفته است و ما کارهای کمی از آن داریم اما درباره دفاع مقدس سوژه‌ها تکراری شده است و در رمان به موضوعات مهم پرداخته شده است و در آینده مهم است که نویسنده از زاویه دید خودش به کار نگاه کند و خلاقانه به این موضوع ورود داشته باشد که ایده اولیه کوه مرگی کاملا خلاقانه و کاری نو است که بزرگترین نقطه قوت آن به شمار می‌آید. کوه مرگی با وجود اینکه داستان تلخ است اما به شدت خواندنی است و با اینکه خیلی غم انگیز است اما این تلخی مخاطب را به جلو می‌برد و در دل یک داستان کاملاً دراماتیک بدون هیچ شعاری سربازهای مظلوم را به تصویر کشیده است و از طرفی خشونت طرف مقابل را روایت کرده است.
تصویرسازی قوی کتاب در فصل اول داستان باقی ماند
این نویسنده درباره فرم رمان کوه مرگی گفت: من داستان را به لحاظ فرم پسندیدم؛ نویسنده یک خط موازی را درنظر گرفته بود و پیرنگ را گسترش داده و باعث میشود مخاطب از کتاب خسته نشو د و نثر کاملاً ساده و روان باشد و از جملات کوتاه بهره گرفته است. برای من خیلی مهم بود که فصل‌های کتاب طولانی نباشد چراکه در این صورت مخاطب گذشته داستان را فراموش می‌کند و این مسئله در این داستان رعایت شده بود ولی ظرف زمانی برای فصل‌ها طولانی درنظر گرفته شده بود که کار را خسته کننده می‌کرد.
وی از تصویرسازی کتاب به عنوان نقطه قوت آن یاد کرد و تأکید کرد: تصویرسازی مربوط به ارتفاعات و سنگر رزمندگان بسیار ریز و جذاب و سینمایی بود و کمک می‌کرد مخاطب در متن داستان قرار بگیرد ولی این تصویرسازی کتاب در فصل اول متوقف میشود و در فصل‌های بعد ادامه ندارد. شروع داستان خیلی خوب و قوی بود و موجب می‌شد مخاطب کتاب را رها نکند اما اواخر کار کمی داستان خسته کننده می‌شد.
کوه مرگی نگاه انسانی به جنگ دارد
سامانی با تأکید براینکه کوه مرگی نگاه انسانی به جنگ دارد، گفت: در هر جنگ و درگیری متهاجم و مدافع هر دو آسیب می‌بینند لذا در دفاع مقدس نیز چنین بود. ما مشغول زندگی خودمان بودیم که به ما حمله شد و ما دفاع کردیم ولی به همان اندازه که دشمن آسیب دید ما نیز آسیب دیدیم و بچه‌هایمان را از دست دادیم و مشکلات جنگ هنوز دامن گیر بسیاری از رزمندگان است.
این نویسنده درباره این داستان گفت: داستان گذشت و ایثار سرباز نجیب ایرانی را به تصویر می‌کشاند؛ بخش افتتاحیه داستان من را دچار درگیری ذهنی کرد و انگار یک تلنگر به مخاطب زده میشود که این کار از سرباز ایرانی بعید است و یک ویژگی و حس بود که متعلق به سرباز ایرانی نبود اما این ویژگی برای تعدادی سرباز جوان پرهیجان که بخاطر از دست دادن دوست خود دارای اوج هیجان هستند قابل قبول است چراکه مسوول آن‌ها نیز در صحنه نبوده است اما در لایه‌های درونی داستان گذشت و فداکاری نمایش داده میشود و در فصل‌های بعدی دعوت به صلح صورت می‌گیرد لذا این کتاب دعوت به صلح جهانی می‌کند و فکر می‌کنم با ویرایش‌هایی می‌توان این کتاب را ترجمه و عرضه جهانی کرد.
حاجی‌علیان: ایده قوی‌ترین بخش «کوه مرگی» است
در بخش دیگر این نشست، محمداسماعیل حاجی‌علیان کارشناس دیگر برنامه با بیان اینکه رمان «کوه‌مرگی» را یک اثر جذاب می‌دانم، خاطرنشان کرد: با اینکه در مطالعه رمان تندخوان نیستم اما این کتاب را خیلی زود مطالعه کردم و آن را دوست داشتم و به واسطه دوستی با نویسنده مشتاق بودم آن را بخوانم.
وی در ادامه از حوزه هنری بخاطر دعوت از نویسندگان دغدغه‌مند و دارای ایده تشکر کرد و با تأکید براینکه آموزش که منجر به تولید محصول شود بسیار ارزشمند است، گفت: اقدام مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری یک فرایند کامل و حرفه‌ای تولید محصول علمی است که حتماً لازم است ادامه داشته باشد.
این کارشناس ادبی ایده داستان «کوه مرگی» را برجسته دانست و با تأکید براینکه قوی‌ترین بخش این کار ایده است، اظهار داشت: خوش افتتاح بودن این داستان خیلی به دل می‌نشیند و مخاطب را جذب می‌کند؛ نثر روان نویسنده در این مسیر کمک کننده به کار است و این نثر خیلی ساده و خودمانی است چراکه عباس‌زاده خیلی ساده همه چیز را بیان می‌کند و برای مخاطب جذاب است.
حاجی‌علیان در ادامه به تشریح و نقد جزئیات رمان «کوه مرگی» پرداخت و سپس وجیهه سامانی به جزئیات این داستان و اشکالات فنی آن پرداخت و سپس حسین عباس‌نژاد نویسنده رمان «کوه مرگی» در سخنان کوتاهی در مقام نویسنده با بیان اینکه اصل ایده نگارش این داستان بخاطر آشنایی با یک شخص عراقی بود که او در جنگ علیه کشورمان نقش داشت و برای مسافرت به مشهد آمده بود و این درحالی بود که دایی من شهید شده بود و مباحث دیگر داستان برگرفته از تخلیل نویسنده است.
از انتقادها در داستان‌های آینده استفاده می‌کنم
وی درباره برخی از نقدهایی که به داستان وارد شد، گفت: من برای برخی از نقدهایی که به کتاب شد دلایلی دارم و بسیاری از مسائل در داستان دارای کارکرد مکانی و زمانی است اما موفقیت یا عدم موفقیت من در نگارش این داستان موضوع دیگری است که می‌توان درباره آن سخن گفت.
نویسنده «کوه مرگی» به پیشینه خود در زمینه نگارش داستان کوتاه اشاره کرد و اظهار داشت: من در گذشت سه مجموعه داستان کوتاه نوشته بودم که مجموعه چهارمی در دست چاپ دارم و «کوه مرگی» اولین داستان بلند من است که به چاپ رسیده است لذا در این مسیر از تکنیک‌های داستان کوتاه استفاده کرده‌ام چراکه سابقه زیادی در داستان کوتاه دارم درحالی که علاقه زیادی به رمان ندارم.
عباس‌نژاد با بیان اینکه در داستان علاقه‌مند نسبت به کاراکترهایی هستم که کمتر حرف بزنند، گفت: بیشتر از بیان حس و حال شخصیت‌ها علاقه داشتم از طریق کنش‌ها موقعیت‌ها را پیش ببرم لذا در داستان‌هایی که نوشته‌ام کمتر از زاویه دید اول شخص استفاده کرده‌ام و بیشتر کارهایم سوم شخص نمایشی است و زاویه دیدهای نمایشی را دنبال می‌کنم که همه این ویژگی‌ها در کارم تاثیر داشته و امروز به عنوان مشکل بیان شد درحالی که من آن را علاقه خودم می‌دانم اما از انتقادهایی که درست است در کارهای آینده استفاده خواهم کرد.
انتهای پیام/ 121
