نهضت خاطره‌گویی روشن کردن چراغ بر فضای ابهامات جنگ است
به گزارش گزارش گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، ششمین همایش فصلی نهضت خاطره گویی با عنوان راهبرد‌های ایران و رژیم بعث عراق پس از فتح خرمشهر امروز دوشنبه یکم خردادماه به میزبانی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با حضور فرماندهان حاضر در دفاع مقدس و پیشکسوتان بسیج، سپاه پاسداران، ارتش جمهوری اسلامی، جهاد سازندگی و فراجا برگزار شد.
در این مراسم سردار سید یحیی صفوی سرلشکر صفوی دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا، رئیس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، سردار سرتیپ بسیجی محمدرضا نقدی معاون هماهنگ‌کننده کل سپاه پاسداران، سردار علی فضلی جانشین معاونت هماهنگ‌کننده سپاه پاسداران، امیر سرتیپ دوم عبدالحسین مفید از امیران ارتش جمهوری اسلامی ایران، سردار عبدالله عراقی رئیس پژوهشکده دفاع مقدس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس شهید سلیمانی و رئیس نهضت خاطره گویی، سردار فتح‌الله جعفری مسئول موسسه شهید حسن باقری، سردار یعقوب زهدی معاون تخصصی قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء (ص) و سردار علی‌محمد نائینی مشاور فرمانده کل سپاه و رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سخنرانی کردند.
امیر سرتیپ دوم عبدالحسین مفید از امیران ارتش جمهوری اسلامی ایران در ششمین همایش فصلی نهضت خاطره گویی این نوع همایش‌ها را همچون روشن کردن یک شمع و یا چراغ بر فضای ابهامات جنگ دانست و گفت: این نور و روشنایی اثرات خود را خواهد داشت و بهره‌گیری خواهد شد. البته من نظرم این است که باید نگاه‌هایی که به این صحنه‌ها دوخته می‌شود در پرتو این نورافشانی‌ها با صداقت و حقیقت همراه باشد.
وی اظهار کرد: آنچه که محول شده مسئله واکاوی عملیات فتح‌المبین و اثرات آن بر عملیات بیت‌المقدس می‌باشد. من می‌خواهم پا را فراتر بگذارم و سراغ چیز‌هایی که روی کل این عملیات اثر گذاشت بروم. محور صحبت من بر اساس فرمانده و ستادی است که با فرمانده کار می‌کند و اینکه چه اثرات عمیقی بر صحنه‌های جنگ و جامعه ایران داشت.
این امیر بازنشسته ارتش با اشاره به اینکه عملیات‌های طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس در برهه زمانی راهبرد آزادسازی مناطق اشغالی انجام شد، بیان کرد: بعدازاین که عراق آمد و سرزمین‌هایی از ما را اشغال کرد و راهبرد ما نیز این بود که دشمن را متوقف کنیم؛ نانوشته، این مرتبه نه به‌صورت واضح بلکه تدوین شد برای اینکه مناطق اشغالی را از عراق پس بگیریم.
وی یادآور شد: شهید صیاد شیرازی بعد از شهادت فرماندهان سپاه و ارتش، بعد از عملیات ثامن‌الائمه به فرماندهی نیروی زمینی منصوب شد. ایشان اولین اقدامی که انجام داد این بود که به جنوب آمد و ستاد نیروی زمینی در دزفول را به اهواز، نزدیک پادگان گلف سپاه جابجا کرد. سپس به تهران برمی‌گردد و پنج نفر از اساتید دانشگاه را که اکثراً جوان و از رسته توپخانه بودند به‌عنوان مشاور و کمک دهنده خود انتخاب می‌کند. برای ستادش سه نفر دیگر را انتخاب کرد؛ سرهنگ حسین شیبانی به‌عنوان افسر لجستیک، زنده‌یاد موسی قویدل به‌عنوان افسر عملیات و حقیر به‌عنوان افسر اطلاعات در جمع این دانشجویان بودیم. سپس به کارخانجات صنایع فولاد در اهواز رفتیم.
امیر مفید افزود: اولین کار ما همکاری با سپاه بود. صیاد می‌گفت ما بدون سپاه نمی‌توانیم موفق شویم و باید هماهنگ باشیم. هسته مرکزی قرارگاه کربلا تشکیل شد. با برادر‌های سپاه نشستیم، فکر‌ها را روی هم ریختیم که از کجا و چگونه شروع بکنیم؟
وی آزادی خوزستان را مسئله اصلی بیان کرد و گفت: خوزستان از نظر طبیعی به سه منطقه تقسیم می‌شد از نظر جغرافیای نظامی: منطقه غرب دزفول، منطقه دشت آزادگان و منطقه غرب اهواز. این سه منطقه مجزا بودند.
این امیر بازنشسته ارتش عنوان کرد: در نشست‌هایی که در قرارگاه کربلا بین برادران سپاهی و ارتشی برگزار شد؛ تصمیم بر این گرفته شد که ما توانمان مشخص است و باید طوری برنامه‌ریزی کنیم که هر مرحله نسبت به مرحله قبل پیشرفت داشته باشیم. هر منطقه نسبت به منطقه قبلی. چطوری این امر امکان‌پذیر گردد؟ کجا را انتخاب کنیم، دست گذاشتند روی منطقه دشت آزادگان، منطقه چزابه که بعداً عملیات طریق‌القدس در آنجا انجام شد.
وی ادامه داد: شهید صیاد تیمی که از دافوس آورده بود تقسیم کرد. گفت شما سه نفر روی منطقه تجاوز با برادران سپاهی برادر رحیم، رشید و حسن باقری کار کنید. تیمی دیگر در منطقه فتح‌المبین کار می‌کرد. به‌هرحال بعد از عملیات تجاوز، تلاش‌ها متوجه منطقه عملیاتی فتح‌المبین شد، با تجربیاتی که از عملیات طریق‌القدس گرفته بودیم. تدبیر بر این شد طوری برنامه‌ریزی کنیم که بتوانیم توان خود را برای عملیات بیت‌المقدس حفظ کنیم. برای این کار دیدیم دو هدف می‌توانیم داشته باشیم؛ دیکی اینکه در راستای همان راهبرد خود برویم روی مرز و آزادسازی همه مناطق غرب دزفول، روی ارتفاعات حمرین. دوم یک قدم بیاییم جلوتر، ده پانزده کیلومتر، روی ارتفاعات تینه که اگر روی ارتفاعات تینه قرار بگیریم و هدف‌گذاری کنیم، بعد با حداقل نیرو می‌توانیم تنگه رقابیه، تنگه برقازه و... را حفظ کنیم.
امیر مفید اشاره کرد: ویژگی دیگر در طرح‌ریزی عملیات این بود که عملیات احاطه‌ای باشد، چراکه زمین به ما اجازه می‌دهد که عملیات احاطه‌ای دوطرفه داشته باشیم. احاطه از طریق دشت عباس و عین خوش و از طریق زلیجان روی تنگه‌های برقازه و رقابیه.
وی با اظهار به اینکه دشمن از دوازدهم دی‌ماه متوجه شد که در این منطقه خبری است، گفت: رفیق السامرایی احضار می‌شود به ریاض و در آنجا توسط آمریکایی‌ها توجیه می‌شود نسبت به عملیاتی که در آینده نزدیک در این منطقه انجام خواهد شد. سمت تهدید اصلی را تشخیص می‌دهد؛ مسیر رقابیه از جبهه جنوبی؛ بنابراین تصمیم می‌گیرند منطقه را تقویت از منطقه بیت‌المقدس، کنند. حداقل دو تیپ لشکر ۱۰ زرهی را که شامل یگان‌های زرهی و توپخانه بودند؛ به منطقه عمومی واوی، چنانه، دو سالک و برقازه منتقل می‌کنند.
این فرمانده دوران دفاع مقدس در ارتش بیان کرد: همچنین تصمیم می‌گیرند تلاش نیرو‌های ایرانی را برهم بزنند. تک مختل‌کننده‌ای به نام عملیات فوز العظیم در روز ۲۸ اسفند روی منطقه رقابیه، جنوب تپه ۱۲۰، نزدیک رودخانه کرخه اجرا می‌کند و موفق می‌شود سازمان نیرو‌های ما را برهم بزند و البته تلفات زیادی هم می‌دهد.
وی افزود: روز بعد روی حساس‌ترین عارضه منطقه یعنی تپه ابوصلبیخات این کار را انجام می‌دهد. روی قرارگاه فجر ما عمل کردند و سازمانش را برهم زدند، درنتیجه زمانی که عملیات شروع شد با چهار قرارگاه قدس، نصر، فجر و فتح کار شروع شد و دو قرارگاه فجر و فتح نتوانستند هم‌زمان و همراه با قرارگاه‌های دیگر به اهداف خود برسند.
امیر مفید اضافه کرد: عملیات که شروع شد عراق غافل شد که شاخه احاطه‌ای دیگر از سمت عین خوش است. عراق در واوی و جنوب دچه و جنوب دشت عباس، تیپ ۱۰ زرهی را داشت. این تیپ روز اول عکس‌العمل نشان داد که موفق نشد. روز بعد تیپ گارد ریاست جمهوری که در منطقه چم سری مستقر بود، عمل کرد، بازهم موفق نشد. برای روز سوم تیپ ۶ را آورد که با سه تیپ حمله کند. بچه‌های ما در وضع خوبی قرار نداشتند. در قرارگاه مرکزی کربلا تصمیم گرفته شد که بیاییم عقب یا تقویت کنیم و برویم جلو. توان تقویت را نداشتیم، غیر از اعمال‌نفوذ توسط هلیکوپتر‌های کبرا. گفتیم که عقب‌نشینی کنیم. قرارگاه قدس مخالفت کرد؛ مشخصاً شهید خرازی (فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین) و قرار شد که ادامه دهیم.
وی با بیان اینکه از بهترین ویژگی‌های طرح‌ریزی عملیات فتح‌المبین، سادگی و انعطاف آن بود، عنوان کرد: روز سوم قرارگاه فتح قرار شد مأموریت خود را آغاز کند؛ از طریق تنگه زلیجان و جاده ۱۷ کیلومتری شروع شد. ساعت‌های ۱۰ یا ۱۱ صبح بود که ضلع جنوبی لشکر یک عراق در منطقه رقابیه شکست و سیل اسرا بود که سرازیر شد.
این امیر بازنشسته ارتش افزود: در این روز آن ستون‌های زرهی یعنی تیپ ۶، تیپ ۱۰، گارد ریاست جمهوری عراق، آماده می‌شدند که به سمت واوی و درچه بیایند و تکلیف قرارگاه قدس را مشخص کنند؛ و ما گزارش داشتیم به کرات که ستون‌ها دارند می‌آیند و گزارش داشتیم که ستون دارد برمی‌گردد، چون عقبه آن در برقازه تهدید شده بود. از اینجا بود که شکست در عملیات برای دشمن مشخص شد. این مرحله سوم و چهارم مرحله‌ای است که بر اساس همان سادگی طرح عملیات به‌عنوان مهم‌ترین ویژگی طرح انجام می‌شود. از طریق قرارگاه نصر، از طریق نهر رفیه و شمال ارتفاعات ابوصلبیخات، برویم پشت ارتفاع و کمک کنیم به قرارگاه فجر که تپه ابوصلبیخات هم تسخیر شود.
وی گفت: عملیات فتح‌المبین که تمام شد قبل از آنکه ما به سمت جنوب برویم و در منطقه غرب اهواز مستقر شویم، عراقی‌ها مستقر شدند، چون می‌دانستند قضیه از چه قرار است. این را که می‌گویم، مستند به عکس‌های هوایی است که می‌گرفتیم.
در ادامه امیر مفید به عملیات بیت‌المقدس اشاره کرد و گفت: عملیات بیت‌المقدس هم ویژگی‌های خودش را داشت که باید به اثراتش اشاره کنیم. بعد از عملیات فتح‌المبین ما توانستیم آن چهار قرارگاه خود را به سمت جنوب بیاوریم (قرارگاه‌های قدس، فتح، فجر و نصر) در واقع عناصر ستادی قرارگاه مرکزی کربلا، فرماندهان همین قرارگاه‌ها می‌شوند.
وی افزود: عراق متوجه بود که در اینجا عملیات انجام خواهد شد. عکس هوایی نشان می‌داد که چکار می‌خواهد بکند:دفاع در امتداد کرخه کور؛ قرارگاه قدس، نصرت، استفاده از آب، کرخه‌کور و خاکریز‌هایی که زده و مواضع است و یک تمرکز زرهی که لشکر ۵ و ۶ عراق در منطقه جفیر و حمید در خوش داشتند. برای آماده شدن جهت عکس‌العمل در سمت کرخه کور و سمت کارون به‌عنوان احتیاط. در منطقه خرمشهر هم آن خاکریز‌های چپ و راست و بالا و پایین شهر‌های غربی که الحمدالله فراوان بود. ولی عمده اتکای عراق به لشکر ۳ و تیپ ۱۰ زرهی و ۹ زرهی در منطقه گرمدشت و ایستگاه حسینیه بود که آن‌ها هم باید عکس‌العمل نشان می‌دادند. ولی متوجه بودیم که امید عراق به این است.
این فرمانده دوران دفاع مقدس در ارتش اشاره کرد: در منطقه غرب کارون که حدوداً ۴۰ کیلومتر تا ۶ کیلومتر داشت؛ سه گردان داشت که در این مناطق مستقر کرده بود. پیشنهاد من به‌عنوان افسر اطلاعات این بود که شرایط نشان می‌دهد که امید این‌ها به لشکر ۳ زرهی‌شان در گرمدشت می‌باشد و تمرکز زرهی آن‌ها در جفیر می‌باشد. ما بیاییم این امتیاز را از این‌ها بگیریم. اگر در این منطقه سرپل کوچکی بگیریم، دشمن سریع تشخیص می‌دهد که تلاش اصلی ما کجاست و آن موقع وارد عمل می‌شود. اگر گسترده باشد تا بیاید ببیند کجا خطر است، ما به خاکریز چسبیده‌ایم. به سرتیپ شینته که اشاره کردند اعدام شد؛ گفتند آقا ایرانی‌ها حمله کردند، گفت هنوز کسی به من گزارش نداده است.
وی با بیان اینکه از ویژگی‌های عملیات بیت‌المقدس در تغییر راهبرد‌های ما و عراق و نظام بین‌الملل بود، افزود: ما هنوز در چارچوب این عملیات چهار، پنج روز با خرمشهر فاصله داشتیم که راهبردمان عوض شد. عراق آمد به سمت قدس. این خودش خیلی روی تدابیر ما اثرگذار بود.
امیر مفید اظهار کرد: در ادامه راهبرد عراق دفاع مطلق در داخل خاک خودش شد و می‌بینیم که راهبرد نظام بین‌الملل و بخصوص آمریکا و شوروی بلافاصله عوض شد. من اگر روزنامه‌های آن روز را دو روز بعد از فتح خرمشهر به شما نشان دهم می‌بینید که سیل کامیون‌های تجهیزاتی است که از سوی کشورهایی، چون اردن، کویت و ... به سمت عراق تخلیه می‌شود. درست مثل‌اینکه این کشتی‌ها دو روز بعد از فتح خرمشهر از بنادر شوروی برای حرکت به سمت عراق آماده بود و آن موقع زنگ خطر برای آن‌ها درآمده بود.
وی بیان کرد: ماهم گفتیم می‌آییم. تعقیب و تنبیه. این راهبرد ما شد. اینجا یک مسئله‌ای است. روز ۱۷ اردیبهشت بود. قرار بود فتح و نصر از جاده اهواز-خرمشهر (مرحله یکم) حرکت کنند به سمت مرز که بعد مرحله سوم را بروند روی شط العرب. روز هفده سردار غلامپور و مرحوم سرهنگ لطفی تلفن زدند قرارگاه که عراقی‌ها دارند می‌روند. این نیرویی که از مقابل قرارگاه قدس ما بلند شد و رفت عقب، در حقیقت خط تماس ۱۸۰ کیلومتری ما را با عراق در عملیات بیت‌المقدس کوتاه کرد و به ۹۰ کیلومتر آورد. یعنی توانش دو برابر شد. درنتیجه ما مرحله سومی را که می‌خواستیم به داخل خاک عراق برویم، نتوانستیم. هم خسته بودیم، هم توان نداشتیم، تصمیم گرفتیم که به سمت خرمشهر برویم. سمت عوض شد و بقیه شرایط که خودتان بهتر از من می‌دانید.
انتهای پیام/ 141
