پس از اقدام تحریک آمیز ارتش ترکیه در ساقط کردن بمب افکن سوخوی 24 روسیه، وزارت دفاع این کشور از مستقر کردن سامانه اس-400 در پایگاه هوایی «حمیمیم» سوریه خبر داد. هر چند در فاز نخست روسها از واکنش هیجان زده نسبت به اقدام ترکیه اجتناب کردند اما استقرار این سامانه در سوریه این پیام را مخابره خواهد کرد که روسیه قطعاً در آینده در قبال تحرکات اینچنینی واکنش متقابل نشان خواهد داد.
سیستم موشکی اس-400 یکی از پیشرفته ترین سامانه های موشکی پدافندی جهان است که تنها یک پله پائین تر از سامانه موشکی اس-500 روسی است. اس-500 در حال حاضر راهبردی ترین سامانه موشکی نه تنها روسیه که حتی جهان تلقی می گردد.
سیستم های موشکی روسی در حالی در دنیا کارآمدی خود را به رخ می کشند که سیستم پدافند موشکی پاتریوت امریکایی بنا به نظر خبرگان نظامی دنیا نتوانسته است در قدوقواره سامانه های موشکی روسی ظاهر شود. این ناتوانی به پروژه های موشکی آمریکا و رژیم صهیونستی مانند سیستم موشکی ختص و گنبدآهنین نیز سرایت کرده است.
توسعه سیستم اس-۴۰۰ در پایان سال ۱۹۹۰ میلادی آغاز شد. این سیستم به طور رسمی توسط نیروی هوایی روسیه در ژانویه ۱۹۹۹ میلادی به دنیا معرفی شد.
در تاریخ ۱۲ فوریه ۱۹۹۹ میلادی (۲۳ بهمن ۱۳۷۷ خورشیدی)، اولین آزمایش در یار کاپوستینآستراخانبصورت کاملاً موفقیتآمیز انجام شد. با این نتیجه، سیستم موشکی اس- 400پس از عملیاتی شدن سیستم اس-300برای عملیاتی شدن در ارتش روسیه در سال ۲۰۰۱ میلادی (۱۳۷۹ خورشیدی) آماده شد.
سامانه زمین به هوای اس-۴۰۰ نسل جدید سیستم پدافند هوایی روسی است که توسط مرکز نظامی الماس طراحی شده و به عنوان نوع بهینه شده خانواده پدافند هوایی اس-۳۰۰ بهشمار میرود.
اس-۴۰۰ در سامانه نامگذاری در ناتو با نام اسآ-۲۱ شناخته میشود، این سیستم قبلاً با نام اس-۳۰۰پ ام یو-۳ شناخته میشد. سامانه اس-400 زمین به هوا، قابلیتهای سیستمهای دیگر از سری اس-۳۰۰ را به چالش میکشد و برد آن حداقل دو بار بیشتر از برد سیستم دفاع موشکی ام آی ام-۱۰۴پاتریوت آمریکاست.
به گفته منابع روسی و دیگر کشورها، اس-۴۰۰ قادر به تشخیص ۱۰۰ هدف به طور همزمان و درگیر شدن با ۱۲ هدف به طور همزمان در یک شعاع عملیاتی ۴۰۰ کیلومتری است. این اهداف میتوانند از جمله انواع بالگرد، هواپیما، موشکهای کروز و موشکهای بالستیک باشند.
اس-۴۰۰ با داشتن قابلیت ۳ موشک مختلف، بسیار دوربرد ۴۰ان۶ ، دوربرد ۴۸ان۶، و موشکهای با برد متوسط ۹ام۹۶ قادر به پوشش کل فضای عملیاتی مورد نیاز است. هر یک از این موشکها دارای قابلیتهای متفاوتی هستند که با هم یک سامانه پدافندی هولناک و بی نظیر را تشکیل می دهند.
حال این سیستم بنا به گفته ی «سرگئی شویگو»، وزیر دفاع روسیه در پایگاه هوایی این کشور در بندرلاذقیه مستقر خواهد شد. این یعنی این که روسیه در بازی بزرگ میان قدرت ها در غرب آسیا به صورت هوشمندانه ای از گام های تصاعدی در استراتژی موقعیت پایه در منطقه استفاده می کند. در روش گام های تصاعدی در استراتژی موقعیت پایه ، کنش گر بسته به نوع بازی رقیب و متناسب با امکانات و ابزارهای او ، چینش مهره های خود را هدایت و کنترل می کند.
روسیه در ابتدا با حضور پرقدرت نیروی هوایی پیشرفته خود در منطقه حضور یافت و معادله قدرت را در میدان بازی به هم زد. این گام نخست تأثیرا شدید میدانی با خود داشت که شکست های پی در پی میدانی تروریست ها در حلب ودیگر مناطق نتیجه بارز آنست. در این مرحله روسیه همه برگهای نظامی وهواپایه خود را رونکرد و منتظر واکنش جبهه مقابل بود.
این واکنش بالآخره توسط ترکیه و باهدایت آمریکا و غرب رقم خورد . حالا روسیه برگ دیگری از اقدامات راهبردی در زمین سوریه را براساس گامهای تصاعدی استراتژی موقعیت پایه رقم می زند. استقرار اس-400 که درصورت تحقق معادله نبرد هوایی را یقیناً به سود روسیه و سوریه رقم خواهد زد و آسمانی امن و محافظت شده را در سوریه پدیدخواهد آورد.
به نظر می رسد که روسیه هنوز برگهای زیادی برای رو کردن در میدان سوریه در اختیار دارد و تنها منتظر است تا ببیند که رقیب چه در چنته دارد و متناسب با آن برگ خود را رو کند. باید منتظ ماند و دید.
