به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس،حاج عباس حیدرزاده متولد دهه چهل در شهر فقاهت و مرجعیت است؛ وی در سال ۱۳۶۱ به طور رسمی وارد عرصه مدیحه سرایی شده و از شاگردان و تربیت شدگان شیخ المادحین قم حاج ملاحسین مولوی است.
در دوره کودکی از مبارزان روزهای خون و قیام بوده و در دوره نوجوانی در مدرسه دین و دانش که موسس آن شهید بهشتی بوده تحصیل کرده اما همزمان با جنگ تحمیلی و شهادت دوستانش برای حضور در سنگرهای دفاع مقدس بی قرار می گردد و با پیوستن به سپاه پاسداران، لباس سبز علوی را بر تن کرده و سابقه نوزده ماه حضور در دفاع مقدس را دارد؛ وی پس از دوران جنگ با حضور در دانشگاه در رشته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث به تحصیل می پردازد و امروز علاوه بر مدیحه سرایی از پژوهشگران پژوهشکده امام صادق(ع) نیز می باشد.
این ذاکر اهل بیت(ع) سال های سال است که در دفتر مقام معظم رهبری و بیوت مراجع عظام تقلید مدیحه سرایی می کند و خاطرات زیادی از حالات و توصیه های علما و بزرگان دین در ذهن دارد که بخشی از آنها را روایت می کند.
حاج عباس حیدرزاده سابقه یک دهه حضور در کانون شاعران و مداحان قم را دارد و منتقد جدی مداحان پولکی و بی سوادی است که به تعبیر وی ارزش و جایگاه جامعه مداحی را تحت الشعاع قرار داده اند؛ وی همچنین از ورود نهادهای نظارتی به بحث پاکت های چندصدمیلیونی برخی مداحان نیز استقبال می کند.
این ذاکر اهل بیت(ع) از نفوذ تشیع انگلیسی به دلیل ناآگاهی مسئولان هیئات مذهبی سخن می گوید و از اقبال و گرایش برخی هیئات و مردم به مداحان بی سواد گلایه دارد.
فرزندش طلبه حوزه است و ارتباط خوبی با سخنران های مشهور دارد و می گوید با حجت الاسلام والمسلمین دکتر رفیعی رفت و آمد خانوادگی دارند.
*به عنوان سوال نخست شرح مختصری از بیوگرافی خودتان بفرمایید.
بسم الله الرحمن الرحیم. بنده متولد اول شهریور ماه سال ۱۳۴۵ در خانواده ای مذهبی در شهر مقدس قم به دنیا آمدم. دوره ابتدایی تحصیل را در دبستان محمدیه تکیه یزدی های بازار قم و دوره راهنمایی را که مقارن با حضور در مبارزات علیه رژیم پهلوی بود در مدرسه رضائیه جنب مدرسه علمیه حجتیّه و مدرسه امیرکبیر خیابان ۱۹دی گذراندم.
دورۀ متوسطه را نیز در دبیرستان دین و دانش که مؤسس آن شهید دکتر بهشتی بود، در رشته علوم تجربی آغاز کردم که همزمان با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود و با شهادت تعدادی از دوستان، پسرعمو و پسردایی بنده شهیدان محمد تقی حیدرزاده و علی صادقی تحصیل را رها کردم و با عضویت در سپاه پاسداران عازم جبهه های دفاع مقدس شدم و افتخار حضور در دوعملیات کربلای چهار و پنج را داشتم.
پس از جنگ تحمیلی در سال ۱۳۷۰ تحصیل را ادامه دادم و در سال ۱۳۷۴ در دانشگاه تهران(پردیس قم) رشته زبان و ادبیات عرب پذیرش و در سال ۱۳۷۷ موفق به اخذ مدرک کارشناسی از این دانشگاه شدم؛ کارشناسی ارشد را نیز درسال ۱۳۸۷ با پذیرش در رشته علوم قرآن و حدیث آغاز کردم و دو سال بعد فارغ التحصیل شدم.
*چگونه به عرصه مداحی ورود پیدا کردید؟ خانواده در این زمینه نقشی داشتند؟
مرحوم ملا حیدر جدّ بزرگوار ما در قم به حرفه آهنگری مشغول و در کنار کارش مفتخر به مرثیه خوانی اهلبیت(ع) بود و در منزل ایشان هر هفته، شب های جمعه مجلس روضه برپا می شد و پدر بزرگ مادری بنده نیز مرحوم حاج باقر صادقی از میاندارهای مجالس سینه زنی امام حسین(ع) بود.
خانواده بسیار علاقه داشتند که بنده مداح شوم؛ پدر بنده مرحوم حاج میرزا ابراهیم حیدرزاده که از ارادتمندان به اهلبیت(ع) بود، یک مرتبه به حالت آرزو به مداح اهلییت (ع) حاج حسین محلوجی گفته بود یعنی می شود روزی عباس ما مداح شود!
خداوند ذوق و قریحه مداحی را در بنده قرار داده بود و به همین خاطر از دوره کودکی با کودکان هم محله خود هیأت تشکیل داده بودیم و در مدرسه دعا می خواندیم و در مسجد محل تکبیر می گفتیم.
اما شروع مداحی به صورت رسمی از سال ۱۳۶۱ با تأسیس جلسه مداحی به مدیریت مرحوم حاج میرزا محمود مولوی برادر مرحوم استاد حاج ملا حسین مولوی(ره) بود که برکات زیادی داشت؛ همچنین جلسه ای دیگری نیز هر روز عصر در قالب یک مجلس روضه با مدیریت مرحوم استاد حاج ملا حسین مولوی برگزار می شد که در تحکیم پایه های مداحی بنده بسیار موثر بود.
*در ابتدای گفت وگو به حضور در دفاع مقدس اشاره داشتید؛ در جبهه نیز فعالیت مداحی می کردید؟
بله کار بنده در بخش تبلیغات جبهه بود؛ ما در آنجا «ستاد دعا» داشتیم و براین اساس مداحان رزمنده را برای نوحه سرایی به یگان ها و لشکرهای مختلف اعزام و برای رزمندگان مرثیه سرایی می کردیم؛ شب های زیبا و جلسات پرشوری بود که رزمنده ها گریه می کردند و سینه می زدند و عشق رزمنده ها به امام حسین(ع) و اهلبیت(ع)، مسیرهای سخت را می گشود؛ نوحه های پرشور و پرجاذبه در تشویق، تشجیع و تقویت روحیه معنوی رزمندگان تاثیر بسیاری داشت.
*اشاره کردید که در عملیات کربلای ۴ حضور داشتید؛ همان عملیاتی که تعدادی از غواصان با دست بسته از سوی نیروهای بعثی به شهادت رسیدند؟
بله در عملیات کربلای چهار ابتدا در آبادان بودیم و سپس به خرمشهر رفتیم که شب عملیات واقعا شب عجیبی بود؛ غواصان وارد اروند رود شدند که تعداد زیادی به شهادت رسیدند چرا که دشمن بعثی از عملیات آگاهی داشت و با منورهای خود، منطقه را روشن کرده بود.
آن زمان امکانات عظیمی از ایران به جبهه اعزام شد و دشمن توسط دستگاه های جاسوسی آمریکا و اسرائیل از تحرکات ما اطلاع یافت و به همین دلیل عملیات کربلای چهار خیلی موفق نبود اما چند روز بعد عملیات کربلای پنج انجام شد که با لطف خدا موفقیت آمیز بود و منطقه وسیعی را بچه ها از چنگ دشمن درآوردند.
*با توجه به اینکه فضای دفاع مقدسی بر ابتدای گفت وگو حاکم شد، این سوال را نیز مطرح کنم؛ برخی از افراد یا گروه ها با هدف کمرنگ نشان دادن اعتقادات اسلامی مدعی هستند رزمندگان فقط برای حفظ خاک به جبهه رفتند. با توجه به حضور در دفاع مقدس، این مسئله را تایید می کنید؟
خیر؛ تمام رزمندگانی که به جبهه می آمدند برای یاری اسلام و عشق به امام حسین(ع) و علاقه به امام خمینی(ره) بود.
با فرمان حضرت امام(ره) جبهه ها پر از رزمنده می شد و جوانان سر از پای نمی شناختند؛ روح انقلاب اسلامی که بر گرفته از نهضت عاشورا بود، حفاظت و صیانت از آن هم با عشق به اسلام و امام حسین (ع) بود. یعنی رزمندگان با اعتقاد به جبهه می آمدند و در این میدان از یکدیگر سبقت می گرفتند و با اعتقاد به اسلام و امام (ره) احساس وظیفه می کردند و بر این اساس به قلب دشمن حمله ور می شدند.
تفاوت رزمندگان ما با دشمن این بود که ما با اعتقاد می جنگیدیم ولی آنها از روی ترس یا به اجبار در جنگ حضور داشتند؛ رزمنده ما شب عملیات را با زیارت عاشورا و اشک بر امام حسین (ع) سپری می کرد و با این اعتقاد در مقابل دشمن می ایستاد.
*جنابعالی یکی از مداحان و ذاکران برنامه های مذهبی بیوت مراجع عظام تقلید و مقام معظم رهبری هستید؛ از مدیحه سرایی در محضر رهبر معظم انقلاب خاطره و نکاتی دارید که بفرمایید؟
بنده چندین مرتبه توفیق دست بوسی حضرت آقا را پیدا کرده ام و معمولا یک یا دومرتبه طی سال شرایط حضور در محضر معظم له میسر می شود.
اما در بحث شعر و مقتل، مقام معظم رهبری به اشعار و مطالب دقت بسیار زیادی دارند و حتما بعد از اتمام مراسم، اگر مطلبی به ذهن ایشان برسد، تذکر می دهند.
یک مرتبه به خاطر دارم شعری را خدمت حضرت آقا در شهادت حضرت زهرا(س) خواندم؛ در یکی از ابیات شعر آمده بود «تو سِرّ ناشناس انبیایی* تو آن عبدی که سرتا پای خدایی»؛ بعد از پایان جلسه که خدمت رهبری رسیدم، در تذکری فرمودند این یک بیت شعر را نخوانید؛ بعد از ذکر نکته حضرت آقا، با شاعر این شعر صحبت کردم و اگرچه توجیهاتی نیز داشت و مقداری درست بود اما باید آن بیت اصلاح می شد.
خاطره دیگر مربوط می شود به توفیق مداحی در شهادت امام جواد(ع) خدمت مقام معظم رهبری که برنامه خصوصی دفتر بود؛حجت الاسلام والمسلمین سعیدی تولیت آستان مقدس حضرت معصومه(س) سخنران بود و بنده نیز بعد از سخنرانی مداحی کردم؛ در حین نوحه سرایی بنده، مرحوم آیت الله سیبوی وارد شد؛ قرار بود با اتمام مداحی بنده، آقای سعیدی دعا کنند اما همین که مرحوم آقای سیبوی وارد جلسه شد، حضرت آقا فرمود ایشان نیز چند دقیقه ذکر مصیبت کنند؛ مرحوم آقای سیبوی رسم داشت راه برود و سینه زنی کند؛ رهبری با حلم و بردباری حدود پانزده دقیقه به عزاداری ایشان توجه کردند.حاج عباس حیدرزاده در گفت وگو با خبرگزاری حوزه
*رهبری در خصوص سبک عزاداری ها نکته خاصی به شما بیان نکردند؟
ایشان تذکرات زیادی را در قالب دیدارهای عمومی با مداحان مطرح کردند؛ این مسئله را در گذشته نیز اشاره کردم که رهبری یک مرتبه به بنده فرمودند در پایان مراسم برای اهلبیت(ع) دستان خود را بالا نیاورید؛ فقط برای بیان ذکر «یاالله» و مناجات با خداوند دست ها را بالا بیاورید و این مسئله را به مداحان دیگر نیز بگویید.
*از مدیحه سرایی در مراسم بیوت مراجع عظام تقلید خاطراتی دارید؟
بله؛ برنامه های زیادی را در ایام محرم و صفر، فاطمیه و مناسبت های مختلف مذهبی در بیوت مراجع عظام تقلید حضور داشتم و نوحه سرایی کرده ام.
بنده در محضر مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی زیاد حضور پیدا می کردم و تذکرات و سفارشاتی نیز معمولا بیان می کردند.
ایشان علاقه عجیبی به روضه حضرت زهرا(س) داشتند؛ یک مرتبه روز میلاد حضرت زهرا(س) خدمت این مرجع تقلید جهت اجرای برنامه رسیده بودم که فرمودند اشاره ای نیز به روضه ام ابیها(س) داشته باشید؛ بنده عرض کردم امروز روز ولادت است و ایشان گفتند «اشکال ندارد اشاره ای به روضه نیز داشته باشید».
حضرت آیت الله مکارم شیرازی نیز چندسال قبل خواستند اشعار و سروده های ایشان را در نوار بخوانم و گوش بدهند؛ بنده با کمال میل قبول کردم و در دو نوار ضبط و تقدیم معظم له کردم.
دلیل این مسئله را که جویا شدم حضرت آیت الله مکارم گفتند «اوقاتی که براثر مداومت کار علمی سنگین خسته می شوم، این نوارها را گوش می دهم»؛ بنده گفتم صدای من ملال آور است و شما را خسته می کند، اما ایشان فرمودند «می خواهم این اشعار با صدای شما باشد»؛ معظم له لطف کردند در ازای خواندن اشعار ایشان در نوار، یک عبا و مبلغی به بنده صله دادند.
این مسئله برای چندسال قبل است؛ آقازاده ایشان می گفت معظم له هنوز نوارها را دارند و اشعار را گوش می دهند.
خاطره دیگر مربوط می شود به هنگام تدفین پیکر آیت الله العظمی تبریزی که بنده در کنار قبر ایشان ایستاده بودم؛ بعد از قرار دادن پیکر در قبر و آداب تدفین، یک پرچم سرخ گنبد حضرت عباس(ع) روی پیکر این مرجع تقلید انداختند و تربت امام حسین(ع) را نیز روی سینه ایشان گذاشتند و بنده نیز چند دقیقه مداحی کردم که برنامه خاصی شد و همه حال عجیبی پیدا کردند.
چندین مرتبه نیز در محضر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی مدیحه سرایی کردم؛ در زمان افتتاح بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء بنده شعر «مست تولای توام یاعلی* خاک کف پای توام یاعلی» را خواندم که ایشان فرمود «شعر خیلی قشنگی بود و بنده لذت بردم».
در زمان حیات آیت الله العظمی مرعشی نجفی نیز توفیق حضور و مداحی را در محضر این مرجع تقلید داشتم؛ ایشان خیلی علاقه مند به روضه بودند و آقازاده ایشان نقل می کرد که آقا تاکید می کنند مداح و سخنرانی که روضه می خواند، دعوت کنید؛ ایشان بسیار علاقه مند به روضه بود و خیلی کارها را با تربت امام حسین(ع) انجام می دادند که در وصایای الهی اخلاقی ایشان نیز اشاره شده است.
خداوند این توفیق را نصیب بنده کرد که خدمت مراجع و بزرگان از جمله حضرات آیات عظام بهجت، وحیدخراسانی، صافی گلپایگانی، شبیری زنجانی، سبحانی، نوری همدانی و دیگر علما نیز در مناسبت های مختلف مداحی کرده ام.
*خاطره خاصی از روضه خوانی در محضر آیت الله العظمی بهجت دارید؟
ایشان بسیار اهل بکاء بود و با آغاز روضه خوانی، خیلی ابراز ارادت به اهلبیت(ع) می کردند و اشک زیادی می ریختند.
*در محضر امام خمینی(ره) نیز مداحی کردید؟
سعادت مداحی در محضر حضرت امام(ره) را نداشتم اما در سال ۱۳۶۴ با چند نفر از دوستان در محل منزل ایشان حضور یافتیم و توفیق دست بوسی نصیب ما شد.
آن روز امام خمینی(ره) مشغول خواندن خطبه عقد یک زوج بودند؛ ایشان وکیل عروس و آقای رسولی محلاتی وکیل داماد بودند؛ پس از اینکه خطبه عقد تمام شد، امام(ره) برای خوش بختی این زوج دعا کردند. عروس خانم به امام گفت: من از شما یک خواهش دارم، می خواهم از شما قول بگیرم فردای قیامت شفاعت من را بکنید. امام نیز فرمود: اگر به من اجازه شفاعت دادند، چشم.
در این چند دقیقه که در محضر امام بودیم، نگاه به صورت نورانی و حالات معنوی ایشان، اشک انسان را جاری می کرد.
*با توجه به اینکه سال ها در محضر علما و بزرگان دین مدیحه سرایی کرده اید، مراجع تقلید و رهبری با چه سبک عزاداری موافق هستند؟
مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید بیشتر روش سنتی عزاداری را قبول دارند.
در دفاتر بیوت مراجع سینه زنی نیز انجام می شود اما مجالس بیشتر حالت روضه خوانی دارد؛ مراسم های سینه زنی در مجالس مقام معظم رهبری شور بیشتری دارد و مفصل تر است.
مراجع و علما به شعرهای محکم و مقاتل مستند اهمیت خاصی می دهند؛ وزانت، شهرت و سابقه مداح نیز برای انتخاب مداحان از سوی دفاتر بیوت مراجع مهم است.
*گفت وگو را به سمت بررسی آسیب های عزاداری سوق دهیم؛ نفوذ جریان های انحرافی موسوم به تشیع انگلیسی در برخی هیئات مذهبی صحت دارد؟
برخی جریانات مقدار قابل توجهی نفوذ کرده و برخی هیئات مذهبی را تحت تاثیر قرار داده اند که یکی از مهم ترین دلایل این مسئله نیز عدم آگاهی هیئات نسبت به اهلبیت(ع)، امام حسین(ع)، انقلاب اسلامی، اسلام ناب، تشیع حقیقی و منابع تغذیه کننده افراد نفوذی است.
اگر سطح علمی و فرهنگی مسئولان هیئات مذهبی تقویت شود و از علوم قرآن و حدیث آگاهی داشته باشند، هیئات به مسیری که مورد رضایت اهلبیت(ع) باشد، حرکت خواهند کرد.
مسئولان هیئات مذهبی تاثیر زیادی در زمینه هدایت و حرکت هیئات دارند؛ اگر آنها نسبت به انتخاب سخنران و مداح متدین، متعهد و باسواد اهتمام بورزند و این اعتقاد را داشته باشند که روزی باید پاسخگوی برنامه ها و هزینه های هیئات باشند، بدون تردید مطابق با معیارهای اصیل اسلام و اهلبیت(ع) اقدامات خود را انجام می دهند و از کارهای احساسی پرهیز می کنند.
در کارهای هیئت نباید فقط دنبال شور بود؛ بلکه بیشتر باید اقدامات براساس شعور باشد.
مسئولان هیئات مذهبی باید مجهز به علم و معرفت شوند؛ نهادهای فرهنگی در زمینه ارتقای سطح فرهنگی مسئولان هیئات مذهبی مسئول هستند و نقش جدی دارند.
نباید تردید داشت که دشمن در ایجاد تفرقه و اختلاف افکنی های مذهبی اصرار دارد و از این اختلافات سود می برد.
نتیجه اقدامات افراطی بعضی ها، و دامن زدن به اختلافات فرقه ای آگاهانه یا بدون آگاهی، ایجاد اختلاف و به وجود آمدن گروه های تکفیری از جمله داعش و النصره و کشته شدن شیعیان مظلوم و آتش افروزی در سرزمین های اسلامی است.
*با توجه به سرمایه گذاری دشمنان در انعکاس تصاویر و فیلم های قمه زنی در شبکه های ماهواره ای و رسانه ای، ارزیابی شما از این مسئله چیست؟
قمه زنی را برخی افراد با نیت حب و عشق انجام می دهند اما عشقی که نتیجه آن شیعه کشی و وهن اهلبیت(ع) است.
هنگامی که یک شهروند غربی شاهد تصاویر پرخون قمه زنی است، قطعا از اسلام وحشت کرده و از این آیین فرار می کنند؛ ما باید در عزاداری به سیره ائمه اطهار(ع) و روش علما توجه کنیم نه اینکه طبق میل خود بدعتی را وارد عزاداری نمائیم؛ باید عزاداری صحیح و حرکت در مسیر دستورات ائمه (ع) و رهنمودهای علما و مراجع، افراد را به مکتب تشیع و دستگاه امام حسین(ع) دعوت کرده و جذب کنیم.
بسیاری از افراد با روضه امام حسین(ع) جذب تشیع شدند؛ بنده افرادی را سراغ دارم که از مذاهب دیگر بودند اما با روضه حضرت سیدالشهدا(ع) مسلمان و شیعه شدند.
قمه زنی در فتوای مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید نیز تقبیح و تحریم شده است.
*شما از مداحان تحصیل کرده در زمینه قرآن و حدیث هستید؛ به نظر حضرتعالی امروز تا چه اندازه میزان مطالعه پایین مداحان در زمینه انحراف و ابتذال در برخی عزاداری ها تاثیرگذار بوده است؟
مسئله علم و معرفت خیلی مهم هستند؛ اگر کسی عالم باشد و معرفت نداشته باشد، فایده ندارد.
اگر فردی برای آشنایی با علم قرآن و حدیث اقدام کند، چشمه ها و درب های رحمت الهی برای وی گشوده می شود چرا که قرآن و احادیث اقیانوس بی کرانی هستند که وقتی انسان گوهرهای زیبا را از آنها بدست می آورد، مشتاق تر به شناخت این علوم خواهد شد.
حدیث و قرآن لازم و ملزوم هستند و اگرمداح با احادیث اهلبیت(ع) ارتباط داشته باشد و از آنها استفاده کند، کمتر دچار انحراف، خرافه، بدعت و غلو می شود.
امروز بیشتر انحرافات بر اثر عدم مطالعه و عدم آگاهی ناشی می شود و فقدان علم، معرفت، تهذیب و خودسازی نیز تاثیر به سزایی در این امر داشته است.
*بحث های خرافی یکی دیگر از آسیب های عزاداری است که گاهی از سوی برخی مداحان مطرح می شود؛ این مسئله تا چه اندازه در مراسم های عزاداری شایع است؟
امروز جامعه ما سطح آگاهی بالایی دارد و مسئله خرافات، در جامعه عزاداری ما خیلی شایع نیست؛ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، مردم بیشتر آگاه شدند و جلوی بسیاری از خرافات گرفته شده است.
همچنین رهنمودهای علما و تاثیرات کارهای تبلیغی مبلغان نیز در ارتقای سطح آگاهی و جلوگیری از خرافات نقش جدی داشته اما در برخی گوشه و کنارها هنوز خرافاتی وجود دارد که باید برچیده شوند.
*چرا مداحانی که اشعار مبتذل می خوانند یا سبک های نامناسب را انتخاب می کنند، در مجالس مذهبی و عزاداری تریبون دار هستند؟
اصلی ترین شاخصه ای که موجب رشد مداحان بی سواد شده، رویکرد جامعه و هیئات مذهبی به این افراد است.
اگر هیئات تصمیم بگیرند و آگاهی پیدا کنند که مداح بی سواد و غیرمتعهد را به مجالس اهلبیت(ع) دعوت نکنند، آنها مجبور به اصلاح خود می شوند.
متاسفانه برخی هیئات، آقایانی که یک مقدار صدا دارند و از سبک های مبتذل و شعرهای بی محتوا استفاده می کنند را به هیئات دعوت کرده و پول های کلانی هم به آنها می دهند و موجب ضربه شدید به عزاداری و جامعه مداحی می شوند.
این افراد منکر را در جامعه رواج می دهند؛ جوانان از منبرهای این افراد بهره معنوی نمی برند؛ جوان وقتی متحول می شود که اشک بریزد و دلش بشکند و حالت انابه و توبه پیدا کند؛ وقتی جوان نیم ساعت بالا و پایین می پرد، انگار حالت شادابی و شعف پیدا می کند و دچار هیجان می شود و صرفا احساسات خود را خالی کرده است.
اعتقاد ما بر این است که باید این سوز و اشک به عنوان سنت ائمه معصومین(ع) در مجالس اهلبیت(ع) پررنگ باشد اما متاسفانه بعضی مسئولان هیئات مذهبی دنبال چشم و هم چشمی هستند و افرادی را دعوت می کنند که موجب رشد آفات مذهبی می شوند.
*در سال های اخیر انتخاب مدیربرنامه و تعیین نرخ از سوی برخی مداحان و بعضا پاکت های چندصدمیلیونی که برخی هیئات مذهبی برای مداحان تدارک می بینند، موجب اعتراض و نگاه منفی مردم به عزاداری اهلبیت(ع) شده است؛ نظر شما به عنوان یکی از مداحان پیشکسوت در این زمینه چیست؟
بنده با این کارها مخالف هستم اما اگر مداح، متعهد و موثر بود و برنامه را خوب اجرا کرد، هرقدر به وی هدیه بدهند کم داده اند چراکه این سیره اهلبیت(ع) است؛ امام باقر(ع) در مقابل شعری که«کمیت» در فضیلت اهلبیت(ع) سروده بود هدیه ای برای او می فرستند و خطاب به وی می فرماید بیشتر از این نداریم به تو بدهیم و شما را دعا می کنیم. حاج عباس حیدرزاده در گفت وگو با خبرگزاری حوزه
مقصود بنده این است که مداحی و روضه و توسل به اهلبیت(ع) قیمت ندارد و هرقدر بدهند کم داده اند اما اشکال اینجاست که قیمت را تمام می کنند و مبالغی می گویند که اصلا با عقل سازگار نیست!
مداح باید برای اهلبیت(ع) بخواند و هرقدر نیز صله دادند، شاکر خدا باشد و برکتش را از اهلبیت(ع) بگیرد و اگر اعتقاد دارد نوکر امام حسین(ع) است، باید اطمینان داشته باشد که حضرت سیدالشهدا(ع)، نوکر خود را به بهترین نحو اداره می کند.
اگر مردم به مداح اهلبیت(ع) احترام می گذارند و از وی تجلیل می کنند، به دلیل این است که پسوند اهلبیت(ع) را دارند در غیر این صورت کسی به آنها نگاه نمی کند؛ تقدس و رویکرد مردم به مداحان بخاطر امام حسین(ع) و اهلبیت(ع) است.
*از ورود دستگاه های نظارتی به بحث پاکت های چندصدمیلیونی برخی مداحان حمایت می کنید؟
بله؛ حتما باید نظارتی باشد که اگر کسی تخلف کرد با وی برخورد شود؛ بنده در کانون مداحان و شاعران استان قم خدمتگزار هستم اما این کانون ها قدرت اجرایی ندارند.
*یعنی خلا قانونی وجود دارد؟
بله متاسفانه خلا قانونی وجود دارد؛ اگر کانون مداحان و شاعران قدرت قانونی داشتند، می توانستند با برخی افراد خاطی برخورد و جامعه مداحی را اصلاح کنند.
*نقش مسئولان هیئات در قبال پرداخت این پاکت های میلیونی چیست؟
مسولان هیئات باید هوشیار باشند؛ متاسفانه گاهی پاکت های برخی مداحان با ارقام قرارداد برخی فوتبالیست ها قیاس می شود؛ برای جامعه مداحان بسیار بد و زشت است که مردم به چشم دیگری به آنها نگاه کنند؛ البته مردم خوب و بد را به خوبی تشخیص می دهند.
*برخی افراد فقط از راه مداحی امرار معاش و کسب درآمد می کنند؛ به نظر شما «مداحی» شغل است؟
خیر، مداحی عشق است؛ خداوند توفیق بزرگی به مداحان داده که در این مسیر هستند؛ اما متاسفانه برخی افراد فکر می کنند مداحی، شغل می باشد در حالی که این نعمت را خداوند به آنها داده است.
کسانی که فکر می کنند مداحی شغل است باید به این سوال پاسخ دهند که چقدر پول دادند این حنجره را خریده اند که برای آن قیمت می گذارند؟؛ خداوند می تواند با یک سرماخوردگی این حنجره را بگیرد.
این گونه مداحان ماندگار نیستند؛ کسانی ماندگار می مانند که با اخلاص برای اهلبیت(ع) خواندند مثل محتشم ها، دعبل ها و حاج رضا انصاری ها و دیگرانی که صدای آنها ماندگار مانده است.
مداحان زیادی صدای خوبی داشتند و معروف بودند، اما امروز اسمی از آنها باقی نیست؛ جامعه مداحان باید بدانند این کار ارزش بالایی دارد و نمی شود روی آن قیمت تعیین کرد.
* یکی از صفاتی که در گذشته به مداحان اهلبیت(ع) اطلاق می شد، اخلاص بود؛ امروز این ویژگی اخلاقی در جامعه مداحان زنده است؟
الحمدالله امروز هم اخلاص وجود دارد و قاطبه مداحان متعهد و مخلص هستند و این عشق را برای رضای خدا و امام زمان(عج) انجام می دهند اما افراد محدودی این اخلاص را تحت الشعاع قرار داده اند.
*در زمینه آسیب شناسی پیرامون جامعه مداحی بحث کردیم؛ به نظر شما جامعه مداحان تا چه اندازه در حفظ و دوام عاشورا تاثیرگذار هستند؟
مداحان موثرترین و بزرگ ترین نقش را در زنده نگاه داشتن عاشورا در میان مردم داشته و دارند؛ ذاکران، شاعران و مدیحه سرایان روضه اهلبیت(ع) را برای مردم در قالب شور نوحه و عزاداری بیان کردند و باید از این نقش به خوبی صیانت شود.
*فاصله اعتقادی زیادی میان مداحان سنتی و امروزی وجود دارد؟
فاصله زیادی وجود ندارد اما مداحان امروزی که استعدادهای خیلی زیبا و ارزشمندی دارند و آیندگان عرصه مدح و مرثیه عاشورا نیز هستند، تا حدودی با اساتید و علما و بزرگان دین فاصله گرفته اند که این مسئله در آینده به ضرر جامعه مداحی خواهد بود.
برای جلوگیری از نشر انحرافات، خرافات و بدعت ها باید با بزرگان دین، علما و مراجع رابطه نزدیک داشت و از محضر علمای متعهد و اساتید و پیشکسوتان مداحی بهره مند شد و به شیوه و سیره بزرگان عمل کرد.
*در مسئله تبلیغ دین به حضور طلاب و مبلغان در شهرستان ها تاکید زیادی می شود؛ در خصوص حضور مداحان به اقصی نقاط کشور نیز این ضرورت وجود دارد؟
به نظر بنده حضور مداحان بزرگ و پیشکسوت در شهرستان ها بسیار تاثیرگذار است چرا که این مناطق به نوعی در زمینه مداحی فقیر و نیازمند هستند؛ هنگامی که مداح مشهوری به شهرستانی می رود مورد استقبال قرار می گیرد و تاثیر زیادی دارد.
*با وجود برخی آسیب ها و آفت هایی که عزاداری را کمی تحت تاثیر قرار داده اما شاهد هستیم که عاشورا زنده و تاثیرگذار است؛ به نظر شما چرا این مکتب ماندگار مانده است؟
عبودیت امام حسین(ع) و عشقی که حضرت سیدالشهدا(ع) به خدای متعال و تقرب به درگاه الهی داشت، مهم ترین راز حیات عاشورا است.
نباید تردیدی داشت که اخلاص و عشق امام حسین(ع)، قیام کربلا را زنده نگاه داشته است و یکی از رازهای ماندگاری کربلا را باید هدف حضرت سیدالشهدا(ع) دانست که تقرب الی الله بود و به همین دلیل در این راه، جان خود و اهلبیتش را فدا کرد.
عشق به خدا ماندگار است؛ از کربلا عشق مانده است؛ امام حسین(ع) قبل از اینکه امام حسین(ع) باشد، عبد خدا بود و به همین دلیل یا اباعبدالله(ع) می گوییم.
یکی از بزرگان در تفسیر عبارت «یا اباعبدالله» می گفتند «امام حسین(ع) بندگی را تمام کرد چرا که در آخرین نفس های خود نیز در هنگامی که صورت بر روی خاک داشت عرضه داشت:«الهی رضا بقضائک و تسلیما لامرک و لا معبود سواک یا غیاث المستغیثین»
*امروز با وجود تهاجم فرهنگی حضور جوانان در برنامه های مذهبی نظیر راهپیمایی اربعین، دعای عرفه و شب های قدر بسیار قابل توجه است؛ به نظر شما مهم ترین دلیل این مسئله چیست؟
دلیل این مسئله وجود حاکمیت اسلام، دین، نظام جمهوری اسلامی و ولایت فقیه است؛ این حضور پرشور نشانگر ارتباط نزدیک جوانان با مذهب، تربیت یافتن فرزندان از خانواده های معتقد به مذهب و تاثیرپذیری نسل های جدید انقلاب از رشادت ها و شهادت ها در هشت سال دفاع مقدس می باشد.
*اما با این وجود قبول دارید که هنوز باطن جامعه عاشورایی نشده است؟
بله نظر شما صحیح است و متاسفانه این مسئله یکی از حلقه های مفقوده جامعه ما می باشد.
مردم با سطح عاشورا، آشنایی زیادی دارند اما هنوز به باطن عاشورا پی نبرده اند؛ بسیاری از مشکلات جامعه از همین امر ناشی می شود که با سیره امام حسین(ع) و اهداف قیام عاشورا کمتر آشنا شدیم و فقط بحث شور حسینی را پیگیری کردیم و با این شور و اشک زندگی کردیم؛ اگرچه بحث شور نیز اهمیت دارد و از توفیقات بزرگی محسوب می شود که خداوند به مذهب و کشور ما داده است، اما مهم روح عبادات و هدف قیام امام حسین(ع) است.
در ظهر روز عاشورا نماز امام حسین(ع) ترک نشد، اما متاسفانه بعضی ها در جامعه حسینی ما به این موضوع کمتر اهمیت می دهند؛ اساس قیام حضرت سیدالشهدا(ع) «امر به معروف و نهی از منکر» و «ظلم ستیزی» بود اما به این مسائل توجهی نداریم و از کنار ظلم و منکر به سادگی می گذریم؛ اگر جامعه از باطن حسینی شود، قطعا اکثر مشکلات کشور اصلاح می شود.
* کمی فضای گفت وگو را تغییر دهیم؛ با آقایان سخنران و واعظ رفاقت دارید؟
با اکثر آقایان رفیق و دوست هستیم اما با آقای دکتر رفیعی رفت و آمد خانوادگی داریم.
با آیت الله خاتمی و حجج اسلام والمسلمین فرحزاد، میرباقری، ماندگاری، حسینی قمی، مومن، دارستانی و عالی نیز در مسافرت های تبلیغی همراه بودیم.
*بهترین بیت شعری که شنیدید...
«از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر*یادگاری که در این گنبد دوار بماند»
این بیت بر روی قبر استاد ما مرحوم حاج مولوی نیز ثبت شده است که واقعا برای انسان یک کتاب درس است؛ ما اگر به همین بیت شعر عمل کنیم سعادت دنیا و آخرت خود را تضمین کرده ایم.
*توسل به اهلبیت(ع) در زندگی شخصی شما تاثیرگذار بوده است؟
ما هرچه داریم از توسل به اهلبیت(ع) است و تلاش می کنم برنامه های زندگی خود را با توکل به خداوند و توسل به اهلبیت(ع) انجام دهم.
معمولا خواسته های شخصی را با حضور در حرم حضرت معصومه(س) مطرح کرده و در عین حال به امام زمان(عج) توسل می کنم.
*اگر به گذشته بازگردید بازهم مداح می شوید و همین مسیر را طی می کنید؟
بله تلاش می کنم پرتوان تر و خالصانه تر در مسیر اهلبیت(ع) قدم بردارم.
*در بخشی از گفت وگو به شاگردی در مکتب حاج ملاحسین مولوی از استادان به نام قم اشاره داشتید؛ خاطره خاصی از ایشان دارید؟
ایشان همواره دائم الوضو بود و هیچگاه اشعار دروغ نمی خواند؛ همیشه شعرهای قوی و محکم را می خواندند؛ توصیه خاص ایشان به بنده حقیر رعایت ادب و احترام بزرگتر در عرصه مداحی بود؛ بنده و دیگر شاگردان مرحوم حاج مولوی از محضر ایشان بسیار بهره بردیم.
*برای تربیت نسل های جدید مداح اقداماتی داشتید؟
بله ما جمعه شب ها در منزل خودمان جلسات آموزشی داریم که مداحان نوجوان و جوان هم حضور دارند و سعی می کنیم ان شالله به خوبی برای آینده تربیت شوند.
*بهترین توصیه ای که از اساتید و علما شنیدید؟
«انجام واجبات و ترک محرمات».
*اولین عبارتی که بعد از طرح این کلمات به ذهن تان می رسد.
«خداوند: آمال و آرزوی بندگان خالص»؛ «عاشورا: اوج رشادت و بندگی»؛ «امام حسین(ع): الگوی آزادگان عالم»؛ «قمر بنی هاشم: سردار بی همتای کربلا»؛ «مظلوم ترین شهید کربلا: حضرت علی اصغر(ع)»؛ «محرم: تطهیر روح و قلب عاشقان امام حسین»؛ کربلا: عشق محبان امام حسین(ع)»؛ «امیرالمومنین علی(ع): مظهر مظلومیت عالم»؛ «امام صادق(ع): منبع سرشار دانش الهی»؛ «دستگاه اهلبیت(ع): مقدس ترین دستگاه»؛ «اخلاص: محوری ترین خصوصیت در امر مداحی»؛ «شهادت: آرزوی بنده حقیر»؛ «مقام معظم رهبری: پرچمدار ولایت تا قیام حضرت مهدی(ع)»؛ «مرحوم حاج حسین مولوی: شیخ المادحین».
*در پایان اگر نکته ای دارید، بفرمایید.
نکته آخر بنده توصیه به مادحین اهلبیت(ع) به عنوان کوچک ترین عضو مجموعه مداحی است؛ مداحان عزیز علاوه بر اینکه به فکر انتخاب سبک، شعر، مقتل و مسائل علمی هستند، به دنبال استفاده معنوی و همراهی با یک عارف الهی متعهد باشند و درس حرکت در مسیر اهلبیت(ع) و امام حسین(ع) را فرا بگیرند تا از راه صحیح خارج نشوند.
منبع:عقیق
