به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، برنامه امواج شبهه در گفت‌وگو با دکتر علیرضا داودی (کارشناس و تحلیل گر حوزه رسانه) و دکتر سیدمصطفی موسوی (کارشناس و پژوهشگر رسانه) به موضوع از مفهوم یابی تا گزاره سازی علیه اصالت رویداد‌ها در ایران در رسانه‌های بیگانه را پرداخت.
سکته رسانه‌های بیگانه در اوج!
محمود شهیدی - کارشناس مجری: به نظر می‌رسد ماموریت اصلی رسانه‌های بیگانه این است که با تکنیک انتقال ریزمفاهیم و برجسته کردن آنها، رویداد‌های اصیل را به چالش بکشند و از آنها اعتبارزدایی کنند که ممکن است این موضوع را در عرصه‌های مختلف داخلی مانند مسائلی همچون اعدام، برجسته سازی کشته گان، سالگردسازی و ماهگرد سازی شاهد باشیم. همچنین شاهد زیر سوال بردن اصالت رویداد‌ها در تحولات موشکی ایران نیز بودیم و هستیم و همچنان قصد دارند تا از آن اعتبار زدایی کنند آن را یا به حاشیه ببرند تا موضوعات دیگری را وام گرفته از عرصه تحولات داخلی را به چالش بکشند. این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
داودی کارشناس و تحلیل گر حوزه رسانه در رابطه با این سوال پاسخ داد: رسانه‌های بیگانه بواسطه اغتشاشات سال ۱۴۰۱ در خصوص حجاب مجموعه سناریو‌های ده مرحله‌ای را چیده بودند که به خوبی نیز پیش می‌رفتند. حتی تکامل و تطور برنامه‌های آنان که عمدتا در شبکه من وتو و اینترنشنال اتفاق می‌افتاد مسیر خوبی را طی کرده بود که از یک نقطه به نقطه‌ی دیگری به بهانه‌ی ارتقا میدان، گزاره، محتوا، نفر و سناریو را داشته باشند به همین دلیل ماجرای طوفان الاقصی برای رسانه‌های بیگانه مانند یک شوک غیرقابل بازگشت تلقی می‌شود و سه مسئله را برای آنان ایجاد کرد. مسئله اول؛ رسانه‌های بیگانه براساس فلسفه‌ای دور هم جمع شدند. بی‌بی‌سی فارسی کلی به جزء است، اما شبکه‌ی من و تو برعکس عمل می‌کنند و جزء به کل است و شبکه اینترنشنال از دعوا‌ها به قبض‌ها و بسط‌ها می‌رسد، بدون اینکه شریعتی را مطرح کند. کار او ساختن گزاره‌ها برای استنادات من و تو است. بعد از عملیات طوفان الاقصی، لایه‌ی حفاظتی چیده شده بر رسانه‌ها به یکباره از کنترل خارج شد. وقتی ماهیت وجودی شبکه من و تو به ۶ وزارت خانه در رژیم صهیونیستی و ماهیت شبکه اینترنشنال به بخشی از عربستان و آمریکا برمی گردد و کوردیناتور هر دو این شبکه، انگلستان است به وضوح می‌بینیم که این شبکه‌ها مسئله ریز موضوعات را کنار می‌گذارند و وارد چالشی به نام ماهیت و پسا ماهیت می‌شوند.
رسانه‌های بیگانه دچار بحران ماهیت مخاطب شده‌اند
وی افزود: اکنون بحران اصلی این شبکه‌ها این است که مخاطب را نسبت به صحت ماهیت بی طرفانه قانع کند، اما توانایی انجام این کار را ندارند. آنها دچار بحران ماهیت مخاطب شده اند. مسئله دوم؛ اساسا به قدری رژیم و شبکه‌ها دچار تناقض و تضاد شده اند که ریز موضوعات و جزئیات افزایش پیدا کرده است. بنابراین؛ دیگر امکان بهره گیری از کلیات وجود ندارد و نمی‌تواند از جزء به کل با هدف تحریف پیش رود. مسئله سوم؛ بحرانی جدی است که اساسا زاویه مخاطب از بسیاری موضوعات بلند شده است. در حالیکه تا سه ماه گذشته هر موضوعی از سمت آنها جامعه را درگیر می‌کرد و با اتفاقاتی که در غزه افتاد و با توجه به رفتار وحشی گرایانه رژیم اسرائیل مخاطب گریز از رسانه پیدا کرده است. بنابراین؛ می‌توان گفت که بحران هویت رسانه‌های بیگانه بحران پیام و مخاطب نیست بلکه بحران زمانی است که گسل بین واقعیات و حقایق آنها را بیان می‌کند در واقع از اینجا به بعد بحران خود شبکه است و مابقی بحران‌ها ذیل آن تعریف می‌شود.
آنجا که رسانه از میدان تولید مصداق متناقض عقب می‌ماند
محمود شهیدی - کارشناس مجری: وضعیت ایجاد شده میان مرکز و پیرامون در زمینه مخاطب شناسی رسانه‌های بیگانه چه تاثیری می‌تواند داشته باشد؟
داودی اظهار داشت: رسانه‌های بیگانه با مشکلی برخورد کرده اند که در خصوص حوادث ۱۱ سپتامبر تا قبل از اینکه آمریکا وارد افغانستان و عراق شود، روبه رو نشده بودند و به محض اینکه آمریکا وارد این دو کشور شد، رسانه‌های بیگانه گیرپاژ کردند، ولی مسئله در دنیا به قدری سنگین بود که کمتر کسی جرات می‌کرد که به ریزموضاعات آن بپردازد و اکنون رسانه‌ها مجددا دچار همان وضعیت و اشکال شده اند. در سیاست می‌توان از یک واژه دو اراده متناقض بگیرید و هرکدام را به صورت هرمنوتیک‌وار تفسیر کرد. مانند: آزادی، استقلال، دموکراسی، حقوق بشر و؛ که در رسانه‌ها به شدت می‌توان به آن ضریب داد، چون سیاست مسلط و مشرف بر مفاهیم است. آنجا برای رسانه مسئله ساز می‌شود که مصداق متناقض تولید شده را مخاطب نباید ببیند و رسانه آن مصداق متناقض را کنار می‌گذارد و همان سیاست گفته شده و تفسیر یک جانبه را پیش می‌برد. رسانه آنجایی به مشکل می‌خورد که مصداق متناقض تولید، منتشر، مسلط شده است. یعنی رسانه از میدان تولید مصداق متناقض عقب مانده است.
رسانه‌های بیگانه عاجز از تطبیق قواره با ذهن مخاطب در میدان!
وی عنوان کرد: عمریست که رسانه‌های بیگانه، جمهوری اسلامی ایران را به نقض حقوق بشر متهم می‌کنند، اما اکنون با مسئله ایی تحت عنوان هتک حقوق بشر توسط رژیم صهیونیستی روبه‌رو هستند، این سوال پیش می‌آید که رسانه‌های بیگانه در مقابل آن چه می‌کنند؟ شبکه من و تو چرا نمی‌تواند ادامه دهد؟ به این دلیل که بین مفاهیم گیر کرده است و نمی‌تواند پاسخگوی جنایات در مقابل مخاطب باشد در نتیجه نمی‌توانند قواره را در میدان با ذهن مخاطب تطبیق دهند.
خودزنی اینترنشنال با بیان حقایق!
داودی بیان کرد: رسانه‌های بیگانه از جمله اینترنشنال به نقطه‌ای رسیده است که مجبور شده برای حفظ مخاطب خود انتخابی جز خود زنی با بیان حقایق ندارند.
انسجام مجدد اپوزسیون منتفی شده است
وی با تاکید بر اینکه مخاطبان باید عقبه رسانه‌های بیگانه را مورد بررسی قرار دهند، گفت: بعد از قضایای سال ۱۴۰۱، اپوزسیون به شدت منسجم شد. اما اکنون این انسجام از بین رفته است و هرکاری می‌کنند نمی‌توانند انسجام را برگردانند. رابطه‌ی میان به هم ریختن انسجام اپوزسیون با تضعیف رژیم صهیونیستی بعد از طوفان الاقصی چیست؟ و چرا خود را به آب و آتش می‌زنند، اما نمی‌توانند. اکنون رضا پهلوی در دو هفته اخیر مجدد شروع کرده است و انواع و اقسام فعالیت‌ها را انجام می‌دهند، اما سوال اینجاست که چرا دیگر اپوزسیون دیگر نمی‌تواند منسجم شود؟ اپوزسیونی که خاستگاه آن آمریکا، انگلستان، فرانسه و رژیم صهیونیستی است. چرا اکنون که رژیم دچار ایراد شده، اپوزسیون نیز متزلزل شده است؟ وقتی رژیم صهیونیستی، اپوزسیون را سرمایه خود می‌داند و آنها را در انواع و اقسام نقاط نقد می‌کند، باید متوجه شویم که حتی چیزی تحت عنوان کشف حجاب و هزار مسئله دیگر دقیقا برنامه‌ی تل آویوی یا با حمایت تل آویو بوده است.
عملکرد رسانه‌های بیگانه تا آخرین نفس؛ تحریف برای تخریب
این کارشناس افزود: اگر به رسانه‌های بیگانه بگویند که یک دقیقه به پایان عمرشان باقیست با این یک دقیقه برای مخاطبین چه کار می‌کنید؟ شک نکنید که مجددا از مفهومی تحت عنوان تحریف برای تخریب استفاده می‌کنند. باید مراقب باشیم؛ رسانه‌ای که اثبات شده آبشخورش اسرائیل است مانند فرقه‌ای که در ایران اثبات شده غیر از اسرائیل جایی را نمی‌شناسد مثل بهائی ها؛ بنابراین وقتی شبکه من و تو از بهائی‌ها حمایت می‌کند باید دقت داشته باشیم که چه شبکه‌ی عجیب و غریبی برای تولید و انتقال معنا، مفهوم و پیام طراحی می‌کنند و آنجا که حماس وارد عمل شد دست این شبکه رو شد.
بحران جدی در فضای جهانی و مرکز
موسوی کارشناس و پژوهشگر رسانه در ادامه این گفتگو خاطرنشان کرد: به طور کلی در فضای توسعه معاصر کشور‌ها مدلی تحت عنوان مدل مرکز پیرامون وجود دارد که اتفاقاتی که در مرکز و کشور‌های توسعه یافته می‌افتد به نحوی با تاخیری در پیرامون آن نیز تکرار می‌شود. بسیاری از ادبیاتی که این شبکه‌ها وارد می‌کردند قرض گرفته از مرکز بوده که به دلایل نو بودن آن و امتیازات در فضای داخلی کشور میان مخاطبین نیز با اقبال روبه رو می‌شد. اما نکته اینجاست که اکنون فضای جهانی و مرکز دچار بحران شده است. به نحوی که در شعار‌های اول از حماس و مقاومت فلسطین انتقاد می‌کند و پس از آن با وجود اینکه اقتصاد سیاسی خود کاملا صهیونیستی است گاهی مجبور می‌شود که از عملکرد اسرائیل انتقاد کند. بنابراین؛ عدم ابتکار در رسانه‌های فارسی زبان حول محور مسائل اخیر، دچار تزلزل و بحران شده است.
رسانه‌های ماهواره‌ای پادوی شبکه‌های اجتماعی!
وی افزود: تغییر اجتماعی شکل گرفته و رسانه‌های مرکزی مانند رسانه‌های ماهواره‌ای بعضا به قدری از گفتمان عقب می‌مانند که مجبورند برای جبران آنچه که در شبکه اجتماعی به عنوان حقیقت دیده می‌شود، خود پادوی آنان باشد و به نوعی ادبیات تغییر یافته است.
موسوی همچنین گفت: برخلاف گذشته که قدرت رسانه‌ای و سیاسی در دست کسانی بود که به صورت رسمی شناخته شده بودند اکنون این فضا لزوما حاکم نیست و وقتی امتیاز خبری و حقیقت میدانی در دست باشد می‌توان پیشتازی کرد و باید گفت دوره قدرت‌های صهیونیستی و رسانه‌های آنان تمام شده است.
گفتمان ضدصهیونیست به مرکز تبدیل می‌شود/ غرب در پیرامون قرار می‌گیرد
وی بیان کرد: به تدریج گفتمان ضدصهیونیست که معمولا در پیرامون یافت می‌شد، به مرکز تبدیل می‌شود و برای مخاطب غربی که اکنون در پیرامون قرار گرفته ما نقش مرکز را ایفا خواهیم کرد، نباید بگذاریم که رسانه‌های بیگانه با اعترافات نیمه به حقیقت خلاء ایجاد شده را بپوشانند.
موسوی در پایان تاکید کرد: طبیعت هر رسانه این است که برای ساخت قالب تصویری خاص خود از ریز گزاره‌ها برای ایجاد نهضت بهره بگیرد، اما رسانه‌های بیگانه اساسا ابتکاری نداشتند و فقط سوار بر مطالبات و ناراحتی‌هایی که در جامعه ایرانی وجود داشت، شدند. ضعف آنان ما را به این نکته سوق می‌دهد که اگر برای آنها تاکنون فرصتی ایجاد شده که این ریزگزاره‌ها را به عنوان قاب خود تعریف کنند، به دلیل عدم ابتکار در داخل کشور است. ما نباید نسبت به فلسطین موضعی را اتخاذ کنیم که شبکه من و تو تبلیغ آن را می‌کند، باید مسئله فلسطین را در داخل کشور تبیین کنیم و با مردم خود در این خصوص شفاف سازی کنیم.
گفتنی‌ست؛ برنامه «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روز‌های یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳،۵ مگاهرتز پخش می‌شود.
علاقه‌مندان می‌توانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ و شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام‌رسان‌های مجازی به اشتراک بگذارند. این برنامه به سردبیری دکتر علیرضا داودی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی سیده فاطمه شعار، اجرا و کارشناسی محمود شهیدی به روی آنتن می‌رود همچنین در این برنامه فائزه مقدم مسئول دعوت از مهمانان، سیده‌ایمان مسئله‌گو خبرنگار و مائده حیدری به‌عنوان آیتم ساز برنامه امواج شبهه فعالیت می‌کنند.
منبع: رادیو گفت‌وگو
انتهای پیام/ ۱۳۴
