به گزارش گروه بینالملل دفاع پرس، در این روزها که تب حادثه تلخ شهادت شیخ نمر مبارز شیعی خشم مسلمانان آزاده را برانگیخته است، خوب است نگاهی به ریشههای وهابیت و افکار وهابیگری و اقدامات پنهان و آشکار آنها در جهان اسلام بیندازیم.
وهابیهای عربستان پرقدرتترین و تندروترین سلفیهای جهان معاصر هستند. عبدالوهاب بنیانگذار اندیشه وهابیت به تکفیر نقش محوری داده است و او بیش از هر چیز مردم را به توحید و دوری از شرک، کفر و بدعت دعوت میکرد. او خود را مبلغ توحید مینامید و دوست داشت پیروانش را «موحدون» یا اهل التوحید و مدافعان یکتاییان خداوند بنامند.
البته تعبیر او از موحد و مشرک بسیار جدید بود. او نخستین جزو سازنده توحید یعنی اقرار به زبان را در اصل بیارزش میداند و برای کسب صفت مسلمان کافی نمیداند. البته برخی نویسندگان شیخ محمدبن عبدالوهاب را مبتکر و آورنده عقاید وهابیت نمیدانند. این گروه از نویسندگان بر این باورند که قرنها قبل از او، این عقاید بهصورتهای گوناگون، از افرادی مانند «ابن تیمیه» و شاگردان او «ابن قیم» اظهار شده، ولی به صورت مذهب تازهای در نیامده بود و طرفداران زیادی نداشت. عربستان سعودی براساس آیین وهابیت اداره میشود.
وهابیها بر پایه توافقی تاریخی که بین محمدبنسعود و محمدالوهاب انجام گرفته است مجبور به همکاری با دولت سعودی بودهاند. آنها برای امتیازگرفتن از آلسعود مسئله شیعیان را همواره مطرح کردهاند. دولت سعودی براساس آموزههای وهابیت و سلفیت مدعی نوعی نظام اسلامی است. گروههای ذینفوذ در صحنه سیاسی عـربستان شـامل علمای مذهبی، بنیادهای دینی تبلیغی، مدارس علوم دینی وهابی و مساجد مهم هستند که بهطور غیرمستقیم از طریق خطبهها، خطابهها و نشریات خود در سیاست خارجی عربستان سعودی مؤثر هستند.
تنظیم و نشر برنامههای صوتی و تصویری براساس تعالیم وهابی و ضد سایر مذاهب اسلامی بهویژه شیعیان، نفوذ در کشورهای فقیر اسلامی از طریق کمکهای مالی و تربیت اشخاص به جهت مناظره و بحث و بهکارگیری آنان در مراسم حج از جمله اقدامهای سعودیها برای مقابله با تهدید شیعیان و ایران بوده است.
بهطور مثال سازمان «رابطه العالم الاسلامی» و نهادهای زیرمجموعه آن بهعنوان یکی از سازمانهای مذهبی وابسته به حکام سعودی در بسیاری از کشورهای جهان و خاورمیانه شعبه دارد. همچنین بعضی سازمانهای دانشجویی اسلامی گاهی بهعنوان عوامل تبلیغ وهابیگری در خارج از سوی سعودیها و وهابیها مورد استفاده قرار میگیرند.
شاید شگفتانگیز باشد که دانشجویانی که تحصیلات عالی را حتی در اروپا و آمریکا دنبال میکنند، چرا باید جذب قرائتی وهابی از اسلام شوند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت این جاذبه به یک معنا طبیعی است: آنان هماهنگ با جهانبینی عقلانی که از راه آموختن دانش مهندسی و علوم طبیعی در ذهنشان پدید آمده است، در وهابیگری، یک نوع اسلام به ظاهر عقلانی میبینند، اسلام عاری از جزئیات و ابهامات استدلال شرعی، پیچیدگیهای کلامی و ظرافتهای تصوف.
در پایان یکی از ترجمههای انگلیسی قرآن که با کمکهای مالی عربستان سعودی بهوسیله «محمد تقیالدین هلالی» و «محمد محسن» منتشر شدهاست، میگوید: «ما دریافتهایم بیشتر کسانی که به دین اسلام میگروند معنی واقعی نخستین اصل اسلامی یعنی لا اله الی ا...؛ محمد رسول ا... را درک نمیکنند.» آنچه در پشت این تعبیر نهفته است، مشرک شمردن اکثریت قاطع مسلمانان بهوسیله وهابیان است.
کارشناس مسائل منطقه
