به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، نشست نقد و بررسی کتاب «حمله گرگ‌ها» خاطرات سرهنگ علی شط‌نیسانی اسیر آزاده شده ایرانی در جنگ تحمیلی، صبح امروز (دوشنبه) در محل موسسه پیام آزادگان برگزار شد.
امیرمحمد عباس‌نژاد نویسنده کتاب، مسعود امیرخانی نویسنده و پژوهشگر ادبیات، فریبرز خوبنژاد قائم مقام موسسه پیام آزادگان، فرزانه قلعه‌قوند معاون پژوهشی انتشارات پیام آزادگان و محسن شاهرضایی کارشناس و منتقد ادبی در این نشست حضور داشتند.
در ابتدا، فرزانه قلعه‌قوند معاون پژوهشی انتشارات پیام آزادگان با بیان اینکه سلسله نشست‌های نقد و بررسی کتاب خاطرات آزادگان را در آستانه سالروز ورود آزادگان به کشورمان برگزار می‌کنیم، گفت:
سپس، فریبرز خوبنژاد قائم مقام موسسه پیام آزادگان از ایجاد موزه آثار آزادگان در این موسسه خبر داد و گفت: بحث آزادگان موضوع کمتر مورد توجه رسانه‌هاست و ما جلسات نقد کتاب را به‌عنوان پیش برنامه‌های سالروز ورود آزادگان به کشورمان تدارک دیدیم و از اهالی رسانه تقاضا داریم در رسانه‌هایشان این ایام را یادآوری کنند.
وی موضوع آزادگان را قطعه‌ای مهم از پازل دفاع مقدس دانست و گفت: خلبانان آزاده همانند سایر خلبان‌ها با اینکه در جنگ بوده‌اند و جنگیده‌اند؛ در دوران اسارت شرایط ویژه و حساسی داشته‌اند لذا نقش آن‌ها در دفاع مقدس خاص بوده است.
قائم مقام موسسه پیام آزادگان به خاطرات ویژه سرهنگ علی شط‌نیسانی اشاره کرد و با بیان اینکه ایشان در دو جنگ علیه رژیم بعث جنگیده است که تجربه اول او مربوط به دوران پهلوی است، افزود: سرهنگ شط‌نیسانی در روزهای ابتدایی دفاع مقدس به اسارت دشمن بعث درآمده و ۱۰ سال در اسارت بوده است. شخصا معتقدم ارتش هنوز نتوانسته به‌اندازه نقشی که در دفاع مقدس بوده در ادبیات بازگو کنند باشد که امیدواریم در ادامه شخصیت‌های برجسته ارتش شناسایی و خاطرات‌شان ثبت و ضبط شود.
سپس، امیرمحمد عباس‌نژاد نویسنده کتاب درباره ویژگی‌های خاطرات سرهنگ شط نیسانی در «حمله گرگ‌ها» گفت: این سوژه را موسسه پیام آزادگان به من معرفی کردند؛ در لابه لای خاطرات اسارت کمتر اسمی از این فرد امده درحالی که یکی از سخت‌ترین سوژه‌هایی بود که به آن می‌پرداختم و اتفاقات جذاب و خوبی در خاطرات ایشان وجود داشت.
این نویسنده به تشریح تفاوت‌های این کتاب نسبت به دیگر کتاب‌هایی که در حوزه اسارت نوشته پرداخت و ادامه ادامه داد: هر کتاب ویژگی خاص خودش را دارد؛ خاطرات شط‌نیسانی با اینکه سخت نوشته شد اما شیرین بود چون از خلبان‌ها ناگفته‌های زیادی به ما می‌گوید و خاطرات جدیدی بیرون آورد و خاطراتی از ۵۸ خلبانی که در زندان‌های رژیم بعث بود داشت که برای ما جدید بود که به‌صورت دقیق ارائه شد.
سپس شاهرضایی با تاکید براینکه این کتاب ویژگی‌های منحصربه فردی دارد که شاید یکی از آن‌ها روایت سرهنگ شط‌نیسانی است، گفت: برای نگارش این کتاب ۱۶ ساعت مصاحبه صورت گرفته شده و ناگفته‌های زیادی مطرح شده و سوژه متفاوتی در این کتاب وجود دارد.
این پژوهشگر زندان‌نویسی را بحث مهم تاریخ دانست و تاکید کرد: یکی از گونه‌های ادبی مهم ادبیات، ادبیات زندان‌نویسی است که شروع آن از دوره غزنویان با آثاری از مسعود سعد سلمان است که عموما نظم‌نویسی است.
وی با طرح این پرسش که رابطه و نسبت زندان و کتاب چیست، گفت: یکی از این رابطه‌ها وجود و خلق حبسیه‌هاست؛ ورق‌پاره‌های زندان از بزرگ علوی از نمونه‌های موفق این حبسیه‌هاست. بسیاری از شاهکارهای ادبی در زندان نوشته شده‌اند که خاطرات مارکوپولو و برخی از کتاب‌های نجف دریابندری در زندان نوشته شده است. کتاب هنر داستان نویسی مرحوم امیرحسین فردی و یا آثاری از پرویز شهریاری چنین شرایطی داشته‌اند لذا نگارش کتاب در زندان بسیار اتفاق افتاده است.
شاهرضایی کتاب «حمله گرگ‌ها» را یک اثر در جهت شکوفایی و رشد حبسیه‌نویسی و زندان‌نویسی خواند و افزود: زندان‌نویسی بعد از جنگ تحمیلی علیه کشورمان در ایران شکوفا شد. اگر قبلا حبسیه‌هایمان تنها شعر بود اما امروز ده‌ها کتاب وجود دارد که به گونه حبسیه‌نویسی و زندان‌نویسی کمک کرده‌اند.
این پژوهشگر به تشریح خاطرات شفاهی پرداخت و با بیان اینکه در این میان کار مصاحبه‌گر نقش شمع است، گفت: متاسفانه کار مستندنویسان دیده نمی‌شود درحالی که در این کتاب در خط خط کتاب زحمت نویسنده قابل مشاهده است و کتاب در ۱۷ بخش که اسم ندارند، آمده است. کتاب عکس‌های خوب و نمایه دارد؛ نام همرزمان راوی آمده که در کمتر کتابی صورت گرفته است.
وی به ذکر نمونه‌هایی از خلاقیت‌های صورت گرفته در دوران اسارت راوی کتاب اشاره کرد و با بیان اینکه خلاقیت‌های دوران اسارت که از افتخارات ما ایرانی‌هاست، در این کتاب نمونه‌های بسیار خوبی داشته که ذکر شده است، ادامه داد: تمرکز روایت راوی بر خاطراتی بوده که امید دهنده و طراوت‌بخش است و در مجموع این کتاب را یک کتاب خوش‌دست و خوش‌خوان می‌دانم و امتیاز بالایی برای آن قائل هستیم.
انتهای پیام/ 121
