کروزهای هواپایه ایرانی زنگ خطری برای رزم‌ناوهای آمریکایی

گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس: موشک کروز طیف گستردهای از وسایل پرندهای را با ابعاد گوناگون در بر میگیرد که مختصات عملیاتی آنها نسبت به هم متفاوت و متنوع است. ویژگیهای کارکردی متفاوت این موشکها شامل سرعت، ارتفاع پروازی و حتی قابلیت نفوذ در سامانههای دفاعی دشمن از مهمترین تمایزات این گونه پرندههای انتحاری است.

** موشک کروز نوعی پهپاد انتحاری

علیرغم این سطح از تفاوتها، بهطور کلی میتوان موشک کروز را نوعی وسیله پروازی هدایتشونده و خود اتکا تعریف کرد که با ایجاد و کنترل نیروی آیرودینامیکی به مسیر پروازیاش ادامه داده و ماموریت خود را به همراه محموله سرجنگی به سوی هدف مورد نظر انجام میدهد. بر این اساس پهپادهای انتحاری را نیز میتوان نوعی موشک کروز تلقی کرد. اگرچه اغلب موشکهای کروز عملیاتی شناخته شده از موتورهای «توربوجت» و «توربوفن» استفاده میکنند اما استفاده از موتور راکتی سوخت جامد نیز در این نوع موشکها مرسوم است.

* مختصات و کارکرد متفاوت کروزهای دریایی در مقابله با اهداف

برخی موشکهای کروز بسیار سریع و پر قدرت به موتور «رمجت» مجهز هستند و در موارد نادری نصب موتور راکتی سوخت مایع بر روی موشکهای کروز نیز مشاهده شده است. انعطافپذیری موشکهای کروز یکی از ویژگیهای اصلی این نوع موشکها است و اصولا رویکرد نوین در توسعه موشکهای کروز شامل توسعه همزمان گونههای مختلف هواپایه، زمینپایه، و دریاپایه است. 

ارتفاع پروازی نیز از جمله مولفههای عملکردی متفاوت در موشکهای کروز است. برخی از این موشکها در ارتفاعهای بسیار بالا و برخی دیگر در ارتفاع پست و برخی در ارتفاع متوسط به سمت اهداف حرکت میکنند.

علیرغم این مباحث، موشک کروز بهعنوان سلاحی کارآمد جای خود را در دنیای تسلیحاتی امروز باز کرده و با توجه به گسترش روند فنآوری صنعت دفاعی به نظر میرسد توسعه این نوع موشک در آینده با اقبال بیشتری از سوی کشورهای جهان روبرو شود. ریشه طراحی و ساخت موشک کروز به سالهای نخستین بعد از جنگ جهانی دوم بازمیگردد؛ اما روند تحولات به گونهای رقم خورد که استفاده عملیاتی قابل توجه از این موشکها و جلب نظر کارشناسان عرصه نظامیگری کشورهای مختلف به سوی آنها از اواخر قرن 21 پر رنگتر از پیش شد.

موشک نصر هواپایه
 

* کروز دریایی نصر یکی از مولفههای مهم توان بازدارندگی ایران

سوم شهریور ماه امسال اخباری از توسعه یک کروز دریایی بومی با نام «نصر» توسط رسانههای داخلی منتشر شد؛ که به افتتاح خط تولید «موشک کروز نصر هواپایه» اشاره داشت. همچنین در آذر ماه سال 87 نیز وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح خبری را مبنی بر آزمایش موفق موشک ضد کشتی نصر1 با برد 30 کیلومتر در دریای عمان منتشر کرده بود. کروز دریایی نصر یکی از مولفههای مهم توان بازدارندگی ایران در دریا محسوب میشود.

نصر یک موشک کروز دریایی سوخت جامد تک مرحلهای است که بیشتر مسیر خود را با اتکا به هدایت اینرسی طی می کند و در نزدیکی هدف سامانه هدایت راداری فعال آن روشن شده و ناوبری موشک تا لحظه اصابت به هدف را بر عهده می گیرد.

اما مهمترین اخبار و تصاویر در مورد موشک نصر در 16 اسفند 88 با افتتاح رسمی خط تولید این موشک در سازمان صنایع هوافضا از سوی وزارت دفاع اعلام شد.

* فرافکنی رسانههای غربی درباره موشک بومی نصر

نزدیک یک سوم وزن این موشک 360 کیلوگرمی را سر جنگی آن تشکیل میدهد. که در واقع این ویژگی از مهمترین شاخصههای تفاوت این موشک با نمونههای مشهوری چون کوثر و ظفر، محسوب میشود که از  قدرت تخریب بسیار بالایی در انهدام اهداف برخوردار است.

در حالی که نصر بهصورت کاملا بومی طراحی و ساخته شده و در نیروهای دریایی ارتش و سپاه بهصورت، زمینپایه، دریاپایه و هواپایه عملیاتی است، منابع غربی سعی کردند با استناد به شباهت ظاهری این محصول به سی_704 چین، آن را محصولی وارداتی از چین جلوه دهند.

براساس این گزارش منابع غربی این موشک را برای اصابت به شناورهای 1500 تنی موثر میدانند؛ که منابع رسمی ایران در مراسم افتتاح خط تولید این موشک، انهدام شناورهای تا 3 هزار تن را در دایره توانمندی نصر اعلام کردند.

نصر به همراه موشکهای کروز دریایی فجر، کوثر، نور و قادر، بخش اعظم توان ضد کشتی ایران را تشکیل می دهند.

نصر هواپایه منصوب بر بالگرد 206

کارشناسان و متخصصان صنعت دفاعی کشورمان در سالهای اخیر با اتخاذ تکنیکهای نوین رزمی جهت بکارگیری کروزهای دریایی در جنگندههای فانتوم و بالگردهای رزمی اقداماتی را صورت داده اند تا بدین وسیله با استفاده از سکوهای پرتاب متحرک برد موثر، دقت عملیاتی بیشتر را در مقابله با تهدیدات دریایی دشمن داشته باشند.

بالگردهای میل-17/171 نیروی دریایی سپاه نیز از نامزدهای کاربری این موشک هستند که میتوانند چندین فروند از آن را در جایگاههای دو طرف بدنه خود حمل کنند. این موشک در گذشته بر روی بالگردهای 206 نصب شده است.

موشک هوشمند و کروز نصر با قرار گرفتن در لایههای دفاع ساحلی مکمل خوبی برای پدافند ساحلی در کنار سامانههای توپخانهای است؛ که قابلیت انهدام شناورهای نفوذکننده به آبهای ساحلی جمهوری اسلامی را دارا است.
این کروز ضدکشتی با سرعتی معادل 270 تا 300 متر بر ثانیه بهسمت هدف خود در ارتفاع پایین حرکت میکند.

نصر هواپایه منصوب بر جنگنده اف4
 

طول باله بزرگ این موشک کروز که در میانه طول موشک و روی مرکز جرم موشک واقع شده، 0.9 متر است و موجب میشود موشک تعادل دینامیکی خود را زمان حرکت بهخوبی حفظ کند؛ همچنین سبب افزایش پایداری نصر پیش از برخورد به هدف میشود.

در سوم مهر ماه 92 نمونههای هواپایه موشکهای کروز نصر و قادر جهت به کارگیری در جنگندههای فانتوم اف 4 ایرانی رونمایی شدند. که برد این موشکها به ترتیب 35 و بیش از 200 کیلومتر اعلام شد. نور و قادر کروزهایی هستند که به لحاظ ظاهری شباهت زیادی با نصر دارند اما طول آنها بیشتر بوده و از موتورهای «توربوجت» هوازی استفاده میکنند. «نصر بصیر» آخرین گونه موشکهای کروز نصر است که به رادار غیر فعال مجهز است و در دوم شهریور ماه 93 رونمایی شد.

اولین مجموعه تولیدی موشک کروز ضد کشتی نصرهواپایه که توسط سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع به تولید انبوه رسیده است، 20 بهمن ماه امسال به نیروی هوایی ارتش تحویل شد.

** کروز دریایی قادر منهدمکننده شناورهای متخاصم در شعاع 200 کیلومتری

کروز دریایی «قادر» نیز که برای نخستین بار در رژه 31 شهریور سال 1390 به نمایش درآمد در واقع در کلاس خانواده موشکهای نور قرار دارد و به لحاظ شکل ظاهری تنها طولی کشیدهتر از موشک دریایی نور دارد؛ که علت آن مخزن بزرگ سوخت و برد بیشتر این موشک (200 کیلومتر)  در قیاس با برادر کوچک خود است.
 

کروز هواپایه قادر منصوب بر بالگرد میل 171 سپاه

موشک قادر نیز مانند برادر کوچک خود از لحاظ جثه، قابلیت گریز از سیگنالهای پارازیت و سامانههای جنگ الکترونیک را دارد. به گفته منابع نظامی این موشک قابل توسعه برای حمل بر روی هواگردهایی مانند بالگردهای MI171 (میل 171) روسی بهصورت هواپایه نیز است؛ که در این صورت میتوان بردی بیشتر برای این موشک متصور شد.

کروز دریایی قادر منصوب بر اف 4

موشک کروز قادر بهدست متخصصان توانمند نهاجا بر روی جنگندههای اف 4 نصب شده و بدینوسیله قادرند با سیستم هدایت راداری چون سکوی پرتاب آتش متحرک، اهداف مورد نظر را با دقت و سرعت بیشتری مورد هدف قرار دهند.

قطراین موشک 36 سانتیمتر و طول آن در قیاس تصویری با موشک نور 740 سانتیمتر تخمین زده می شود و سیستم هدایت آن مبتنی بر رادار داخلی فعال و همچنین سرعت و ارتفاع پروازی آن 0.9 ماخ و 20 متر از سطح دریاست.

* کروز دریایی «نور»

کروز دریایی «نور» نمونهبرداری شده از موشک C- 802 ساخت چین است؛ که در دهه 70 در اختیار نیروهای مسلح ایران قرار گرفت. موشک نور با طول 6.38 متر که 1.24 متر آن مربوط به موتور راکتی اولیه است، 715 کیلوگرم جرم داشته که 175 کیلوگرم آن مربوط به سر جنگی نفوذگر نیمهزرهی موجود در آن است.

این موشک با طول 639 سانتیمتر و قطر 36 سانتیمتر از موتور پیشرانه توربو جت و  سوخت مایع استفاده می کند و تا 120کیلومتر برد عملیاتی دارد.

این موشک در فواصل نزدیک هدف، ارتفاع خود را به چند متری سطح آب میرساند تا کار شناسایی و درگیری دشمن با آن سخت شده و موشک به بخشی از هدف که نزدیک آب است اصابت کند و احتمال غرق شدن اهداف را افزایش دهد.

ناوچههای رده «تندر» و «سینا»، ناوهای رده «بایندر» و ناوشکن (ناو محافظ) رده «الوند» و «جماران»، هواناوهای BH-7، بالگردهای میل-17/171 و هواپیماهای جنگنده مانند اف-4 فانتوم ازجمله تجهیزات نیروهای دریایی سپاه و ارتش و نیروی هوایی ارتش هستند؛ که از این موشک استفاده میکنند.