گروه اخبار داخلی دفاع پرس - دکتر حسین کچویان. 22 بهمن هر سال، سرنوشتی مشابه پیدا کرده است! سال به سال بر جمعیت حاضر در خیابان ها افزوده می شود و دیگر دشمن نیز امیدی به این ندارد که ۲۲ بهمنی از راه برسد که حضور مردم در خیابانها کمتر از سال قبل باشد تا بتواند بر آن مبنا، تحلیل ها و تفسیرهای مختلفی ارائه کند.
این مساله البته برای ما که داخل ایران به سر می بریم و بارها و بارها از نزدیک این جمعیت عظیم را، آن هم نه فقط در ۲۲ بهمن، که در ۹ دی ۸۸ دیده ایم، حالتی «کلیشه ای» پیدا کرده است، گویا ما نیز غیر از دیدن چنین جمعیتی در هر سال، انتظار دیگری نداریم و برایمان «عادی» شده که علیرغم تمام مشکلات داخلی و خارجی، اوضاع معیشتی، اشتباهات بزرگ بعضی دولتمردان و ... باز هم توده های مردم از هر رنگ و لباس و شکل را آماده دفاع از اصل انقلاب ببینیم و شعارهای مرگ بر ضد ولایت فقیه، مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسراییل و ... را رساتر از همیشه بشنویم.
جالب آنکه همانگونه که جمهوری اسلامی تنها نظام سیاسی در جهان محسوب می شود که بعد از انقلابش به رفراندوم گذاشته شد و بیش از ۹۸% مردم به آن رای دادند، همچنان تنها نظام سیاسی در جهان محسوب می شود که جشن سالگرد انقلاب خود را با حضور توده های مردمش جشن می گیرد، دقیقا خلاف جشن سالگرد انقلاب های دیگر در سراسر جهان که نهایتا با حضور جمعی از نظامیان و رژه ی آنها و تعداد محدودی از مقامات لشگری و کشوری برگزار می شود، جالب آنکه رهبر معظم انقلاب نیز ۳ روز قبل از روز ۲۲ بهمن در ۱۹ بهمن در دیدار با فرماندهان ارتش با اشاره به این مسئله فرمودند:
«روز بیستودوّم بهمن که روز پیروزی انقلاب تعیین شده، هر سال با قوّت و قدرت ادامه داشته. این در ایران و در همهی جهان بینظیر است؛ یعنی کشورهایی داشتهایم که انقلاب کردهاند [امّا] سالگرد انقلاب با حضور مردم و با این حجم عظیم در سرتاسر کشور در هیچ جای دنیا نیست. این چیزی که عرض میکنم، یک واقعیّتی است، این یک اطّلاع است؛ حدس و تحلیل نیست؛ واقعیّت این است. در کشورهای انقلابی، سالگرد انقلاب را گرامی میدارند؛ یک عدّهای آنجا روی آن ایوان میایستند، یک عدّه هم میآیند جلویشان رژه میروند؛ این میشود سالگرد انقلاب؛ مردم هم مشغول کار خودشان هستند. در اینجا سالگرد انقلاب بهوسیلهی مردم اساساً بزرگداشت میشود و نگاهداشت میشود، گرامی داشته میشود. مردم هستند که میآیند در هوای سرد، مشکلات، یخبندان، باران، برف، همهجور وارد این میدان میشوند و خودشان را نشان میدهند؛ حضور مردمی. این سلسله تمامنشدنی است. شاید نیمی از کسانی که امسال در بیستودوّم بهمن شرکت میکنند، کسانی هستند که بیستودوّم بهمن [۵۷] را اصلاً ندیدهاند و سنّ آنها اقتضا نمیکند؛ مال بعد از بیستودوّم بهمن [۵۷] هستند امّا شرکت میکنند. در واقع این بازآفرینی انقلاب است؛ چون انقلاب ما با تیر و تفنگ و این چیزها نبود، با حضور تنِ مردم در خیابانها بود... این حضور را مردم در این ۳۷ سال حفظ کردهاند، امسال هم خواهید دید که به توفیق و فضل الهی حضور مردم در خیابانها حضور چشمگیر و دشمنشکنی خواهد بود.»
اما این رویداد عجیب و خارق العاده در ایران را چطور باید تحلیل کرد؟ راه حل فهم درست حضور میلیونی ملت در راهپیمایی های ۲۲ بهمن هر سال چیست؟ چرا عوامل اقتصادی، مشکلات معیشتی، سختی های روزمره و ... هر چقدر هم باعث رنجش مردم می شود اما منجر به دلزدگی آنها از اصل انقلاب نمی شود و درست در هر برهه ای که دشمن و حتی برخی نیروهای انقلابی نیز پیش بینی حضور کمتری از مردم در صحنه را دارند، این حضور پرنگ تر می شود؟
پاسخ به این سوالات را ۱۲ سال قبل دکتر حسین کچویان استاد برجسته جامعه شناسی دانشگاه تهران در مقاله ای خواندنی مطرح کرده است، نوشتاری که علیرغم گذشت یک دهه از نگارش آن، همچنان تحلیلی زنده برای مخاطب محسوب می شود؛ چرا که این مقاله نخستین بار بعد از راهپیمایی ۲۲ بهمن سال ۸۲ به نگارش در آمده که فضای سیاسی آن روزها درگیر اقدامات افراطی اصلاح طلبان تندروی مجلس ششم بود، دقیقا چند روز بعد از اتمام تحصن آنها و تهدید های ضمنی اصلاح طلبان مبنی بر اینکه چراغ حیات جمهوری اسلامی رو به افول است و به احتمال زیاد مردم دیگر حضور چشمگیر سالهای گذشته خود در راهپیمایی ۲۲ بهمن را نخواهند داشت! اما گذر زمان نشان داد حرکت انقلاب خلاف آن چیزی است که مورد تحلیل تندروها و رسانه های بیگانه بود و از آنجایی که راهپیمایی های ۲۲ بهمن هر سال، به معنای واقعی کلمه شگفتی ساز است، این مقاله همچنان تازگی خود را حفظ کرده و بازخوانی مجدد آن امروز نیز خالی از لطف نیست:
