به گزارش خبرنگار سیاسی دفاع‌پرس، زندگی و سیره سیاسی و سراسر مبارزه حضرت امام خمینی (ره) یک اتفاق ساده تاریخی از جنس رهبران و سلاطینی نیست که خوانش و تکرار آن ملال آور باشد. با هر بار مواجه شدن با شخصیت امام راحل می‌توان به شناخت کامل‌تری از ایشان رسید.
«تقویم روح‌الله» مجموعه‌ای است که در هر روز وقایع زندگی امام خمینی (ره) را بازخوانی می‌کند. اتفاقات تلخ و شیرینی که در زندگی امام راحل می‌افتد علاوه بر خوانش دوباره تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، فرصتی است مغتنم برای نزدیک شدن به مردی که بعد از ۱۴ قرن مسیر تاریخ را به سوی نور تغییر داد. حضرت امام خمینی (ره) خود به تنهایی یک ملت، یک امت، یک جریان پویا و یک تاریخ منحصربفرد است که مانند الماسی درخشان ابعاد مختلف و ناشناخته دارد.
در ادامه مصاحبه‌هایی که امام راحل در این روز و با رسانه‌های محتلف انجام شده را می‌خوانید:
عمل‌گرایی بدون دخالت قدرت‌ها
دنیای سوم: آقای خمینی، آیا به نظر شما، با توجه به افزایش فشار بر رژیم شاه، دوران سلطنت وی رو به پایان است؟
امام خمینی: یک رژیم شاه با اعمال خشونت و کشتار بی سابقۀ مردم در سال گذشته و با فساد بی حد و حصر، آنچنان کشور را بر هم زده است که جز با رفتن او امکان ندارد راه حلی را که مورد قبول مردم باشد عنوان کرد.
دنیای سوم: پس از سرنگونی رژیم شاه، چه نوع حکومتی را پیشنهاد می‌کنید؟ آیا شما در صدد حفظ نظام سلطنتی در چارچوب قانون اساسی و همچنین حفظ سلطنت پهلوی هستید؟ شما چه نوع حکومتی را ترجیح می‌دهید؟
امام خمینی: ملت ایران خواستار حکومت اسلامی است و من جمهوری اسلامی متکی به آرای مردم را پیشنهاد کرده‌ام و سلطنت پهلوی و یا نظام شاهنشاهی چیزی است که ملت ایران طی بیش از یک سال گذشته عموماً آن را نفی کرده‌اند و هرکس با آن موافق باشد، خائن به ملت ایران است.
دنیای سوم: خواسته‌های مردم در مورد درآمد بیشتر و شرایط اجتماعی ـ اقتصادی بهتر، نقش اساسی در موقعیت سیاسی کنونی ایران ایفا می‌کند. این منافع موجه مردم، چگونه می‌تواند به دست آید و عملی بشود؟
امام خمینی: با رفتن شاه ترمیم خرابی‌ها ممکن خواهد بود. کشاورزی که بکلی از بین رفته است اصلاح می‌شود. درآمد حاصله از نفت که حیف و میل و صرف هزینه‌های زائد و مضر شده است، به مصرف رفاه حال مردم فقیر خودمان خواهد رسید. توزیع ثروت و درآمد‌ها بر اساس عدالت اسلامی، وضع توده‌های مردم ما را بهبود خواهد بخشید.
دنیای سوم: برای برنامه‌های اصلاحی شاه که به عنوان «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و مردم» مطرح است، چه اهمیتی قائل هستید؟ امروزه شما دربارۀ اصلاحات ارضی چگونه فکر می‌کنید و اثرات آن را بر جمعیت روستایی و مهاجرت مداوم آنها چگونه می‌بینید؟
امام خمینی: اصلاحات ارضی شاه جز برنامه‌ای برای از بین بردن کشاورزی ایران و تحمیل اقتصاد تک محصولی بر جامعه ما چیزی نبود. به طوری که امروز اکثر نیاز‌های غذایی ما از خارج وارد می‌شود. با برهم خوردن وضع کشاورزی دهقانان، دهات و زمین‌ها را رها کرده و به شهر‌ها هجوم آورده‌اند. سیاست غلط شاه هم در مورد صنایع مونتاژ، نه تنها مشکلی را حل نکرد و زندگی روستاییان مهاجر را، حتی در حد قابل تحمل تأمین نکرد، بلکه کشور را هرچه بیشتر وابسته به اجانب کرد که اثرات سوء اقتصادی آن غیر قابل محاسبه است.
دنیای سوم: همزمان با اصلاحات ارضی، سرمایه‌ای کردن صنایع در ایران نیز به شکل پروژه‌های موقت صنعتی توسعه پیدا کرده است. تأسیس این صنایع منجر به تغییراتی در تولید و توزیع کالا‌ها می‌شود. بازاریان تقاضای کاهش تولید کالا‌های صنعتی را نکردند، بلکه خواستار بازگشت به شرایط تولیدی سنتی شدند. آیا شما فکر می‌کنید که با توجه به منافع بازاریان و مصرف کنندگان، توسعۀ کالا‌های مصرفی صنعتی چگونه باید سازمان داده شود؟
امام خمینی: سیاست صنعتی رژیم شاه، توسعۀ صنایع مصرفی و مونتاژ و وابسته کردن صنایع به صنایع اجنبی است. سیاست صنعتی دولت جمهوری آینده بر اساس ایجاد صنایع بنیادی و مادر خواهد بود، به طوری که هرگونه وابستگی از بین برود. با ایجاد صنایع بنیادی مادر، توسعۀ کالا‌های مصرفی صنعتی نیز به شکلی توأم با آن پیشرفت می‌کند که منافع مصرف کنندگان ایرانی را مقدم بر هر چیز حفظ خواهد کرد.
دنیای سوم: به گفتۀ شاه، قرار است ایران ظرف بیست سال آینده به یک کشور صد درصد غربی تبدیل شود. این موضوع هم به دموکراسی غربی، صرفِ نظر از احزاب کمونیست و هم به شرایط تولید و سطح زندگی در غرب دلالت دارد. آیا به نظر شما، این مسأله آیندۀ مطلوبی برای ایران دربردارد؟ و شما چه راه حلی پیشنهاد می‌کنید؟
امام خمینی: شاه برای اغفال مردم از اینگونه حرف‌ها بسیار گفته و می‌گوید و امروز در ایران و در بسیاری از کشور‌ها برای کسی کمترین تردیدی باقی نمانده است که شاه برای سرپوش گذاشتن بر روی جنایات و نیز شکست‌های پی درپی خود متوسل به چنین دروغ پردازی‌ها می‌شود. گذشته از این، ملت ایران با داشتن مکتبی مترقی، چون اسلام، دلیلی ندارد که برای پیشرفت و تعالی خود از الگو‌های غربی و یا کشورهای کمونیست تقلید کند.
دنیای سوم: آیا شما دارای نظریات بخصوصی دربارۀ کاهش تفاوت فاحش زندگی بین مردم شهری و روستایی، بورژوا و کارگر و دهقان هستید؟
امام خمینی: آری، برنامه‌های اسلامی‌ما که در آینده به خواست خداوند اعلام و اجرا خواهد شد، به بهترین وجهی می‌تواند به این امر مهم بپردازد تا سرمشقی برای همۀ مردم جهان باشد.
دنیای سوم: شما چگونه می‌خواهید فساد مالی کنونی و تورم همراه آن را از بین ببرید؟
امام خمینی: چنانچه دست دزد‌ها و غارتگران داخلی و خارجی کوتاه شود و برنامه‌های اقتصادی بر اساس نیاز‌های معقول و منطقی جامعه طرح ریزی و اجرا شود و نیز قوانین غیر الهی که وسیلۀ دست سودجویان است از میان برود، مسأله‌ای به نام تورم برای مملکت باقی نخواهد ماند.
دنیای سوم: در دولت بدون شاه، شیعه چه نقشی به عهده خواهد داشت؟
امام خمینی: اساساً در تشکیلات حکومتی، شاه و مقام سلطنت زائده‌ای است که اگر دخالتی در امور نکند ـ که نباید بکند ـ دلیلی بر ماندنش نیست و اگر دخالت کند که همیشه شاه چنین کرده است و با دخالتش در امر حکومت، حقوق تمامی ملت را پایمال کرده و هنگامی هم که مردم می‌خواهند حق خود را از وی بگیرند لجاجت می‌کند و دست به کشتار می‌زند. اینجاست که شیعه دست به کار می‌شود و با استمداد از فرهنگ غنی اسلام، چنین نهضت عظیمی بپا می‌کند و تا جایگزینی نظامی که منطبق با موازین مورد قبول اسلام است از پای نمی‌نشیند.
دنیای سوم: تشیع در نظر کشورهای غربی به عنوان عنصری محافظه کار در پیشرفت قلمداد شده است. همچنین ما خواسته‌های شیعیان را مبنی بر کناره گیری زنان از صحنۀ زندگی اجتماعی و نیز بازگشت به قوانین شیعی که می‌خواهد سنت مذهبی مبنای قوانین حکومتی قرار گیرد، همان طوری که در قانون اساسی ـ که به طور غیر قانونی به صورت از بین رفته درآمده ـ نیز ذکر شده است، شنیده‌ایم. ما همچنین شنیده‌ایم که تشیع سبک زندگی غربی را برای اینکه با سنت‌های مذهبی توافق ندارد رد می‌کند. آیا ممکن است شما نظر خود را دربارۀ این مسأله بر اساس مذهب تشیع بیان کنید؟
امام خمینی: تشیع که مکتبی است انقلابی و ادامۀ اسلام راستین پیامبر (ص) است همچون خود شیعیان، همیشه مورد حملات ناجوانمردانۀ مستبدین و استعمارگران بوده است. تشیع نه تنها زنان را از صحنۀ زندگی اجتماعی طرد نمی‌کند، بلکه آنان را در جامعه در جایگاه رفیع انسانی خود قرار می‌دهد. ما پیشرفت‌های دنیای غرب را می‌پذیریم ولی فساد غرب را که خود آنان از آن ناله می‌کنند را نه.
دنیای سوم: ایرانی بودن، یک موقعیت ملی مستحکمی را به وجود آورده است که تناقضات چندانی را بین اقلیت‌های مذهبی از قبیل یهودیها، مسیحی‌ها و یا روحانیون اقلیت‌ها در ایران به وجود نیاورده است. در حکومت مورد نظر شما، روابط بین این اقلیت‌ها چگونه خواهد بود؟
امام خمینی: اسلامی بودن، بیش از ایرانی بودن بین افراد ملت ایران روابط مستحکم برقرار کرده است. اقلیت‌های مذهبی نه تنها آزادند، بلکه دولت اسلامی موظف است از حقوق آنان دفاع کند و دیگر اینکه هر ایرانی حق دارد که مانند همۀ افراد از حقوق اجتماعی برخوردار باشد. مسلمان یا مسیحی و یا یهودی و یا مذهب دیگر فرقی ندارد.
دنیای سوم: نفوذ غرب در ایران دارای اهمیت است. مثلاً چهل هزار مستشار آمریکایی به طور دائم در ایران به سر می‌برند که اغلب در ارتش هستند. سیاست خارجی شما چگونه خواهد بود؟
امام خمینی: حضور مستشاران نظامی آمریکایی در ایران به دنبال سیاست‌های ضد اسلامی و ضد ملی رژیم ایران است که علاوه بر هزینۀ هنگفت آن که بر ملت سنگینی می‌کند، آنان را چنان تسلطی بر ارتش و مقدرات کشور داده است که شرف و حیثیت صاحب منصبان و درجه داران ارتش را به دست آنان لکه دار و نابود کرده است و ما در اینگونه موارد بر اساس یک سیاست مستقل و آزاد، بدون دخالت قدرت‌ها عمل خواهیم کرد.
دنیای سوم: در مقایسه با کشورهای «اوپک» نرخ کنونی نفت در ایران بسیار پایین است. آیا به نظر شما، در مقایسه با کالا‌های سرمایه‌ای خریداری شده از غرب، بهای نفت ایران کافی است یا تعدیلاتی باید صورت گیرد؟
امام خمینی: طبقۀ سرمایه دار غرب، به منظور حداکثر سود و نیز تسکین بحران‌های اقتصادی در مصرف نفت، بی‌نهایت اسراف می‌کند، بدون آنکه به بحران عظیم و خطرناک آیندۀ جهان به هنگام پایان یافتن این مادۀ حیاتی بیندیشد. بحرانی که از یک سو کشورهای تولید کنندۀ نفت که پس از پایان این منابع عظیم، قدرت خرید خود را از دست می‌دهند و از سویی سایر کشور‌ها نیز ناچار خواهند شد بهای غیر قابل تحملی برای انرژی لازم بپردازند؛ بنابراین مسألۀ نفت، تنها مسألۀ قیمت آن نیست که هم اکنون غیر عادلانه است. مسأله این است که باید به نفت نقش بایسته و حساب شده در اقتصاد کشور‌ها و به طریق اولی کشورهای نفت خیز داد و به اقتصاد کشور قابلیت رشد واقعی بخشید و نه رشد کاذب. ما سیاست نفتی خود را بر این اساس تنظیم خواهیم کرد. در این صورت است که می‌توانیم به عنوان طرف مساوی دربارۀ قیمت نفت و فرآورده‌های آن و قیمت کالاهایی که می‌خریم، به آنچه عدل است عمل کنیم.
دنیای سوم: به نظر شما روابط آینده تان با روسیۀ شوروی، کشورهای عضو پیمان ورشو و چین کمونیست چگونه است؟ روابط کنونی این کشور‌ها با ایران ممکن است خیلی سرد توصیف شود.
امام خمینی: در حال حاضر روسیۀ شوروی و چین هر دو خود را با حمایت از شاه در صف مخالفین ملت ایران قرار داده‌اند. در آینده سیاست خارجی ما بر مبنای اصل حفظ آزادی و استقلال کشور و احترام متقابل خواهد بود. آنها با رعایت این اصل باید تصمیم بگیرند.
دنیای سوم: شما برای ایران چه اهمیتی را در خلیج فارس و اقیانوس هند قائل هستید؟
امام خمینی: اهمیت استراتژیکی منطقه غیر از اهمیتی است که برای کسانی که چشم طمع به منطقه دوخته‌اند دارد. ما بر اساس حفظ آزادی و استقلال بدون قبول نقش ژاندارمی، با سایر مردم منطقه، امنیت آن را حفظ خواهیم کرد و مانع نفوذ ابرقدرتها خواهیم شد.
دنیای سوم: روابط شما با برادران عرب مسلمان چگونه خواهد بود؟ این روابط در حال حاضر تا حدودی محدود است.
امام خمینی: روابط ما برادرانه است که منشأ آن از مذهبمان است و تاریخ و فرهنگمان نیز مشترک است. ما همیشه مشکلات یکدیگر را می‌فهمیم و دشمنانمان نیز مشترک هستند.
دنیای سوم: در حال حاضر ممکن است ایران را در مناقشات خاورمیانه، طرفدار اسرائیل نامید. چه اصلاحاتی را پیشنهاد می‌کنید؟
امام خمینی: رژیم شاه در شرایط فعلی طرفدار اسرائیل است و من نزدیک بیست سال است که در اعلامیه‌ها و سخنرانی‌های خود با این امر مخالفت کرده و طرفداری خود را از مبارزات بحق ملت عرب و فلسطین اعلام داشته‌ام.
دنیای سوم: چرا شما مجبور شدید عراق را ترک کنید؟ چرا برای ادامۀ تبعید خود، در پاریس اقامت می‌کنید؟ در صورتی که امکان بازگشت به ایران به شما پیشنهاد شده است چرا پاریس را دوست دارید؟
امام خمینی: عراق تحت فشار شاه، مرا در فشار قرار داد و من وظیفۀ شرعی و الهی خودم دیدم که برای انجام مبارزات خود به ناچار آن کشور را ترک کنم. در فرانسه موقتاً هستم و مکان هم برای من مطرح نیست.
مصاحبه با روزنامه آلمانی دنیای سوم ـ بیست و چهارم آبان ۱۳۵۷ ـ نوفل لوشاتو
انتهای پیام/ 161
