به گزارش خبرنگار اجتماعی دفاع پرس، توانمند سازی نیروی انسانی یا نیروی کار یکی از الزامات اساسی و موثر در سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی از سوی امام خامنهای است.
مولفه مذکور یکی از مولفه های برجسته در رشد،شکوفایی،بالندگی و پویایی جامعه محسوب می شود و به واقع می توان گفت یکی از ارکان توسعه معطوف به نیروی انسانی می شود.
امروزه سرمایه انسانی،بزرگترین و ارزنده ترین ثروت محسوب می شود،اگر در ادوار گذشته نفت،گاز،منابع طبیعی و زیرزمینی در زمره شاخص های ثروت کشور ها و جوامع محسوب می شد،امروزه نیروی کار و نیروی انسانی در راس هرم ثروت دُوَل و جوامع قرار دارد و به عبارتی می توان گفت نقطه صعود،توسعه و جهش هر کشوری وابسته به نیروی انسانی ونیروی کار فعال در آن است.
با شروع دهه 90 میلادی و پس از طی دوران طولانی از آزمون و خطا و انباشتی از تجربه های گوناگون و گذار از جوامع سنتی به عصر مدرنیته،سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی در حوزه های فعالیتی متعدد و گوناگون به این موضوع حائز اهمیت پی بردند که برای پیشتازی درعرصه رقابت و کسب موفقیت های هر چه بیشتر ناچارند تا نسبت به توانمند سازی نیروی کار و نیروی انسانی خود تلاش ویژه و برنامه ریزی شده ای را لحاظ کنند.
به تعبیری می توان گفت تحولات بزرگ و اساسی و رشد و توسعه بالنده و سازنده به مدد نیروی کارکارآمد،توانمند و مستعد رقم می خورد،در غیر اینصورت در خوشبینانه ترین حالت ممکن،سازمان ها و نهادهای فعال در عرصه های متعدد اجتماعی،اقتصادی،سیاسی،فرهنگی،فنی،مهندسی و...بصورت متوسط بدون هیچگونه تغییر خاص و برجسته ای به مسیر خود ادامه می دهند و این وضعیت در جهان رقابتی امروز،نه به معنای درجا زدن،بلکه به انفعال و پسرفت تعبیر می شود.
یک نهاد،سازمان و موسسه یا مرکز موفق از مجموعه انسانی منظم،منضبط،آگاه به مسائل،فرهیخته و دقیق تشکیل شده است.
استفاده و بهره مندی از توانمندی های بالقوه نیروی انسانی برای هر سازمانی یک مزیت برجسته به شمار می رود و به عبارتی می توان گفت تحقق اهداف سازمانی نیز معطوف به عوامل انسانی فعال در آن مجموعه خواهد بود.
با این اوصاف و با توجه به اهمیت موضوع،رشد،پیشرفت و شکوفایی و ارتقای توانمندی های کارکنان،کارمندان، نیروی کار یا نیروی انسانی اصل حائز اهمیتی است که در دوران معاصر و بخصوص سه دهه اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
بر این اساس توانمندسازی نیروی انسانی به یکی از الزامات هر دستگاه نهاد و اداره ای مبدل شده که با تکیه بر آن اهداف سازمانی در کوتاه مدت،میان مدت و بلند مدت به نحو شایسته و موثرتری محقق خواهد شد.
نیروی انسانی ناکارآمد ثمره ای جز افزایش هزینه ها،پیچیده تر شدن مشکلات و نارسایی ها،هدر رفت زمان و انرژی نخواهد داشت و برای پیشگیری و مهار چنین آسیب هایی توانمند سازی نیروها مدنظر قرار می گیرد.
چنین امری در کشوری همچون ایران با بیش از 2 میلیون کارمند و میلیونها نفر نیرو در بخش های خصوصی و غیردولتی نیز صادق است و در صورت کم توجهی به توانمند سازی نیروی انسانی بدون شک تحمیل خسارات سنگین دور از ذهن نخواهد بود.
زینب مصور منش،کارشناس مدیریت دولتی در گفتگو با خبرنگار دفاع پرس،در خصوص اصل توانمند سازی نیروی کار و نیروی انسانی اظهار داشت:توانمند سازی،یعنی واگذارکردن مسئولیت به سطوح پایین تر تا بتوان از دانایی،مهارت،تجربه،انگیزه و کارآمدی افراد در جهت توسعه و تحقق اهداف سازمانی بهره گیری کرد.
وی افزود:به عقیده برخی از صاحبنظران،توانمندسازی را فرآیند تغییر عملکرد کارکنان از وضعیت آنچه که به آنها گفته شود انجام دهند به آنچه را که نیاز است انجام دهند تعریف می کنند و به عبارت دیگر این امر به معنای آن است که قبل از آنکه به فرد بگویند چه کار کنند،نیروی کار یا نیروی انسانی با اشراف به شرح وظایف و موقعیتی که در آن به سر می برد،تصمیم هوشمندانه را اتخاذ و اقدام سازنده را عملیاتی کند.
مصور منش عنوان کرد:در یک کلام،توانمندسازی فرآیندی است که به منظور ایجاد شرایط مناسب در راستای قادر ساختن کارکنان برای بکار بستن بیشتر نیروی خود به ارائه راه حل های مناسب برای مجموعه تحت فعالیتی خویش اطلاق می شود،امری که در نهایت صعود و پیشرفت مجموعه را در پی خواهد داشت.
* عوامل موثر در توانمندسازی نیروی انسانی یا نیروی کار
حمید رضا چهاردهی،استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار دفاع پرس در تشریح الزامات توانمند سازی نیروی انسانی یا نیروی کار اظهار داشت:مولفه های بسیاری در حوزه توانمند سازی نیروها ایفای نقش می کنند که پرداختن موثر به آن می تواند روند مدیریتی را تسهیل و ثمرات و دستاوردهای هر مجموعه ای را به نحو فزاینده ای،ارتقا دهد.
وی افزود:مشخص بودن اهداف،مسئولیت ها واختیارات در سازمان ها از یکسو و اعتماد و صمیمیت و صداقت از مولفه های برجسته در تحقق این امر خطیر(توانمند سازی)به شمار می رود.
چهاردهی عنوان کرد:به واقع در سایه اعتماد،صمیمیت و صداقت است که تعلق و دلبستگی نیروی انسانی به مجموعه تحت فعالیتی خود شکل می گیرد و به تبع در چنین شرایطی استحکام،انسجام و هماهنگی درون سازمانی بیش از پیش تقویت خواهد شد زیرا در فضای مثبت کاری،بیش از پیش خروجی و ثمرات مثبت و سازنده حاصل خواهد شد.
* تشویق و قدردانی
وی تشویق و قدردانی به موقع را یکی از راهکارهای اساسی و حائز اهمیت در توانمند سازی درون سازمانی و درون گروهی نیروی انسانی عنوان کرد.
چهاردهی گفت:در شرایطی که بدنه فعال در هر مجموعه ای اعم از خصوصی یا غیر خصوصی،دولتی و غیر دولتی به این اصل خطیر پی ببرد که ارزش کار او مورد سنجش و رصد قرار می گیرد و در صورت کارآمدی مورد تشویق و قدردانی قرار خواهد گرفت و بالعکس کم کاری،نقصان و قصور او با تنبیه همراه خواهد شد،ناخودآگاه نسبت به حرکت در مسیر صحیح کارآمدی تلاش بیشتری را لحاظ خواهد کرد.
*مشارکت،هم افزایی و همگرایی
چهاردهی از مشارکت و هم افزایی و هم گرایی مضاعف به عنوان یکی دیگر از اصول اساسی و حائز اهمیت در توانمند سازی نیروی کار و نیروی انسانی نام می برد و به عقیده وی در سایه چنین ساز وکاری است که توان جمعی در جهت و مسر همسو و هدفمند حرکت خواهد کرد.
وی می افزاید: در کنار مشارکت باید به زمینه سازی برای بهره گیری از دانش های روز نیز توجه هر چه بیشتری مبذول شود زیرا ارائه و آشنا ساختن نیروی کار و نیروی انسانی به علم روز مرتبط با فعالیت خود،کارآمدی هر چه بیشتری را به همراه خواهد داشت.
*مدیریت،مهمترین عامل در توانمند سازی نیروی کار
چهاردهی با اشاره به مدیریت به عنوان اثرگذارترین عامل در توانمند سازی نیروی انسانی عنوان کرد:مدیر بطور مستقیم و غیرمستقیم تمامی عوامل محیط سازمانی و کاری را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی در تشریح چگونگی اثرگذاری مدیر در توانمند سازی نیروی انسانی گفت:مدیر با تفویض اختیارات،جابه جایی نیروها،برنامه ریزی،ایجاد فرهنگ کار گروهی و با حذف شرایط و اصطحکاکات فرسایشی نقش تعیین کننده ای را در نشاط افزایی سازمانی و توانمند سازی نیروها ایفا می کند.
چهاردهی یادآور شد: با تحقق مجموعه عوامل فوق شایسته سالاری،رضایتمندی کارکنان،مشارکت و سهیم بودن نیروی انسانی در موفقیت ها،کامیابی ها و احیانا شکست ها،تعهد و مسئولیت پذیری ،انعطاف سازمانی و... به نحو شایسته ای مهیا می شود و در چنین شرایطی بستر مناسب تری برای تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی به عنوان نقشه راه جامع توسعه اقتصادی فراهم خواهد شد.
