به گزارش گروه جامعه دفاع‌پرس، دو تن از پژوهشگران ایرانی با بررسی رفتار روزانه رزمندگان لشکر ۲۵ کربلا در دوران دفاع مقدس، به تبیین جلوه‌های جریان زندگی در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران پرداخته و به این نتیجه رسیده‌اند که ایران در دفاع مقدس الگوی منحصر‌به‌فرد «زندگی در جنگ» را به جهانیان نشان داده است.
«احمد نوریان» دارای مدرک دکتری آینده پژوهی و از فرماندهان دوران دفاع مقدس و «سیدرضا مصطفوی» دارای مدرک دکتری سیاستگذاری فرهنگی و پژوهشگر علوم اجتماعی، این نتیجه را در پژوهشی مشترک با عنوان «درآمدی بر روایت جریان زندگی در جنگ (دفاع مقدس) - مطالعه موردی لشکر ویژه ۲۵ کربلا» بدست آورده‌اند. آنها نتایج این تحقیقات را به تازگی در همایش ملی «بسیج مردم و منابع ملی در دفاع مقدس» که اسفندماه جاری در دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام برگزار شد، ارایه کردند و این پژوهش به عنوان مقاله برتر همایش شناخته شد.
«زندگی در جنگ»، به مجموعه‌ای از ابعاد فکری، عاطفی و رفتاری رزمندگان گفته می‌شود که به صورت فردی و گروهی در جبهه‌ها نمود و بروز داشته است. به عبارت دیگر، تلفیقی از زندگی روزمره رزمندگان با شرایط جنگی است.
این تحقیق در راستای تحقق فرمایشات حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صورت گرفته که بار‌ها دوران جنگ را «یک گنج» توصیف کرده و ضرورت استخراج این گنج و «حفظ فرهنگ دفاع مقدس» را مورد تاکید قرار داده‌اند.
نوریان و مصطفوی، جامعه آماری پژوهش موردنظر خود را لشکر ویژه ۲۵ کربلا انتخاب کرده‌اند؛ لشکری عملیاتی و تحت امر قرارگاه‌های کربلا و نجف نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که ستاد فرماندهی آن، در حال حاضر در شهر ساری استان مازندران است. این لشکر در دوران جنگ تحمیلی، رشادت‌ها و دلاوری‌های بسیاری از خود نشان داد؛ به گونه‌ای که مقام معظم رهبری آن را «لشکری قوی، قدرتمند، خط شکن و خط نگه دار» توصیف کرده‌اند.
نتایج بررسی پژوهشگران مذکور در باره رفتار روزانه رزمندگان لشکر ۲۵ کربلا در دوران هشت ساله دفاع مقدس از وجود الگوی بی نظیر و منحصر به فردی از «فرهنگ جبهه» و به طور خاص، «زندگی در جنگ» حکایت دارد.
پژوهش یادشده نشان می‌دهد رزمندگان لشکر خط شکن ۲۵ کربلا، بیش از آنکه در وضعیت جنگی به سر ببرند، در جنگ زندگی می‌کردند، همانگونه که مردم عادی در یک وضعیت غیرجنگی بسر می‌برند. شرایط این لشکر بیانگر این حقیقت بود که با وجود اضطرار در وضعیت جنگی، می‌توان زندگی آرام توام با آرامش و پیشرفتی را دنبال کرد.
روش این تحقیق «مردم نگاری» (اتنوگرافی) است که به عنوان یک روش تحقیق علم اجتماعی، به شدت بر تجربه شخصی پژوهشگر، مشارکت تا جای ممکن و مشاهده در جامعه موضوع پژوهش متکی است.
بر همین اساس، نوریان که خود از رزمندگان و فرماندهان دوران دفاع مقدس است، برای انجام این پژوهش، با رزمندگان و فرماندهان لشکر ۲۵ کربلا مصاحبه کرده و علاوه بر آن، از مشاهدات مستقیم خویش در میدان نبرد، پادگان‌های محل استقرار یگان و فعالیت‌های مردمی در استان مازندران در انجام این تحقیق بهره گرفته است.
تحلیل اسناد و گزارش‌های منتشرشده از رزمندگان لشکر ۲۵ کربلا و سازمان‌های پشتیبان آن در استان مازندران از دیگر محور‌های مورد استناد در این پژوهش است.
محققان یادشده در پژوهش خود دریافته‌اند که با وجود جنگ و شرایط حاکم بر جبهه ها، زندگی روزمره رزمندگان حتی در خط مقدم نیز جریان داشت؛ به گونه‌ای که معلم و دانش آموز در عین حال که دوشادوش یکدیگر آموزش‌های رزمی می‌دیدند، در جنگ شرکت داشتند و حتی، در کنار هم شهید می‌شدند، اما در زمان‌های خارج از عملیات، دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی پای درس معلمان در کلاس‌ها می‌نشستند، نیرو‌های مختلف لشکر در مسابقات فرهنگی و ورزشی شرکت می‌کردند و یا به کار تولید و کشاورزی در منطقه استقرار لشکر در حاشیه رودخانه «دز» روی می‌آوردند.
حضور و استقرار رسمی سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف اجرایی استان در محل استقرار این لشکر در جبهه مانند اداره آموزش و پرورش، هلال احمر، بهداشت و درمان، شهرداری، راه و ترابری، پست و سایر ادارات و ایفای نقش جدی از سوی آنها در پشتیبانی نزدیک از رزمندگان باعث شده بود قدرت مانور و عملیات لشکر بالا رفته و در ماموریت‌ها و عملیات‌های مختلف از جمله قدس ۱ و ۲، والفجر ۸ و کربلای ۱، ۴ و ۵ حضوری فعال داشته باشد.
بر اساس این پژوهش، در همان مناطق عملیاتی، در سال تحصیلی ۱۳۶۶ - ۱۳۶۵، تعداد ۵ هزار و ۵۹۱ نفر از اعضای لشکر ۲۵ کربلا توانستند در مقاطع ابتدایی تا دیپلم تحصیل کنند. این عدد با احتساب کسانی که در کلاس‌های آمادگی آزمون سراسری دانشگاه‌ها شرکت کردند، به ۶ هزار نفر می‌رسید.
در واقع، به رغم محدودیت منابع مالی، تجهیزات، ابزار جنگی و مشکلات تدارکاتی ایران، قدرت آفندی رزمندگان اسلام به دلیل برتری تاکتیکی و روحیه شکست‌ناپذیر آنان سه برابر مزدوران بعثی عراق بود؛ آنهم دشمنی که شرق و غرب از او حمایت می‌کردند.
در آموزه‌های نظامی، برای ارزیابی توان رزم کشور‌ها به مجموعه‌ای از عوامل مادی، عوامل غیرمادی و عوامل برتری ساز نیاز است. در جنگ تحمیلی، اگر چه دشمن بعثی از جنبه مادی نظیر تجهیزات و ساز و برگ نظامی، قدرت هوایی و آتش توپخانه برتری داشت، اما آنچه باعث شد که عملا توان تهاجمی نیرو‌های اسلام سه برابر دشمن باشد، برتری عنصر معنوی رزم آنها شامل ایمان قوی، روحیه بالا، انگیزه فراوان، صبر و استقامت، روحیه ایثار و فداکاری، اعتقاد به ولایت و اطاعت پذیری از فرماندهان به عنوان عوامل برتری ساز و رمز موفقیت بود.
رزمندگان اسلام در جریان جنگ تحمیلی با تلفیق جریان زندگی در جنگ و مشارکت گسترده مردم، نه تنها موفق شدند ماشین جنگی دشمن را که از سوی شرق و غرب پشتیبانی می‌شد، متوقف کنند بلکه تحرکات نظامی ایران نیز هر بار منسجم‌تر و سازمان یافته‌تر می‌شد، تا جایی که ایران توانست عملیات‌های بزرگی، چون بیت المقدس، والفجر هشت و کربلای پنج را طراحی و هدایت کند، همه سرزمین‌های غصب شده توسط دشمن بعثی را بازستاند، ضربه‌های مهلکی بر پیکر ارتش عراق وارد سازد و در نهایت، الگوی منحصر‌به‌فرد «زندگی در جنگ» را به جهانیان معرفی نماید.
انتهای پیام/281
