به گزارش خبرنگار سیاسی دفاع‌پرس، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی صبح امروز (یکشنبه) در همایش بین المللی علوم انسانی اسلامی که در مرکز همایش های صداو سیما برگزار شد، با اشاره به اینکه امروز حداقل از دو نظر بیش از هر زمان به علوم انسانی اسلامی نیاز داریم اظهار داشت: شهید مطهری با تیزبینی خاص خود ده‌ها سال پیش به این نتیجه رسیده بود که جامعه اسلامی نیازمند علوم انسانی است. همه می‌دانیم که پیروزی انقلاب اسلامی که این امر ملی را احیا کرده و مردم را به مرکز ثقل کشور آورد، بر مبنای ایده‌های امام بود.
وی افزود: در واقع اسلامی شدن و مردمی شدن در مکتب امام مانند دو شاخه در هم پیچیده و به هم وابسته هستند. مردمی شدن مطالبه اسلام است و اسلامی شدن مطالبه مردم. یعنی هیچکدام بدون دیگری شدنی نیست و آنچه این دو را به توصیه و تجویز می‌رساند علوم انسانی اسلامی است.
وی ادامه داد: حکمرانی نیازمند فهم مسئله‌هایی است که در هر شرایط جوابی برای تایید آن پیدا کند و این در حالی است که در سال های گذشته نخبگان درگیر اثبات و انکار علوم انسانی اسلامی بودند؛ در صورتی که اگر موضوعی به گفتمان عمومی تبدیل شود، مردم و جامعه علمی به صورت جدی آن را مطالبه می‌کنند و در این صورت، پیگیری آن برای نظام حکمرانی هم مشروعیت می‌یابد و هم ضرورت پیدا می‌کند.
رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: در چنین شرایطی، نظام حکمرانی باید زمینه تولید و رقابت ایده‌ها در حوزه علوم انسانی اسلامی را فراهم کرده و خود را با دستاورد‌های علمی منطبق کند؛ لذا آن دسته از پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی که به حل مسائل مردم و تعیین خیر عمومی نزدیک‌ترند باید در اولویت قرار گیرند.
وی با انتقاد از دوگانه‌سازی در فضای علمی کشور، تصریح کرد: نه تقلید از علوم انسانی غربی و نه تحقیر علوم اسلامی، هیچکدام نمی‌توانند چرخه‌های زندگی ایرانی و حکمرانی در ایران را به حرکت درآورند. باید رویکرد‌های افراطی و تفریطی کنار گذاشته شود زیرا علوم انسانی اسلامی پروژه‌ای شکست‌خورده نیست، اما پروسه‌ای ناتمام با اقتضائات خاص خود است که باید به‌دقت توسط صاحب‌نظران وارسی شود.
قالیباف با اشاره به اینکه زمان به‌سرعت در حال گذر است و نه مردم در زندگی روزمره و نه حکومت در اداره کشور نمی‌توانند از دستاورد‌های این علوم بی‌نیاز باشند، بیان داشت: رونق اندیشه‌ورزی یکی از سیاست‌های قطعی در حکمرانی است و همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دهه ۶۰ تأکید کرده‌اند، حکومت اسلامی باید مردم را به فکر کردن دعوت و ذهن آنان را هدایت کند چون افول تفکر و عقلانیت، نشانه‌ای از وضعیت غیر اسلامی است و می‌تواند به انحراف در حکمرانی منجر شود.
وی با اشاره به وضعیت اندیشه‌ورزی در دهه ۹۰ افزود: در آن دوره با کاهش تولید فکر و اندیشه مواجه بودیم و اکنون در دهه ۱۴۰۰ آثار آن را می‌بینیم و این در حالی است که اگر کشور بر مبنای علم و تعقل اداره نشود یا به حال خود رها می‌شود یا گرفتار جمود و تحجر خواهد شد؛ حالتی که خطر انحراف از اسلام را در پی دارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اظهار این مطلب که در چنین حالتی ممکن است گمان کنیم در مسیر درست هستیم، عنوان کرد: باید هر دو رویکرد، مقلدانه و متحجرانه کنار گذاشته شود چرا که یکی ضرورت علوم انسانی اسلامی را انکار می‌کند و دیگری رشد علم و تعقل را سرکوب می‌کند.
قالیباف با تأکید بر نقش علوم انسانی اسلامی در حکمرانی کارآمد، خواستار بهره‌گیری از تجربه چهل ساله جمهوری اسلامی در تولید دانش شد و گفت: اگر خواهان حکمرانی اسلامی و کارآمد هستیم، باید مدیریت علم و حکمرانی علم را جدی بگیریم؛ جایی که علوم انسانی اسلامی می‌تواند نقش راهبردی ایفا کند.
وی با اشاره به تأکید مجدد رهبر انقلاب بر احیای نهضت علمی و نرم‌افزاری، اظهار داشت: وقتی ایشان پس از دو دهه، بار دیگر بر خیزش علمی تأکید می‌کنند، نشان می‌دهد که شتاب رشد علمی کشور کاهش یافته و با نیاز‌های امروز ما هم‌راستا نیست. همچنین جایگاه علوم انسانی در روند پیشرفت کشور مغفول مانده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: تجربه حکمرانی چهار دهه اخیر می‌تواند و باید یکی از منابع تولید دانش در حوزه علوم انسانی اسلامی باشد. البته این به معنای توجیه عملکرد گذشته نیست، بلکه باید با نگاهی خلاقانه و نقادانه از دل این تجربیات، الگو‌ها و گزاره‌های علمی استخراج و به جامعه علمی عرضه شود.
وی با تأکید بر نقش تمدنی دانشگاه‌هایی، چون دانشگاه جامع امام حسین (ع)، خاطرنشان کرد: تراکم تجربی انقلاب اسلامی در چهل سال گذشته، به‌ویژه برای نهاد‌های علمی با رویکرد تمدنی، یک فرصت کلیدی است. از سوی دیگر، توسعه علوم انسانی اسلامی در کشور ما در پیوند با جریان‌های اصلی یا انتقادی علوم انسانی جهانی ممکن است. نه می‌خواهیم چرخ را از نو اختراع کنیم و نه از دستاورد‌های دیگران بی‌نیاز هستیم.
قالیباف یکی از آسیب‌های جریان تحول علوم انسانی اسلامی طی دو دهه اخیر را ناتوانی در اتخاذ یک موضع متوازن دانست و افزود: اگر می‌خواهیم نظام حکمرانی دینی کارآمد داشته باشیم، باید جایگاه علوم انسانی اسلامی در نقشه جامع علمی کشور به‌روزرسانی شود. این کار نه برای افزودن یک سند بالادستی دیگر، بلکه برای تهیه یک نقشه عملیاتی در نبرد شناختی و تمدنی است که هم‌اکنون با آن مواجهیم.
وی با اشاره به ظرفیت‌های پژوهشی مجلس اظهار داشت: مجلس شورای اسلامی با تکیه بر نهاد‌های علمی و فکری خود همچون مرکز پژوهش‌های مجلس، مرکز تحقیقات اسلامی قم و مرکز اسناد و کتابخانه مجلس، هم می‌تواند و هم وظیفه دارد که برای هم‌افزایی با نهاد‌های فعال در تولید علوم انسانی اسلامی اقدام کند. این همکاری می‌تواند یکی از مهم‌ترین راه‌های حل مسئله و به رسمیت شناختن آن باشد.
انتهای پیام/ 231
