گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ علیرضا جلالیان: شروع همکاری‌های موفق ارتش و سپاه در دفاع مقدس اگرچه بعد از عزل بنی صدر از سمت فرماندهی کل قوا اتفاق افتاد، اما از شروع جنگ این همکاری‌ها در سطح تاکتیکی یا راهکنشی وجود داشت، چه در مقاومت مردمی خرمشهر، چه در سوسنگرد و آبادان، هویزه و ... حتی نمونه عملیات نصر، در ۱۵ دی ۱۳۵۹ هم وجود دارد که البته فاجعه شکست و حماسه ۱۶ دی ماه هویزه هم محصول این عملکرد غلط بنی صدر بود، جدای از سه عملیات دیگر او؛ توکل، پل نادری و جاده ماهشهر که آنها هم شکست خوردند. در این عملیات‌ها همواره تاکید بر عدم دخالت نیروهای مردمی و حتی در صورت ممکن عدم شرکت پاسداران در نبرد بود.
اما همه ماجرا این نیست، چرا که آشنایی سطوح عملیاتی و راهبردی فرماندهان ارتش و سپاه اتفاقا در همان جلسات با بنی صدر شروع شد، حسن باقری در همین جلسات شناخته شد، آشنایی بهتر محسن رضایی، یحیی صفوی و غلامعلی رشید و حسن باقری و سایر فرماندهان وقت قرارگاه کربلا با فرماندهان رده بالای نیروی زمینی ارتش در این جلسات اتفاق افتاد.
اما عملیات‌های ثامن الائمه (ع)، طریق القدس، فتح المبین و بیت المقدس در غیاب وجود مهره خائنی همچون بنی صدر اوج همکاری‌های این دو واحد است.
در اوج ماجرا، اما باید اشاره‌ای به این حجم همکاری و همراهی علی‌رغم تفاوت آموزه‌ها و سازمان رزم کنیم. چراکه ارتش ایران با آموزه‌های ارتش‌های ذیل ناتو و مبتنی بر پیمان سنتو تجهیز شده و آموزش دیده بود و روند انقلاب اسلامی و بر سر کار آمدن عناصر اسلامی و انقلابی در ارتش هنوز نتوانسته بود آموزه‌های توحیدی را در این ارتش رویه جاری کند، اما آرام آرام این ارتش داشت به یک ارتش اعتقادی تبدیل می‌شد که نمود آن همین اخوت بود.
اوج همکاری‌ها و اخوت را البته باید در عملیات بیت‌المقدس دید، جایی که امام فرمود «خرمشهر را خدا آزاد کرد» و هیچ کس مدعی فاتح خرمشهر بودن غیر از خدا نیست.
در عملیات الی بیت المقدس سپاه و ارتش در قالب قرارگاه مشترک کربلا با توجه به نتیجه بخش بودن همکاری‌های عملیات‌های قبلی طراحی‌ها را آغاز کردند. ترکیب این قرارگاه و قراگاه‌های فرعی از این قرار بود، البته بواسطه تغییرات وضعیت حیات و درجه از قید نام شهید برای شهدا و یا درجه فرماندهان در اینجا خودداری کردیم، اما همه این موار مبتنی بر اسناد دقیق عملیات بیان خواهد شد.
در این عملیات قرارگاه مرکزی کربلا سرفرماندهی طراحی و اجرا است و محسن رضایی از سپاه و علی صیاد شیرازی از ارتش متصدی امر فرماندهی هستند.
علاوه بر فرماندهان، مسئولان واحد‌های خود قرارگاه هم ترکیبی از نیروهای ارتش و سپاه هستند که البته مجالی برای نام بردن از همه این بزرگواران نیست.
در قرارگاه‌های فرعی هم همین امر رعایت شده بود یعنی فرماندهی مشترک ارتش و سپاه مشخص شده بود. سه قرارگاه نصر، فتح و قدس ذیل قرارگاه کربلا فعالیت داشتند.
در قرارگاه نصر حسین حسنی سعدی از ارتش و حسن باقری از سپاه فرماندهی مشترک را عهده‌دار بودند. سازمان رزم این قرارگاه از این قرار بود.
نصر ۱ شامل: تیپ ۱ لشکر ۲۱ پیاده ارتش با ۳ گردان و تیپ ۷ دزفول از سپاه پاسداران با ۷ گردان
نصر ۲ شامل: تیپ ۲ لشکر ۲۱ پیاده ارتش با ۳ گردان و تیپ ۲۷ محمد رسول الله (ص) از سپاه پاسداران با ۱۲ گردان
نصر ۳ شامل: تیپ ۳ لشکر ۲۱ پیاده ارتش با ۳ گردان و تیپ ۴۶ فجر از سپاه پاسداران با ۸ گردان
نصر ۴ شامل: تیپ ۴ زرهی از لشکر ۲۱ پیاده ارتش
نصر ۵ شامل: تیپ نوهد ارتش با ۵ گردان ۸۰ نفره و تیپ ۲۲ بدر خرمشهر از سپاه با ۶ گردان
در قرارگاه فتح غلامعلی رشید و مسعود منفر نیاکی فرماندهی مشترک را برعهده داشتند. سازمان رزم این قرارگاه هم چنین چیده شده بود.
فتح ۱ شامل: تیپ ۱ از لشکر ۹۲ زرهی ارتش با ۴ گردان و تیپ ۱۴ امام حسین سپاه پاسداران با ۷ گردان
فتح ۲ شامل: تیپ ۲ لشکر ۹۲ زرهی ارتش با ۴ گردان
فتح ۳ شامل: تیپ ۳ لشکر ۹۲ زرهی ارتش با ۴ گردان و تیپ ۸ نجف از سپاه پاسداران با ۷ گردان
فتح ۴ شامل: تیپ‌های ۵۵ هوابرد با ۳ گردان و ۳۷ زرهی با ۳ گردان از ارتش و تیپ ۲۵ کربلا از سپاه پاسداران با ۷ گردان
در قرارگاه قدس نیز سیروس لطفی از ارتش و احمد غلامپور از سپاه فرماندهی مشترک را بر عهده داشتند، سازمان رزمآن نیز از این قراربود:
قدس ۱ شامل: تیپ ۱ از لشکر ۱۶ زرهی ارتش با ۳ گردان و تیپ ۳۱ عاشورا از سپاه پاسداران با ۸ گردان
قدس ۲ شامل: تیپ ۲ از لشکر ۱۶ زرهی ارتش با ۳ گردان و تیپ ۲۱ امام رضا از سپاه پاسداران با ۸ گردان
قدس ٣ شامل: تیپ ۳ از لشکر ۱۶ زرهی ارتش با ۳ گردان و تیپ ۳۷ نور از سپاه پاسداران با ۸ گردان
قدس ۴ شامل: تیپ ۵۸ ذوالفقار از ارتش با ۳ گردان و تیپ ۴۱ ثارالله از سپاه پاسداران با ۷ گردان
قدس ۵ شامل: تیپ بیت المقدس از سپاه پاسداران با ۸ گردان
البته با همه این همکاری‌ها نباید فراموش کرد که اختلافات فاحشی هم بین فرماندهان ارتش و سپاه در طراحی برخی عملیات‌ها بعد از این وجود داشته که نمونه‌هایی مثل عملیات والفجر که بعد‌ها والفجر مقدماتی و والفجر یک شد، یا سال‌های بعد که قرار بر تقسیم کار آفند برای سپاه و پدافند و حفظ خطوط پدافندی برای ارتش شد، وجود داشت.
به هر حال سازمان رزم ارتش با نیروهای استخدام رسمی و سرباز شکل گرفته بود که انگیزه پایین‌تری نسبت به نیروهای پاسدار رسمی، پاسدار وظیفه و بسیج مردمی داشتند، اما نمی‌توان منکر نقش هیچ یک از این دو شد. نیروی هوایی ارتش، هوانیروز، نیروی زمینی، پدافند هوایی، نیروهای سه گانه سپاه و بسیج نقش اساسی در دفاع مقدس داشتند، اما نباید فراموش کرد اوج اخوت در این برهه در عملیات الی بیت‌المقدس رخ داده اشت.
انتهای پیام/ 119
