به گزارش گروه بینالملل دفاعپرس، یادداشت توضیحی ایران در مورد گزارش مدیرکل به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با عنوان «موافقتنامه پادمانی NPT با جمهوری اسلامی ایران» منتشر شد.
بخشهایی از گزارش جامع رافائل گروسی مدیرکل آژانس در هفته گذشته از سوی برخی از رسانهها منتشر شد. در گزارش جامع مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی ادعا شده که ذخایر اورانیوم غنی شده ایران به سطح نزدیک به تسلیحاتی نزدیک شده و گروسی با وجود همکاریهای ایران و آژانس که همچنان در جریان است، از سطح کنونی این همکاری ابراز نارضایتی کرده است.
این گزارش واکنش ایران را به همراه داشت و وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی در این خصوص بیانیه مشترکی صادر و اعلام کردند که چنانچه برخی کشورها قصد داشته باشند از همکاریهای ایران با آژانس یا گزارش فعلی در نشست شورای حکام سوءاستفاده کنند، اقدامات متناسبی از سوی ایران اتخاذ و اجرا خواهد شد.
در این یادداشت آمده است: در خصوص گزارش مدیرکل (GOV/۲۰۲۵/۲۵)، عدم وجود هرگونه مدرکی دال بر انحراف به سمت اهداف نظامی، مجدداً ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران را تأیید میکند. هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که ثابت کند موضوعات باقیمانده، خطر اشاعهای به همراه داشته است. همانطوری که در این گزارش بیان شده است، «ایران در مورد موضوعات مربوط به اجرای معمول پادمان به همکاری با آژانس ادامه میدهد و آژانس تلاش گستردهای برای راستیآزمایی در ایران متناسب با چرخه سوخت هستهای و فعالیتهای ایران انجام میدهد.»
مدیر کل گزارشی را به شورای حکام ارائه کرد (مطابق با آنچه در GOV/۲۰۱۵/۶۸ آمده است) که شامل «ارزیابی نهایی» تمام موضوعات باقیمانده گذشته و حال است. پس از آن گزارش، شورای حکام در دسامبر ۲۰۱۵، قطعنامهای (GOV/۲۰۱۵/۷۲) را تصویب کرد که در آن به گزارش مدیر کل اشاره و همچنین ذکر شده است که «این موضوع بررسی این مورد توسط شورا را به پایان میرساند». گزارش اخیر مدیر کل آشکارا در تضاد با ارزیابی نهایی و قطعنامه GOV/۲۰۱۵/۷۲ است.
تمام مواد و فعالیتهای هستهای ایران به آژانس اعلام شده است
در یادداشت مزبور آمده است: این یک انتظار کاملاً تثبیت شده است که ارزیابیهای آژانس صرفاً بر اساس منابع تأیید شده، معتبر و غیربحثبرانگیز باشد. اتکا به اطلاعات تأیید نشده برگرفته از منابع آزاد یا اطلاعات ارائه شده توسط طرفهای ثالث شناخته شده برای دبیرخانه، با اصول عینیت، بیطرفی و حرفهایگری که زیربنای مأموریت آژانس هستند، مغایرت دارد.
در بخشی از این یادداشت عنوان شده است: تمام مواد و فعالیتهای هستهای ایران بهطور کامل به آژانس اعلام و توسط آن راستیآزمایی شده است. ایران تمام تلاشهای خود برای کشف منشأ چنین ذراتی در آن مکانها را به کار گرفته است. مقامات امنیتی مربوطه ایران، اخیراً طبق تحقیقات و بررسیهای گسترده، سرنخهای بیشتری کشف کردهاند که تأیید میکند خرابکاری و یا اقدام خصمانه در آلودگی آن مکانها دخیل بوده است. درج برخی موضوعات غیرمرتبط در گزارش، در تضاد با حرفهایگری، عینیت و بیطرفی آژانس است. به عنوان مثال، غنیسازی اورانیوم ۶۰درصدی طبق NPT ممنوع نیست و غنیسازی و ذخایر ۶۰درصدی ایران کاملاً تحت نظارت و راستیآزمایی آژانس است.
غنیسازی و ذخایر ۶۰ درصدی ایران تحت نظارت آژانس است
در این یادداشت با بیان اینکه تمام مواد و فعالیتهای هستهای ایران به طور کامل به آژانس اعلام و توسط آن راستیآزمایی شده، عنوان شده است: ایران تمام تلاشهای خود برای کشف منشأ چنین ذراتی در آن مکانها را به کار گرفته است. مقامات امنیتی مربوطه ایران، اخیراً طبق تحقیقات و بررسیهای گسترده، سرنخهای بیشتری کشف کردهاند که تأیید میکند خرابکاری و یا اقدام خصمانه در آلودگی آن مکانها دخیل بوده است.
این یادداشت میافزاید: درج برخی موضوعات غیرمرتبط در گزارش، در تضاد با حرفهایگری، عینیت و بیطرفی آژانس است. به عنوان مثال غنیسازی اورانیوم ۶۰ درصدی طبق NPT ممنوع نیست و غنیسازی و ذخایر ۶۰ درصدی ایران کاملا تحت نظارت و راستیآزمایی آژانس است.
زنده کردن مجدد ادعاهای قدیمی و بیاساس
در یادداشت ایران آمده است: اول، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامه نوامبر ۲۰۲۴ را به عنوان مرجع تهیه این گزارش ذکر کرده است. متأسفانه، قطعنامه مورد بحث در یک اقدام سیاسی توسط سه کشور اروپایی و آمریکا در شورای حکام بدون اجماع و با بیتوجهی کامل به نتایج سفر مدیرکل به ایران تصویب شد. جای تأسف است که مدیرکل در گزارش حاضر هیچ اشارهای به این بیتوجهی به مأموریت خود توسط آن کشورها نکرده است.
این یادداشت میافزاید: کل این گزارش مربوط به وجود ادعایی مقدار محدودی مواد هستهای در چهار مکان ادعایی بیش از دو دهه پیش است که براساس مجموعهای از دادههای جعلی ارائه شده توسط رژیم صهیونیستی صورت گرفته است. نکته قابل توجه این است که در هیچ جای این گزارش هیچ ابهامی در مورد فعالیتهای هستهای فعلی ایران یا هرگونه انحراف در مواد یا بهرهبرداریهای هستهای آن وجود ندارد. در این راستا، چند نکته قابل توجه است: تمام ادعاهای مربوط به برنامه هستهای گذشته ایران، طبق قطعنامه نوامبر ۲۰۱۵ پس از انعقاد برجام، رسماً مختومه اعلام شد. بنابراین، اقدامات فعلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تضاد آشکار با مفاد قطعنامه مورد بحث بوده و تلاشی سیاسی برای احیای ادعاهای اثبات نشده و گمراهکننده محسوب میشود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش خود بیان میکند که دو مورد از چهار مکان مورد بحث - یعنی لویزان-شیان و به اصطلاح مریوان - دیگر موضوع باقیمانده محسوب نمیشوند. تأکید بر این دو موضوع و طرح مجدد آنها در گزارش، هدفی جز زنده کردن مجدد ادعاهای قدیمی و بیاساس در قالب یک پرونده اغراقآمیز به منظور بهرهبرداری سیاسی مجدد علیه ایران ندارد.
ورامین و تورقوزآباد
در مورد دو مکان دیگر - ورامین و تورقوزآباد - باید تأکید کرد که ایران توضیحات لازم و اسناد پشتیبان از جمله در دو بازدید اخیر معاون مدیرکل و رئیس امور پادمان از تهران را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کرده است. جمهوری اسلامی ایران هیچ ماده یا فعالیت هستهای اعلام نشدهای نداشته و در حال حاضر نیز ندارد. این موضوع به ثبت رسیده که اسناد و توضیحات گستردهای در مورد این دو مکان به آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه شده است، ادعاهای مربوط به آنها به بیش از بیست سال پیش برمیگردد. در حالی که تمام مواد و فعالیتهای هستهای ایران تحت نظارت و راستیآزمایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی بوده و هیچ انحرافی مشاهده نشده است، بزرگنمایی این دو موضوع ادعایی و ابراز نگرانی اغراقآمیز در مورد آنها صرفاً بهانهای برای ایجاد یک حس هشدار ساختگی است - به ویژه در منطقهای که رژیم صهیونیستی خارج از تمام معاهدات خلع سلاح و سلاحهای کشتار جمعی باقی مانده و به چنین سلاحهایی مسلح است، در حالی که آژانس و کشورهای مدعی فاقد شجاعت برای انجام هرگونه اقدامی در مورد آن هستند.
آژانس ابزاری برای بازگشایی پروندههای بسته شده قبلی
در ادامه این یادداشت آمده است: اگرچه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش خود ادعا میکند که «این سه مکان، و سایر مکانهای مرتبط احتمالی، بخشی از یک برنامه هستهای ساختار یافته اعلام نشده بودند که توسط ایران تا اوایل دهه ۲۰۰۰ انجام میشد و برخی از فعالیتها از مواد هستهای اعلام نشده استفاده میکردند»، اما در جای دیگری از همان گزارش به صراحت تأیید میکند که «آژانس هیچ نشانهای معتبری از وجود یک برنامه هستهای ساختار یافته اعلام نشده که در حال حاضر در ایران در حال اجراست، پیدا نکرده است و اظهارات بالاترین مقامات ایران مبنی بر اینکه استفاده از سلاحهای هستهای با قوانین اسلامی ناسازگار است را مورد توجه قرار میدهد.» این اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهد که تحت فشار سیاسی برخی کشورها، آژانس به ابزاری برای بازگشایی پروندههای بسته شده قبلی که اثبات نشدهاند، تبدیل شده است و از این طریق بر ایران فشار وارد میکند.
اقدام گروسی کاملا سیاسی و همسو با منابع برخی کشورهای خاص است
در این یادداشت عنوان شده است: موضوع دیگری که در گزارش مطرح شده و کاملا خارج از محدوده وظایف محوله آژانس بینالمللی انرژی اتمی است، غنیسازی اورانیوم ۶۰ درصد است. در این گزارش آمده است: «اگرچه فعالیتهای غنیسازی تحت نظارت پادمان به خودی خود ممنوع نیستند، اما این واقعیت که ایران تنها کشور غیردارنده سلاح هستهای است که اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد را تولید و انباشت میکند، همچنان مایه نگرانی جدی است و با توجه به پیامدهای بالقوه اشاعه آن، توجه بینالمللی را به خود جلب کرده است.» در این مورد، باید تأکید کرد تا زمانی که فعالیتهای هستهای یک کشور تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی باشد، هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. طبق اسناد آژانس، هیچ محدودیتی در سطح غنیسازی وجود ندارد و تنها محدودیت مربوطه، ممنوعیت انحراف چنین فعالیتها یا موادی به سمت اهدافغیرصلحآمیز است.
در این چارچوب، مدیرکل نه حق دارد و نه حتی موظف است که یک فعالیت قانونی را به عنوان یکی از موارد نگرانی تعیین کند. اقدام آقای گروسی در این زمینه کاملا سیاسی و همسو با منافع برخی کشورهای خاص است که باید در قبال آن پاسخگو باشد.
کد اصلاحی ۳.۱
در ادامه این یادداشت آمده است: یکی دیگر از موارد فرعی مطرح شده توسط آقای گروسی در گزارش، مربوط به کد اصلاحی ۳.۱ است. باید اذعان کرد که پس از خروج آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات سه طرف اروپایی ذیل این موافقتنامه، جمهوری اسلامی ایران - در اجرای قانون اقدام راهبردی مصوب مجلس شورای اسلامی- اجرای تعهدات داوطلبانه هستهای خود فراتر از موافقتنامه پادمان ذیل برجام را به حالت تعلیق درآورد. کد اصلاحی ۳.۱ که مربوط به اعلام زودهنگام مؤسسات هستهای است، تکلیف پادمانی محسوب نمیشود و استناد مداوم آژانس بینالمللی انرژی اتمی به آن، هیچ مشروعیتی به آن نمیدهد.
این یادداشت میافزاید: این گزارش همچنین ادعا میکند که «در سالهای اخیر، ایران به گونهای اقدام به لغو انتصاب بازرسان با تجربه کرده است که توانایی آژانس در اجرای مؤثر و کارآمد پادمان را تضعیف میکند.» با این حال، باید توجه داشت که طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی مندرج در گزارش اجرای پادمان (SIR) در سال ۲۰۲۴، تا ۳۰ دسامبر،۲۰۲۴ در مجموع ۲۷۴ بازرس در بخشهای عملیاتی ایران و دفتر راستیآزمایی استخدام شده بودند که ۱۲۵ نفر از این بازرسان به طور خاص در دفتر راستیآزمایی ایران مستقر بودند.
لغو انتصاب بازرسان حق حاکمیتی ایران
این یادداشت میافزاید: اینکه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به اقدام سیاسی سه کشور اروپایی در شورای حکام، انتصاب برخی از بازرسان را لغو کرد، نباید به عنوان تضعیف ظرفیت یا توانایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران تفسیر شود. بدیهی است که نمیتوان از ایران انتظار داشت که بهطور منطقی به بازرسان چنین کشورهایی اعتماد کامل داشته باشد و لغو انتصاب آنها، حق حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران تحت موافقتنامه پادمان است.
واقعاً جای تأسف دارد که آقای گروسی حضور و کار ۱۲۵ بازرس از کشورهای مختلف فعال در ایران را نادیده میگیرد و کل توانایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به تعداد انگشتشماری بازرس از سه کشور اروپایی تقلیل میدهد.
۴۹۳ مورد بازرسی در ایران از بین ۶۸۲ بازرسی
در ادامه یادداشت آمده است: تمام موارد فوق در تضاد کامل با این واقعیت است که این گزارش بیان میکند: «ایران به همکاری با آژانس در مورد موضوعات پادمانی معمول ادامه میدهد و آژانس در حال انجام تلاشهای گسترده راستیآزمایی در این کشور در راستای چرخه سوخت هستهای و فعالیتهای مرتبط با آن است.» علاوه بر این، گزارش اجرای پادمان در سال ۲۰۲۴ خاطرنشان میکند: «بر اساس ارزیابی انجام شده، دبیرخانه به این نتیجه رسیده که مواد هستهای اعلام شده در ۳۱ کشور، از جمله ایران، همچنان در فعالیتهای صلحآمیز باقی ماندهاند.»
همین گزارش شامل چندین آمار قابل توجه است. به عنوان مثال، نشان میدهد که در میان ۳۲ کشوری که بدون اجرای پروتکل الحاقی، موافقتنامه پادمانی منعقد کردهاند - که ایران یکی از آنهاست - ۲۱ مورد از ۱۰۰ مؤسسه هستهای پادمانی در ایران واقع شدهاند. از ۶۸۲ بازرسی انجام شده در میان این گروه از کشورها، ۴۹۳ مورد فقط در ایران انجام شده است. از ۲۲۴ راستیآزمایی اطلاعات طراحی، ۱۴۴ مورد منحصراً در ایران انجام شده است. از مجموع ۱۸۹۵ روز بازرس از کل این گروه، ۱۲۶۰ روز فقط در ایران صرف شده است. علاوه بر این، گزارش بیان میکند که ۲۲.۶۲۶.۰۰۰ یورو از بودجه عادی ۳۸.۹۰۵.۰۰۰ یورویی آژانس برای سال ۲۰۲۴ منحصراً در ایران هزینه شده است.
علاوه بر این، ۴.۳۰۰.۰۰۰ یورو از ۲۸.۰۰۰.۰۰۰ یورو کمکهای فرابودجهای یا داوطلبانه آژانس نیز به فعالیتهایی در ایران اختصاص داده شده است.
سکوت کرکننده کشورهای غربی آمریکا و مقامات آژانس
در این یادداشت آمده است: چنین حجم گستردهای از فعالیتهای آژانس در ایران، اگر نشان دهنده همکاری سازنده و جامع ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی نباشد، چه چیزی را نشان میدهد؟ اینکه آژانس هیچ انحراف و هیچ بینظمی در رابطه با نظارتهای پادمانی جاری مربوط به مواد و فعالیتهای هستهای ایران نیافته است و در عین حال تمرکز خود را بر روی موضوعات قبلا مختومه معطوف کرده است، اگر اقدامی با انگیزه سیاسی و تحت فشار برخی کشورها نباشد، چه چیزی را نشان میدهد؟
این یادداشت میافزاید: در طول تاریخ آژانس بینالمللی انرژی اتمی، موارد متعددی از سیاسیکاری و سوءاستفاده سیاسی در این نهاد بینالمللی مشاهده شده است. سکوت کرکننده کشورهای غربی، آمریکا و مقامات آژانس در قبال رژیم صهیونیستی اسرائیل، نمونهای از این سیاسیکاری است.
در یادداشت ایران به صراحت آمده است: جمهوری اسلامی ایران نه به دنبال سلاح هستهای است و نه هیچ ماده یا فعالیت هستهای اعلام نشدهای دارد. ایران تاکنون به تمام تعهدات خود پایبند بوده است. هزینهای که ایران متحمل شده است، به خاطر حفظ عزت، افتخار، پیشرفت و پایداری خود در مواجهه با زور و جاهطلبیهای سلطهجویانه برخی قدرتها بوده است. اگر این کشورها بخواهند از صبر ایران سوءاستفاده کنند و در مسیر اشتباه خود پافشاری کنند، ایران، متناسب با شرایط در حال تحول و اقدامات سایر طرفها، مجبور به اتخاذ و اجرای تصمیمات مناسب خواهد شد که مسئولیت، عواقب و پیامدهای آن کاملا بر عهده آن کشورها خواهد بود.
انتهای پیام/ 261