گروه سیاسی دفاعپرس ـ آزاده حاجی غلامی؛ جنگ ۱۲ روزه میان ایران و رژیم صهیونیستی را باید یکی از پرچالشترین مقاطع امنیتی و نظامی در تاریخ معاصر جمهوری اسلامی ایران دانست. این جنگ صرفاً یک درگیری موضعی یا پاسخ مقطعی به اقدامات خصمانه نبود، بلکه بخشی از یک سناریوی بزرگتر بود که با حمایت و طراحی مستقیم ایالات متحده آمریکا، اهداف راهبردی مشخصی را دنبال میکرد. تحلیل دقیق این درگیری، بدون توجه به نقش جامعه و حضور مردم در لایههای مختلف جنگ، ناقص و سطحی خواهد بود به همین جهت دو هدف اصلی دشمن در این جنگ به وضوح قابل شناسایی بود؛ نخست اینکه براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران از طریق ایجاد بیثباتی گسترده، تضعیف انسجام داخلی و به چالش کشیدن مشروعیت حاکمیت در نگاه مردم و دوم؛ نابودی توانمندیهای هستهای ایران بهعنوان یکی از مهمترین مولفههای قدرت بازدارنده و استقلال راهبردی کشور.
البته هر چند محور صهیونی ـ آمریکایی در حمله به ایران به زعم خود نقشه دقیقی را ترسیم کرده بودند، اما آنچه همواره در طراحیهای خود علیه ایران بدان توجه نمیکنند مردم هستند به همین دلیل مردم کشورمان تاکنون یکی از مهمترین عناصر ناکامی دشمن بودند؛ به عبارت دیگر برخلاف پیشبینی طراحان جنگ که تصور میکردند درگیری نظامی باعث ترس، دوگانگی یا عقبنشینی جامعه خواهد شد، آنچه در عمل رخ داد، حضور فعال، هوشمندانه و مسئولانه مردم در حمایت از کشور و حاکمیت بود؛ لذا در این راستا یعنی نقش موثر مردم در حفظ و حراست از تمامیت ارضی کشور و انقلاب اسلامی میتوان ابعاد مختلفی را برای آن ذکر کرد که در ادامه به آن اشاره شده است:
مطالبهگری عمومی و دفاع سیاسی از حاکمیت
شبکههای رسانهای دشمن در روزهای نخست جنگ تحمیلی ۱۲ روزه تلاش زیادی کردند تا فضای روانی کشور را ملتهب کرده و زمینه جدایی مردم از حاکمیت را فراهم کنند. اما واقعیت صحنه برعکس بود، چون طیف گستردهای از مردم در فضای رسانهای، اجتماعی و حتی میدانی، حمایت خود را از نظام، رهبری و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعلام کردند و مطالبه اصلی آنها از مسئولان مربوطه پاسخ قاطع، بازدارنده و سریع به رژیم صهیونیستی بود؛ خواستهای که از عمق احساس مسئولیت ملی نشأت میگرفت.
کمکرسانی میدانی به هموطنان در مناطق هدف
بسیاری از خانوادهها در مناطقی که مورد حمله موشکی یا پهپادی قرار گرفتند، درب منازل و اماکن شخصی خود را برای اسکان موقت هموطنان باز کردند و همدلی اجتماعی در شرایط بحران، مانع از بروز آشوب یا بحران انسانی شد؛ البته علاوه بر کمکهای میدانی، مردم در تهیه اقلام امدادی، کمک به مراکز درمانی و اطلاعرسانی در رابطه با مخاطرات فیلمبرداری از محلهای نخریب شده بر اثر حملات رژیم صهیونیستی در فضای مجازی نقشی مهم در حفظ ثبات اجتماعی ایفا کردند.
همکاری اطلاعاتی برای شناسایی عوامل نفوذی و خرابکاران
یکی از مهمترین جلوههای مشارکت مردم در جنگ ۱۲ روزه، نقش آنها در حفظ امنیت داخلی و شناسایی عناصر نفوذی مرتبط با رژیم صهیونیستی بود. دستگاههای امنیتی بارها اعلام کردند که گزارشها، نشانهها و مشاهدات مردمی به کشف و خنثیسازی اقدامات خرابکارانه کمک کرده است. بهویژه در مواردی که عناصر وابسته به دشمن تلاش داشتند زیرساختها را هدف قرار دهند یا در ساختارهای صنعتی و لجستیکی کشور اخلال ایجاد کنند، اطلاعات مردمی نقش تعیینکننده داشت به نحوی که بر اساس گزارشهای رسمی، برخی از پهپادهای مورد استفاده در حمله به زیرساختهای ایران، با هماهنگی و حمایت عناصر نفوذی در داخل طراحی یا هدایت شده بودند؛ به همین خاظر میتوان گفت که همکاری مردم در شناسایی این شبکهها و ارائه سرنخ به نهادهای اطلاعاتی، یکی از عوامل اصلی در مهار سریع تهدیدات داخلی بود.
حفظ آرامش عمومی و مقابله با عملیات روانی دشمن
جنگ، چون فقط در جغرافیای نظامی اتفاق نمیافتد و بخشی از آن در ذهن مردم و در فضای رسانهای شکل میگیرد، دشمن تلاش کرد با استفاده از شبکههای فارسیزبان وابسته همچون اینترنشنال و بی بی سی فارسی و فضای مجازی، کشور را وارد یک بحران روانی و بیثباتی داخلی کند. اما حضور فعالانه کاربران ایرانی در فضای مجازی، انتشار روایتهای مستند و روشنگری نسبت به دروغپردازیهای دشمن، سبب شد تا عملیات روانی شکست بخورد و بدین شکل مردم خود به ابزار مقابله با جنگ رسانهای تبدیل شدند.
تبدیل شدن مردم به بازوی بازدارندگی نرم
در نهایت، آنچه از دل این درگیری نمایان شد، این بود که امنیت ملی فقط در گرو موشک و فناوری نظامی نیست و مردم، بخش جداییناپذیر از معادله قدرت ایران هستند. حضور اجتماعی، هوشیاری سیاسی و آمادگی برای دفاع از حاکمیت، بخشی از توان بازدارندهای است که دشمن آن را دستکم گرفت چرا که تصور میکرد با حمله نظامی، جامعه ایران متزلزل خواهد شد، اما واقعیت عکس آن را به اثبات رساند، چون مردم، همانند دوران دفاع مقدس، نهتنها عقب ننشستند، بلکه ایستادگی کردند، یاری رساندند و امنیت داخلی کشور را تقویت کردند.
پس در مجموع می توان عنوان داشت جنگ ۱۲ روزه نشان داد که مردم ایران، فقط تماشاگران صحنه نیستند، بلکه خود بازیگر فعال در میدان مقاومت، امنیت و بازدارندگی هستند. این تجربه، یکبار دیگر بر اهمیت سرمایه اجتماعی برای امنیت ملی و بقای نظام جمهوری اسلامی تأکید کرد.
انتهای پیام/ 231