گروه جامعه دفاع‌پرس - «رضا ترابی خراجی» پژوهشگر حوزه زیست فناوری پزشکی- مرداد ۱۴۰۴؛ سالمندی جمعیت، محصول گذار جمعیتی است که در آن سهم سالمندان از کل جمعیت در اثر عواملی مانند کاهش موالید و افزایش امید به زندگی افزایش یافته است. در واقع سالمندی پدیده‌ای صرفاً زیستی و پزشکی نیست که رویکرد‌های بیولوژیکی را اقتضاء کند بلکه سالمندی به عنوان یک واقعیت اجتناب ناپذیر در نظر گرفته می‌شود که جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی آن پررنگ و نیازمند اتخاذ رویکرد‌های اجتماعی در سیاست‌ها و برنامه‌های این حوزه است؛ لذا در عصر حاضر به دنبال افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ باروری و پیشرفت‌های پزشکی و فناوری‌های تشخیصی، جمعیت سالمندان رو به افزایش بوده و سالمندی به یک پدیده جهانی تبدیل شده که بر اساس تعریف سازمان ملل متحد وقتی جمعیت بالای ۶۰ سال در کشوری به بیش از هفت درصد برسد آن کشور سالمند محسوب می‌شود.
بر این اساس طبق آخرین برآورد‌ها جمعیت سالمند ایران طی ۲۳ سال دو برابر شده در حالی که در کشور‌های توسعه یافته این امر بعد از ۸۰ سال اتفاق می‌افتد لذا ایران بدون این که به کشور‌های توسعه یافته بپیوندد با بحران سالمندی مواجه می‌شود و مطابق آنچه عنوان شده سال ۱۴۱۰ شروع بحران سالمندی در ایران است، چون جمعیت سالمند از ۱۴ درصد عبور می‌کند و ایران ماهیت سالمندی پیدا می‌کند و سالیان متمادی این بحران عظیم ادامه پیدا خواهد داشت.
بدین ترتیب پیش بینی می‌شود در سال ۱۴۳۰ جمعیت سالمند ایران از ۳۰ میلیون نفر عبور کند و حدود سال‌های ۱۴۴۰ اوج سالمندی در ایران باشد و این در حالی است که در کشور آمادگی جدی برای مواجهه با این موج سالمندی وجود ندارد؛ به عبارت دیگر پیش بینی‌ها حاکیست که در سال ۱۴۴۵ میانه جمعیتی ایران به ۵۰ سال می‌رسد یعنی ۵۰ درصد جمعیت، بالای ۵۰ سال خواهد بود و ایران به کشور ژاپن نزدیک شده و جزء پیرترین کشور‌های جهان می‌شود همچنان که در این بازه زمانی کشور‌های همسایه ما مانند پاکستان، افغانستان و عراق جزء سه کشور جوان جهان محسوب می‌شوند و میانه جمعیتی حدود ۳۰ سال را تجربه خواهند کرد.
اگر چه برای ساماندهی امور این قشر «شورای ملی سالمندان» از چندین سال پیش در کشورمان تشکیل شده، اما به غیر از وزارت بهداشت و کمیته امداد که هر کدام یک واحد سالمندی دارند، دستگاه‌های اجرایی دیگر بطور کلی وارد این مقوله نشده‌اند و از سوی دیگر هم اکنون به ازای هر ۷۲۰ سالمند فقط یک تخت سالمندی داریم به عبارت دیگر مجموع تخت‌های سالمندی ایران حدود ۱۵ هزار تخت است در حالی که در کشور‌های توسعه یافته به ازای هر ۱۸ سالمند یک تخت وجود دارد.
علاوه بر پیش‌بینی جمعیت سالمندی، سن امید به زندگی در طی این ۵۰ سال با رشد چشمگیری به ۷۵ سال ارتقاء یافته است که خود نشانه خوبی است ولی بیش از افزایش مدت امید به زندگی، کیفیت زندگی مهم است که متاسفانه وضعیت سالمندان از این منظر مطلوب به نظر نمی‌رسد و از سوی دیگر ضعف دانش خودمراقبتی سالمندان و کاستی‌های حوزه سلامت هم موانع دیگر کشور ما در این حوزه را شامل می‌شود و در شرایطی که هزینه‌های دارویی و درمانی سالمندان به‌شدت رو به افزایش است، نبود یک بسته حمایتی کامل می‌تواند این قشر را به‌طور جدی با مشکلات معیشتی رو‌به‌رو سازد به همین علت رئیس انجمن علمی سالمندان ایران معتقد است بحران سالمندی در ایران نیازمند یک عزم ملی است که فقط از طریق برنامه‌ریزی دقیق و سیاست‌گذاری‌های منسجم می‌توان این مقوله را به درستی مدیریت کرد.
البته باید این را هم گفت که حفظ حرمت سالمندان و تکریم آنان همواره مورد تاکید قرآن و پیشوایان دین و نیاکان ما بوده به نحوی که خداوند در قرآن با کاربرد واژه‌هایی همچون «شَیب»، «شیخ» و عباراتی مانند «اَرْذَلِ العُمُر» و «وَهْنُ العَظْم» به دوران سالمندی اشاره می‌کند و تعدادی از علائم و نشانه‌های کهنسالی را برمی‌شمارد و پیامبراسلام (ص) نیز در باب سالمندی می‌فرماید: «احترام نهادن به مسلمانان سپیدموی، احترام به خداوند است» و یا در جایی دیگر می‌فرمایند: «البَرِکَهُ مَعَ اَکابِرِکُم» برکت و خیر ماندگار، همراه بزرگتر‌های شماست و حتی در این باب امام صادق (ع) نیز فرموده‌اند: «بَرّوا آباءَکم، یَبِرُّکُمْ اَبْناؤکُم» به پدرانتان نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی کنند.
انتهای پیام/ 241
