بقایی: برنامه‌ای برای مذاکره با سه کشور اروپایی نداریم

سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: هرگاه احساس کنیم که دیپلماسی می‌تواند ثمربخش باشد حتما بر اساس مصالح و منافع کشور تصمیم‌گیری خواهیم کرد.
کد خبر: ۷۸۳۳۶۵
تاریخ انتشار: ۱۴ مهر ۱۴۰۴ - ۱۱:۰۸ - 06October 2025

به گزارش گروه بین‌الملل دفاع‌پرس، «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت امور خارجه امروز دوشنبه ۱۴ مهرماه در نشست خبری هفتگی در پاسخ به سوالات خبرنگاران و روزنامه نگاران، اظهار داشت: علی‌رغم ادعا‌ها درباره برقراری صلح مطرح شده، کماکان فلسطینی‌های بی‌گناه در معرض کشتار هم از طریق بمب و هم به دلیل قحطی تحمیلی هستند. بر اساس آمار دو سال گذشته قریب ۸۰ هزار انسان بی‌گناه کشته شدند و دو برابر این تعداد مجروح شدند.

بقایی: فلسطینی‌های بی‌گناه همچنان در معرض کشتار هستند

بقایی افزود: متاسفانه شاهدیم شورای امنیت به دلیل حمایت همه جانبه آمریکا از هرگونه اقدام برای توقف نسل کشی درمانده است. بازداشت نزدیک به ۵۰۰ نفر از فعالان کاروان پایداری خودش اقدام تروریستی و جنایت جنگی برای اطمینان از استمرار نسل کشی ادامه دار است.

سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص فعال شدن اسنپ بک و خواسته اروپایی‌ها برای مذاکره، افزود: رویکرد سه کشور اروپایی به ویژه در سه ماه گذشته غیرمسئولانه و مخرب بوده است. آنان عملا از سازوکار حل اختلاف، برای تحمیل خواسته آمریکا سوءاستفاده کردند. هر سه شرط اروپایی‌ها شروط غیرمنطقی بود، با وجود این تصمیم گرفتیم با آژانس وارد گفت‌و‌گو شویم. تفاهمی که حاصل شد برای شکل دهی سازوکار جدید برای همکاری، مورد رضایت آژانس قرار گرفت، اما بعدا رد کردند. متعاقبا بحث‌های دیگری مطرح شد. 

وی ادامه داد: شروط ۳ کشور اروپایی برای وارد شدن به گفت‌و‌گو با آمریکا غیرمنطقی بود. آنان نتوانستند خودشان را به عنوان طرف صاحب اراده نشان دهند و بنابراین شرایط دیگر متفاوت خواهد بود. ما معتقدیم مسیر دیپلماسی هیچ‌گاه بسته نمی‌شود و هرگاه تشخیص دهیم دیپلماسی ثمربخش است از استفاده از آن تردید نداریم، اما سه کشور اروپایی ثابت کردند دیپلماسی با آنان ثمربخش نیست.

بقایی در خصوص دیدار عراقچی با گوترش و دلایل ایران برای غیرقانونی بودن بازگشت تحریم‌ها نیز خاطرنشان کرد: ما نشست مهمی با دبیرکل داشتیم. گفت‌و‌گو‌های مهمی انجام شد، یکی از موضوعات اقدام سه کشور اروپایی بود. ما به تفصیل دلایل خودمان را مطرح کردیم. مضافا اینکه در نظر داشته باشید قطعنامه‌هایی که به بهانه موضوع هسته‌ای ایران تصویب شد عموما با اجماع بود و شرایط را با امروز مقایسه کنید. حداقل دو عضو دائم شورای امنیت مخالفت کردند و نشان می‌دهد که اجماع وجود ندارد. 

سخنگوی وزارت امور خارجه اضافه کرد: ما قائل نیستیم تصمیمی در شورای امنیت صورت گرفته است، اتفاقی که افتاد اقدام ۳ کشور اروپایی برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی بود. ما این موضوع را به دبیرکل متذکر شدیم. اعتقاد داریم قطعنامه‌های شورای امنیت در موعد مقرر ۲۶ مهر خاتمه می‌یابد. کاری که ۳ کشور اروپایی انجام دادند از لحاظ قانونی ایراد جدی دارد و از حیث حقوقی هم باعث آشفتگی شده است. 

وی تصریح کرد: مشحص نیست که چه چیزی بازگردانده شده است. به نظر می‌رسد اقدام آنان صرفا نوعی اقدام از روی لجاجت، بر اساس درخواست آمریکا و بدون در نظر گرفتن مصالح کشور‌های اروپایی بود. ما معتقدیم اقدام دبیرخانه سازمان ملل هیچ وجاهت قانونی ندارد. موضع ایران مورد حمایت چین و روسیه هم هست. آنان خیلی صریح غیرقانونی بودن اقدام را گوشزد کردند. ما اعتراض خودمان را اعلام کردیم و معنقدیم اقدام ۳ کشور اروپایی هیچ تعهدی را بر دولت‌ها ندارد و انتظار داریم کشور‌ها از تبعیت از این اقدام ۳ کشور اروپایی خودداری کنند.

بقایی در واکنش به اظهارات گروسی نیز گفت: حتما مقصر غیرقانونی بودن حملات علیه ایران را رژیم صهیوونیستی و آمریکا می‌دانیم اما گزارش آژانس و سوءاستفاده ۳ کشور اروپایی برای صدور قطعنامه علیه ایران بهانه‌ای را برای سوءاستفاده آمریکا و رژیم صهیونیستی فراهم کرد. آژانس هیچ گزارشی درباره انحراف ایران بیان نکرده، این گزاره دقیق است. 

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: آژانس به همین دلیل باید اقدام رژیم و آمریکا در حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را محکوم می‌کرد. طبق قعطنامه‌های آژانس هرگونه تعرض به تاسیسات صلح آمیز هسته‌ای ممنوع است. انتظار ما همیشه این بوده آژانس از هرگونه شائبه‌ها پرهیز کند و به وظایف حقوقی خودش بپردازد.

وی پیرامون برنامه کشورمان برای گفت‌وگو با اروپا خاطرنشان کرد: فعلا برنامه‌ای برای مذاکره نداریم. ما متمرکز بر بررسی آثار و تبعات اقدام ۳ کشور اروپایی و آمریکا هستیم. طبیعی است دیپلماسی به مفهوم ادامه رایزنی‌ها ادامه داشته باشد.

بقایی در واکنش به ادعاهای وزیر خارجه آمریکا علیه ایران گفت: در مورد اظهارنظر آنان و افتخار به عمل مجرمانه، هربار گفتن این اظهارات بار حقوقی را برای ‌آمریکا سنگین‌تر می‌کند. این برای ملت ایران ثابت می‌کند آمریکا یک طرف قانون‌شکن است. تکرار این گزاره که برنامه هسته‌ای ایران را عقب انداختیم  هیچ تردیدی در اقدام غیرقانونی آنان ایجاد نمی‌کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه به موضوع شکایت از اروپایی‌ها اشاره کرد و ادامه داد: اقدام ۳ کشور اروپایی نه تنها از نظر ما، بلکه از نظر ۶ عضو شورای امنیت ناموجه بود. ۶ عضو در دو نوبت از خواست اروپایی‌ها حمایت نکردند. رئیس شورای امنیت هم به عنوان اولین طرفی که پیش نویس را ارائه کرد رای ممتنع داد. کافی است فقط به سابقه عملکرد این ۶ کشور نگاه کنید.

وی اضافه کرد: ایران تا سال ۲۰۱۹ به توافق برجام پایبند بود و بر اساس یک بند برجام تصمیم به کاهش تعهدات خود در قبال عدم اجرای تعهدات آمریکا و خروج از برجام گرفت. منطقا و قانونا هیچ یک از چهار طرف صلاحیت توسل به ابراز حل اختلاف نداشتند.

بقایی درباره حل موضوعات زندانیان ایران و فرانسه گفت: دو تبعه فرانسوی در ایران دستگیر شدند و اتهامات مشخص دارند. تبعه ایرانی که در فرانسه دستگیر شده بازداشتش غیرقانونی بوده و هیچ دلیلی به ما ارائه نشده است. ما حسب وظایف ذاتی پیگیر پرونده خانم اسفندیاری هستیم. حدود ۱۰ روز قبل شخص سفیر با ایشان دیدار داشتند. پرونده ایشان کماکان در مرحله تحقیقات است. ما برای تسهیل کردن وضعیت، موضوع آزادی دو زندانی فرانسوی را مدنظر قرار دادیم. آزادی این دو و آزادی خانم اسفندیاری در مراجع ذی‌ربط در حال پیگیری است و امیدواریم به زودی این کار انجام شود.

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: درباره عدم صدور ویزا به اعضای فدراسیون فوتبال ایران از سوی آمریکا نیز ما امیدواریم که دولت آمریکا از اعمال غرض ورزی‌های سیاسی و سیاست زدگی در حوزه ورزش خودداری کند. دولت آمریکا وظایف مشخصی در قبال هیات‌های ورزشی دارد. مراجع ذی‌ربط از طریق فیفا در حال پیگیری موضوع هستند. در ایران، وزارت خارجه از هیچ تلاشی برای تسهیل موضوع فروگذاری نخواهد کرد.

وی ادامه داد: در واکنش به اظهارات استاندار اردبیل مبنی بر بسته شدن مراودات تجاری و گردشی با جمهوری آذربایجان نیز باید بگویم که این موضوع در دست پیگیری است.

بقایی درباره همزمانی لازم الاجرا شدن معاهده ایران و روسیه و مسئله اسنپ بک، خاطرنشان کرد: معاهده مشارکت جامع راهبردی ایران و روسیه در دی ماه ۱۴۰۳ توسط روسای جمهور دو کشور امضا شد و در ۱۰ مهر لازم الاجرا شد. این یک روند قانونی بود که همزمان با موضوع بازگردادن قطعنامه‌ها شد.

سخنگوی وزارت امور خارجه اضافه کرد: ایران قطعا کشور انزواپذیری نیست. سابقه تحریم‌های ایران به دهه ۵۰ میلادی برمی‌گردد. از آن زمان کشور ما درگیر تحریم‌ها به بهانه ملی شدن صنعت نفت بود. در این ۸۰ سال ایران با اتکا به دارایی‌های درونی خودش به مسیرش ادامه داده است. موافقتنامه‌های دوجانبه ما با سایر کشور‌ها پابرجا است. ما با روسیه روابط دیرپا داریم، فارغ از تحولات بین‌المللی هر دو کشور مصمم هستند روابط را ادامه دهند.

وی درباره تفاهم ایران و آمریکا برای استرداد ایرانیان به کشور نیز گفت: من موافق لفظ استرداد نیستم. در این مورد آنچه که اتفاق افتاد برخورد تبعیض آمیز آمریکا با ایرانیان بود و به بهانه‌های مختلف از ایرانیان خواسته شد از آمریکا خارج شوند. ما به عنوان دولت ایران استقبال کردیم که هرموقع هموطنان خواهان بازگشت باشند به کشور برگردند. 

بقایی در تکمیل صحبت‌های خود، افزود: ورود ایرانی‌ها به کشور خودشان آزاد است. برخوردهایی با ایرانیان شد که نقض قوانین بین‌المللی است. این افراد به درخواست خودشان خواستند که به ایران بازگردند. فعلا ۵۳ نفر بازگشتند. ما گفتیم که رفتار دولت آمریکا با این اتباع ایرانی ناشایست بوده است. آغوش وطن همیشه به روی ایرانیان باز است.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره روابط ایران و سوریه گفت: موضع ما در خصوص سوریه بعد از تغییر نظام این کشور بارها بیان شده است. تاکید ما بر یکپارچگی سرزمینی و اینکه بتواند سوریه در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی از خودش دفاع کند بیان شده است. همچنین آینده سوریه باید بدون مداخلات خارجی شکل گیرد. ما آماده تعامل با همه کشورهای منطقه هستیم و فکر می‌کنیم ثبات در سوریه لازمه ثبات در کل منطقه است، برای همین تحولات سوریه را رصد می‌کنیم اما این برعهده حاکمان سوریه است که درباره تعاملات با کشورها عمل کنند.

وی درباره همراهی ترکیه با بازگشت تحریم‌ها گفت: اقدام ترکیه که در رسانه‌ها اعلام شد، بنظر ما اقدام غیرضروری و به نوعی از لحاظ استدلال‌های عرض شده غیرقانونی تلقی می‌شود، زیرا مبناها و پیش فرض‌هایی که برای اقدام سه کشور اروپایی وجود دارد همه آنان غیرقانونی است. درخواست ما از کشورهای دوست این است که از اثردهی به تصمیمی که غیرقانونی است، خوردداری کنند. در عین حال باید تذکر داد که نهادها و شرکت های نامبرده شده هیچ کدام در ترکیه دارایی نداشتند. سازمان انرژی اتمی هم موضع روشن گرفتند و گفتند هیچ دارایی از این حساب ها توقیف نشده است.

بقایی در خصوص اظهارات عراقچی درباره پیشنهاد ایران در نیویورک گفت: هیات ایران از هیچ کوششی برای جلوگیری از تحقق اقدام غیرقانونی 3 کشور اروپایی دریغ نکرد. ما با ابتکار به نیویورک رفتیم و سه نوبت طرف‌های اروپایی پیشنهادت مطرح شده را به نوعی پذیرفتند، اما ظاهرا نتوانستند طرف آمریکایی را مجاب کنند. این نشان می‌دهد که صدور بیانیه دولت جدید آمریکا برای بازگردادند تحریم‌ها مبنا و دستورالعمل طرف‌های غربی بوده است، غربی‌ها به هیچ کدام از پیشنهادات توجهی نکردند. 

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: در سه نوبت پیشنهاداتی از طرف مقابل برای نشست چندجانبه با حضور آمریکا ارائه شد که ما مخالفتی نداشتیم، با حسن نیت پذیرفتیم اما باز طرف‌های مقابل از برگزاری نشست چندجانبه طفره رفتند. هر آنچه که معقول و منطقی بود از طرف ایران مطرح شد ولی طرف‌های مقابل یا اراده لازم و یا توان  لازم برای رسیدن به راه حل منطقی نداشتند.

وی درباره ریاست روسیه در شورای امنیت و تاثیر در اجرای تحریم‌ها گفت: رایزنی با روسیه کماکان ادامه دارد. نقش روسیه مهم است زیرا برخی از سازوکارهای مورد ادعای طرف‌های غربی در همین ایام باید شکل بگیرد. روسیه در خصوص غیرقانونی بودن اقدام 3 کشور اروپایی موضع خودش را مطرح کرده و چین هم از اقدام 3 کشور حمایت نکرد.  خیلی از کشورها هم به ما گفتند که به ناچار و به خاطر فشار 3 کشور موافقت کردند.

بقایی درباره توافق قاهره با آژانس و آخرین وضعیت بازرسان در ایران گفت: در حال حاضر هیچ بازرسی در ایران نیست. حداقل 10 روز قبل از نیروگاه بوشهر بازرسی انجام شد. اینکه در آینده چه کار می‌کنیم باید توسط شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفته شود، اما بدون تردید تفاهم قاهره کارآیی ندارد و قابل اجرا شدن نیست.

سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به پرسشی نسبت به تفاوت‌های اظهارات درباره اتفاقات افتاده در نیویورک گفت: ایران هیچ‌وقت برای مذاکره التماس نمی‌کند. مذاکره امر دو سویه است که باید درباره منافعش تصمیم گرفته شود. حراست از منافع ملی به اندازه صیانت از اقتدار ملی مهم است. قبل از اینکه عازم نیویورک شویم پیشنهاداتی از سوی گروسی مطرح شد تا نشست‌های مشترکی با حضور نماینده آمریکا برای ممانعت از اقدام طرف‌ها برای بازگشت تحریم‌ها داشته باشیم. برای همین پیشنهاد نشست چندجانبه با حضور آمریکا مطرح شد و ما مخالفتی نکردیم و حسن نیت نشان دادیم اما طرف‌های مقابل با روایت‌های مختلف آماده نبودند. در این ابتکار و همچنین دو نوبت بعد که برگزاری نشست مطرح شد خودشان از برگزاری طفره رفتند. البته ما نشست‌های دوجانبه با اروپایی‌ها داشتیم و این واقعیت ماجرا است.

وی در واکنش به مذاکره حماس و رژیم برای بررسی طرح صلح ترامپ گفت: ما بیانیه صریحی منتشر کردیم، موضع ما روشن است. ما از هر ابتکاری که در این مرحله منجر به توقف نسل کشی و فراهم شدن کمک به غزه شود، استقبال می‌کنیم. از موضع گروه‌های مقاومت فلسطینی درباره طرحی برای تعیین سرنوست بر اساس حق فلسطینی‌ها باخبریم و نسبت به خطرات و مسائلی جدی که می‌تواند به بهانه پیگیری این طرح برای فلسطین و منطقه ایجاد شود نگرانیم. ما همه جهات ذی‌ربط را دعوت می‌کنیم که با چشمان باز این مسئله را دنبال کنند. تصمیم گیری درباره فلسطین باید توسط مردم فلسطین و بدون فشار طرف‌های مختلف انجام شود.

بقایی درباره نشست چهارجانبه ایران، روسیه، پاکستان و چین درباره افغانستان گفت: نشست‌های چهارجانبه ایران، روسیه، پاکستان و چین در رابطه با افغانستان سابقه طولانی دارد و فی نفسه نشان دغدغه‌ای است که کشورهای همسایه افغانستان نسبت به تحولات دارند. از ابتدا بنای این نشست بر اساس خیرخواهی نسبت به افغانستان و تلاش برای کمک به این کشور بنانهاده شده است. موضوعات متنوعی در دستورکار است. یکی از موضوعات نگرانی بحث مداخلات خارجی است. قطعا بحث ایجاد پایگاه‌های نظامی در افغانستان موضوع نگران کننده‌ای برای کشورهای منطقه است. ائتلافات در افغانستان پیشتر چیزی جز خرابی و ناامنی نداشت و مسائلی که گریبان‌گیر افغانستان است نتیجه اقدامات آمریکا است.

سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به حملات رژیم صهیونیستی و عربستان به یمن گفت: ما کلا تاکید داریم که حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی یمن باید توسط همه جهات ذی‌ربط حفظ شود. در خصوص اقدامات رژیم صهیونیستی، نشانگر توسعه طلبی رژیم است. رژیم به صورت مکرر لبنان را مورد حمله قرار می‌دهد و هم یمن را مورد هدف قرار می‌دهد. ما این حملات را قاطعانه محکوم می‌کنیم.

وی درباره دستاوردهای برجام و گرفتن درس از گذشته گفت: در اینکه ما از تجارب گذشته درس بگیریم یک امر قطعی است. ما حتما به صورت مستمر روندهایی که منجر به اتفاقات امروز شد را آسیب شناسی می‌کنیم. اینکه در درون سامانه حکمرانی آمریکا با چه ذهنیتی وارد مذاکرات شدند می‌تواند موضوع پژوهش‌ها باشد. برای ما عملکرد دولت‌های آمریکا ملاک است. 

بقایی افزود: دولت ترامپ در سال 2018 بدون هیچ دلیل موجهی و به خاطر اینکه صرفا اقدام دولت قبلی را نمی‌پسندید از توافق خارج شد. اما از نظر ما، بیشتر، این اقدامات رژیم صهیونیستی بود که منجر به اتفاقات شد. امروز هم شاهد همین هستیم و این یک طنز تلخ است. تنها طرفی که عضو ان‌پی‌تی نیست و در حال نسل کشی است مدعی این است که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است. این ثابت شده که آمریکا با هرگونه پیشرفت در ایران مخالف است و موضوع هسته‌ای هم یکی از بهانه‌هاست تا مردم ایران را تحت فشار قرار دهد.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره روابط با آژانس و مذاکره با غرب گفت: ما عضو ان‌پی‌تی هستیم و موافقتنامه پادمان داریم اما در خصوص تفاهم قاهره این تفاهم غیرقابل اجراست. مسئولیت آن مستقیما بر عهده 3 کشور اروپایی است که از فردای انعقاد تفاهم تصمیم گرفتند دهن کجی کنند. اینکه در آینده چگونه عمل خواهیم کرد موضوعی است که باید توسط نهادهای بالادستی گرفته شود. در خصوص مذاکره، دیپلماسی امر مستمر است. هرگاه به این جمع‌بندی برسیم مذاکره تامین کننده منافع ایران است حتما اقدام خواهیم کرد.

وی در واکنش به گفته نخست وزیر عراق مبنی بر تلاش برای مساعی جمیله بین ایران و آمریکا گفت: ما در این ماه‌های اخیر مواجه بودیم با تعداد کشورها که سعی داشتند از مساعی جمیله برای کمک به حل و فصل موضوعات استفاده کنند. این نشانه دغدغه‌مندی کشورهای مختلف است. اما مسئله این است که موضوعات فی مابین ایران و آمریکا عمدتا در همه موارد به دلیل سوءمحاسبه طرف مقابل و اصرار بر زیاده خواهی است. در مورد مذاکرات اخیر اینکه یک طرف بر انتقال مواد غنی شده ایران اصرار کند و در مقابل، بازگشت تحریم‌ها 6 ماه به تاخیر بیاندازیم نشانگر اوج سوءمحاسبه نسبت به ایران است.

بقایی درباره نظرسنجی واشنگتن پست مبنی بر اینکه یهودیان آمریکایی عملکرد رژیم صهیونیستی را نوعی نسل کشی می‌دانند، گفت: این نشانه روشنی است که علی رغم همه تلاش‌های رژیم برای وارونه سازی، جامعه جهانی متوجه شدت جنایات شده است. رژیم صهیونیستی تنها رژیمی است که توسط دیوان بین‌المللی کیفری متهم به نسل کشی است. اعتراض‌های بین‌المللی نشانگر همین است. افکار عمومی تاب و تحمل ادامه جنایات در غزه و فلسطین اشغالی را ندارد. این انتظار می‌رود که فشار افکار عمومی باعث شود دولت‌های غربی در نحوه برخورد با موضوع فلسطین تجدیدنظر کنند و از تداوم مصونیت ورزی برای رژیم جلوگیری کنند.

سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات سردار گودرزی مبنی بر اینکه برخی کشورهای همسایه اجازه دادند که از مرز هوایی آنان ریزپرنده تردد کند، گفت: ما به عنوان وزارت خارجه در این موارد به عنوان کانال دیپلماتیک هر موردی را که از طرف مراجع ذی‌صلاح نظامی ارجاع شود حتما پیگیری خواهیم کرد.  کشورهای مختلف آگاه هستند که قرار دادن اراضی خود برای حمله به ایران ناقض قواعد است و ایران حتما نسبت به هرگونه تحرکی پاسخ خواهد داد.

انتهای پیام/ ۱۳۴

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار