گروه بین الملل دفاع‌پرس- محمد زرچینی؛ روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی طی دو دهه اخیر فراز و نشیب‌های زیادی داشته؛ از همکاری‌های امنیتی در دهه ۹۰ میلادی تا بحران کشتی «ماوی مرمره» در سال ۲۰۱۰، همواره نوعی بی‌اعتمادی راهبردی میان دو طرف وجود داشته است. با آغاز جنگ غزه در سال ۲۰۲۳ و موضع‌گیری صریح ترکیه علیه حملات هوایی رژیم صهیونیستی به شهر غزه، این شکاف عمیق‌تر شد.
ترکیه به‌عنوان کشوری با ادعای رهبری جهان اسلام، بار‌ها از سیاست‌های رژیم صهیونیستی در ظاهر در قبال فلسطینی‌ها انتقاد کرده و حتی در سطح دیپلماتیک، سفیر خود را فراخوانده است؛ در مقابل، رژیم اشغالگر قدس نیز نیز از نزدیکی ترکیه به ایران، قطر ابراز نگرانی کرده است. اما آنچه این تنش را از سطح دیپلماتیک به آستانه درگیری نظامی سوق داده، تحولات سوریه است. صهیونیستی با حملات مکرر به مواضع ایرانی و حزب‌الله در سوریه، عملاً در حال تغییر موازنه قدرت در شمال این کشور است. ترکیه نیز با حضور نظامی در شمال سوریه و اعلام «تجزیه سوریه خط قرمز ماست»، به‌طور غیرمستقیم با صهیونیست‌ها وارد تقابل شده است. هرچند که ترکیه در قبال رژیم صهیونیستی هیچ وقت همسو با ایران عمل نکرده و نمی‌توان اقدامات این کشور را همسویی با ایران تلقی کرد.
ترکیه در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری عظیمی در صنعت دفاعی خود انجام داده است. شرکت‌های «روکتسان» و «آسلسان» با تولید موشک‌های بالستیک، پهپاد‌های رزمی و سامانه‌های پدافندی، ترکیه را به یکی از قدرت‌های نوظهور نظامی تبدیل کرده‌اند نمونه آن را در ساخت پهپاد بایراکتار شاهد هستیم.
در همین راستا، موشک هایپرسونیک «تایفون بلاک» که اخیراً توسط ترکیه آزمایش شد، نقطه عطفی در توان تهاجمی این کشور محسوب می‌شود؛ این موشک با سرعتی فراتر از ۵ ماخ، توان نفوذ به سامانه‌های دفاعی پیشرفته مانند «گنبد آهنین» اسرائیل را دارد. طبق گزارش‌ها، این موشک در نمایشگاه ملی تسلیحات ترکیه رونمایی شد و قابلیت هدف‌گیری دقیق در عمق خاک دشمن را داراست.
همچنین ترکیه در حال مذاکره برای خرید جنگنده‌های «یورو فایتر تایفون» از اروپا است که در صورت نهایی شدن، توان هوایی آنکارا را به‌طور چشمگیری افزایش خواهد داد؛ این توانمندی خطری جدی برای رژیم صهیونیستی خواهد بود.
اسرائیل نیز با اتکا به فناوری‌های پیشرفته، یکی از ارتش‌های مدرن منطقه را داراست. سامانه‌های پدافندی مانند «گنبد آهنین»، «فلاخن داوود» و «پیکان» به‌همراه ناوگان هوایی مجهز به جنگنده‌های F-۳۵، قدرت بازدارندگی بالایی برای تل‌آویو فراهم کرده، اما مشخص نیست در نبرد با ترکیه چه نتیجه‌ای برای صهیونیست‌ها به دست آید.
دکترین نظامی اسرائیل بر اصل «پیش‌دستی» بنا شده است؛ یعنی حمله به تهدیدات بالقوه پیش از آن‌که بالفعل شوند. این رویکرد در حملات مکرر به سوریه، لبنان و حتی عراق مشهود است؛ در صورت بروز درگیری با ترکیه، اسرائیل احتمالاً تلاش خواهد کرد با حملات دقیق و محدود، زیرساخت‌های نظامی ترکیه را هدف قرار دهد که البته این موضوع یقیناً پاسخ ترکیه را نیز در پی خواهد داشت همانطور که می‌دانیم ترکیه از زیرساخت‌های نظامی در سوریه نیز بهره می‌برد می‌تواند در جنگ احتمالی کمک کننده باشد.
درگیری احتمالی میان ترکیه و رژیم صهیونیستی نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن نقش بازیگران ثالث تحلیل شود. آمریکا به‌عنوان متحد سنتی اسرائیل و عضو ناتو، در موقعیتی پیچیده قرار دارد. از یک‌سو نمی‌خواهد روابط خود با ترکیه را از دست بدهد، و از سوی دیگر، حمایت از صهیونیست‌ها برایش اولویت دارد.
ایران نیز با توجه به نزدیکی راهبردی با ترکیه در موضوع فلسطین، ممکن است در صورت بروز درگیری، به‌طور غیرمستقیم از آنکارا حمایت کند که این حمایت ممکن از تسلیحاتی یا دیپلماتیک باشد.
روسیه نیز که در سوریه حضور نظامی دارد، از هرگونه بی‌ثباتی در منطقه استقبال نمی‌کند و احتمالاً نقش میانجی را ایفا خواهد کرد.
در صورت تشدید تنش‌ها، چند سناریو قابل تصور است:
۱. درگیری محدود در سوریه: حملات متقابل به مواضع یکدیگر در خاک سوریه، بدون ورود مستقیم به خاک ملی طرفین؛ که احتمال انجام این سناریو خیلی ضعیف است.
۲. جنگ سایبری و پهپادی: استفاده از پهپاد‌های رزمی و حملات سایبری برای فلج کردن زیرساخت‌های حیاتی که ارتش رژیم صهیونیستی با دست داشتن پهپاد‌های هرون و هرمس و ارتش ترکیه با داشتن پهپاد‌های بایراکتور ۱ تا ۳ می‌توانند این کار را انجام دهند.
۳. درگیری دریایی در مدیترانه: با توجه به رقابت انرژی در شرق مدیترانه، احتمال درگیری در آب‌های بین‌المللی وجود دارد؛ که در این زمینه نیروی دریایی ارتش ترکیه توانایی‌های خوبی در اختیار دارد و اخیراً هم یک ناو هواپیمابر ساخته است.
۴. حمله موشکی به عمق خاک: در صورت عبور از خطوط قرمز، موشک‌های هایپرسونیک مانند «تایفون بلاک» می‌توانند به‌عنوان ابزار بازدارندگی یا حمله استفاده شوند که اخیراً هم ترکیه در آزمایش این موشک عملکرد موفقیت آمیزی داشته است.
به نظر می‌رسد که تنش‌های کنترل نشده بین رژیم صهیونیستی و ترکیه منجر به یک درگیری نظامی جدید در منطقه شود، اما شدت درگیری و وسعت میدان عمل دو طرف را نمی‌توان تصور کرد چرا که ممکن است تنش‌ها از کنترل خارج شود.
انتهای پیام/ 281
