به گزارش گروه فرهنگ دفاع‌پرس، حجت‌الاسلام مجید دایی‌دایی پژوهشگر علوم دینی صبح امروز (یک‌شنبه) در سومین همایش علمی «هیئات و آیین‌های مذهبی» اظهار داشت: در این راستا لازم است از زحمات مجموعه احیای امر مستقر در دانشگاه امام صادق (ع) که طی چند سال گذشته با تلاش علمی، پژوهشی و اجرایی، همایش‌های متعدد تخصصی در حوزه هیئت را برگزار کرده‌اند قدردانی شود. استمرار سه ساله این همایش و برنامه‌های علمی و میدانی همراه آن نشانه استمرار و جدیت این حرکت علمی در حوزه مطالعات هیئت است. همچنین، بخش مهمی از تلاش‌های برگزارکنندگان برگزاری نشست‌های علمی در دانشگاه‌های مختلف بوده است که در دوره گذشته حدود ۱۷ تا ۱۸ نشست تخصصی محقق شده است.
این پژوهشگر دینی تصریح کرد: تقویت نگرش علمی نسبت به هیئت از آن جهت اهمیت دارد که هیئت پدیده‌ای بومی، اصیل و دارای ظرفیت تمدنی است. با وجود این موضوع گاهی با معیار‌های غیرعلمی مورد قضاوت قرار می‌گیرد. برای مثال انشعاب در هیئت‌ها از بیرون امری منفی و آسیب‌زا تلقی می‌شود، در حالی که نگاه علمی می‌تواند آن را نشانه‌ای از توسعه، رشد طبیعی و گسترش مسئولیت‌پذیری نسلی در هیئت تحلیل کند؛ همان‌گونه که در نظام‌های صنعتی، ایجاد شرکت‌های متعدد و نیمه‌مستقل نشانه رشد ساختاری و توسعه ظرفیت‌هاست. البته این فرآیند نیازمند ضوابط، اصول و طراحی علمی است.
احیای سنت روضه‌های خانگی
وی افزود: موضوعات پژوهشی متعددی در حوزه هیئت وجود دارد که هنوز به صورت علمی و نظام‌مند مورد بررسی قرار نگرفته است؛ از جمله الگوسازی برای هیئت‌های دخترانه، احیای سنت روضه‌های خانگی، تحلیل تأثیر سبک زندگی آپارتمانی بر مناسک دینی، طراحی مدل‌های نوین برگزاری عزاداری و آینده‌پژوهی هیئت در مواجهه با فناوری‌های نوین همچون هوش مصنوعی. هرچند فناوری قادر به تولید شعر، مداحی یا حتی محتوای سخنرانی خواهد بود، اما هرگز جایگزین «عقلانیت، معنویت و عاطفه حسینی» در هیئت نخواهد شد. با این حال، عدم پیش‌بینی علمی می‌تواند زمینه‌ساز چالش‌های آینده شود.
حجت‌الاسلام دایی‌دایی ادامه داد: برای نمونه، مجالس ترحیم یکی از عمومی‌ترین و قدیمی‌ترین شکل‌های هیئت خانوادگی در جامعه بوده است که کمتر با رویکرد علمی مورد بررسی قرار گرفته است. این مجلس ظرفیت‌های فرهنگی، اجتماعی و هویتی فراوان دارد و لازم است ضمن آسیب‌شناسی دقیق، راهکار‌های ارتقای آن طراحی شود. همچنین، در حوزه منبر امکان تبدیل آن به یک نظام آموزشی مؤثر با طراحی محتوایی و روش‌شناسی نوین وجود دارد؛ چراکه بسیاری از منابر از لحاظ محتوا و عمق فراتر از واحد‌های درسی دانشگاهی هستند، اما کمتر با رویکرد مدیریت آموزشی و ارزیابی اثربخشی به آنها پرداخته شده است.
وی بیان کرد: در مجموع هیئت یک ظرفیت تمدنی فراگیر است که هم مسائل قابل حل با رویکرد علمی دارد و هم فرصت‌هایی گسترده برای الگوسازی و پیشبرد جامعه اسلامی. هیئت می‌تواند محور محله، کنشگر اجتماعی و حل‌کننده مسائل باشد. استفاده از تجربیات پیشکسوتان، ثبت و تحلیل تجربیات موفق، طراحی مدل‌های آموزشی و تربیتی و تبدیل دانش تجربی به دانش قابل انتقال، از ضرورت‌های این عرصه است. امید است تمامی این تلاش‌ها منجر به تقویت هرچه بیشتر جریان اهل‌بیت(ع)، ارتقای سطح معرفت و بصیرت دینی جامعه و برافراشته‌تر شدن پرچم عزت و ولایت شود.
انتهای پیام/ 121
