یادداشت/ «صدیقه صباغیان»

از فهمیده تا سلیمانی؛ روایت ماندگار رشادت ایرانی

اگر روزی حسین فهمیده با جسم کوچک اما قلب بزرگش، نماد رشادت نوجوان ایرانی شد، امروز شهید حاج قاسم سلیمانی نماد اقتدار و امنیت ایران در عصر جدید است.
کد خبر: ۷۹۴۴۰۹
تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۴۰۴ - ۱۹:۲۰ - 21November 2025

به گزارش گروه استان های دفاع‌پرس _ «صدیقه صباغیان» به‌مناسبت ۳۰ آبان که در تقویم رسمی کشور به نام «روز قهرمان ملی» نام‌گذاری شده، در یادداشتی آورده است: ایران در طول تاریخ معاصر خود همواره از سرمایه انسانی مهمی برخوردار بوده است که در لحظات حساس، نقش قهرمانان ملی را بر عهده گرفته‌اند. نام‌هایی همچون شهیدان رضا پناهی، محمودی پارسا، بهنام محمدی و محمدحسین فهمیده بخشی از حافظه امنیتی، هویتی و تاریخی ملت ایران را تشکیل می‌دهند.

اما در دهه‌ای که به‌واسطه جنگ‌افروزی‌های بین‌المللی، کودتا‌های سیاسی و شکل‌گیری گروهک‌های افراطی، منطقه به آشوب کشیده شد، پدیده‌ای به نام داعش همچون کابوسی سیاه در جهان عرب و غرب آسیا سایه انداخت. شهر‌ها یکی پس از دیگری سقوط می‌کردند، مردمان بی‌دفاع قتل‌عام می‌شدند و دولت‌ها در شک و تردید فرو رفته بودند و جهان غرب تنها تماشاچی سقوط ملت‌ها بود و رسانه‌ها شهر‌های در حال نابودی را تنها خبر می‌دیدند.

درست در همان روز‌ها یک ایرانی، یک فرزند خمین، یک سردار پرورش‌یافته در مکتب انقلاب، تصمیم گرفت که به جای تماشا، وارد میدان شود؛ قهرمانی که امنیت ایران را کیلومتر‌ها دورتر از مرز‌ها تأمین کرد. نقش حاج قاسم در شکست داعش، معمولی، تاکتیکی یا مقطعی نبود، او معادله جنگ را تغییر داد، روند سقوط کشور‌ها را متوقف کرد، ریشه یک تهدید جهانی را خشکانید و به‌جای سیاست‌زدگی، عمل را انتخاب کرد و به‌جای سخنرانی، بسیج میدانی را برگزید.

او همیشه در صف اول بود و فرمانده‌بودن برایش فقط در اتاق عملیات معنا نداشت و امروز نامش نماد نجات مردم منطقه است، زیرا جنگ را به کیلومتر‌ها دورتر از ایران برد و امنیت ایران را در پشت مرزها، تأمین کرد. اخلاص، شجاعت و محبت، سه‌گانه‌ای بود که سلیمانی را جاودانه کرد و از او سردار دل‌ها ساخت، نه صرفاً یک فرمانده نظامی و امروز ۳۰ آبان، به‌عنوان روز ملی قهرمان، روز بازخوانی یک سبک زندگی به نام سبک حاج قاسم و یک مکتب به نام مکتب شهید سلیمانی است.

این نام‌گذاری بازتعریفی از رشادت‌های این قهرمان ملی است که باید با رویکردی تحلیلی موردبررسی قرار گیرد. داعش که در دهه اخیر به‌عنوان بزرگ‌ترین بحران امنیتی منطقه شناخته شده است، صرفاً یک گروهک تروریستی نبود، بلکه یک تهدید سازمان‌یافته، چندلایه و چندبعدی بود که به‌صورت هم‌زمان در سه سطح نظامی، رسانه‌ای- روانی و سیاسی- اجتماعی عمل می‌کرد لذا بررسی نقش حاج قاسم هم باید در سه سطح راهبردی، عملیاتی و میدانی انجام شود.

عملکرد حاج قاسم سلیمانی در سطح راهبردی، داعش را از یک تهدید بالفعل به یک تهدید مهار شده تبدیل کرد، در سطح عملیاتی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در توقف پیشروی داعش داشت و شیوه فرماندهی وی همچنین ساختار تروریستی داعش را در مواجهه مستقیم با مقاومت زمین‌گیر کرد. تفاوت اصلی سردار سلیمانی با دیگر فرماندهان، مدیریت حضورمحور او بود، شهید سلیمانی در خط مقدم حضور داشت و تصمیماتش مبتنی بر مشاهده مستقیم میدان بود.

به‌واسطه همین حضور، قدرت اثرگذاری‌اش از طریق اعتماد نیرو‌های بومی چند برابر می‌شد، در واقع، این مدل فرماندهی، ساختار تروریستی داعش را در مواجهه مستقیم با مقاومت زمین‌گیر کرد. از تأثیر شهید سلیمانی بر امنیت ملی ایران نیز نباید غافل شد، چراکه او از انتقال بحران به داخل ایران جلوگیری کرد. ایران تا پیش از ظهور داعش، عمدتاً بر ابزار‌های کلاسیک بازدارندگی تکیه داشت، اما کارنامه میدانی حاج قاسم، قدرت بازدارندگی عملیاتی ایران را تقویت کرد.

اقدامات تاکتیکی او در منطقه نشان داد که ایران علاوه بر نقش تعیین‌کنندگی در منطقه، توان مدیریت عملیات‌های پیچیده فرامنطقه‌ای را دارد و قدرت‌های فرامنطقه‌ای بدون نیرو‌های بومی کارایی ندارند. شکل‌دهی به شبکه امنیت منطقه‌ای نیز از دیگر اقدامات مدبرانه این قهرمان ملی بود. به‌راستی چرا حاج قاسم، «قهرمان ملی» نام گرفت؟ بر اساس شاخص‌های علم امنیت ملی، قهرمان ملی فردی است که یک تهدید بزرگ را از سر کشور دور و گسستی امنیتی را ترمیم کند، در بزنگاه تاریخی، نقش بی‌بدیل و غیرقابل‌جایگزینی داشته باشد و تأثیر او در بلندمدت باقی بماند.

نقش سردار سلیمانی در شکست داعش و مدیریت امنیت منطقه دقیقاً واجد همین ویژگی‌هاست. او تنها یک فرمانده نظامی نبود بلکه یک کنشگر راهبردی بود که عملکردش ساختار امنیت منطقه را تغییر داد، بنابراین نام‌گذاری ۳۰ آبان به‌عنوان روز قهرمان ملی، صرفاً یک اقدام نمادین نیست، بلکه این انتخاب دو پیام روشن «تثبیت روایت ملی از امنیت» و «انتقال تجربه به نسل‌های بعد» را دارد، زیرا حاج قاسم نمونه یک مدیر امنیت ملی در تراز منطقه‌ای بود.

هر نسلی برای خود، قهرمانی دارد، اگر روزی محمدحسین فهمیده با جسم کوچک، اما قلب بزرگش، نماد رشادت نوجوان ایرانی شد، امروز شهید حاج قاسم سلیمانی نماد اقتدار و امنیت ایران در عصر جدید است. او برای جوان ایرانی به یک الگوی واقعی تبدیل شد؛ الگوی ایمان، شجاعت، خدمت، مردم‌دوستی و مقاومت و این میراث چیزی نیست که محدود به یک دهه بماند، بلکه این تاریخ‌سازی است.

و امروز دلم می‌خواهد برای حاج قاسم بنویسم؛ بنویسم که‌ای سردار! هنوز هم نامت آرام‌بخش دل‌های ما و مکتبت چراغ راه نسل‌هایی است که بعد از تو خواهند آمد. قهرمان ملی ما، تو در ظاهر رفته‌ای، اما رد قدم‌هایت هنوز مسیر آینده را نشان می‌دهد و نگاهت همچنان بر شانه جامعه ما سنگینی می‌کند. هر بار که از امنیت، غیرت و وطن‌دوستی سخن می‌گوییم، نام تو را در ذهن و دل تکرار می‌کنیم، زیرا تو به قهرمانی معنا دادی و به ملتت اعتماد و عزت بخشیدی.

انتهای پیام/

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار