به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، امیر "محمدکاظم تارخ" فرمانده سابق قرارگاه عملیاتی شمالشرق به مناسبت سالگرد عملیات آفندی تنگ حاجیان که در چهاردهم دیماه سال ۵۹ انجام شد یادداشتی منتشر کرد. وی در این یادداشت چنین آورده است:
یکی از محورهای عمده پیشروی ارتش بعث عراق در اوایل جنگ تحمیلی در جبهههای غرب کشور محور خسروی، قصر شیرین و چم امام حسن (علیه السلام) بود که به نظر میرسید هدف نهایی متجاوز در این محور اشغال ارتفاعات سرکوب به گردنه کاسه گران بود.
در طرحهای دفاعی ارتش قبل از پیروزی انقلاب اسلامی مواضع پدافندی در گردنه "پاطاق"، مواضع گردنه "سگان" و مواضع گردنه "کاسهگران" در محور قلاجه – گیلان غرب به قصر شیرین از اهمیت خاص و فوقالعادهای برخوردار بود.
برابر طرحهای برنامهریزی شده بایستی در صورت اقدام به حمله از سوی ارتش عراق نیروهای خودی در جلو این مواضع پیشروی دشمن را سد و از حرکت او به عمق منطقه غرب ممانعت به عمل میآورند.
در اولین روزهای حمله ارتش عراق به منطقه غرب، تلاش و فداکاری نیروهای موجود در منطقه از لشکر۸۱ زرهی کرمانشاه و هوانیروز که رزمندگان ژاندارمری و سپاه و نیروهای مردمی و عشایر آنها را همراهی میکردند با موفقیت همراه نشدو خصوصا در محور قصر شیرین به گیلان غرب بااشغال این شهر شهر مرزی در تیر رس توپخانه دشمن قرار گرفت.
در اواخر آبان ماه ۱۳۵۹ از سوی قرارگاه مقدم نیروی زمینی در غرب کشور یک طرح عملیاتی تهیه و به لشکر ۸۱ زرهی کرمانشاه ابلاغ شد تا اجرا شود. لشکر پس از بررسیهای دقیق طرح خود را تکمیل ودر نهم آذرماه به نیروهای عمل کننده ابلاغ کرد.
ماموریت واگذاری به نیروهای عمل کننده که به عملیات تنگ حاجیان معروف شد در راستای تدبیر کلی و هدفهای مورد نظر نیروی زمینی ارتش از اجرای محدود بود. این ماموریت عبارت بود از اینکه "لشکر ۸۱ زرهی بر مبنای طرح ابلاغی نیروی زمینی از سوی قرارگاه مقدم نزاجا در غرب ماموریت دارد که پیشروی دشمن را در نقاطی که تا آن تاریخ به دست گرفته بودند متوقف کرده در منطقه پدافند و با عملیات منظم محدود و نامنظم ضرباتی به دشمن وارد کنند"
لشکر۸۱ زرهی کرمانشاه بر اساس تدابیر نزاجا آماده عملیات شد که در ساعت ۲۰: ۶ مورخه ۱۳ دی ۱۳۵۹ تک کرده تنگ حاجیان و تنگ قاسم آباد و ارتفاعات برآفتاب، اوآزین و چغالوند را تصرف کند. لشکر ۸۱ زرهی برای اجرای این ماموریت علاوه بر یگانهای سازمانی خود تیپ ۳ لشکر۷۷خراسان، نیروهای ژاندارمری و یک گردان از سپاه پاسداران را در اختیار داشت.
فرزندان خراسانی در تیپ۳لشکر۷۷ در این عملیات به نام گروه رزمی کبیر که استعدادشان کمتر از یک تیپ بود شرکت میکردند تا همگام با یگانهای لشکر۸۱ زرهی کرمانشاه دشمن بعثی را از مناطق اشغالی بیرون برانند. در این گروه رزمی گردان ۱۱۰پیاده لشکر ۸۱، گردان۲۸۵ تانک لشکر۸۱، گردان ۲۰۶ ژاندارمری مشکین شهر و گردان ژاندارمری قصر شیرین همه گرد آمده بودند تا به فرماندهی سرهنگ پیاده محمد مهدی فرمنش به مناطق تعیین شده یورش برند.
پس از انجام شناساییهای سریع طرح ریزی در ۹ دی ماه ۱۳۵۹ کامل شد و نیروهای عمل کننده آماده کارزار شدند در روز ۱۲ دی ماه ساعت ۳۰: ۶ صبح مقرر بود حمله آغاز شود لیکن نیروها برای بهره برداری از غافلگیری در ساعت ۳۰: ۴ دقیقه بامداد اقدام به پیشروی به سمت دشمن کردند که پنج نفر درجه دار به اتفاق ستوان یکم اخترخاوری به میدان مین دشمن برخورد و بر اثر انفجار مینهای تله شده هر شش نفر به شهادت میرسند و دشمن متوجه عملیات نیروهای خودی میشود.
دشمن به دلیل حساسیت ایجاد شده در محور گیلان غرب با آتش اقدام به جلوگیری از حرکت نیروهای خودی کرد در حالی که رزمندگان ما به مواضع دشمن در ارتفاعات یورش بردند و پس از گذشت ۴۸ ساعت تلاش بیوقفه اولین آثار تزلزل در خط دفاعی دشمن هویدا شد. در ساعت ۴۰: ۱۱ دقیقه مورخه ۱۴دی ماه ۵۹ دشمن اقدام به عقب نشینی کرد و گردان ۲۸۵ تانک روستای اوآذین را تصرف کرد و پیشروی به سمت ارتفاعات برآفتاب و چغالوند ادامه یافت.
گروههای رزمی کبیر (تیپ ۳ لشکر۷۷) گزارش دادند عملیات در روز اول ۱۳ نفر شهید و ۱۵ نفر مجروح داشته است و با آغاز روز ۱۵ دی ماه حمله دیگری از سوی نیروهای عمل کننده در دشت گیلان غرب صورت گرفت وآرایش پدافندی دشمن برهم خورد به گونهای که در ساعت ۱۵: ۰۰ همان روز اقدام به پاتک کرد لیکن نیروهای گردانهای ۲۸۵ تانک و۱۱۰ پیاده با ایستادگی کامل دشمن را وادار به عقب نشینی کردند.
با به غنیمت در آمدن دو دستگاه نفر بر زرهی ۲۲ نفر از نیروهای بعثی به اسارت در آمدند و با تصرف تنگ حاجیان توسط گردان ۱۱۰ پیاده لشکر ۷۷ عملیات آفندی مورد بحث خاتمه یافت.
در این عملیات رشادت و از خود گذشتگی نیروهای ارتشی بسیار چشمگیر بود و با ۲۴ شهید، ۱۴۷ مجروح و ۷ مفقود ضربات مهلکی به دشمن متجاوز وارد شد. از میان شهدا ۷ نفر آنان از افسران ارتش جمهوری اسلامی بودند.
عملیات تنگ حاجیان یکی از عملیاتهای محدود و موفق ماههای اول جنگ تحمیلی بود که تلفات و ضایعات قابل ملاحظهای به دشمن وارد کرد و مسیر گیلان غرب به سر پل ذهاب را که مسدود بود آزاد کرد.
در این عملیات دشمن۶۰۰ نفر کشته و زخمی، ۵۳ اسیر و ۲۹ دستگاه تانک و نفر بر و دو فروند هلی کوپتر و دهها دستگاه خودرو را از دست داد این عملیات که از ۱۴دی ماه ۵۹ آغاز شده بود پس از ۱۱ روز نبرد با بدست آمدن اهداف از پیش تعیین شده خاتمه یافت.
