گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس- مقداد کامکار: دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران معروف به "دافوس آجا" به واقع آموزش پرسنل منتخب نظامی کشور در مقطع کارشناسی ارشد مدیریت امور دفاعی در گرایشهای رزمی را بر عهده دارد، این دانشگاه با قدمتی 80 ساله، امروز دروس مشترک و تخصصی را در 6 شاخه زمینی، پدافند هوایی، هوایی، دریایی، جنگال و سایبر و پشتیبانی خدمات رزمی آموزش میدهد.
یکی از وظایف اصلی این دانشگاه در کنار مسائل ذکر شده و ارتقای سطح تصمیمگیری و تصمیمسازی افسران عملیاتی در شرایط خاص بحرانی در عرصه نبرد، بررسی و رصد دائمی تهدیدات منطقهای و فرامنطقهای، و ایجاد آموزههای دفاعی لازم در حوزه تاکتیک و استراتژی است، که در همین راستا خدمت امیر سرتیپ دوم دکتر حسین ولیوند زمانی فرمانده دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا رسیده و بخش دوم این گفتوگو را از منظر میگذرانیم.
سوال : با توجه به اینکه یکی از رصد تحولات منطقه و ایجاد دروس جدید مطابق با نوع تهدیدات است لطفا در خصوص آخرین تحلیلهای بدست آمده در این رابطه توضیح دهید؟
* پیچیدگی فضای نبرد، سیالیت و تغییر مداوم از شاخصهای "جنگهای ترکیبی" است
یکی از مواردی که این دانشگاه طبق سنوات گذشته همواره به آن میپردازد بحث رصد تحولات و جنگهای منطقه به لحاظ تاکتیکی و تکنیکی است، برای نمونه می توان گفت ما امروز در سطح منطقه با پدیده جنگهای ترکیبی مواجهایم که بازیگران اصلی آن گروههای تکفیری و تروریستی و با حمایت نظام استکبار جهانی هستند. جنگ ترکیبی متشکل از سلاحها و ابزارهای متعارف، نامنظم و نامتقارن و سایبری است و هدف آن ایجاد بی ثباتی و فروپاشی در یک کشور با استفاده از بازیگران دولتی یا غیر دولتی و همه ابزارهای دردسترس اطلاعاتی، نظامی و اقتصادی میباشد. درواقع، به دلیل پیچیدگی فضای جنگ و استفاده از سطوح مختلف از یک سو و افزایش ضریب فریب از سوی دیگر، ضرورت تأکید بر جنگهای ترکیبی در جهان امروز اهمیت زیادی پیدا میکند. شاخصه بارز جنگ ترکیبی، سیالیت و تغییر مداوم است.
* تکفیریهای وابسته به موساد وسی آی ای، بدون ایمان به مبانی اعتقادی، افراد مومن را جذب میکنند
من معتقدم افرادی که در راس گروههای تکفیری قرار دارند قطعا به موساد و سی آی ای وابسته هستند و مسلما مبنای کارشان بر پایه اعتقاد و ایدئولوژی نیست؛ اما همین افراد برای رسیدن به اهداف از نیروهای استفاده میکنند که عمدتا مبنای توجه به ظواهر اعتقادی دارند و اگر جزو مزدوران نباشند قطعا با پیروی کورکورانه از رهبران خود میجنگند، چون در حال حاضر بخشی از نیروهای این گروهها را مزدورانی تشکیل میدهند که با رویکرد مالی از دیگر کشورها وارد عرصه نزاع می شوند.
سوال: جنگ با این افراد از چه نظر متفاوت است؟
* برگزاری همایش "جنگهای ترکیبی" در نیمه اول مرداد ماه
دافوس اتفاقاتی که در سوریه و عراق محقق میشود را رصد و دسته بندی کرده و متناسب با آن شرایط و تاکتیکهای نوین را ارائه می دهد. از آنجا که این گروهها را ترکیبی از افراد کوته فکر و مزدور تشکیل می دهند قطعا جنگ با این گروهها شرایط خاص خودش را میطلبد و نیازمند بکارگیری سلاح و تاکتیکهای خاص خودش است، لذا ما همه این موارد را بررسی کرده و در همایشی به نام "جنگهای ترکیبی" که ان شاالله در نیمه اول مرداد ماه در دانشگاه برگزار خواهیم کرد به بررسی گزاره ها و شاخص های نبرد با این نوع گروهها خواهیم پرداخت.
سوال: تاکنون چه میزان مقاله در این رابطه ارائه شده است؟
* ترسیم بهترین روشها در سطح تاکتیک و عملیات جهت مقابله با "جنگهای ترکیبی"
فعلا چیزی حدود 250 مقاله با موضوع "جنگهای ترکیبی" به دبیرخانه این همایش ارائه شده است. که کمیته داوران در حال بررسی کیفی این مقالات هستند.
این همایش می خواهد با ارائه بهترین روشها در سطح تاکتیک و عملیات مفهوم "جنگهای ترکیبی" را تبیین کرده و راهکارهای مقابله با این مدل از منازعات را ارائه دهد.
سوال: تفاوت جنگ های ترکیبی با جنگ های متعارف و غیر متعارف به لحاظ تسلیحاتی در چیست؟
*تفاوت جنگهای ترکیبی با دیگر منازعات/ جنگ الکترونیک و سایبری در منازعات ترکیبی حرف اول را می زند
معمولا نوع منازعات در علوم نظامی براساس ویژگی تسلیحاتی که در آن بکار برده می شود نام گذاری و دسته بندی می شوند، برای نمونه جنگ های متعارف به جنگ هایی گفته می شود که در آن از تسلیحات معمول و متداول کشورها استفاده می شود و جنگ نامتعارف نیز به منازعاتی اطلاق می شود که در آن سلاح های هسته ای، شیمیایی و میکروبی بکار می رود ولی جنگهای ترکیبی به لحاظ عملیاتی رهبری شده و در میدان نبرد هماهنگی های لازم انجام میگردند؛ بنابراین، اینگونه نبردها مستلزم داشتن یک فرماندهی متمرکز و ساختار کنترل سایبری است.
* "جنگ ترکیبی" تلفیقی از جنگهای متعارف، نامنظم، نامتقارن، سایبری و جنگال، به انضمام استفاده از نیروهای اعتقادی متکی بر باورهای غلط و متعصبانه است
مسئله دیگری که در جنگ های ترکیبی نیز موضوعیت دارد استفاده از ظرفیتهای جنگ الکترونیک و جنگ سایبری است که دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش چند سالی است که در این دو حوزه فعالیتهای شایانی انجام داده است. چون معتقدیم که جنگ های آینده فارغ از این دو مقوله نخواهند بود.
و باید عنوان کرد که ما در جنگهای ترکیبی با تلفیقی از تمامی این جنگها به انضمام نیروهای اعتقادی متکی بر باورهای متعصبانه و غلط در تقابل هستیم.
سوال: تهدید گروههای تکفیری را در منطقه و خصوصا در تقابل با ایران چطور ارزیابی میکنید؟
* خاستگاه داعش؛ حرکت پلکانی به سوی مرزهای ایران
قاعده کلی این هست که میگوید بهترین راه مقابله با دشمن مبارزه در خانه اوست و نه در خانه خود، یعنی این رویکرد که ما صبر کنیم تا دشمن وارد خانه ما شود وبعد با او وارد کارزار شویم، در حقیقت عین ذلت است.
همانطوری که مقام معظم رهبری فرمودند بی تردید هدف اصلی گروههای تروریستی ضربه زدن به جمهوری اسلامی تحت چتر حمایتی سازمانهای اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی است.
آمریکا و رژیم صهیونیستی به دنبال بهره برداری از تعدادی مزدور با کمک سرمایههای عربستان و برخی از کشورهای ثروتمند نفتی برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران گروههای تکفیری را سازماندهی کردهاند. و خاستگاه شان حرکت پلکانی به سوی مرزهای جمهوری اسلامی بود. یقینا اگر این عناصر از سوریه و عراق فارغ شوند، در ورود به خاک ایران زره ای تعلل نخواهند کرد.
سوال: به عنوان فرمانده دانشگاه دافوس ارزیابی تان از رزمایشهای زمینی هوایی و دریایی که در طول سال انجام می شود و بعضا دانشجویان دافوس نیز در آنها حضور می یابند را بفرمایید؟
* رزمایش عرصه آزمون تاکتیکهای نظری و عملی در مقیاس گستردهتر است
اساسا رزمایش تمامی آموزشهای نظری، عملی، مقدماتی و تکمیلی را که پیش از این در سطوح گروهان، گردان و تیپ انجام گرفته است را در برمی گیرد و در واقع تمامی این آموزشهای نظری و عملیاتی را که قبلا در سطوح کوچک انجام شده است را اینبار در مقیاس وسیع و گسترده تر با حضور چندین تیپ و چندین پایگاه هوایی، زمینی، دریایی و پدافندی به صورت مشترک برگزار میکنند؛ به طوریکه تمامی رستههای شرکت کننده در آن به نوعی با یکدیگر کار کرده و به اجرای ماموریت بپردازند. رزمایش بمعنای کار مشترک رستهها و نیروهای مختلف در مقیاس گسترده است.
یک نکتهای که در رزمایشها برای ما خیلی مهم و حیاتی است انجام کار مشترک نیروها با یکدیگر است، یعنی وقتی که افسران نیروهای دریایی، نیروی زمینی، نیروی هوایی و پدافند هوایی با هم کار میکنند و عرصههای مشترک آموزشی را در کنار هم طی میکنند، حالا در رزمایش هم باید تاکتیکهای مورد نظر را با همدیگر اجرا کنند که این موضوع ضمن ایجاد ایجاد خودباوری و درک توانمندیها سبب هماهنگی و بازدهی عملیات در سطح نیروها میشود.
سوال: برگزاری رزمایش های متعدد چه تاثیری در روند تکاملی نیروها دارد؟
* اجرای رزمایشهای متعدد بهمنزله تکرار صحنه واقعی نبرد در مقابله با شرایط بحرانی است
تکرار رزمایش ها به منزله تکرار صحنه واقعی نبرد است که ضمن ارتقای توانمندی، سطح شایستگی نیروها را در عرصه کار تخصصی، مشترک، هماهنگ و افزایش می دهد و آنها را برای مقابله با بحرانها در میدان اصلی نبرد آبدیده می کند.
سوال: آیا در این دانشگاه آموزش تسلیحاتی هم دارید؟
خیر، ما در این دانشگاه کار آموزش تاکتیکی و عملیاتی را انجام می دهیم و آموزش تکنیکی- تسلیحاتی نداریم.
سوال: لطفا توضیح بیشتری بفرمایید؟
افسرانی که تکنیکهای لازم را یاد گرفتند و تاکتیکهای مقدماتی را در یگان خود میآموزند، سپس برای گذراندن دورههای عالی تاکتیکی و روشهای استفاده از تکنیکهای تسلیحاتی به مراکز فرهنگی در نیروها اعزام شده و سپس میتوانند با گذر از شرایط ورودی سخت، به این دانشگاه ورود کنند.
سوال: در حال حاضر دانشجوی خارجی دارید؟
* از چند کشور دانشجوی میهمان داریم
بله از چند کشور دانشجوی مهمان داریم و از آنجا که زبان ما برای آموزش قطعا فارسی است تعدادی از کشورها نیز اکنون در نوبت اعزام به ایران قرار دارند. که این افسران باید بیشتر تلاش کنند تا با تسلط بر زبان فارسی وارد دانشگاه شوند.
سوال: آیا به دیگر کشورها دانشجوی اعزامی داریم؟
* در رسته های رزمی به خارج از کشور دانشجو اعزام میکنیم
بله تاکنون به چند کشور دانشجو اعزام کردیم که غالبا در رستههای رزمی بوده است.
سوال: از آنجا که مسئولان لشکری و کشوری بارها اعلام کرده اند که دکترین جمهوری اسلامی مبتنی بر دفاع و حراست از مرزها در برابر تجاوزات احتمالی است، چرا دشمنان در برابر دستاوردهای دفاعی چون سامانه اس 300 و یا ارتقای توان موشکی و یا حتی برگزاری رزمایش ها تا این حد موضع گیری می کنند؟
* سنگاندازی دشمن در خصوص دریافت سامانهی اس 300 و ارتقای توان موشکی دور از انتظار نیست
آمریکا و هم پیمانانش 38 سال است که از تمامی ظرفیتهای خود برای مقابله با نظام جمهوری اسلامی استفاده می کنند و چون نتوانستند؛ کوتاه آمدند، اگر می توانستند قطعا کار خود را تا انتها پیش می بردند.
تلاش امروز قدرتهای فرامنطقه ای برای اینست که اجازه ندهند جمهوری اسلامی قوت بیشتری بگیرد یقینا دشمن اگر خودکفایی ما را در عرصه های مختلف سیاسی، اقتصادی و نظامی ببینند ناراحت می شوند. مسلما آنها هر عرصهای را که جمهوری اسلامی در آن پیشرفت کرده و یک قدم به جلو می رود را برنمیتابند. و این موضوع در تمامی مباحث از جمله پیشرفتهای عملی، فنآوری، امنیتی، دفاعی، تسلیحاتی، موشکی، پدافندی، و.... نمود پیدا می کند.
آنها وقتی میبینند ما با کشورهای دوست و همسایه خود ارتباط داریم و میتوانیم با این کشورها تبادل سلاح و تجهیزات داشته باشیم و خود را به تسلیحات پیشرفته مجهز کنیم و بعد بتوانیم خودمان آن سلاح و سامانه را ساخته و تولید کنیم، مسلما از این مسائل احساس نگرانی کرده و سنگ اندازی میکند.
* رشد ما میتواند نویدی برای دیگر ملتهای استقلال طلب باشد
و از طرفی نیز رشد ما در عرصه دفاعی و امنیتی میتواند نویدی برای دیگر کشورهای مستقل و آزاد باشد. متاسفانه امروز بسیاری از کشورهای منطقه ما به علت تامین امنیت دست به دامان قدرتهای بزرگ شدهاند .
سوال: برنامه و طرح جدیدی را در دستور کار ندارید؟
امسال برای چندمین بار در سالهای اخیربه ارائه مفاهیم مرتبط با منابع پرداخته و ادبیات جدید را وارد کتب و آیین نامه هایمان میکنیم، این مفاهیم اعم از تهدیدات جدید، سلاحهای جدید، رویکردهای جدید و تاکتیکهای جدید است که باید وارد متون کتابهای دافوس شود و دانشجویانمان با این ادبیات آشنا شوند تا بتوانند با در نظر گرفتن پارامترهای جدید تحلیل درستی از شرایط موجود داشته باشند.
