خبرگزاری دفاع مقدس: به دنبال اثبات حقانیت ایران در خصوص ملی شدن صنعت نفت در دادگاه لاهه، دکتر مصدق (نخست وزیر وقت) خواستار افزایش اختیارات و عهده دار شدن وزارت جنگ شد. به دلیل مخالفت شاه با این خواسته، مصدق استعفای خود را به شاه تسلیم کرد.
شاه نیز بی درنگ فرمان نخست وزیری قوام السلطنه را صادر کرد. اطلاعیه شدید اللحن قوام و برکناری مصدق موجب شد تا آیت الله کاشانی که رهبری نهضت ملی شدن صنعت نفت را در کنار مصدق به عهده داشت، به مخالفت شدید با قوام برخاسته و مردم را به مبارزه تشویق کند.
ایشان در مصاحبه با خبرنگاران در روز 29 تیر اعلام کرد: «اگر قوام نرود، اعلام جهاد می کنم و خودم کفن پوشیده با ملت در پیکار شرکت می نمایم»؛ پس از این موضع گیری، روز سی ام تیر بازار تعطیل شد و مردم به خیابان ها ریختند و خواستار سرنگونی قوام شدند.
به دستور قوام، مردم را به گلوله بستند و عده ای را به شهادت رسانند. شاه، علا، وزیر دربار را به حضور آیت الله کاشانی فرستاد تا وی را به گونه ای به سکوت وادارد، اما ایشان مجددا خواستار بازگشت مصدق شدند. سرانجام شاه مجبور شد در مقابل قیام مردم و موضع گیری بی سابقه ی آیت الله کاشانی عقب نشینی کرده و مصدق بار دیگر در حالی که پست وزارت جنگ را نیز به دست آورده بود ، به قدرت بازگشت.
پس از بازگشت دکتر مصدق، متاسفانه روابط فی مابین با آیت الله کاشانی به سردی گرایید و نصیحت های ایشان بی فایده ماند تا کودتای 28 مرداد 1332 رخ داد. پس از کودتا آیت الله کاشانی طی اعلامیه ای کنسرسیوم و کودتا را محکوم کرد.
در سال 1334، پس از دستگیری سران فداییان اسلام، بار دیگر آیت الله کاشانی به جرم دخالت در قتل رزم آرا دستگیر و در معرض محاکمه و اعدام قرار گرفت، اما بر اثر پافشاری مقام های روحانی و هشدار جدی آنان، آزاد گردید.
سرانجام این پیر دین و سیاست در 23 اسفند 1340، پس از عمری مبارزه و مجاهده با استبداد داخلی و استعمار خارجی، دعوت حق را لبیک گفت.
جمهوری اسلامی ایران به سپاس یک عمر مجاهدت این روحانی بزرگوار، روز سی ام تیر را به عنوان «روز بزرگداشت آیت الله کاشانی» نام گذاری کرده است.
