به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس به نقل از ساجد، «آن وقتی که در این سرزمینهای خوزستان که شما بخشی از آن را مشاهده کردید دشمنان ما مجبور به عقبنشینی شدند؛ یک دولت اروپایی به آنها وسیلهای داد که بتوانند در دریا؛ خباثت؛ شیطنت و شرارت خودشان را ادامه بدهند؛ موشکی به آنها دادند. نمیگذاشتند عملیاتی که در منطقه انجام میگیرد؛ سرنوشت جنگ را به اتمام برساند. یعنی دست استکبار جهانی؛ دست همین دولتهای اروپایی و دولت امریکا؛ پشت رژیم خبیث و معاند بعثی قرار داشت و او را به ادامه کار تشویق میکردند. نمیخواستند بگذارند جمهوری اسلامی از این حادثه بزرگ پیروز و سربلند بیرون بیاید.»
همانطور که مقام معظم رهبری فرمودهاند بررسی آماری کمکهای غرب به عراق در طول جنگ تحمیلی علیه ایران، نشان از حمایت آشکار سیاسی و تسلیحاتی امریکا و همپیمانان اروپاییاش از صدام دارد. جنگ ایران و عراق با مشخصه طولانیترین و پرهزینهترین درگیری نظامی در تاریخ معاصر منطقه خاورمیانه که دو قدرت جهانی و همپیمانانشان در دوران جنگ سرد در حمایت از یک طرف جنگ اتفاق نظر داشتند، مسئلهای منحصر به فرد به شمار میرود که در این فرصت نگاهی به کمکهای نظامی و اطلاعاتی ابرقدرتها و بخصوص برخی از کشورهای اروپایی از رژیم بعث خواهیم داشت.
حقیقت محض حقایق حاکی از آن است که برنامههای تسلیحاتی و نظامی عراق و ارسال کمکهای تسلیحاتی به این کشور از سوی اروپا و غرب طی سالهای جنگ تحمیلی، شتاب بیسابقهای پیدا کرد. به گونهای که از آن به عنوان انقلابی در تأسیسات نظامی عراق یاد میشود. بیشک پرداختن به ابعاد آماری ارسال تسلیحات نظامی به عراق در طول جنگ از سوی غرب و اروپا، در حالی که ایران در طول این جنگ از حداقل تجهیزات نظامی بهره میبرد. بیشک مسئله فروش تسلیحات نظامی پیشرفته از سوی غرب و اروپا به عراق طی هشت سال جنگ تحمیلی نقش بلاانکار این کشورها در جنگ را به خوبی نمایان میسازد. بر اساس گزارشهای موجود در سال ۱۳۶۶ شبکه تدارکات نظامی عراق در جریان جنگ تحمیلیاش علیه ایران به نحو بیسابقه و چشمگیری فعال شده بود.
تنها آمارهای منتشر شده حاکی از آن است که در این مرحله در کمتر از دو سال، فرانسه حدود ۶/۵ میلیارد دلار و روسیه (شوروی سابق) حدود ۳/۹ میلیارد دلار اسلحه و تجهیزات نظامی به عراق فروختند. افزون بر این، زیربنای صنعتی این کشور از سال ۱۹۸۴ میلادی (۱۳۶۳ شمسی) به بعد با ۲/۱۴ میلیارد دلار هزینه تقویت شد. عراقیها توانستند در این روند از شوروی، امریکا، فرانسه و آلمان تجهیزات و فنآوری پیشرفته نظامی خریداری کنند.
کمکهای شوروی به عراق
شوروی سابق علاوه بر ارسال سلاح به عراق، با ارزیابی از ضعفهای ساختاری ارتش این کشور در وضعیت دفاع و حمله، در توسعه نیروهای مسلح عراق و طرحریزی استراتژی تهاجمی این کشور نیز نقش فعال و محوری داشت. کمکهای شوروی به عراق حتی در پارهای از مواقع در مقایسه با سایر کشورها بسیار برجستهتر و نمایانتر بود و تا اندازهای تأثیرات سرنوشتسازی بر روند تحولات جنگ داشت. بر اساس گزارش هفتهنامه «فارین ریپورت» (foreign Report) چاپ لندن درباره کمکهای تسلیحاتی شوروی به عراق، روسها از اول ماه ژانویه ۱۹۸۷ یک قطار هوایی به منظور تحویل اسلحه به عراق به کار انداختند و موشکهای زمین به زمین با برد متوسط از نوع اسکاد B، تانکهای جدید تی ـ ۷۲، هواپیماهای میگ ۲۳ و میگ ۲۵ که به صورت قطعات جداگانه حمل میشد و موشکهای ضد هواپیما از انواع گوناگون همراه با تکنسینهای روسی را به عراق فرستادند. علاوه بر آن، مسکو چهار فروند هواپیمای سوخترسان از نوع توپولوف ۷۲ برای سوخترسانی از آسمان به هواپیماهای جنگی و بمبافکنهای عراق به آن کشور تحویل داد.
جیمز بیل یکی از محققان امریکایی، طی مقالهای درباره کمکهای شوروی به عراق نوشت:
«شوروی با عراق روابط بسیار نزدیک دارد و حدود ۶۰ درصد از تجهیزات نظامی آن کشور را تأمین میکند و علاوه بر هواپیماهایی مانند میگ ۲۳، ۲۱ و ۲۵ در حال حاضر میگ ۲۹ و هزاران موشک زمین به زمین اسکاد در اختیار عراق گذاشته است. شکی وجود ندارد که اتحاد جماهیر شوروی بزرگترین قدرت خارجی است که از عراق حمایت میکند.» بنابر گزارش رسمی روزنامه اخبار مسکو، فهرست بخشی از تسلیحات نظامی که شوروی در طول جنگ تحمیلی علیه ایران به عراق تحویل داد، به شرح زیر است:
۵۰۰ دستگاه تانک تی ـ ۷۲، ۱۰۰۰ دستگاه تانک تی ـ ۶۲، ۳۵۰ فروند موشک زمین به زمین با برد ۳۰۰ کیلومتر، ۲۵ فروند هواپیمای شکاری میگ ۲۹، ۲۳ فروند هواپیمای شکاری میگ ۲۵، ۷۰ فروند هواپیمای شکاری میگ ۲۳، ۷۰ فروند هواپیمای شکاری میگ ۲۱ و ۳۰ فروند جنگنده شکاری سوخوی ۲۵ و ۵۰ فروند جنگنده شکاری سوخوی ۲۰.
کمکهای فرانسه به عراقبیشترین میزان کمک نظامی به عراق در طول جنگ تحمیلی از آن فرانسویهاست که در مقایسه با سایر کشورهای غربی بیشترین تسلیحات مورد نیاز عراق را به این کشور ارسال کردند. فرانسویها منابع استراتژیک و تواناییهای مالی لازم را برای تقویت عراق در اختیار داشتند و به همین دلیل از شهریور سال ۱۳۵۹ ـ ۱۹۸۰ فروش تسلیحات نظامی فرانسه به عراق به ۶/۵ میلیارد دلار رسید و ۷/۴ میلیارد دلار نیز در قالب قراردادهای بازرگانی و غیرنظامی میان دو کشور منعقد شد که دستکم هفت میلیارد دلار از مجموع این معاملات به صورت وام و اعتبارات بود. در سال ۱۹۸۲ میلادی، ۴۰ درصد از صادرات تسلیحاتی فرانسه به عراق ارسال میشد؛ میراژ اف ـ ۱، موشکهای هوا به هوای مجیک۱، موشکهای اگزوست ۳۹ ـ AM و پس از آن هواپیماهای سوپر اتاندار علاوه بر تقویت قدرت هوایی عراق، این کشور را برای حمله به نفتکشها و پایانههای نفتی ایران از موقعیت برتری برخوردار میکرد.
همچنین عراقیها یک قرارداد ۵/۶ میلیارد دلاری تحت عنوان «پروژه فاو» با سه شرکت خصوصی فرانسوی به امضا رساندند. عراقیها پیشبینی کرده بودند که طی سه مرحله از ساخت هواپیما و صنعت فضایی برخوردار خواهند شد و به جای اعمال تغییر و ارائه خدمات به میراژهای اف ـ ۱ در فرانسه، در کشور خود به این کار اقدام کنند.
همچنین، عراقیها امیدوار بودند که با احداث کارخانه هواپیماسازی «سعد ۲۵» و با انتقال فناوری جدید و هواپیمای آموزشی آلفا جت، ۱۳۴ محصول مشترک آلمان و فرانسه را تولید کنند. عراق در مرحله پایانی میتوانست هواپیمای میراژ ۲۰۰۰ را به عنوان بمبافکنی جدید که در ارتفاع پایین پرواز میکرد و دستگاه رادار آن میتوانست دفاع هوایی را گمراه کند، تولید کند.
افزون بر این، فرانسویها در ساخت رآکتور اتمی و فراهم کردن زمینه دستیابی عراق به سلاح اتمی نقش برجستهای داشتند. یکی از فرودگاههای پیشین ناتو در فرانسه محل بارگیری هواپیماهای نیروی هوایی عراق بود و این هواپیماهای غولپیکر باری، هر روز به این فرودگاه میآمدند و موشکهای ساخت فرانسه، بمبهای خوشهای، فیوز، تجهیزات راداری و الکترونیکی هواپیماها را با خود به عراق میبردند.
محمولههای تسلیحاتی فرانسه به عراق آن قدر زیاد بود که تقریباً از اواسط سال ۱۹۸۶ حتی هواپیماهای غیرنظامی خطوط هوایی بغداد ـ پاریس نیز به حمل جنگافزار میپرداختند. بنا به گزارشهای منتشر شده در آن مقطع زمانی، فرانسه نخستین جنگنده بمبافکن میراژ خود را بلافاصله پس از آزادی گروگانهای امریکایی از ایران (در بهمن ۱۳۵۹ ـ ۱۹۸۰) به عراق فرستاد.
کمی بعد، چهار فروند میراژ فرانسوی با هدایت خلبانان نیروی هوایی فرانسه وارد قبرس شدند و از آنجا توسط خلبانان عراقی به عراق منتقل شدند. پس از آن هم به تدریج میراژهای فرانسوی در پی سفارش عراق به این کشور تحویل داده شدند. همچنین ۱۳ دستگاه موشکانداز متحرک، علاوه بر سکوهای ثابت به عراق تحویل داده شدند. بازسازی رآکتور هستهای ازیراک، که در سال ۱۹۸۱ به دست اسرائیلیها منهدم شده بود، از جمله کمکهایی بود که «لکود شسول» وزیر خارجه وقت فرانسه در دیدار ژانویه ۱۹۸۳ به طارق عزیز، قول آن را داد
