حجت الاسلام والمسلمین یحیی جهانگیری، کارشناس حوزه مسجد، در گفتگو با خبرگزاری دفاع مقدس، اظهار داشت: به تاریخ می توان 2 نوع نگاه داشت، هم می توان فقط تاریخی نگاه کرد و هم می توان از آن به عنوان ظرفیت ساز برای آینده استفاده کرد. دانشمندان بزرگ هم ثابت کرده است که تاریخ را نگرش تماشاگرانه هیچ فایده ای نیست و آن را باید با دیده تحلیل و بصیرت نگریست تا آتیه خود را بر اساس تاریخ ساخت.
وی ادامه داد: در ساحت مسجد تاریخ بلند و عظیمی قرار دارد، ولی ما هیچ گاه به این تاریخ نگاه تحلیل گرانه نداشته ایم تا از ظرفیت های نهفته و آشکار این پدیده در آینده استفاده کنیم.
جهانگیری بیان کرد: ما فقط به گذشته مسجد بالیدیم بی آنکه به مسجد بالی بدهیم تا در آینده ماهم نقشی داشته باشد و ما را به پرواز برساند. به عنوان پژوهشگر مسجد معتقدم عموم پژوهش ها متاسفانه فقط نگاه تاریخی داشته و همین موضوع باعث شده تا نتوانیم مساجد را احیا کنیم. ما از معماری مساجد در گذشته سخن گفتیم اما نگفتیم در آینده انسان مدرن و پست مدرن، معماری مسجدش چگونه باشد وهمین باعث آسیب ما شد.
این پژوهشگر دینی با بیان اینکه ما پژوهش های متعددی در حوزه مسجد داریم، افزود: در دوران دفاع مقدس، مسجد مرکز تربیت نیرو بوده و علاوه بر تامین کادر جبهه، پشتیبانی مادی و معنوی توسط مسجد به جامعه تزریق می شد. بعد از دفاع مقدس تعداد مسجد ها بیشتر شد، اما مسجدی ها هرگز. این نشان می دهد که ما فقط به گذشته بالیدیم و نگاه تحلیلی به آن نداشتیم.
نویسنده کتاب "مسجد مجازی" با ابراز تاسف از اینکه بیشتر به فکر مسجد سازی بودیم تا مسجدی ساختن، تاکید کرد: مسجد فقط به زرق و برق نیست. پیامبر مسجدی ساخت که سقف نداشت. اما مسجدی ساخت که بلال در آن حضور داشت، علی(ع) حضور داشت که در عرصه نبرد هزاران نفر را حریف بود.
جهانگیری خاطرنشان کرد: برای نگاه تحلیلی به این موضوع باید به این ایده از لحاظ استراتژیک برسیم که مسجد فقط محل عبادت به معنای نماز و روزه نیست. به تعبیر مقام معظم رهبری، مسجد فقط محل عبادت خاص نیست، مسجد محل عبادت عام است، محل اندیشیدن و محل دانش اندوزی است که خود از بهترین عبادات می باشد.
وی از مساجد در گذشته به عنوان محل علم آموزی نام برد و ادامه داد: در گذشته، مسجد محل علم و دانش اندوزی در جامعه بود، یعنی مسجد تنها جای دین اندوزان نبود، بلکه جای افرادی بود که به دنبال علم بودند؛ اما شرایط به گونه ای شد که مسجد فقط به عنوان محل عبادت در نظر گرفته شود و این نگاه باید در جامعه عوض شود.
این پژوهشگر دینی، تصریح کرد: مسجد محل عبادت به معنای عام است؛ ممکن است این سوال پیش آید که چرا مساجد بیرون از کشور، شلوغ تر است و یا چرا افراد تحصیل کرده در بیرون از کشور بیشتر به مسجد می روند ولی در داخل کشور هر چقدر سطح تحصیل بالاتر باشد، از مسجد گریزان هستند؟
وی ادامه داد: دلیل آن این است که مساجد خارج از کشور، فقط محل نماز نیستند. باید برای رفع این مشکل، مساجد را چند منظوره کنیم یعنی به گونه ای باشد که اگر یک مومن دین دار وارد آن شود همه دغدغه های او رفع شود.
جهانگیری اظهار کرد: در دوران دفاع مقدس مساجد نقش خود را به خوبی ایفا کردند و اکنون که در جنگ نرم هستیم مسجد باید بیشتر خود را نمایان کنند.
وی ادامه داد: شما ببینید دورترین مناطق کشور، اگر مدرسه نداشته باشند اما حتما مسجد دارند و باید از این ظرفیت برای تربیت نیرو استفاده کرد. ما نگاه ظرفیت سازانه به مسجد نداشتیم وگرنه می توانستیم توده ای از مخاطبان و جوانان را در مساجد واکسینه کنیم و زمانی به این ظرفیت سازی می رسیم که بتوانیم امام جماعت کارامد تربیت کنیم. متاسفانه امروزه، امام جماعت به عنوان یک شغل فرعی تعریف شده در صورتی که نباید این طور باشد.
جهانگیری خاطرنشان کرد: علت جذب نیرو در گذشته، به خاطر کم بودن رقیب های مساجد بوده است. جوان تنها جایی که نیاز معنوی خود را جست و جو می کرد، مسجد بود. اما الان مساجد تنها گزینه نیست و رقبای جدی مثل اینترنت، ماهواره و شبکه های اجتماعی دارد. لذا باید رقبا را به رفقا تبدیل کرد.
وی با بیان اینکه باید مسجد و دفاع مقدس را پیوندگاه معنوی ببینیم، گفت: دفاع مقدس ما ظرفیت های معنوی بالایی دارد. ما فقط در مساجد الگوهای گذشته را می بینیم در صورتی که مردان نبرد دفاع مقدس حرف های بسیاری برای گفتن دارند و باید سیره شهدا در سطح جامعه مطرح شود.
