دفاع پرس: حوزه کتاب کودک و نوجوان دفاع مقدس به اعتقاد بسیاری از نویسندگان، اصلی ترین و مهمترین حوزه کتاب دفاع مقدس است چرا که پیامهای گنجینه جنگ باید ابتدا به نسل کودک و نوجوان انتقال یابد تا همینها در جوانی و میانسالی با کتابها انس داشته باشند. با این حال آمار کتابهای خوب و نویسندگان این حوزه چنان چشمگیر نیست و برخی از نویسندگان و مدیران حوزه کتاب دفاع مقدس این را یک آسیب میدانند.
در این گزارش سعی داریم به معرفی کتابهای کودک و نوجوان دفاع مقدس و ناشران و نویسندگان این حوزه بپردازیم و در گزارشی دیگر به بررسی نقاط ضعف و قوت کتاب کودک و نوجوان دفاع مقدس خواهیم پرداخت.
داوود امیریان نویسنده کرمانی، نیمی از کتابهای منتشر شدهاش مختص کودکان و نوجوانان است. کتابهای «جام جهانی در جوادیه»، «رفاقت به سبک تانک»، «فرزندان ایرانیم»، «گردان قاطرچیها» و «ایرج خسته است» از جمله کتابهای اوست. امیریان سعی دارد بیشتر کتابهای کودک و نوجوانش را به زبان طنز بنویسد. این کتابها خوانندههای بزرگسال نیز دارد به طوری که رفاقت به سبک تانک و فرزندان ایرانیم بارها در دست جوانها و بزرگسالها دیده شده است که میخوانند و میخندند.
محمدرضا سرشار مشهور به رضا رهگذر که بیشتر او را با برنامه رادیویی ظهر جمعه میشناسیم، کتابهای بسیاری در حوزه کودک و نوجوان دارد که برخی از آنها مرتبط با دفاع مقدس نیز است که به کتاب جایزه میتوان اشاره کرد.
بهناز ضرابی زاده نویسنده همدانی دفاع مقدس که با کتاب «دختر شینا» شناخته میشود، یکی از کارمندان کانون پرورش فکری کودک و نوجوان است که کتابهای «سیب آرزو»، «گنجشک سبز و آبی»، «آدم برفی»، «بابای 9 سالگی»، «مرغ شل»، «اسم عروسکی کودک» و «آخرین تکه نان» کتابهای کودک و نوجوان او هستند. ضرابی زاده معتقد است که کتابهای خوب در این حوزه تعداد قابل توجهی نیستند و نیازمند آسیبشناسی و انجام کار تحقیقاتی است.
اکبر صحرایی دیگر نویسنده دفاع مقدس که شیرازی است به خبرنگار دفاع مقدس میگوید: حوزه کودک و نوجوان باید باید اولویت ویژهی کتابهای دفاع مقدس باشد. او کتابهای طنز بسیاری در حوزه دفاع مقدس دارد. «آنا هنوز هم میخندد»، «خمپاره خواب آلود»، «دار و دسته دارعلی» از جملهی آثار صحرایی هستند.
او دلیل استقبال بزرگسالان از کتابهای طنز کودک و نوجوان را نشاط آوری آنها میداند. او میگوید: کتاب دار و دسته دار علی را قرار بود در یک جلد منتشر کنم. اما به دلیل استقبال مخاطبان سه جلد دیگر نیز منتشر شد و به جلد چهارم رسید و اکنون سه جلد دیگر در دست نگارش دارم.
صحرایی خاطرنشان میکند: ما ایرانیها از قدیم به طنز علاقه داریم و روحیه طنزپردازی خوبی نیز داریم. همچنین طنز یکی از ابزار انتقاد است و این انتقاد باعث خروج از حالت تکراری میشود و خوب طنز فرصتی برای عبور از ممیزی نیز است.
معصومه رامهرمزی رزمنده و نویسنده دفاع مقدس، اولین مجموعه کتابهای کودک و نوجوان دفاع مقدسیاش، با عنوان «ستارههای دنباله دار» در نمایشگاه کتاب امسال رونمایی شد.
او میگوید: بسیاری از نویسندگان کودک از ورود به این حوزه ابا دارند چرا که معتقدند تلخ است و نمیتوان به عنوان یک موضوع شیرین برای کودکان به آن ورود یافت.این در حالی است که برخی دیگر از کشورها به خوبی توانستهاند در این حوزه قلم بزنند و آثار خوبی را خلق کنند که خوش بدرخشد.
رامهرمزی میافزاید: متأسفانه سرمایهگذاری کمی در بحث کودک و نوجوان صورت گرفته. در حوزه کتابهای کودک که مربوط به جنگ است، کارهای کمی را دیدهام و بیشتر کارها برای نوجوان نوشته شده. بعضی کارها هم فقط ظاهرشان کودکانه است. تصویرپردازی دارند اما متن کتاب و مفاهیم در سطح درک و دانش کودک نیست.
نرگس آبیار که این روزها او را بیشتر با عنوان کارگردان میشناسیم، 13 سال نویسنده کتابهای کودک و نوجوان و دفاع مقدس بوده است. کتابهای کوه روی شانههای درخت، شکفتن بر هامون، نه شب بود و نه روز، کلاه خود، ساعت مچی و نادر از جمله کتابهای آبیار در حوزه کودک و نوجوان دفاع مقدس است.
معصومه رامهرمزی که خود نیز امسال چند کتاب در حوزه کودک و نوجوان دفاع مقدس به چاپ رسانده است، میگوید: کتاب «کلاه خود» نرگس آبیار کتاب خوب و مناسبی در این حوزه است.
محمدرضا بایرامی که به نویسندهی دفاع مقدس و روستا مشهور است، کتابهای زیادی در حوزهی کودک و نوجوان و بزرگسال در قالب رمان و داستان کوتاه و بلند دارد. بایرامی با کتابهایی همچون «سایه ملخ»، «عقابهای تپه 60»، «فصل پنجم سکوت»، «کوه مرا صدا زد»، «دود پشت تپه» و «شبهای بمباران» در این حوزه شناخته میشود.
سایه ملخ جوایز متعددی از جشنوارههای ادبی هنری دریافت کرده است. این کتاب نگاهی به جنگ، سنتها و روستا دارد.
«کوه مرا صدا زد» توانسته جوایز متعددی از جشنوارههای بین المللی کسب و به زبان آلمانی ترجمه شود.
احمد دهقان دیگر نویسندهی دفاع مقدس با کتابهای «من قاتل پسرتان هستم» و «گردان چهار نفره» در این حوزه شناخته میشود.
«فرهاد حسن زاده» پیشکسوت ادبیات کودک و نوجوان، کتابهای «در جبههایی دیگر»، «گونی، گونی، گونیها»، «مهمان مهتاب»، «حیاط خلوت»، «هستی» و «انگشت شکسته» را در حوزه ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس نگاشته است.
بهناز ضرابیزاده، کتاب «هستی»حسن زاده را یکی از بهترین کتابهای حوزه کودک و نوجوان دفاع مقدس میداند که به زبان خارجه نیز ترجمه شده است.
«محمدکاظم مزینانی» که جدیدترین کتابش با عنوان «آه با شین» توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است، یکی دیگر از نویسندگان حوزه ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس است.
مزینانی با کتابهایی همچون «پاییز در قطار» و «کتاب آب و ممنوع» جزو نویسندگان این حوزه شناخته میشود.
«مریم هاشم پور» با کتاب تا پل رنگین کمان، «جواد محقق» با کتاب ما بچههای ایران، «طیبه شامانی» با کتاب مسافر سپیده دم، «محمد گودرزی دهریزی» با کتاب کودکی از جنس نارنجک، «مرتضی سرهنگی» با کتاب همه چیز درباره جنگ، «غلامرضا بکتاش» با کتابهای تا رادیو خبر داد و آفرین به آفتاب، «مهناز فتاحی» با کتاب طعم تلخ خرما، «بیوک ملکی» با کتاب پ، مثل پرستو و «محمدزمان گلدسته» با کتاب گل صد برگ دیگر نویسندگان حوزهی ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس میباشند.
این معرفی، معرفی تمام کتابها و نویسندگان این حوزه نیست اما آن چیزی که مشهود است تعداد نویسندگان آثار کودک و نوجوان دفاع مقدس که کتابهای زیادی در این حوزه داشته باشند از تعداد انگشتان یک دست فراتر نمیرود.
