به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، یکصد و پانزدهمین برنامه سینما روایت شامگاه یکشنبه 21 خرداد، به نقد و بررسی فیلم مستند «صد و سه روز» با حضور مهدی بخشی‌مقدم (کارگردان)، محمدتقی فهیم (منتقد) و رسول شادمانی (مجری – کارشناس) اختصاص داشت.
در این برنامه مهدی بخشی مقدم، کارگردان و تهیه کننده فیلم مستند «صدوسه روز» با بیان اینکه این فیلم اولین اثر بلند من بعد از فیلم کوتاه مستند «اسب چوبی» محسوب می‌شود اظهار داشت: همیشه زندان برای من یک سوال بود که چه اتفاقی در زندان به عنوان یک نهاد بازدارنده می‌افتد؟ زندان چه آموزش‌هایی به زندانیان می‌دهد تا آنها دوباره به اجتماع برگردند و آیا زندان به عنوان یک نهاد بازدارنده درست عمل کرده یا خیر؟ آیا محکومیت زندانیان هماهنگی با جرم‌ها دارد؟
وی گفت: پروسه تحقیق و پژوهش این فیلم چهار ماه به طول انجامیده و 15 جلسه تصویربرداری داشته است.
این کارگردان با بیان اینکه ندامتگاه تهران بزرگ، همکاری خوبی با ما داشت یادآور شد: اگر چه فیلم محصول مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است اما مرکز اطلاع رسانی قوه قضاییه، نامه مرکز گسترش برای تصویربرداری در زندان را قبول نداشت! و من مجبور شدم نامه‌ای از وزارت ارشاد به مرکز اطلاع رسانی قوه قضاییه ارائه دهم تا مجوز تصویربرداری بگیرم.
سینماگران به درستی وظایف خودشان را در مقابل حوادث تروریستی انجام نداده اند
«محمدتقی فهیم» منتقد سینما نیز ضمن تسلیت حادثه تروریستی تهران، اظهار داشت: متاسفانه سینماگران ما به درستی وظایف خودشان را در مقابل حوادث تروریستی انجام نداده‌اند و ما کمتر شاهد سینمای انقلابی که در رویدادهای مهم جامعه تاثیرگذار باشد بوده‌ایم. این درحالی است که انتظار می‌رود ما شاهد سینمایی در خدمت وحدت ملی باشیم که اینگونه نشده و سینمای کشور از این رویکردها فاصله گرفته است.
وی تصریح کرد: بخشی از سینما به جای اینکه در خدمت وحدت ملی باشد در خدمت انشقاق جامعه است و عجیب اینکه آن کسانی که خود را مدعی دموکراسی و طرفدار بحث جنسیت می‌دانستند در روزهای اخیر در برلین در پی برگزاری «سینمای زنانه ایران» بودند!
سینمای بلند از مسائل جدی جامعه فاصله گرفته است
فهیم ادامه داد: خوشبختانه در سال‌های اخیر در بحث فیلم مستند شاهد اتفاقات خوبی بوده‌ایم. مستندهایی تولید شده که نسبت به مسائل جامعه دغدغه‌های خاص خودشان را دارند، درحالیکه متاسفانه سینمای بلند از مسائل جدی جامعه فاصله گرفته است.
این منتقد سینما با اشاره به مستند «صدوسه روز»، از این اثر به عنوان یک فیلم مهم یاد کرد و گفت: این فیلم از این نظر مهم است که به یک پدیده رو به گسترش توجه کرده است. طبق آمار هر ساله به تعداد زندانیان افزوده می شود و هر چقدر بحران در سطح جامعه فراگیر می شود دیوارهای ندامتگاه ها برافراشته تر می گردد. معمولا با پرداختن به سوژه زندان و زندانی، 50 درصد جذابیت کار تضمین می شود و بقیه آن به چگونگی دکوپاژ و میزانسن توسط کارگردان بر می گردد که فیلمساز در این مورد موفق بوده است. هر چند که فیلم خالی از نقاط ضعف نیست.
هنگام پخش فیلم گوزنها به تعداد معتادها افزوده شد!
وی اضافه کرد: کارگردان نتوانسته با یک وحدت هدفمند جلو برود و ما در میزانسن دوربین، نمی دانیم فیلمساز طرف چه کسی است؟ این درحالی است که مخاطب تاکنون، فیلم های مستند زیادی در مورد زندان که معروف ترین آنها مستندهایی در مورد زندان آلکاتراس است دیده و در این آثار تکلیف فیلمسازان مشخص است که طرف چه کسی هستند؟ اما در فیلم «صدوسه روز» این تکلیف نامشخص است. نکته دوم این است که همیشه موضوع زندان همچون خط باریکی است که به افتادن به ورطه طنازی به سود خلافکارها مرسوم است. مثل فیلم گوزنها که در هنگام پخش این فیلم به دلیل اینکه بهروز وثوقی آنقدر نقش معتاد را خوب و جذاب بازی کرده بود به تعداد معتادها افزوده شده بود! اما فیلم صدوسه روز بر جنبه های تبلیغی به نفع خلافکارها نغلطیده و از این بحران سربلند بیرون آمده است.
در ادامه، مهدی بخشی مقدم با بیان اینکه سعی کردم در این فیلم قضاوت نکنم اظهار داشت: تلاشم بر این بود که یک مستند «مشاهده گر» بسازم و نمی خواستیم طرفدار زندانبان و یا زندانی باشیم. تلاش کردم فضای رعب آور زندان را با ورود زندانی به نام فرزاد نشان دهم. ضمن اینکه معتقدم هم زندانبان و هم زندانی قربانی شرایط زندان هستند و هر دو طرف به ناچار این فضا را تحمل می کنند و فیلم، نقدی به کل زندان است.
در تاروپود اثر، جنبه‌های تربیتی و روانشناسی دیده می‌شود
فهیم در پاسخ به سوال مجری مبنی بر اینکه عدم استفاده از کارشناسان یا مسئولان مربوطه در این اثر نقطه ضعف قلمداد می شود یا قوت گفت: نبود کارشناس در فیلم از نقاط مثبت این فیلم است. ما فیلم های زیادی را دیده ایم که همواره کارشناس ها روبروی دوربین حرف می زنند و در عین حال جز خسته کردن مخاطب کمکی به پیشبرد اهداف فیلمساز نمی کنند. در این مستند با وجودی که در تاروپود اثر، جنبه های تربیتی و روانشناسی و حتی نقد جامعه احساس می شود نیاز به کارشناس احساس نمی شود چرا که فیلم مشاهده‌گر است.
«شفیع آقامحمدیان» فیلمساز و مدیر اسبق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که در سالن حضور داشت درباره فیلم عنوان کرد: مستند «صدوسه روز» یک فیلم قابل باور است که از حرکات دوربین زیبایی برخوردار است. اگر چه این دوربین، دوربین شاهد است اما کشفیاتی هم دارد و چقدر خوب که کارگردان از کارشناس استفاده نکرده چرا که اگر در فیلم شاهد حضور کارشناسان بودیم به این کشفیات خدشه وارد می شد.
وی گفت: این فیلم یک اثر متنبه گر است و اگر از تلویزیون پخش شود حتما می تواند تاثیرگذار باشد.
باید نهادهای شفارش دهنده به عنوان «مشاوران خوب» در کنار فیلمسازان باشند
محمدتقی فهیم در ادامه به خطرات فیلمسازی فاقد مدیریت اشاره و تاکید کرد: خطری که در فیلمسازی فاقد مدیریت اتفاق می افتد این است که کارگردانان با داشته های خودشان و براساس توانمندی هایی که دارند به سمت خلق آثار می روند در حالیکه می بایست نهاد های سفارش دهنده به عنوان «مشاوران خوب» همیشه در کنار فیلمساز حضور داشته باشند تا آنان را از نظر محتوایی مدیریت کنند.
این کارشناس و فعال رسانه ای تصریح کرد: مرسوم است هنگامی که فیلمسازان مستند قصد تولید اثری در مورد زندان و زندانی را دارند اول به سراغ دله دزدها می روند که معمولا از پیشینه مذهبی برخوردارند درحالیکه جریان لیبرالیسم فاقد مذهب و سکولاریسم اقتصادی در کشور ما، بزرگترین اختلاس ها را انجام می دهند و با مذهب هم ارتباطی ندارند اما فیلمسازان به سراغ آنها نمی روند و مرکز گسترش هم که نماینده دولت محسوب می شود همتی برای تولید آثاری در این مورد از خودش نشان نمی دهد.
مرکزگسترش برای توزیع و پخش این فیلم کاری انجام نداد
شادمانی در ادامه از فیلمساز در مورد حضور مستند «صدوسه روز» در جشنواره ها و پخش آن از تلویزیون پرسید که وی پاسخ داد: این فیلم نامزد بهترین فیلم بلند در جشنواره فیلم حقیقت شد و به دلیل اینکه زمان فیلم 65 دقیقه بوده نشد که در جشنواره فیلم فجر شرکت داده شود.
وی ادامه داد: متاسفانه مرکزگسترش برای توزیع و پخش این فیلم کاری انجام نداد. در مورد پخش فیلم از تلویزیون هم به دلیل موافقتنامه ای که با زندانیان برای تصویربرداری از آنها داشتیم و چون تلویزیون دارای مخاطب عام است امکان پخش وجود ندارد.
یکصدوپانزدهمین برنامه سینماروایت شامگاه یکشنبه 21 خرداد در مجتمع فرهنگی هنری اسوه برگزار شد.
انتهای پیام/121
