جشنوارههای ملی مثل تئاتر سوره فرصتی برای گردهمآیی فرهنگهای ایرانی است و پیش از آنکه یک جشنواره رقابتی باشد، عرصه معرفی فرهنگهاست. در زمانهای که ما به سر میبریم خواسته یا ناخواسته از داشتههای فرهنگی خود فاصله گرفتهایم به گونهای که متاسفانه یه سختی میتوان این فاصله را جز با اصل خود پر کرد.
یکی از مهمترین نشانههای فرهنگی، زبان، گویش و لهجه هر قومیت است که به تبع آن، بخش عظیمی از ضربالمثلها، کنایهها، تکیه کلامها و متلها را در دل خود دارد. خوشبختانه در این جشنواره بر حفظ اصالت هر قوم تاکید شده و آثاری مثل «تراژدی پارک اتابک» به زبان ترکی و درباره ستارخان و باقرخان روی صحنه رفته است.
اجرای هر اثر به زبان اصلی مستلزم این است که لباس، موسیقی، طراحی صحنه و حتی نور، منطبق بر ناحیهای باشد که داستانش روی صحنه در حال اجراست. جشنواره تئاتر سوره این فرصت را فراهم کرده تا در دل تهران، این فرهنگها تجسم عینی پیدا کند. بخصوص اینکه تئاتر به دلیل ارتباط دو سویه با مخاطب، تاثیر آنی و طولانی مدت بر ذهن مخاطب دارد.
کاش این جشنواره شرایطی ایجاد میکرد که تعدد نمایشهای شهرستانها بیشتر بود تا این گونهگونی فرهنگها تبلور بیشتری مییافت. هر چند وظیفه اصلی تئاتر سوره، استعدادیابی و ایجاد فرصتی برای دیده شدن به نسل تازه نفس هنرمندان تئاتر است؛ با این حال شرط تکیه بر ظرفیتهای فرهنگی که از سوی مدیران جشنواره مطرح شده، اقدام پسندیدهای است که نتایج مثبتی در پی خواهد داشت.
دیگر اینکه در بخش تئاتر خیابانی 12 اثر از شهرستانها با یک اثر از تهران با هم رقابت خواهند کرد. فراوانی آثار شهرستانی در بخش خیابانی گویای این است که استعدادهای فروانی در هنرهای نمایشی تئاتر خیابانی وجود دارد که نیازمند دیده شدن، دواری و نقد و توجه ویژه هستند. این مسئله در بخش صحنهای دیده نمیشود و چندان با تعدد آثار شهرستانی مواجه نیستیم. هنرمندان تئاتر در تهران به دلیل فراوانی تماشاخانهها و سالنهای اجرا به هر حال فرصت روی صحنه رفتن را پیدا خواهند کرد. اما چنین فرصتی در اختیار هنرمندان شهرستانی نیست. به همین دلیل تئاتر سوره میبایست سهم ویژهای برای گروههای شهرستانی در نظر میگرفت تا این هنرمندان فرصت عرضه آثارشان را داشته باشند.
این جشنواره قبل از برگزاری در مناطق مختلف، جشنوارههای منطقهای برگزار کرد که اگر یک اثر نمایشی به بخش اصلی راه پیدا نکرد، حداقل یک اجرا در جشنواره منطقهای داشته و مورد ارزیابی قرار گرفته باشد. این نکته هم از موارد قابل توجه در دوره بیست و پنجم تئاتر سوره است.
همچنین تمرکز بخشیدن بر محل اجرای نمایشها شرایطی را ایجاد خواهد کرد که مخاطب همه آثار را دیده و قضاوت کند. همچنین انتخاب 22 اثر نمایش صحنهای نکته دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. محدودیت در تعداد آثار راه یافته به این بخش تمرکز بر آنها را بالا خواهد برد. این محدودیت میتواند شمای کلی از وضعیت تئاتر شهرستان و سیاستگذاری فرهنگی دستگاه مهمی چون حوزه هنری ارائه دهد. علاوه بر این پیدا کردن نقاط ضعف و قوت آسانتر شده و آسیب شناسی تئاتر را سادهتر خواهد کرد.
در جشنواره بیست و پنجم تئاتر سوره رویکرد قابل ملاحظه، در انتخاب آثار دفاع مقدسی آن است. در این جشنواره آثاری درباره جنگ تحمیلی، ستارخان و باقرخان، میرزا کوچک جنگلی، جنگ بوسنی، افغانستان و ... حضور دارند. این تنوع زوایه دید به مساله جنگ و دفاع نشان از این دارد که هم جشنواره و هم هنرمندان تئاتر به شدت از نگاه کلیشهای به جنگ تحمیلی فاصله گرفته و در پی دراندختن طرحی نو در حوزه تئاتر دفاع مقدس هستند.
انتهای پیام/ 161