با اجازه مقام معظم رهبری به طالبان گوشمالی دادیم/از نظر نظامی ادامه دفاع مقدس معقول و مشروع بود

به گزارش گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس، سردار سرلشکر سید یحیی صفوی دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا و فرمانده سابق سپاه پاسداران در ویژهبرنامه "شناسنامه" که به مناسبت هفته دفاع مقدس برگزار شد، درباره چگونگی ورود خود به سپاه، حضور در لبنان، دوران حضور خود بهعنوان فرمانده سپاه، فتنه 78 و 88، سیاسی بودن سپاه و حضور این نیرو در فعالیت های اقتصادی صحبت کرده است.

مشروح این گفتوگو به شرح زیر است:

زمانی که اسم شما را در فضای مجازی جستجو می کنیم به اسم یحیی صفوی می رسیم؛ ولی بسیاری از افراد شما را به نام سید رحیم صفوی میشناسند این تغییر اسم از کجا شروع شد؟

صفوی: در سال های قبل از انقلاب من مجبور به فرار از ایران شدم، تحت تعقیب ساواک بودم. و برای اینکه در ارتباطات تلفنی که از خارج از کشورمی گرفتم مشخص نباشد اسم را عوض کردم.

قبل از انقلاب شما بیست و سه سال داشتید که وارد فضای مبارزه شدید درست است؟

من قبل از انقلاب بیست و شش سال سن داشتم و متولد سال 1331 هستم.

یک مقدار از فضای قبل از انقلاب توضیح دهید. از زمان دانشجویی که در دانشگاه تبریز فعالیت سیاسی داشتید. در اصفهان هم به همین صورت. فعالیت های نظامی که داشتید      آموزش های نظامی که در سوریه و لبنان دیدید. آشنایی شما با انقلاب اسلامی و علاقه ی شما به امام از کجا شروع شد. گرچه آن زمان درمیان نیروهای مذهبی و انقلابی تقریباً به این صورت بود.

من در یک خانواده مذهبی به دنیا آمدم و از زمانی که به سن تکلیف رسیدم مقلد امام بودم.  یعنی رساله امام در خانه ما نهتنها من، بلکه برادرانم و پدرم. به هر جهت ما مقلد حضرت امام بودیم ازسن تکلیف. فعالیت های انقلابی را از سال آخر دبیرستان یعنی سال 49 در دبیرستان نشاط اصفهان تحت تأثیر یکی از معلم های انقلابی به اسم عبدالله زاهد که الان هم زنده است و انسانی انقلابی و مبارز ضد رژیم شاه بود و معلم طبیعی مابود. آن زمان ما سه درس طبیعی داشتیم: گیاه شناسی، جانور شناسی و زمین شناسی. ایشان روی ما افکار دبیرستانی ها مخصوصاً وقتی خصوصی می شدیم خیلی باز راجع به رژیم شاه صحبت میکرد. یکی تحت تأثیر آن دبیر عالیقدر که خداوند او را سلامت بدار چرا که الان مریض است و یکی نیز تحت تأثیر یکی از روحانیون انقلابی ضد رژیم بودم و به این ترتیب وارد مسائل انقلاب شدم. با ورود به دانشگاه در سال 1350 و قبولی در دانشگاه تبریز در رشته ی زمین شناسی طبیعتاً فضای دانشگاه یک فضای انقلابی تر و پرجنب و جوش تر بود. ولی مشکلی که ما در دانشگاه تبریز داشتیم این بود که جو غالب دست کمونیست هابود. آنها نیز دو دسته بودند: مارکسیست ها و مائوئیست ها.  در سال 1350 عده ی زیادی از نیروهای مذهبی از شهرهای مختلف از جمله شیراز، شمال و تهران وارد دانشگاه تبریز شده بودند. ما نیروهای مذهبی تقریباً سال اول توانستیم یکدیگر را پیدا کنیم. در سال 50 تا 54 که در دانشگاه تبریز بودم فعالیت های مذهبی به اوج رسید. چند نفر از دوستان من دستگیر شدند ما اعلامیه های انقلابی و روش های مبارزاتی، اعلامیه های حضرت امام و چگونگی مبارزه با ساواک و گارد دانشگاه یعنی اوج فعالیت های ما در دانشگاه تبریز تا سال 54 بود که من در رشته ی زمین شناسی فارغ التحصیل شدم. البته من تهران که می آمدم خدمت آیت الله بهشتی در منزل ایشان می رسیدم. خاطرم هست که یکبار که از تبریز آمده بودم خدمت ایشان زنگ زدم فرمودند ساعت یازده تا یازده و نیم به منزل ما بیا. منزل ایشان شمال شهر بود. من ساعت یازده و ده دقیقه به منزل ایشان رسیدم. آیت الله بهشتی بدون عبا دم در آمدند خیلی قاطع با آن قد رشید و چهره نورانی فرمودند: جناب آقای صفوی 10 دقیقه دیر آمدید اگر در وقت باقیمانده مشکل حل می شود بیا وگرنه برو منظم باش. در دانشگاه تبریز مذهبی ها دو خط فکری داشتند. عده ای طرفدار افکار آقای مطهری و شهید بهشتی بودند و عده ای نیز طرفدار دکتر شریعتی بودند. من وعده ای از دوستان جزو افرادی بودیم که مقلد امام بودیم و امام را در افکار آقای مطهری و شهید بهشتی جستجو می کردیم. ارتباط خود را با روحانیت و افرادی مانند آیتالله قاضی حفظ کرده بودیم.

چند بار هم من در خاطرات شما دیدم که به واژه ی معجزه اشاره می کردید. یک نمونه اینکه شما به منزل همسایه ی خود رفته بودید به دنبال پسر همسایه شما آمده بودند ولی با اینکه شما تحت تعقیب بودید اما به شما توجهی نکردند.

تحت تعقیب بودن من مربوط می شود به اینکه من در حماسه ی 29 بهمن 56 در تبریز. من سال 54 تا 56 افسر وظیفه در تیپ 55 هوابرد در شیراز شدم. ما سیزده پرش درشب و در روز با چتر می کردیم. تیپ 55 هوابرد از شیراز حرکت می کرد و در دزفول درشب تاریک با چتر پرش می کردیم. آموزش های نظامی خیلی خوبی را یاد گرفتم. در زمان سربازی من ستوان دو با یک ستاره بودم. در بیست و نه بهمن پنجاه و شش من به تبریز آمدم که چهلم شهدای قم بود. آیت الله قاضی و 9 نفر دیگر از علمای برای چهلم بزرگداشت شهدای قم اعلامیه دادند. یک مسجدی دربازار تبریز بود به نام مسجد غزلی یک تجمع چند هزار نفری جمع شده بود و در مسجد بسته بود. یک سرگردی آنجا بود که گفت در این طویله باید بسته باشد. این حرف را که که زد مردم درگیر شدند و او نیز اسلحه را ازکمر خود کشید و همانجا یک جوان را شهید کرد. مردم جنازه را روی دست گرفتند وهمانجا پلیس را کشتند. شهر تبریز شلوغ شد و مردم تمام مشروب فروشی ها، بانک ها ، حزب رستاخیزرا منهدم کردند. بست و نه بهمن انقلابی شد که نه شهربانی و نه ساواک نتوانست کاری انجام دهد. نیروی ارتش نیز در روز اول کاری انجام نداد. من نیز به همراه جمعیت در این مبارزات حضور داشتم. ما در یک سواری پیکان بودیم که یک ماشین ساواک جلوی ما پیچید و ماشین ما را به رگبار بست. یک تیر به پای من اصابت کرد که جای آن هنوز هست. ما را به همراه بقیه ی زخمی ها به بیمارستان پهلوی بردند. پلیس داخل بیمارستان شد که زخمی ها را با خود ببرد. دوستان من که انترن بودند با همان لباس خون آلود من را از تخت جراحی به سردخانه ی بیمارستان بردند و با یک موتور سیکلت من را از آنجا فراری دادند. من به منزل مهندس رضا آیت اللهی رفتم که بعداً وزیر معدن شد. همسر ایشان پزشک بود ولی هرکاری کرد نتوانست تیر را از پای من بیرون بیاورد و تیر گیر کرده بود. چهار یا پنج روز بعد ساواک به شهر اصفهان ریخت البته من هنوز در تبریز بودم و پای من به دلیل وجود تیر ورم کرده بود. برادرمن را ساواک گرفت و به شدت کتک زد و پدرم را هم چند بار ساواک احضار کرد. آنها در واقع دنبال من بودند. البته ساواکی ها فکر می کردند تیر به دست من خورده است. آدرس منزل من در پرونده ی دانشجویی موجود بود. آنقدر ساواک تبریز قوی بود که بلافاصله به ساواک اصفهان اطلاع داد و ساعت چهار صبح ساواک به منزل ما ریخت. برادرم سید محسن که بعداً در جنگ شهید شد چون چهار صبح می خواستند وارد منزل شوند مقابل آنها ایستاد و ساواکی ها هم توی گوش او زدند و همانجا او را دستگیر کردند. برادران دیگر من یعنی سید سلمان و سید میثم را هم به ساواک بردند و بازجویی کردند. من از همان زمان فراری شدم و مجبور شدم به خارج از کشور بروم. مدتی در سوریه و لبنان بودم و مدت شش ماه در جبهه ی الفتح که متعلق به فلسطینی ها بود حضور داشتم.

چه کسی به شما پیشنهاد داد که به این کشورها بروید؟

صفوی: ما یک رابطی داشتیم و برادر من هم سید سلمان قبلاً رفته بود و دوره های آموزش چریکی فلسطینی را دیده بود. ایشان به من گفت که شما می توانید بروید. ما هم به یک صورتی از ایران فرار کردیم. البته برای خروج از کشور از آیت الله مشکینی اجازه گرفتم. ایشان همه ی جزئیات را از من پرسیدند بعد من از ایران رفتم. من سه ماه در یکی از پایگاه های فلسطینی در سوریه آموزش جنگ چریکی دیدم. سه ماه در ارودگاه نبتیه و لیتانی بودم. نبتیه الان هم در لبنان است آنجا فلسطینی ها یک پایگاه بزرگ داشتند. فرمانده ی ما یک فلسطینی قد بلند بود به نام راعد ابوصالح. ما سه ماه در آنجا آموزش های خیلی خوب دیدیم. البته چون من قبلاً آموزش های چتربازی را دیده بودم از نظر نظامی کلاسیک بهتر بودم مثلاً با خمپاره بهتر از دیگران کارمی کردم. کار با سلاح های پیچیده را من به آنها یاد می دادم. بعد از شش ماه امام به فرانسه آمدند. در لبنان و سوریه آقای مهندس سید محمد غرضی ما را آموزش می داد. به اسم آقای حیدری هم معروف بود. یک ماه که من در سوریه بودم خرجی من تمام شد چون رابط را گم کرده بودم. باید در یکی از صندوق های پستی نامه ای می انداختم و رابطه دنبال من می آمد. خدمت حضرت زینب(س) رفتم و گفتم یا حضرت زنیب شما عمه ی سادات هستید و خرجی من تمام شده است کسی را هم ندارم و غریب هم هستم. خیلی هم گریه کردم. آمدم بیرون یک نفر به من گفت شما ایرانی هستید؟ آنقدر حال من بد بود که متوجه حرف او نشدم. دوباره دست من را تکان داد و گفت شما ایرانی هستید؟ گفتم بله. گفت نمی خواهید آقای جنتی را ببینید؟ گفتم کدام جنتی؟ گفت علی آقا جنتی پسر آیت الله جنتی. گفتم چرا می خواهم. گفت با ایشان قرارمی گذاریم. فردا هم آقای حیدری آمد و ایشان هم من را به جبهه ی فلسطینی ها برد. شخص آقای سید محمد غرضی با من به بیروت آمد و من را به آنها معرفی کرد. آقای علی جنتی هم بعداً. امام که به فرانسه آمدند من به دیدار ایشان رفتم و یک ماه خدمت ایشان بودم.

اولین دیدار شما با امام(ره) در نوفل لوشاتو بود؟

در اولین دیدار من یک حال عجیبی داشتم. آنجا من یک خریدهای جزئی می کردم. آقای غرضی یک ماشین در اختیار من گذاشته بود و من هم به زبان انگلیسی آشنا بودم. حدود چهل تا چهل و پنج کیلومتر خارج از شهر پاریس می رفتم و یک کارهای جزئی انجام می دادم. اولین بار وقتی امام از خانه ی روبرویی آمدند، آن قامت رشید امام و آن چهره ی نورانی ایشان. نماز ظهر و عصر که تمام می شد زیر درخت می نشستند. همانجا من رفتم و دست ایشان را بوسیدم در حالی که نمی توانستم جلوی گریه ی خود را بگیرم. بدنم کاملاً داغ شده بود امام دوبار دست خود را بر روی سر من زد. آن یک ماهی که من خدمت امام در نوفل لوشاتو بودم خیلی چیزها از امام یاد گرفتم.

فکر می کردید که با این فعالیت هایی که در قبل از انقلاب داشتید بخصوص آن شاخه های نظامی که برای هر کسی پیش نمی آید، بعد از پیروزی انقلاب هم در همین مسیر قرار بگیرید؟

من دوست داشتم معلم می شدم. بعد از سربازی مدت شش ماه قبل از انقلاب به قم آمدم و درس طلبگی می خواندم . نوزده دی ماه پنجاه و شش کشتار مردم قم را من با چشم دیدم. من می خواستم با علوم اسلامی آشنا شوم. خانه ای در قم گرفتم. دوست داشتم یا معلم می شدم یا طلبه. ولی مسائل انقلاب چیزهایی را پیش آورد. من در تجزیه و تحلیل های خود و تحقیق در انقلاب های ایران به این نتیجه رسیدم که اگر امام یک بازوی مسلح نداشته باشد و اگر انقلاب یک بازوی مسلح از جنس انقلاب، مردم و رهبری  نداشته باشد نمی تواند انقلاب پایدار بماند. من، برادرانم و دوستانم که قبل از انقلاب فعالیت داشتیم به این نتیجه رسیدیم که انقلاب برای پاسداری وتداوم به یک بازوی مسلح نیاز دارد برای این کار ابتدا کمیته ها افتتاح شد و بعد هم سپاه بود. ولی فکر نمی کردم نظامی شوم خداوند دست ما را گرفت امیرالمومنین(ع) دست ما را گرفت ما را در این مسیر قرار داد.

آشنایی شما با شهید صیاد از کجا شروع شد؟

وقتی ما کمیته و سپاه را تشکیل دادیم با چند نفر نیروی مذهبی در اصفهان آشنا شدیم. صیاد شیرازی آن زمان جناب سروان بودند. ستوان یکم عباس بابایی خلبان اف 14 در پایگاه هشتم شکاری بود. صیاد شیرازی نیز سروان بود در فرماندهی توپخانه و موشکهای نیروی زمینی ارتش. ایشان به من زنگ زد و گفت که ما برای حفاظت از زاغه های مهمات سرباز نداریم شما می توانید از کمیته برای ما نیرو بفرستید. من هم نیرو فرستادم. ایشان یک عده از نیروهای مذهبی اصفهان را جمع می کرد و ما هم در این جلسات شرکت می کردیم. از اول انقلاب ما با ایشان آشنا شدیم و آشنایی ما تا زمان شهادت ادامه داشت. در کردستان و جنگ این آشنایی بیشتر شد. نه تنها با ایشان بلکه با یک سری از نیروهای مذهبی دیگر در ارتش ما با آنها از اول انقلاب آشنا بودیم که بهترین آنها شهید صیاد شیرازی و شهید عباس بابایی که بعداً فرمانده ی عملیات شد. از همان ماه های اول انقلاب ما با این افراد آشنا بوده و رفت و آمد خانوادگی داشتیم.

اگر بخواهید در یک عبارت شهید صیاد را تعریف کنید چه چیزی می گویید؟

صیاد یک فرمانده مومن، شجاع، خردمند و انقلابی بود. ایمان ایشان بسیار زیاد بود مثل یک پاسدار. آنقدر که ایشان نمازهای مستحبی می خواند من نمی خواندم. ایشان تا وضو می گرفت نماز می خواند و برخی از چیزهای او بیشتر از خود من بود.  شهید صیاد نسبت به امام زمان(عج) خیلی ارادت داشت.

علت کینه ی منافقین از شهید صیاد فقط به خاطر مرصاد بود یا چیزهای دیگر هم بود؟

به نظر من از بالا به منافقین گفته بودند که ایشان را. چون یکی از آینده های ارتش جمهوری اسلامی صیاد شیرازی بود. ایشان افسری بود که به امام انقلاب مقام معظم رهبری خیلی اعتقاد داشت به سپاه علاقمند بود. به نظر من هم سپهبد قرنی و هم صیاد شیرازی را از بالا به منافقین دستور دادند. آمریکایی ها صیاد را می شناختند  چون در آن کشور دوره دیده بود. عباس بابایی هم امریکا دوره دیده بود. یک فرمانده ای که مومن شجاع و جنگجو بوده وجنگ را دیده باشد. البته این یک تحلیل است. شهید صیاد خانواده ی محترم و فرزندان بسیار مومنی هم داشت. 

لحظه ی آغاز جنگ در سی و یک شهریور پنجاه و نه شما کجا بودید؟

من سنندج بودم. آن زمان فرمانده ی عملیات سنندج بودم. سنندج را آزاد کرده بودیم، مریوان، بانه سردشت و تمام شهرهای کردستان را آزاد کرده بودیم. در آذربایجان غربی در آن زمان فرمانده ی عملیات بودم و دیگر آنجا فرمانده ی سپاه نبود. بعد از بیست و شش شبانه روز جنگ سنندج را آزاد کردیم. در ماه فروردین با دویست نفر پاسدار بسیجی با هواپیما مستقیم به فرودگاه سنندج رفتیم. بیست و شش شبانه روز جنگیدیم تا شهر سنندج را آزاد کردیم. همه پاسدار بسیجی بودند اما حدود ده نفر از نیروهای مومن ارتش از جمله صیاد شیرازی و حسام هاشمی بودند که به صورت داوطلب آمده بودند. بیست و سه اردیبهشت سال 59 ما شهر سنندج را آزاد کردیم. در سنندج فقط فرودگاه و پادگان لشکر بیست و هشت کردستان در اختیار حکومت بود و بقیه ی شهر در اختیار ضد انقلاب بود. تقریباً در ماه شهریور ما اکثر شهرها را آزاد کرده بودیم. صبح ساعت نه و نیم یا ده دیدیم که فرودگاه سنندج بمباران شد. البته ما وقوع جنگ را پیش بینی می کردیم.  در کرمانشگاه شورای عالی دفاع تشکیل شد و این افراد آمدند: بنی صدر رئیس جمهور، شهید رجایی نخست وزیر، فکوری به عنوان فرمانده ی نیروی هوایی و و زیر دفاع، مرحوم ظهیر نژاد به عنوان فرمانده ی نیروی زمینی . بنده و صیاد شیرازی گفتیم که عراقی ها در مرز تجمع کرده اند. من به قصر شیرین رفتم و از بالای ارتفاعات دیدم که یک لشکر مکانیزه  عراقی ها پشت مرز است. هم بنده و هم صیاد شیرازی اعتقاد داشتیم که عراق قصد حمله دارد. در آن جلسه من مشاهدات خود را گفتم. جملات آقای بنی صدر این بود: رو کرد به ما و گفت شما پاسدارها امنیت کردستان را برقرار کنید جنگ به شما ارتباطی ندارد. بقیه ی فرماندهان ارتش هم که حضور داشتند باور نکردند. آقای بنی صدر گفت شما پاسدارها می دانید که جنگ چگونه است؟ باید معادله ی قوا بین آمریکا و شوروی به هم بخورد. بعد هم به مهران رفت و مصاحبه کرد و گفت مردم ببینید ما آمده ایم و اینجا هیچ خبری نیست. در آن جلسه شهید بروجردی فرمانده ی غرب بود و شهید ناصر کاظمی. نه بنی صدر و نه هیچکدام از فرماندهان آن زمان باور نکردند که جنگ در حال وقوع است. من در شروع جنگ کردستان بودم. شهید یوسف کلاهدوست قائم مقام سپاه به من تلفن زد و گفت به وجود شما در کردستان نیازی نیست و از همین الان به سمت خوزستان حرکت می کنید. ما با حدود 150 نفر با ماشین رفتیم. آن زمان ما جیپ آهو داشتیم و مستقیماً به اهواز رفتیم ولی سلاح، مهمات، خمپاره ی صدو بیست با خود بردیم. در خوزستان هنوز پاسدارها خمپاره ی صدو بیست نداشتند اما ما چون شش ماه در کردستان جنگیده بودیم. ما در یک جنگ باضد انقلاب به خوبی آموزش دیده بودیم. با امثال حسین خرازی که بعداً فرمانده ی لشکر شد و تعدادی که با هم آمدند همگی بچه های جنگی بودند.

در آن زمان شما متأهل بودید؟

بله من فروردین 59 ازدواج کردم. یک هفته ی بعد هم به کردستان رفتم. همسر من یک ماه بعد با هواپیمای سیصد و سی به کردستان آمد. اما دو ماه بعد با استفاده از بی سیم همدیگر را آنجا پیدا کردیم. همسر من یک پاسدار و انقلابی بود. من به ایشان گفتم که ممکن است شهید شوم شما می توانید با این مسئله کنار بیایید. ایشان گفت برای رضای خدا صبر می کنم ولی یک شرط دارم اگر خواستید برای آزادی فلسطین بروید باید تا جایی که می شود تا سوریه و لبنان من را همراه خود ببرید. شرط ضمن عقد ایشان این بود و ما هم اعلامیه ی ازدواج خود را روی یک برگ کاغذ نوشتیم و دم سپاه زدیم. آنقدر افراد با پوتین آمده بودند که در خانه جا نبود و پوتین ها را در کوچه گذاشتند. آیت الله طاهری عقد را خواند. آقای صلواتی فرماندار بود. آقای بجنوردی استاندار بود. آن شب غذا کم آمد چون همه ی پاسدارها با لباس سپاه آمده بودند. شورای سپاه را که تشکیل دادیم. آقای مهندس حبیب الله خلیفه سلطانی که بعداً شهید شد ، معاون آموزش بود. من فرمانده ی عملیات بودم. ولی ما در شورا مصاحبه می کردیم. به حسین خرازی گفتم به چه دلیل می خواهی به سپاه بپیوندی؟ گفت من می خواهم جان خود را فدای اسلام کنم. آدم عجیبی بود. جالب است که بعد از مصاحبه ایشان به اسلحه خانه رفته بود. گفت من در جنگ بودم و سربازی رفتم و جنگیدم.

قطعاً خانواده ی شما همراه بوده که توانسته اید این مسیر سخت را طی کنید.

من از اصفهان به تهران می آمدم سر راه رفتم به زیارت حضرت معصومه و گفتم: یا حضرت معصومه الان وقت ازدواج من است اما ما دخترها را نمی شناسیم. آینده ی خودرا نمی دانم چطور رقم خورده است. شما عمه ی سادات هستید یک عنایتی به ما بکنید و خانمی که شما می پسندید و در مسیر انقلاب همراه ما باشد قسمت بکنید. البته آن زمان می دانستم پاسداری سخت است اما نمی دانستم جنگ می شود. حضرت فاطمه ی معصومه یک عنایتی به من کرد. من جلسه ای با این خانم گذاشتم البته از قبل ایشان پانزده سوال نوشت و گفت باید به این      سوال ها جواب بدهید. با نهضت آزادی چه ارتباطی دارید؟ نظر شما نسبت به مجاهدین خلق چیست؟ یک شب من در سپاه بودم و دوازده شب به این سوالات پاسخ می دادم. الان آن سوال و جواب ها موجود است. خانم من درس طلبگی خوانده بود. از شاگردان خوب بانو امین بود. من دست خداوند و امیرالمومنین را درزندگی خود حاضر می بینیم. ما به جد خود که امیرالمونین است خیلی ارادت داریم. در این مسیر حضرت امیر دست ما و خانوده را گرفت.  

خیلی از دوستان و هم رزمان شما مانند آقای شمخانی از ادامه ی جنگ بعد از فتح خرمشهر دفاع می کنند نظر شما چیست؟

ادامه ی جنگ دو بخش دارد: یک بخش نظامی، یک بخش سیاسی. جنگ ها را رهبران سیاسی شروع می کنند و رهبران سیاسی تمام می کنند. فرماندهان نظامی تابع رهبران سیاسی هستند. دقت کنید این جملات را که میگویم. رهبر سیاسی عراق تصمیم گرفت با ایران وارد جنگ شود و رهبر سیاسی ایران حضرت امام تصمیم گرفت قطعنامه 598 را بپذیرد. آغاز و انجام جنگ یک تصمیم سیاسی است. فرماندهان مشاوره می دهند اما تصمیم گیری نهایی با آنها نیست. این در همه ی دنیا است و مربوط به ایران نیست. در قانون اساسی ما نیز در اولین بند در وظایف ولایت فقیه آمده که جنگ و صلح از مسئولیت های ولی فقیه است. از نظر نظامی وقتی که ما خرمشهر را آزاد کردیم، آن منطقه قابل دفاع نبود.عراقی ها هنوز بیش از هزار کیلومتر از مرزهای ما را در غرب کشور در اختیار د اشتند. هدف از جنگ تحمیل اراده ی سیاسی یک کشور بر کشور دیگر است. صدام به ما حمله کرد تا خوزستان را از ایران جدا کند. برای اینکه آن هدف را از بین ببریم یا باید نیروی نظامی دشمن را منهدم کرد و یا با دشمن صلح کرد. من نظر نظامی خود را عنوان می کنم. از نظر نظامی در سال شصت و یک مرز خرمشهر قابل دفاع نبود. و صدام می توانست مجدداً به ما حمله کند. کما اینکه وقتی ما قطعنامه 598 را قبول کردیم باز هم صدام حمله ی مجدد کرد. با دوازده لشکر به خرمشهر، خوزستان و غرب کشور آمد. ما قطعنامه را قبول کرده بودیم اما او مجدداً حمله کرد که خرمشهر را بگیرد. صدام اصلاً قابل اعتماد نبود. هم منافقین را از مرز قصر شیرین به سمت کرمانشاه راه انداخت ، هم خود او در جنوب با بیش از دوازده لشکر حمله کرد.

نظر سیاسی خود را نمی گویید؟

من نظر سیاسی خود را نمی گویم. از نظر نظامی ادامه دفاع معقول و مشروع بود. از نظر نظامی ما باید ارتش عراق را منهدم می کردیم. ما باید رژیم عراق را تضعیف می کردیم. وقتی که ما فاو و شلمچه را گرفتیم حامیان عراق از جمله آمریکا متوجه شدند که ایران از نظر سیاسی نیز قدرتمند شده و مجبور شدند در قطعنامه ی 598 به ما امتیاز بدهند آن چیزهایی که حاضر نبودند قبلاً بدهند. مسائل سیاسی را از مسئولین سیاسی جنگ مانند حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی یا سردار محسن رضایی بپرسید. من به عنوان یک فرمانده ی نظامی تا روز آخر جنگ را یک دفاع مشروع و عاقلانه می دانم. ما یک استدلال داشتیم که صدام را ساقط کنیم برخی از مسئولین سیاسی با امام همراهی نکردند.

برخی اتهاماتی را به بسیج و سپاه می زنند اینکه در دوران جنگ عملیات بدون برنامه ریزی کافی انجام می شد. چقدر این مسئله را قبول دارید؟

صفوی: من به عنوان کسی که از اول تا آخر جنگ مسئولیت داشتم یعنی بنیانگذار و فرمانده ی عملیات جنوب در خوزستان بودم. بعد فرمانده ی نیروی زمینی سپاه شدم، سپس قائم مقام فرمانده ی کل سپاه شدم ، می توانم بگویم که در تمامی عملیات های جنوب و غرب کشور مسئولیت مستقیم داشتم و با اطمینان می گویم که فرماندهان جنگ، عاقل با تدبیر و متشرع بودند که نسبت به خون مسلمین بودند. ما برای اینکه خون جوانها کمتر ریخته شود و شهید و زخمی شوند و پیروزی بوجود بیاید بالاترین و دقیقترین کارهای اطلاعاتی را انجام می دادیم. شناسایی های اطلاعاتی ما مثلاً شش ماه طول می کشید. زمین دشمن، وضعیت او و وضعیت جوی را در نظر می گرفتیم بعد از شناسایی ها که کار اصلی اطلاعات بود، به تنهایی عملیات را طرح ریزی نمی کردیم. از فرماندهان لشکر ها مانند شهید همت، حسین خرازی استفاده می کردیم. نه تنها با فرمانده لشکر بلکه تا رده ی فرمانده ی گردانها می رفتیم و طرح را مطرح کرده و نظرات آنها را جویا می شدیم. ما تا اطمینان صد در صد پیدا نمی کردیم که این طرح ریزی منجر به پیروزی می شود دستور عملیاتی صادر نمی کردیم. البته این یک طرف قضیه بود یک طرف هم دشمن قرار داشت. دشمن هم در داخل ایران عوامل نفوذی داشت. مثلاً کربلای 4 در سال 65 کاملاً لو رفت و ما مطلع نبودیم که دشمن در اطلاع است. بنابراین با شروع عملیات ما تلفات سنگینی دادیم. همان چند ساعت اول عملیات را قطع کردیم. بعد از چند روز عملیات کربلای 5 را در شرق بصره شروع کرده و دروازه های شرقی بصره را شکستیم که در آن نقطه دشمن غافلگیر شد. با اطمینان می گویم که فرماندهان مومن، خردمند و شجاع که نسبت به دماع مسلمین. مثلاً ما بیمارستان های خود را نزدیک خطوط جبحه می بردیم که تا بسیجی ها پاسداران و ارتشی ها مجروح می شوند زود به بیمارستان برسانیم و عمل جراحی انجام گیرد. آمریکایی ها در جنگ ویتنام وقتی که سربازها تیر می خوردند دو و نیم ساعت طول می کشید تا به بیمارستان رسانده شوند. ما این زمان را به یک تا یک و نیم ساعت رساندیم.  یعنی از زمانی که یک رزمنده ترکش می خورد و حتی عمل مغز یا قلب نیاز داشت، به بیمارستان حضرت فاطمه ی زهرا می رسید. ما بیمارستان ها را جلو برده بودیم اما به گونه ای می ساختیم که سه لایه بتن می ریختیم تا اگر بمب پانصد کیلویی هم می ریختند بیمارستان تخریب نمی شد. کما اینکه در عملیات فاو بیمارستان حضرت فاطمه را که در کنار رودخانه ی بهمن شیر بود هم با بمب هوایی و هم با شیمیایی زدند اما نتوانستند آن را منهدم کنند.

پس تمامی دقتها صورت میگرفت.   

اولین عملیات ما که فرمانده ی کل قوا خمینی روح خدا بود یک برادر تهرانی داشتیم به اسم تیموری. این فرد شش ماه می رفت و چاشنی مین هایی را که دشمن کار گذاشته بود در می آورد. یعنی خود مین بود اما چاشنی نداشت. در هر عملیاتی قبلاً شناسایی اطلاعاتی دقیق انجام می شد و گردان تخریب معبر عبور ایجاد می کردند. شهید تیموری از سنگر عراقی ها کمپوت، شیرخشک یا سیگار عراقی می آورد . همان عملیات را ما چهار صبح شروع کردیم. برای اینکه در این ساعت عراقی ها خواب بودند و مطمئن بودند که از ایران حمله ای در این ساعت صورت نمی گیرد. در فاو ما شش ماه کار اطلاعاتی کردیم. غواصان ما دو یا سه روز در منطقه ی فاو سونداژ می کردند. یعنی زمین را گمانه می زدند. مکانیک خاک آنجا را بررسی می کردند که آیا تانک که چهل و پنج تن وزن دارد می تواند در زمین های شوره زار آنجا حرکت کند؟ لودرو بلدوزر می تواند حرکت کند؟ یعنی کار بسیار علمی و دقیق انجام می گرفت. مثلاً ما جدول بیست ساله ی جزر و مد روخانه ی اروند رود را از یک کشور خارجی گرفتیم. علاوه بر عکس های هوایی که هواپیما های آراف 4 نیروی هوایی ارتش برای ما تهیه می کرد، ما عکس ماهواره ای از منطقه ی فاو گرفته بودیم. این عکس به دلیل مسائل کشاورزی تهیه شده بود اما ما از آن کاربرد نظامی می کردیم. خود ما مفسر عکس هوایی و مفسر عکس ماهواره ای داشتیم. دلایل این تسلط اطلاعاتی و پیروزی های ما هم شناسایی و دقت های اطلاعاتی و هم شجاعت رزمنده ها و فکر برتر فرمانده ها بود.  

جنجالهای زیادی در مورد فعالیت های سیاسی سپاه می شود. برخی می گویند که سپاه حق فعالیت سیاسی ندارد. برخی نیز معتقد هستند که فعالیت سیاسی نیز قسمتی از مأموریت های سپاه است. نظر شما چیست؟

سپاه نباید در هیچ حزب و جناح  سیاسی دخالت کند. این منعی است که هم امام بزرگوار و هم مقام معظم رهبری نسبت به آن دستور داده اند. این یک دستور شرعی هم است که در هیچ یک از جناح بندی های داخلی یا له یا علیه هیچ کاندیدایی نباید شرکت کند. سپاه یک ارگان ملی است و فراتر از جناح های سیاسی کشور است. شأن سپاه شأن نظام جمهوری اسلامی است. سپاه می خواهد کل کشور انقلاب و قوای سه گانه را حفظ کند. شأن سپاه شأن همه ی ملت ایران است. پاسداران ما باید بینش سیاسی داشته باشند در غیر این صورت نمی توانند از انقلاب اسلامی دفاع کنند. اصلاً تفاوت ما با سایر نیروهای مسلح در اندیشه ی سیاسی است. بنده به عنوان یک پاسدار از قبل از انقلاب بینش سیاسی داشتم. با همان بینش با رژیم شاه مبارزه کردم. بنده به عنوان فرمانده ی سپاه چون عضو شورای امنیت ملی هستم بایستی بینش سیاسی نسبت به تغییر و تحول جهانی منطقه ای و ملی داشته باشم. فرماندهان ما در سپاه استان باید مسائل سیاسی استان را بفهمند. در شورای تأمین استان تنها مسائل نظامی مطرح نمی شود مسائل سیاسی منطقه نیز مطرح می شود. بنابراین داشتن بینش سیاسی برای پاسداران و خصوصاً فرماندهان در سطوح بالاتر مهم است. چرا فرمانده ی کل سپاه عضو شورای امنیت ملی است؟ چرا در دوران جنگ عضو شورای عالی دفاع بود؟ من اکثراً در جلسات شورای عالی دفاع شرکت می کردم چون بعد جنگ یک بعد سیاسی بود. ولی من دخالت ارگان سپاه را در مسائل سیاسی کاملاً رد می کنم. عناصری از بسیجی های ما ممکن است در جاهایی علاقمندان خود را. یا حتی تخلفاتی کرده باشند. بسیج مانند سپاهی ها تابع ما نیست. بسیج ممکن است در جاهایی خطاهایی بکند. ممکن است برخی از افراد سپاه موضع گیری های سیاسی بکنند که بعضاً هم اشتباه است. در همین انتخابات امسال، در فروردین ماه که ما به دیدن حضرت آقا رفتیم، خطاب به همه ی فرمانده ها اعلام کردند به هیچ وجه حق ندارند و بعد هم ابلاغ رسمی کردند.

برخی الان شما را با ده سالی که در سپاه مسئولیت داشتید بخصوص در دوران دولت اصلاحات مقایسه می کنند. اینکه شما از آن موضع گیری های سیاسی آن ایام خود فاصله گرفته اید. در آن زمان بسیار صریح موضع گیری می کردید که با تیتر های روزنامههای اصلاح طلب مواجه می شد. آیا این مسئله درست است؟

من از نظر فکری تغییری نکرده ام. ما از قبل خط امام و خط مقام معظم رهبری خط سیاسی پاسداران ما خط ولایت است. ما از نظر سیاسی متعلق به هیچ جناحی نیستیم. در شرایطی که من فرمانده بودم یک اقتضاء های خاصی را می طلبید. البته آن موضعی که آن قدر در آن سال ها سرو صدا کرد موضع من نبود. آنها حرفهای من را تغییر دادند. اما الان من چون به عنوان دستیار و مشاور حضرت آقا هستم باید خیلی با احتیاط تر صحبت کنم. من سعی می کنم بعد از در نظر گرفتن خدا در مسائل سیاسی، مصالح ملی و مسائل انقلاب را در نظر بگیرم. البته با برخی دولت ها و برخی آدم های داخل دولت ها که به منافع ملی ما ضرر می زدند طبیعتاً موضع می گرفتم. هر کسی که بخواهد علیه امنیت ملی ما. چون من پاسدار دفاع از انقلاب اسلامی و از این کشور و این ملت هستم. اگر کسی بخواهد علیه امنیت ملی ما عمل کند طبیعتاً من به عنوان یک فرد موضع می گیرم. ولی زیاد تغییری در من حاصل نشده. خداوند من را در صراط مستقیم الهی تا بحال حفظ کرده و حس می کنم امیرالمومنین(ع) دست ما را گرفته است.

یکی از محاسن مهم فرماندهی شما فتنه ی 78 بود که مقام معظم رهبری هم اشاره کردند که دو برنامه ی ریزی ده ساله از 68 تا 78 و از 78 تا 88 صورت گرفته. چقدر سختی کشیدید و چقدر به عنوان فرمانده ی سپاه از این فتنه مطلع بودید؟ 

فتنه ی 78 ترکیبی از عناصر داخلی بود که بعد هم رسانه های خارجی برآن سوار شدند. یک هفته طول کشید و تهران را به آتش کشیدند. برخی از عناصر دولتی در این فتنه دخالت داشتند. برخی عناصر در مجلس دخالت داشتند و تحریک می کردند. برخی از عناصر دولت مانع ورود سپاه شدند. چون یک هفته طول کشید. طبق مصوبه شورای امنیت ملی اگر نیروی انتظامی قادر نباشد آرامش و امنیت را برقرار کند سپاه باید مسئولیت را بپذیرد. ولی وزیر کشور و رئیس جمهور آن زمان مخالف ورود سپاه بودند. آقای دکتر روحانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفتند که بعد از یک هفته مسئولیت را به سپاه واگذار کنند. وقتی مسئولیت به سپاه واگذار شد بعد از چند ساعت بدون هیچ خونریزی مسئله تمام شد. من به تمام پاسداران و نیروی انتظامی دستور دادم. وقتی مسئولیت به سپاه واگذار می شود نیروی انتظامی هم در کنترل سپاه قرار می گیرد. من به آنها دستور دادم که هیچ نوع اسلحه ای را به کار نگیرند. بنابراین بدون اینکه یک نفر کشته شود ظرف چند ساعت آرامش و امنیت برقرار شد. خسارت جانی بوجود نیامد اما خسارت سیاسی وجود داشت. از انگلیس خبر می دادند که در ایران یک انقلاب در حال وقوع است. چه در فتنه ی 78 و چه در فتنه ی 88 این مسائل به ضرر منافع ملی ما بود و به ضرر مردم ما بود. خسارتی که وارد شد خسارت بزرگی بود.

شما در سال 88 هم به عنوان یک مقام ارشد کشور از فتنه ای که اتفاق افتاد مطلع بودید. چه تشابهات و تفاوت هایی بین این دو فتنه می دیدید؟

سال 78 مسئله فقط در تهران بود اما در سال 88 به استان های دیگر هم سرایت کرده بود. فتنه ی هفتاد و هشت ظرف یک هفته تمام شد اما 88 چند ماه طول کشید. در سال 88   خارجی ها بسیار ورود پیدا کردند و تیم داخلی و خارجی با هم یک ارتباطاتی داشتند. بسیاری از عناصر داخلی یک خیانت مسلم کردند. صبر حضرت آقا برای من خیلی مهم بود. یک رهبر صبور، خردمند و دوراندیش بود. اگر این اتفاق در آمریکا و انگلیس هم می افتاد نیروهای امنیتی دخالت می کردند. امنیت یک کشور چیزی نیست که خدشه دار شود. وقتی که امنیت کشورها و حکومت ها به خطر می افتد قوی و شدید برخورد می کنند. چه ایران، چه آمریکا و چه فرانسه، بحث امنیت بحث مهمی است.

برخی می گویند که چرا سپاه در فعالیت اقتصادی شرکت می کند. برخی منتقدین می گویند که با این فعالیت های اقتصادی برخی رانت ها برای سپاه ایجاد می شود.

 اگر بعد از جنگ کشور ما توانسته ده ها سد بسازد، جاده های زیادی را احداث کند. شش فاز در منطقه ی عسلویه باید ساخته می شد. یا کارهای بزرگ سازندگی که در کشور ما انجام شده مانند احداث لوله های آب، گاز اتوبان های بزرگ و سد های بزرگ بخصوص در مناطق مرزی که یک سری مسائل امنیتی خاص دارد و پیمانکاران حاضر نبودند در مناطقی حضور پیدا کنند که یک مقدار مسائل خاص دارد.  سپاه در بخش سازندگی خدمات بزرگی را به ملت ما انجام داده . من به عنوان فرمانده ی سپاه به هر واحد مهندسی که در سازندگی شرکت می کردند مثلاً جاده سازی کرده و یا لوله گذاری گاز می کردند می گفتم به هر روستایی که می رسید آن جاده ی روستا را هم ترمیم کنید. اگر مسجد ندارند برای آنها بسازید و مردم همان روستا را هم بکار بگیرید. در استان سیستان و بلوچستان ما راه آهن بم به زاهدان را ساختیم. من به آنجا رفتم و دیدم که از تمام مردم بومی منطقه برای کار و حتی حفاظت استفاده می شود. این بکار گیری مردم بومی هم امنیت آفرین بود و هم خدماتی که به روستا می رسید. این تدبیر رهبری انقلاب اسلامی است که یک نیروی کارآمد بکار گرفته شود. درزمان جنگ هزاران دستگاه لودر و بولدوزر با پول این ملت تهیه شده بود. یا این وسایل باید به پادگان ها برده می شد و خاک می خورد یا در صحنه ی سازندگی کشور مورد استفاده قرار می گرفت. ما ده ها هزار نیروی جوان داشتیم . این نیروهای جوان را می توانستیم در پادگان ها حفظ کنیم؟ حضرت آقا اجازه دادند که از بخشی از نیروها که در مسائل نظامی، هوایی و غیره بکار گرفته نمی شدند استفاده شود. شاید این افراد دو یا سه درصد از پاسداران باشند. دو یا سه درصد از پاسداران ما در بخش سازندگی بکار گرفته شده اند. البته تجهیزات عمده ی ما آمدند. سپاه پاسداران و قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء پیمانکاری های بزرگی از مردم می گیرد. یعنی کارها را به تنهایی انجام نمی دهد. کارها را تکه تکه کرده واز مردم کمک می گیرد. مثلاً یک لوله ی گاز هزار کیلومتر طول دارد. برای اینکه پیمانکاران شخصی را می گیرد و برکار آنها نظارت می کند. من به عنوان کسی که مسائل کشور را می شناسم. عقب ماندگی های بزرگی ما در بخش های زیرساختی داریم. ما الان دربخش راه آهن واقعاً مشکل داریم. الان ده سال بیشتر است که ما می خواهیم جاده ی تهران به شمال را بسازیم. هنوز مصلای تهران تمام نشده است. من هر وقت به نماز جمعه می روم رنج می برم. چون در تابستان مردم باید زیر آفتاب باشند و در زمستان نیز زیر برف و باران باشند. سپاه پاسداران برای کمک به دولت ها و کمک به ملت در سازندگی کشور از نبوغ خود استفاده می کند.

شما در همه ی مقاطع حساس و جنگ حضور داشتید به عنوان یک فرد مطلع بخصوص در حوزه های نظامی، بعد از جنگ چه تهدیداتی برای ما وجود داشته که با تدبیر رهبری از بین رفته است؟

در حوزه ی تهدیدات خارجی از سال 1990 که عراقی ها کویت را اشغال کردند و آمریکایی ها و متهدین آنها یک حمله ی بزرگی رابرای بیرون کردن عراق تدارک انجام دادند حضور آمریکایی ها در منطقه ی خلیج فارس برای ما یک خطر بزرگ بود. جنگ های دیگری مانند 2001 که آمریکایی ها به افغانستان حمله کردند و 2006 که آمریکایی ها به عراق حمله کردند سه حادثه ی بزرگ در اطراف ایران بود خصوصاً در 2001 و 2006 . خاطرات بوش چاپ شده است در این کتاب نوشته شده که ما بعد از افغانستان و عراق می خواستیم به ایران حمله کنیم. البته نظامیهای ما مخالف بودند. ولی واقعیت این است