«مهدی قزلی» نویسنده و منتقد ادبیات انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع با اشاره به جمله‌ای از شهید سید مرتضی آوینی که «انقلاب امر خلاف عادت است» اظهار داشت: یعنی عادت نمی‌تواند انقلاب را درست و یا نگه دارد. خود انقلاب خلاف عادت است و انقلاب اسلامی ما نیز خلاف عادت‌تر بود چون هیچ وقت مبتنی بر دین و اسلام انقلابی رخ نداده بود.
وی گفت: شهید آوینی نکته خیلی خوبی را درباره هنر و نویسندگی راجع به انقلاب دارند که می‌فرمایند «با به قالب در آوردن بعضی عادات و ملکاتی که منتسب به مسأله‌های انقلاب است، رمان انقلاب تولید نمی‌شود.» و نظرشان این است که باید از بین کسانی که تحول معنوی انقلاب را درک کرده‌اند با نظر به جوهر رمان و ادبیات باید کارهایی را خلق کنند که احتمالا به آن کارها می‌توان رمان و ادبیات انقلاب اتلاق کرد.
این نویسنده و منتقد ادبی افزود: تعریف شهید آوینی از ادبیات یک تعریف جان‌داری و خیلی سخت است. شاید اگر بخواهیم نگاه ایشان را پیگیری و بپذیریم؛ تولید رمان انقلاب کار بسیار صعب و دشواری باشد. بخاطر اینکه، آن کسی که می‌خواهد این رمان‌ها را تولید کند. اولاً باید مسلط به ابزار باشد؛ و رمان را در گذشته بشناسد و آگاه به جوهره رمان باشد. دوماً روح انقلاب و معنویت انقلاب اسلامی را با جان درک کرده باشد.
قزلی ادامه داد: شاید به همین دلیل باشد که شروع محکم ادبیات جنگ ما که ادامه ادبیات انقلاب است، توسط کسانی پیگیری می‌شد که با جانشان مسأله دفاع مقدس را درک کرده بودند. یعنی این نویسندگان رزمنده بودند. نویسندگانی که خودشان جنگ را درک کرده بودند و با فضای رمان نیز غریبه بودند و دست به قلم شدند و کاری انجام دادند که آن آثار در فرم و محتوا متفاوت شد.
وی تاکید کرد: شعار زدگی و غلط‌های فاحشی که باعث می‌شود نتوان اطلاق ادبیات و رمان به یک اثر داشت، در آثار رزمندگان نویسندگان وجود نداشت. و این نویسندگان راه‌گشا می‌شوند برای دیگران که آثار خوبی به منصه ظهور برسانند. باید توجه کنیم آدم‌های کاسب مسلک که دکان از ادبیات جنگ درست می‌کنند، حتما نمی‌توانند کسانی باشند که ادبیات انقلاب و دفاع مقدس را درست کنند و یا نگه دارند.
این نویسنده و منتقد ادبی تاکید کرد: انقلاب و جنگ ما، نه با پول و نه با زور انجام شد. بلکه از مسالمت‌آمیزترین انقلاب‌های دنیا، انقلاب ایران است. همیشه زور به عنوان یک ابزار در دست انقلابیون وجود داشت، اما از آن استفاده نکردند. تعداد کشته‌های انقلاب ما با توجه به گستردگی و عمق آن که همه چیز در این مملکت عوض شد با هیچ کدام از انقلاب‌های دنیا قابل قیاس نیست. نه پول و نه زور هیچکدام در توفیق انقلاب و دفاع مقدس موثر نبود، یا لااقل تاثیر اصلی نداشت.
قزلی بیان کرد: قاعدتاً در ادبیات نیز چنین نخواهد بود که با پول ادبیات دفاع مقدس موفق شود. ایجاد سازمان‌های عریض و طویل برای گسترش ادبیات انقلاب و دفاع مقدس اشتباه است.
وی در پاسخ به اینکه آیا گفتمان انقلاب اسلامی در ادبیات امروز وجود دارد یا خیر، گفت: بنده با قطعیت می‌گویم گفتمان انقلاب اسلامی در ادبیات امروز وجود دارد. نه‌تنها وجود دارد بلکه افق روشن‌تری دارد. برای اینکه ادبیاتِ اتفاقات بزرگ در وسط اتفاق تولید نمی‌شود. اتفاقاً باید از آن رویدار فاصله گرفت تا ادبیاتِ آن پدیدار شود. چون روح انقلاب ما دست نخورده است و نکاتی مثل عدالت و چیزی که به روح انقلاب مربوط است از بین نرفته است ما در آینده شاهد پدیدار شدنِ ادبیات بهتری از انقلاب خواهیم بود.
این نویسنده و منقتد ادبی تصریح کرد: با نگاه به روح و جسم انقلاب می‌تواند بسیاری از ادبای گذشته را نیز نویسنده انقلاب تلقی کرد، البته منظور من انقلاب اسلامی با نگاه تاریخ نیست. این همان چیزی است که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره دارند که «انقلابی بودن نه یعنی شما قصیده‌ای بگویید که زمان، مکان و آدم‌های انقلاب در آن باشد. بلکه انقلابی بودن یعنی یکی از فضایل یا مسأله‌های انقلاب را در یکی از ابیات و قزل‌هایتان وارد کنید» با نگاهِ توجه به روح انقلاب در ادبیات حتما ما می‌توانیم بگوییم در ادبیات انقلابی ما می‌شود به حافظ، سعدی و خیلی‌های دیگر نظر کرد. این جمله اصلاً، جمله خنده‌داری نیست اگر به روح انقلاب نظر کنیم.
انتهای پیام/ 121
