به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، ماه مبارک رمضان بیش از هر چیزی با شب قدر و نام مقدس حضرت علی (ع) گره خورده است. این تقارن می‌تواند دلیلی باشد برای آشتی با کتاب عظیم «نهج البلاغه» که نظیر و مانندی ندارد. مطالعه این کتاب در طول ماه مبارک رمضان فقط خواندن اثری برای پر کردن اوقات فراغت نیست؛ بلکه خواندن و به کار بستن مفاهیم «نهج البلاغه» هم عبادت است و هم آموزشی برای زندگی فردی و اجتماعی.
مقام معظم رهبری در برخی از بیانات خود اشاره‌هایی به این کتاب عظیم الشان داشته‌اند که اهمیت آن را از منظر رهبر کشوری اسلامی روشن می‌کند. چنان که ایشان تصریح دارند، «نهج البلاغه» بیش از هر اثر دیگری راهنمای رهبران و مدیران کشورهای اسلامی است.
در ادامه گزیده‌ای از اظهارات رهبر انقلاب درباره «نهج البلاغه» را می‌خوانید.
اعجاز کلام علوی
«ما از اهل بیت (ع) چیزهای زیادی داریم که اگر امروز عرضه بشود، دنیا را به اعجاب وا می‌دارد؛ مثل این نهج‌البلاغه. روی نهج‌البلاغه کار و نکات مهمش تفسیر و حلاجی شود، این‌قدر ما معارف عالیه داریم که امروز بشر محتاج آنهاست. اینها از زبان اهل‌بیت، به عنوان بیان اهل‌بیت و به عنوان اسلامی است که اهل‌بیت معرفی می‌کنند. پس، ترویج افکار اهل‌بیت [نکته بسیار مهمی] است.» (1)
«عزیزان با نهج‌البلاغه انس پیدا کنید [که] بیدار کننده و هوشیار کننده و قابل تدبر است. اگر خدای متعال توفیق داد و یک قدم جلو رفتید، آن وقت با صحیفه‌ی سجادیه - که مثل نهج‌البلاغه، کتاب درس و حکمت و عبرت و راهنمای زندگی سعادتمندانه‌ی انسان است - انس بگیرید.» (2)
«نهج البلاغه اوج هنر و اوج زیبایی است؛ زیبایی لفظ و زیبایی معناست. انسان مبهوت می‌ماند! هیچ شاعر بزرگ عرب، هیچ نویسنده‌ی هنرمند عرب، نتوانسته بگوید که من از مراجعه‌ی به نهج‌البلاغه بی‌نیازم.» (3)
«اگر ما اندکی با نهج‌البلاغه آشنا بشویم و راهمان را به سوی این کتاب باز کنیم، راه سوءاستفاده دشمنان کوچک و خرد و ریزی که در داخل هستند و نیز راه استفاده‌ی دشمنان بزرگ جنایت‌کاری که از غفلت ما و از دوری ما از اسلام، همیشه استفاده کرده‌اند بسته خواهد شد.» (5)
«شما امروز می‌فهمید که ما به نهج‌البلاغه چقدر احتیاج داریم. نهج‌البلاغه در حقیقت شخصیت خطی و رسمی امیرالمؤمنین است؛ یعنی خود علی نهج‌البلاغه‌ی مجسم است و این یکی دیگر از خصوصیات امیر مؤمنان است که آنچه می‌گوید عمل می‌کند. آنچه می‌خواهد در زندگی خود هم آن را پیاده می‌کند. امیرالمؤمنین شخصیت خودش و زندگی خودش، کلمه کلمه و سطربه سطر، تفسیر نهج‌البلاغه و تفسیر قرآن است. و لذا شما وقتی نهج‌البلاغه را بخوانید هم تاریخ زندگی علی را دانستید، هم اسلام را شناختید.» (5)
«نهج‌البلاغه را بخوانید که بفهمید. این نهج‌البلاغه قاموس؛ یعنی فرهنگ مفاهیم اسلامی است به یک معنا. خیلی عزیز است نهج‌البلاغه و چقدر دور است از دسترس ما! مردم ما نهج‌البلاغه را فقط اسمش را شنیده‌اید. اصلا نمی‌دانند نهج‌البلاغه کتاب عمل است. کتاب معرفی اسلام است. آنهایی که [می‌خواهند] به اسلام بکنند، آقایانی که توی قشرهای جدید روشنفکری [هستند]، اگر می‌خواهند اسلام را رد کنند، قبلا یک دور نهج‌البلاغه را بخوانند. هر کسی نهج‌البلاغه را نمی‌خواند از قرآن خبری ندارد، جاهلانه عمل می‌کند.» (6)
«نهج‌البلاغه کتاب تدوین شده انقلاب اسلامی است و آئین‌نامه این انقلاب می‌توان به حسابش آورد خود نهج‌البلاغه هم دارای همین خصوصیت است، یعنی در او میدان‌های وسیع زندگی انسان و بعدها و جانب‌های گوناگون وجود انسان که همه در اسلام هست، منعکس است.» (7)
«ما می‌خواهیم انقلاب فرهنگی کنیم، پس باید برگردیم به متون اسلام و از جمله‌ی متون اسلام و جزء راقی‌ترین و والاترین و زیباترین و پرمغزترین و همه‌جانبه‌ترین و خلاصه شگفت‌آفرین‌ترین، نهج‌البلاغه است. این جمله‌ای که بعضی گفته‌اند که دون کلام خدا و بالاتر از همه‌ی کلام‌های انسانها واقعا در مورد نهج‌البلاغه مبالغه نیست یک واقعیت است. افسوس که مردم ما آشنا نیستند.» (8)
«نهج‌البلاغه هیچ میدانی از میدان‌های زندگی را فروگذار نکرده، مگر این‌که در آن بلیغ‌ترین، رساترین، پرمغزترین و پرمحتواترین سخن را بیان کرده. مؤلفانی که درباره نهج‌البلاغه چیز نوشتند از جمله، کتاب بسیار پرارزش مرحوم استاد شهید مطهری، بنام سیری در نهج‌البلاغه، یک فهرست گونه‌ای از مضامین نهج‌البلاغه را آن‌جا ایشان ذکر کردند.»
«یک نگاه به این فهرست نشان می‌دهد که این کتاب چقدر چند بعدی و چند جانبه است و این واقعا یک شگفتی است. در همه‌ی بخش‌هایی که برای یک انسان کامل و برای یک جامعه‌ی انقلابی کامل، لازم و ضروری است نهج‌البلاغه بهترین و وافی‌ترین مطالب را ارائه می‌دهد. نهج‌البلاغه نموداری است از اسلام و اسلام آئینی است همه جانبه و انسان که موضوع اسلام هست و محور اندیشه اسلامی و ایدئولوژی اسلامی است، یک موجودی است چند جانبه.» (9)
«اگر بخواهیم امروز انقلاب اسلامی را ادامه بدهیم، یعنی آنچه به معنای واقعی کلمه انقلاب اسلامی است بایستی اسلام را همه‌جانبه مراعات کنیم و نمودارش نهج‌البلاغه است و برگردیم به نهج‌البلاغه و بازیابی کنیم [در] نهج‌البلاغه جنگ، سیاست، دیپلماسی، ارتباطات خارجی و سیاست خارجی، اخلاق، عبادت، زهد و همه چیز در نهج‌البلاغه هست و این نهج‌البلاغه چند بعدی نموداری از اسلام چند بعدی است که برای دوام انقلاب اسلامی و ساختن یک انسان چند بعدی ضروری و لازم است.» (10)
«نهج‌البلاغه برای ما از دو نظر اهمیت پیدا می‌کند، اولا از نظر طرح مسائل اصولی اسلام، الله، انسان و مشخص کردن دیدگاه‌های اسلام درباره انسان، نبوت و موضع نبوت در تاریخ انسان و شأن نبی و رسالت نبی و از این قبیل مسائلی که در باب نبوت هست،از یک نظر طرح مسائل اصولی اسلام را می‌کند. از یک نظر نهج‌البلاغه اشاره می‌کند به مسائل اجتماعی در محیطی منافقانه و مشتبه؛ و چون ما در چنان محیطی امروز قرار داریم پس مسائل زندگی و سیاسی و مشکلات و دردها و احیانا راه‌حل‌ها پس از این نظر هم نهج‌البلاغه برای ما مهم است.» (11)
«نهج‌البلاغه در مجموع درس زندگی اجتماعی برای مسلمان‌هاست؛ مطالب این کتاب به طور مجرد از زندگی مطرح نشده. گوینده‌ی این کلمات حاکم و فرمانروای بزرگی است که سلطنت او و حکومت او بر یک کشور پهناور و عظیمی گسترش داشته و این انسان بزرگ با احساس این مسؤولیت عظیم این مطالب را بر زبان جاری کرده. مانند گفته‌های یک حکیمی نیست که دور از غوغای زندگی و فارغ از واقعیت‌ها و مسائل گوناگونی که در یک جامعه ممکن است مطرح باشد می‌نشیند و معارف اسلامی را بیان می‌کند. مانند عارفی نیست که به حالات و کیفیات درونی و نفسانی خود تکیه می‌کند.»
«انسانی است که بار مسؤولیت اداره یک جامعه‌ی عظیم را بر دوش خود احساس می‌کند، و دانای دین و بصیر به همه‌ی معارف اسلامی و قرآنی است؛ با این دل پرمعرفت، با این روح بزرگ و در مقام این مسؤولیت با مردم روبرو می‌شود، با آنها حرف می‌زند، از آنها می‌خواهد، به آنها می‌گوید و پاسخ سؤال‌های آنها را می‌دهد؛ این شرائط صدور نهج‌البلاغه است.»
«ما امروز در همان شرائط قرار داریم، شرائط کنونی جامعه‌ی اسلامی همان شرائط است. البته نهج‌البلاغه مخصوص کشور ما نیست، مال همه دنیای اسلام است، اما دنیای اسلام هم امروز در حال یک بیداری و حیات دوباره‌ی اسلامی است، در کشور ما و در جامعه‌ی ما - که در سایه‌ی همین آموزشهای امیرالمؤمنین و با اتکاء به نفس نهج‌البلاغه این انقلاب به پیروزی رسیده، و امروز همان جامعه اسلامی و علوی تشکیل شده و همان شرائط تقریبا در بیشتر ابعاد بر جامعه‌ی ما و کشور ما حکومت می‌کند - امروز روز استفاده هر چه بیشتر از نهج‌البلاغه است.»
«امروز می‌شود از دیدگاه دقیق و نافذ امیرالمؤمنین به واقعیت‌های جامعه و واقعیت‌های جهان نگاه کرد و بسیاری از حقایق را دید و شناخت و علاج آنها را پیدا کرد. لذاست که به نظر امروز از همیشه به نهج‌البلاغه ما محتاجتریم.» (12)
منابع:
1ـ بیانات در دیدار با اعضای شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)
2ـ بیانات در دیدار از دانشگاه صنعتی شریف
3ـ بیانات در خطبه‌های نماز جمعه‌ی تهران
4ـ پرتویی از نهج‌البلاغه با عنوان «علی و نهج‌البلاغه»
5ـ پرتویی از نهج‌البلاغه با عنوان «علی و نهج‌البلاغه»
6ـ سخنرانی درباره‌ی قیام امام حسین (ع)
7ـ بیانات در تاریخ 1359/02/13
8ـ همان
9ـ همان
10ـ همان
11ـ شناخت موضوعات نهج‌البلاغه
12ـ سخنرانی در کنگره بین‌المللی نهج‌البلاغه
انتهای پیام/ 161
