گروه فرهنگ و هنر دفاعپرس ـ رسول حسنی؛ انقلاب اسلامی ایران با وجود ناملایمات و دشمنیهایی که از سر گذارنده علیرغم تحریمها و تهدیدها و ضربات پیدرپی بدخواهان خود وارد دهه پنجم حیات خود شد.
حضور بینظیر مردم در 22 بهمن سال جاری ثابت کرد که انقلاب از مردم و مردم با انقلاب همراه هستند. رهبر معظم انقلاب با تقدیر از این پایمردی و پایبندی مردم بیانیه گام دوم انقلاب را صادر فرمودند که نقشه راه سالهای پیش رو برای پشبرد انقلاب است.
مطالعه، تفحص، تبیین و تشریح این بیانیه مهمترین وظیفهای جامعه فرهنگی است تا مسیر پیش رو را با قدرت بیشتر و با گامهایی پرصلابتر برویم. در سلسله یادداشتهای
سعی میشود مطالبات رهبر معظم انقلاب با نگاه فرهنگی مورد بررسی قرار بگیرد که قسمت پنجم آن را در ادامه میخوانید.
اعتقاد راسخ به اصول انقلاب تحجر نیست
«جمهوری اسلامی، متحجر و در برابر پدیدهها و موقعیتهای نو به نو، فاقد احساس و ادراک نیست، اما به اصول خود بشدت پایبند و به مرزبندیهای خود با رقیبان و دشمنان بشدت حساس است. با خطوط اصلی خود هرگز بیمبالاتی نمیکند و برایش مهم است که چرا بماند و چگونه بماند. بیشک فاصلهی میان بایدها و واقعیتها، همواره وجدانهای آرمانخواه را عذاب داده و میدهد، اما این، فاصلهای طیشدنی است و در چهل سال گذشته در مواردی بارها طی شده است و بیشک در آینده، با حضور نسل جوان مومن و دانا و پرانگیزه، با قدرت بیشتر طی خواهد شد.»
رهبر معظم انقلاب در این فراز از بیانیه گام دوم انقلاب از مبانی و اصول انقلاب یاد میکنند که اعتقاد به آن به معنای تحجر نیست. در عین تعامل با جهان معتقد به مرزبندی با هر چیزی است که اصول و مبانیاش را تهدید میکند. شناخت این اصول از منظر رهبر انقلاب که در واقع همان مبانی تصریح شده در بیانات امام خمینی است، ما را در پیمودن ادامه مسیر انقلاب کمک خواهد کرد.
اصول انقلاب شش اصل بنیادین است که امام راحل (ره) در بیانات، وصایا، سخنرانیها و نامههای خود در طول عمر پربارشان بیان کردهاند. این اصول عبارتند از «معیشت مردم»، «استقلال کشور»، «مبارزه با استکبار و زورگویی»، «توجه به مستضعفین و رفع فقر»، «تدین و پایبندی به مبارزه اسلامی» و «مساله فلسطین». این شش اصول بعد از ارتحال امام خمینی (ره) بارها و بارها و در مناسبات مختلف از زبان مقام معظم رهبری نیز تاکید، تصریح و تفسیر شده است. به جرات میتوان مدعی شد که رهبر معظم انقلاب در اغلب بیانات خود به طور مستقیم و غیر مستقیم به این اصول اشاره داشتهاند.
شرح و تفصیل این اصول از دیدگاه مقام معظم رهبری فرصتی بیش از آنکه در این نوشتار بگنجد میطلبد با این حال در یک نگاه کلی به آن پرداخته میشود که در ادامه میخوانید.
اصول انقلاب از منظر رهبر انقلاب
ایستادگی بر اصول انقلاب نیاز امروز انقلاب اسلامی است، این ایستادگی بیش از آنچه در گذشته مهم بود، اهمیت دارد، هر چقدر دامنه نفوذ انقلاب بیشتر شود به مراقبت بیشتری نیاز دارد. انقلاب اسلامی به مثابه درخت مثمر تناوری است که آفت متعدد و کشندهای آن را تهدید میکند. ایستادگی بر اصول انقلاب این درخت مبارک را از هر آفتی هر چند به ظاهر مهلک حفظ میکند.
چنان که مقام معظم رهبری بارها اشاره داشتهاند مطالعه مدقانه وصیتنامه سیاسی الهی امام خمینی (ره) باعث میشود اصول انقلاب را دریافت کنیم. راه امام، کلام امام، منش و جهان بینی امام در سطر سطر وصیتنامه آن حضرت به روشنی ترسیم شده است. هر چه امروز به انقلاب اسلامی ایران نسبت میدهند چنانچه در وصیتنامه امام وجود نداشته باشد، تحریافتی است که از سوی معاندان داخلی و خارجی به انقلاب وارد شده است.
اگر قرار است پیشرفتی حاصل شود و ایران اسلامی در همه ابعاد تبدیل به الگویی ممتاز شود، هیچ راهی جز حفظ اصول ندارد. اینکه این اصول درک شود و بعد از شناخت و پابندی به آن در مسیری که امام راحل ترسیم نموده حرکت کرد.
مقام معظم رهبری خطوط اساسی انقلاب را ضد استبدادی بودن، عدم وابستگی به قدرتها، استقلال همه جانبه، آزادی اجتماعی، عزت ملی، احساس تشخص، اعتماد به نفس، رشد آگاهی سیاسی میدانند. (خطبههای نماز جمعه 1390/1/14) شناخت استکبار جهانی و همپیمانانش و عدم تسلیم و سازش با آن، مبارزه مداوم و ابدی با استکبار و نظام سلطه جزو مبانی انقلاب است. ایشان این اصول را در انقلاب و معتقدان به آن نهادینه میدانند چرا که باور درست نیز همین است، حقیقت انقلاب از حقیقت اسلام نشئت گرفته و از به همین دلیل انقلابی مقطعی نیست که به مرور فراموش شود. عدم تغییر در شعارهای انقلاب به تعبیر رهبر انقلاب نشانه سلامت انقلاب است.
بدون بازخوانی اصول انقلاب نمیتوان آن را برای نسل امروز و آینده که امام و انقلاب را درک نکردهاند تبیین کرد. استقلال، آزادی، عدالتخواهی، تسلیم نشدن در برابر استبداد و استعمار، نفی تبعیضهای قومی و نژادی و مذهبی، نفی صریح صهیونیزم؛ اینها ارکان نهضتهای امروز کشورهای اسلامی است و همه برگرفته از اسلام و قرآن است. (بیانات در اجلاس بینالمللی بیداری اسلامی 1390/6/26) این اصول اگر به دست خودیها ثبت و تحلیل نشود، غیرخودیها خطوط آینده نظام را ترسیم خواهند کرد.
عدم اعتماد به دولتهایی که سابقه استعماری و ماهیت استکباری دارند نیز از اصول انقلاب است که رهبر انقلاب بر این نکته تاکید جدی دارند، این دولتها هستند که قصد دارند با عوامل خود چون رسانهها و برخی خودفروختگان داخلی در هدفهای انقلاب آرام آرام انحراف ایجاد کنند تا سرانجام کلیت انقلاب را از مسیر خود که حضرت امام تعیین کرده خارج کنند. به همین دلیل است که حضرت آیتالله خامنهای توصیه دارند که نسخه بیگانه را باید به خودش پس داد و راه حل مشکلات را از قلب اسلام به دست آورد.
جامعه دانشگاهی کشور در بحث اصول انقلاب وظیفهای سنگین بر دوش دارد. فضای دانشگاه به دلیل فضایی که بر آن حاکم است و در اغلب مناسبات و اتفاقات کشور ورود میکند باید بوسیله مدیران و اساتید و افراد موثر بر آن مدیریت شود تا هدفهایی که برای انقلاب مشخص شده محقق شود. انقلابی شدن دانشجو از مطالبات مقام معظم رهبری است، هر چند تا حدودی این مطالبه عملی شده اما چنانچه معظمله در دیدار جمعی از اساتید دانشگاهها در تاریخ 1395/3/29 تصریح فرمودهاند گزارشهایی که به معظمله داده میشود عکس انتظار ایشان است.
ایشان اتحاد، یکپارچگی، تکصدایی در دفاع از تمامیت انقلاب و حفظ و اشاعه و صدور آن از اساسیترین اصول انقلاب اسلامی ایران است. لازمه چنین امری اعتماد مسئولان کشور به نیروهای مستعد انقلابی داخلی است که نتیجه آن اتکای کشور به درون خواهد بود. ممکن است نوع سیاستگذاریها بنا به مصالحی تغییر کند که البته طبیعی است اما اصول و مبانی انقلاب تغییرپذیر نیست و نمیتواند چنین باشد. چرا که اصول انقلاب مبتنی بر اصل اسلام است.
مساله بعدی مدیرت فرهنگی بر مبنای شعارها و مبانی انقلاب است. برخورد قاطع با برخی از کالاهای فرهنگی که اصول انقلاب را تخطئه میکند از اولویتهای نهاد فرهنگی است که باید به آن توجه ویژه شود. رهبر انقلاب تاکید دارند که گفتمان اصلی انقلاب، هویت اصلی انقلاب مغلوب نباید مغلوب تألمات هنرمند شود. باید برای گفتمان انقلاب تلاش و کار کنید. اگر انسان مراقب حفظ آن هویت و گفتمان اصلی انقلاب نباشد، زبانش به زبان بدخواهان نظام نزدیک میشود. اگر هم اعتراضی وجود دارد، در عین اعتقاد با گفتمان و اصول انقلاب، اعتراض به یک ناهنجاری باشد.
مقام معظم رهبری در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 1375/2/20 میفرمایند: «در دنیا ما را به عنوان اصولگرا مورد تهاجم قرار میدهند. البته مراد از اصولگرا که در تعبیرات فرهنگی به کار میرود، آن چیزی که ما از کلمهی اصولگرا میفهمیم، نیست. اصولگرا یعنی متحجر، عقب مانده، نافهم و خشک مغز! این معنای اصولگرا در تعبیرات آنهاست. ما بدون اینکه به جنبه دشنام بودن این قضیه توجه کنیم، معنایی از اصولگرایی در ذهن داریم که به آن تفاخر میکنیم. درست هم هست. میگوییم ما به اصول ارزشی خودمان پایبند هستیم. واقعاً اصول اسلامی و اصول انقلاب را قبول داریم. بله اصولگرا هستیم. به این معنا اصولگرا هستیم؛ نه به آن معنایی که دشمن [مد نظر دارد].
نظام ما مبتنی بر اصولی است و اصرار هم دارد که این اصول را حفظ کند. بنا نیست که با این حرفها و دشنامها از میدان در برود. پس به این معنا کل نظام اصولگراست.
البته من در طول مدت این پانزده سال، به طور مستمر در کار اجرایی بودهام و دور از مسألهی اجرایی نیستم. ضرورتهایی که انسان را گاهی وادار میکند تصمیمی بگیرد، میدانم. در جاهایی ضرورتها بر انسان تحمیل میشود؛ بحثی نیست؛ اما کلا بایستی مبنای کار، تکیه بر اصول و ارزشها باشد. این نه تعصب است، نه تحجر، نه زیادهروی و نه قابل تشبیه است.»
ادامه دارد: