به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، مجموعه مستند «مسافران وطن» در پنج قسمت، کار گروه مستند فرهنگی روایت فتح، از روز شنبه 25 مرداد تا چهارشنبه 29 مرداد 99 هر روز ساعت 18 و از شبکه افق سیما پخش می‌شود.
این مجموعه خاطرات تعدادی از آزادگان را «از مرحله خداحافظی و اعزام به جبهه تا اسیرشدن، دوران حضور در اردوگاه، آزادی و نهایتاً بازگشت به خانه» در برمی‌گیرد که تحقیق و کارگردانی این برنامه را «علی‌محمد ذوالفقاری» به عهده داشته است.
به بهانه سالروز بازگشت آزادگان به میهن اسلامی، کارگردان مستند «مسافران وطن» در گفت‌وگویی درباره جزئیاتی را از ساخت این مستند بازگو کرد.
چه چيزی شما را برای ساخت اين مستند ترغیب کرد؟
بیشترین هم و غم من در سال‌های اخیر، نگارش یک مستندنگاری خوب و جامع درباره اسیر ایرانی بوده است. برای رسیدن به چنین هدفی، که چندان هم آسان نیست، ساعتهای طولانی با اسرای ایرانی جنگ تحمیلی حرف زده‌ام. ثبت و ضبط این گفت‌وگوها که بیشترشان هم به صورت ویدیوئی صورت می‌گیرد، با هزینه‌های مادی و صرف وقت زیادی همراه بوده است؛ فکر کرده‌ام که باید گفت‌وها را با تصویر و صدای خوبی بگیرم که ناچار به مهیا کردن لوازم و وسایل دیگر و در نتیجه پرداخت هزینه و وقت زیادی می‌شوم.
تأمین این هزینه‌ها از عهده و بضاعت شخصی من بیرون است وبرای تأمین آن باید فکری بکنم. پیشنهاد تولید مستند یا مجموعه‌مستندهایی درباره اسرا یا اسارت و در نهایت تولید آن، در واقع فراهم آوردن امکانی برای ادامه حیات این فکر و آرزوست و مبنای تازه‌ای ندارد. در عین حال که تولید خود مستند هم امکان‌ها و ظرفیت‌های تازه‌ای درست می‌کند و کمترینش ایجاد ارتباط بهتر با آزادگان عزیز و میسرکردن تحقیق است.
ايده اثر چطور به ذهنتان رسيد و چه هدفی داشتید؟
همان‌طور که در پاسخ قبلی شما هم گفتم، مدتی است پرداختن به ادبیات اردوگاهی دغدغه اصلی من شده است و اگر می‌شد و بشود که کار دیگری نکنم، ترجیح می‌دهم به این مقوله مشغول باشم. «مسافران وطن» به سیر سفر اسیر ایرانی می‌پردازد؛ از پیش از جنگ تا زمانی که پس از عبور از دوره سخت و طاقت‌فرسای اسارت نهایتاً به خانه برمی‌گردد.
دوران قرارِ پس از این برگشت و نسبتی که اسیر آزادشده با جامعه تازه دارد هم از دیگر مباحث این سیر است. هرچند آنچه در پنج قسمت بروز دارد همه مقاطع و جزئیات را در برنمی‌گیرد و صرفاً شمایی از یک ایده کلی و البته ساده‌برگزار شده است. جای این مباحث کتاب است و چهار پنج قسمت مستند اصطلاحاً تلویزیونی حوصله و گنجایش چنین معنایی را ندارد.
در مسير توليد اين مستند با مشكلي هم مواجه بوده‌اید؟
ساخت مستند جنگی ملاحظات و سختی‌های خودش را دارد. این مشکل وقتی به موضوع اسارت می‌رسیم بیشتر و سخت‌تر هم می‌شود. نبود آرشیو، در دسترس‌نبودن موقعیت‌های زندگی اسیر ایرانی و پرهزینه‌بودن ظرفیت‌هایی مثل بازسازی، که تمهید آن برای مستند تلویزیونی یا اقتصادی نیست یا دست‌کم معمول و مقبول نیست، از جمله مشکلات تولید است. این مشکل هر پیش‌تر می‌رویم بیشتر هم خواهد شد. مشکل دوم عبور از تفصیل و رسیدن به کلیتی است که، فرضاً در حوصله کوچک یک برنامه نیم‌ساعته تلویزیون، شمایی از آن کلیت را ارائه کند.
تاکنون چه آثاری را با موضوع اسارت و اسرا تولید کرده‌اید؟
کارهایی که طی چهار پنج سال اخیر با موضوع اسیر ایرانی و اسارت کرده‌ام این‌هاست؛ تحقیق و تهیه‌کنندگی مستند بلند «میان این روزها ایستاده‌ام» درباره اسیر آزادشده آقای داوود میقانی. تحقیق وتهیه‌کنندگی مجموعه 13 قسمتی «ساعتهای بی‌عقربه» که به حال و هوا و زندگی همسران اسرای ایرانی جنگ، در دوران اسارت همسران‌شان، پرداخته است. مستند بلندی هم درباره نوجوانان اسیر ایرانی حاضر در رمادی 1 و پژواک رسانه‌ای آن در روزهای جنگ ساخته‌ام که عنوانش «گزارش رمادی» است.
مختصری از داستان کار تازه‌تان، یعنی مسافران وطن، بگویید.
مسافران وطن روایت رزمنده اسیر ایرانی در یک بازه زمانی پرفراز و نشیب است؛ این دوره، پیش از جنگ آغاز و تا سال‌هایی پس از بازگشت اسیر آزادشده به وطن و نزد خانواده و جامعه‌اش را دربرمی‌گیرد. البته به همه مقاطع یکسان نپرداخته‌ایم و بنا به ملاحظات گوناگون، به برخی بیشتر یا کمتر پرداخته و حتی مواردی را هم حذف کرده‌ایم. امیدواریم که در مجموع دیدنی و شنیدنی باشد.
گفتنی است مجموعه مستند «مسافران وطن» در پنج قسمت، کار گروه مستند فرهنگی روایت فتح، از روز شنبه 25 مرداد تا چهارشنبه 29 مرداد 99 هر روز ساعت 18 و از شبکه افق سیما پخش می‌شود.
انتهای پیام/ 121
