راهبرد گمشدۀ سینمای ایران در جشنواره‌های جهانی/ ملاک انتخاب فیلم برای حضور در اسکار چیست؟

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ رسول حسنی؛ مراسم اسکار بدون تردید یکی از مهمترین رویدادهای سینمایی جهان است که حضور در آن و کسب مجسمه اسکار آرزوی هر فیلم‌سازی است و طبعا برای سینمای ما نیز اعتبار کسب خواهد کرد. گذشته از این‌که همه رویدادهای سینمایی متاثر از مناسبات سیاسی کشور برگزار کننده است ـ که مراسم اسکار نیز از این قاعده مستثنی نیست ـ نباید منکر ایجاد بستری برای تعامل سینماگران با دیگر هنرمندان شد.

در اینکه ایران به عنوان کشوری پیشرو در حوزه سینما باید حضوری فعال و موثر در رویدادهای سینمایی جهان داشته باشد شکی نیست اما ملاک و معیار این حضور چیست؟ هیچ فیلمسازی نمی‌تواند بگوید که تنها دغدغه‌ شخصی خود را به فیلم تبدیل کرده و میل دارد اثرش به هر جشنواره‌ای که دوست دارد بفرستد.

هر فیلم با هر نگاه و دغدغه‌ای که ساخته شده به هر حال کشور ایران را نمایندگی می‌کند و در قضاوت مخاطبان چنین آثاری نسبت به ایران اثرگذار خواهد بود. به همین دلیل هر فیلمی که در ایران ساخته شده و پروانه نمایش گرفته نمی‌تواند گزینه مناسبی برای حضور در رویدادهای سینمایی باشد. با این مقدمه واضح است که حضور در رویدادی مهم چون اسکار از حساسیت بالاتری برخوردار است، به‌خصوص اینکه آمریکا کشور برگزار کننده است.

در نود و سومین مراسم اسکار در سال 2021 فیلم سینمایی «خورشید» ساخته «مجید مجیدی» به عنوان نماینده ایران انتخاب شد، اثری تلخ، تکان دهنده و بدور از سیاه‌نمایی و شعارزدگی که دنیای تیره کودکان کار را به تصویر کشیده است. در فیلم «خورشید» خبری از طراوت «بچه‌های آسمان» نیست. اما همچنان تلاش برای رهایی و عدم تسلیم و جنگ نوجوانی پر از آرزو و امید را شاهد هستیم که در اینجا شکل پررنگ‌تری به خود گرفته است.

هر چند «خورشید» نمونه‌ای کامل از فیلمی دغدغه‌مند است که یک مسئله اجتماعی مهم را مطرح می‌کند اما نمی‌تواند نماینده خوبی برای ایران در مراسم اسکار باشد. حال آنکه در لیست نهایی هیات معرفی فیلم به مراسم اسکار اثر قابل تامل «درخت گردو» ساخته «محمدحسین مهدویان» نیز به چشم می‌خورد.

البته به دلایل موضوعی، بعید نبود که «درخت گردو» از سوی مسئولان مراسم اسکار پذیرفته نشود اما دست‌کم این حسن را داشت که ما با این اثر موضع خود را مشخص کنیم. «خورشید» اگر چه اثر قابل تحسینی است و احتمالا در اسکار ۹۳ نیز پذیرفته شود، اما این حضور به لحاظ راهبرد فرهنگی آورده‌ای برای سینمای ایران نخواهد داشت.

نام مجیدی به تنهایی برای ایران اعتبار است، او در همه آثارش قهرمانانی آرمان‌گرا، انقلابی، جهان‌شمول و ایرانی خلق کرده است که هر کدام می‌تواند الگویی برای مخاطب باشد، شاید جغرافیای قهرمانان مجیدی محدود باشد اما به شدت اینجایی و باور پذیر است با این همه «خورشید» همه آن چیزی است که بتواند ایران اسلامی را در چنین شرایطی نمایندگی کند. «درخت گردو» به دلیل اشاره مستقیم به حمله شیمیایی رژیم بعث به ایران و حمایت دولت‌های غربی از صدام می‌توانست در جایگاه خود احقاق حق قربانیان حملات شیمیایی باشد.

انتهای پیام/ 161