ایران، مهد فلسفه با رویکرد الهی است

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، در تقویم بین‌الملل نوزدهم نوامبر روز جهانی فلسفه نامگذاری شده است. وقتی نام فلسفه به میان می‌آید، به صورت ناخودآگاه نام یونان و فلاسفه‌ی یونانی از جمله سقراط و افلاطون و ارسطو به ذهن خطور می‌کند.

 

فلاسفه و مکتب سازان فلسفه و منطق یونان باستان که در حدود سه یا چهار سده پیش از میلاد مسیح در یونان می‌زیستند. اگر زحمت‌ها و ممارست‌های همه‌ی فلاسفه و عقلای دنیای قدیم قابل ستایش و تقدیر است اما نباید فراموش کرد، ایران مهد فلسفه و منطق بوده است.

 

فلسفه در لغت به معنای طرز تفکر و اندیشه است. «دین» یکی از ارکان مهم در فلسفه و طرز تفکر به شمار می‌رود. ایرانیان اولین ملتی بوده‌اند که دین داشته‌اند. زرتشت پیامبر ایرانی نه تنها دین یکتاپرستی را برای تمدن ایران به ارمغان آورد بلکه طرز اندیشیدن و تفکر و تامل را نیز در ایران کهن تغییر داد.

 

نباید فراموش کرد، زرتشت پیامبر نخستین کسی بوده است که به ظهور دین مبین اسلام بشارت داده بود. پس از طلوع آفتاب اسلام و رسیدن نور الهی آن به ایران زمین، میراث‌داران فرشاد و بزرگمهر و دیگر فلاسفه‌ی ایران کهن به اسلام گرویدند و این آغاز فصل نوینی از تاریخ فلسفه در ایران بود. فلاسفه‌ی مسلمان ایرانی در سده های بعدی با استعانت جستن از آموزه های قرآنی توانستند علم و دانش ایرانی اسلامی به ویژه فلسفه را نه تنها در ایران بلکه در سراسر پهنه‌ی گیتی گسترش دهند.

 

ابن سینا، ابوریحان بیرونی، محمد ابن زکریای رازی، ملاصدرا، خواجه نصیرالدین توسی، شیخ شهاب الدین سهروردی، حسین ابن منصور حلاج و بسیاری دیگر از علما و فضلا و عرفا، هر کدام قله‌ای از قله‌های رفیع فلسفه و منطق در تاریخ سرزمین ما هستند. هر کدام از این علما و فلاسفه سبکی متفاوت از سبک دیگری داشته است. حکمت اشراق شیخ شهاب با حکمت متعالیه ملاصدرا هرگز در یک کفه نیستند.

 

حکمت و فلسفه در اعصار و دهه های متاخر نیز در کشور ما رشد خود را داشته است. یکی از ارکان اصلی فلسفه در تاریخ معاصر کشورمان یقینا آیت الله سید محمد حسین طباطبایی بوده است. ایشان ضمن این که تالیفات بیشماری در علم حکمت و دانش فلسفه داشته اند، شاگردان بسیاری را نیز تربیت کرده اند که از آن جمله می توان به داریوش شایگان، استاد شهید مرتضی مطهری، شهید دکتر بهشتی، شهید دکتر باهنر، امام موسی صدر و... نام برد. هانری کربن متفکر فرانسوی نیز پس از شنیدن آوازه‌ی مرحوم استاد طباطبایی برای دیدار با این پیر فرزانه به ایران آمد و در محضر استاد شاگردی کرد.

 

نامگذاری نامی در سالشمار جهانی به نام روز فلسفه یقیناً با تاریخ ایران و فلسفه‌ی الهی محور ایران عجین است. تاریخ بشریت اگر چه متفکرین بنام و سرشناس و تاثیرگذاری را به خود دیده ولی بنا بر اذعان بسیاری از همین فلاسفه، تفکر ایرانیان سر سلسله‌دار همه‌ی اندیشه‌های فلسفه در تاریخ بشریت بوده است.

 

انتهای پیام/ 121