به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، درک تاریخ انقلاب اسلامی بدون شناخت علل پیدایش آن ممکن نیست. اگر ما نتوانیم ماهیت رژیم پهلوی را به‌درستی بشناسیم قطعاً در بحث چرایی و چگونگی انقلاب اسلامی نیز با مشکل مواجه خواهیم شد. یکی از مسائلی که می‌تواند باعث ایجاد شناختی درست از رژیم پهلوی شود این است که کدام دستگاه‌ها و نهادهایی سلسله پهلوی را حمایت کردند. مسلماً وقتی دولتی دست‌نشانده باشد دستگاه‌های امنیتی آن‌را نیز بیگانگان تعیین می‌کردند.
سازمان اطلاعات و امنیت کشور که به‌اختصار ساواک خوانده می‌شد زائیده دستگاه‌های امنیتی آمریکا و انگلیس است که تحت نظر آن‌ها شکل گرفت و پرورش یافت. در ایجاد این نیروی ضد مردمی بیش از همه آمریکا نقش داشت تا ایران به‌عنوان پایگاهی مطمئن حافظ منافع نامشروعش باشد. در کتاب «ساواک - سازمان اطلاعات و امنیت کشور (1335 ـ 1357)» نوشته مظفر شاهدی به‌تفصیل درباره شکل‌گیری ساواک پرداخته که قسمت دوازدهم آن‌را در ادامه می‌خوانید:
دیو چو بیرون رود فرشته درآید
[پس از آن‌که امام خمینی (ره) به فرانسه هجرت کردند] برخلاف آنچه رژیم پهلوی انتظار می‌کشید، تحرکات و ناآرامی‌ها گسترش یافت و مخالفان حکومت با سهولت بیشتری با ایشان ارتباط برقرار کردند. رسانه‌های گروهی، نشریات و روزنامه‌ها نیز برای انعکاس خواست‌ها، سخنان، اعلامیه‌ها و موضع‌گیری‌های ضد حکومتی ایشان آمادگی و آزادی عمل بیشتری یافتند.
ساواک برای کنترل فعالیت‌های امام خمینی (ره) و سایر مخالفان حکومت در فرانسه، با دستگاه اطلاعاتی و امنیتی فرانسه ارتباط نزدیک داشت؛ نمایندگانی از ساواک برای رایزنی با سازمان اطلاعات فرانسه وارد پاریس شدند. برخی رؤسا و مدیران برجسته سازمان اطلاعاتی فرانسه نیز برای ملاقات با مقدم، از تهران دیدار کردند.
ساواک همچنین برای تقویت موقعیت رژیم پهلوی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی فرانسه، مبالغ قابل توجهی در اختیار مدیران، سردبیران، نویسندگان و دیگر مسئولان این نشریات و روزنامه‌ها قرارداد. مأموران ساواک در میان کسانی که به ملاقات امام خمینی در نوفل‌لوشاتو می‌رفتند نفوذ کرده و گزارشات، اخبار و اطلاعاتی درباره موقعیت ایشان و فعالیت‌هایی که انجام می‌داد، برای ساواک تهران ارسال می‌کردند.
در همان حال ساواک دستورالعمل‌های پیاپی و با هدف کنترل فعالیت‌های امام خمینی و اطرافیان ایشان در فرانسه برای مأمورانش در این کشور ارسال می‌کرد. ساواک تلاش می‌کرد فرانسه موجبات اخراج امام و همراهانش را فراهم آورد.
ساواک بر آن بود دولت و سرویس اطلاعاتی فرانسه متقاعد شوند که امام با کمونیست‌های فرانسه و ایتالیا در تماس است. مأموران این سازمان پیشنهاداتی نیز مبنی بر ضرورت خروج ایشان از فرانسه به مقصد ایتالیا می‌دادند. ساواک امیدوار بود موجبات ترور و قتل ایشان در ایتالیا فراهم شود. ساواک با سرویس اطلاعاتی فرانسه مذاکراتی هم درباره ضرورت اخراج امام خمینی به کشورهایی نظیر امریکا، الجزایر، لیبی و سوریه داشت.
ساواک از سرویس اطلاعاتی فرانسه گلایه‌مند بود که در ارائه اخبار مربوط به فعالیت‌ها و رفت‌وآمدهای اطرافیان امام خمینی (ره) در پاریس، چنان‌که باید، دقت و سرعت عمل به خرج نمی‌دهد. با تلاش‌های ساواک، برخی مقامات بلندپایه سرویس اطلاعاتی فرانسه وارد تهران شده و در ملاقات با شاه قول دادند برای فعالیت‌های ضد حکومتی امام خمینی و طرفدارانشان در فرانسه محدودیت‌هایی ایجاد کنند.
پس از عزیمت امام خمینی (ره) به پاریس، ساواک برای بدنام کردن و از اعتبار انداختن ایشان چنین شایع کرد که وی به سرزمین کفر پناهنده شده است و گویا برخی از روحانیون و علمای میانه‌رو و متمایل به حکومت هم از این توطئه ساواک برای بدنام کردن ایشان استقبال کردند.
ساواک به مراقبت‌های خود از محل اقامت و فعالیت‌های امام خمینی (ره) و اطرافیانش در نوفل‌لوشاتو ادامه داد و نیروهایی از آن در نزدیکی منزل ایشان در فرانسه خانه‌ای اجاره کرده و به‌طور دائم آمدوشدهای این منطقه را تحت کنترل داشتند. ساواک درباره روابط، ارتباطات و آمدوشدهای اطرافیان امام خمینی با مخالفان حکومت در داخل کشور نیز اطلاعات قابل توجهی در اختیار داشت و از طریق منابع نفوذی خود در میان مخالفان، به اطلاعات و اخبار فراوانی درباره مذاکرات، خواست‌ها و محمولات و مراسله‌های پستی و نظایر آن دست می‌یافت.
مراقبت‌های ساواک بر ضد امام خمینی (ره) و اطرافیان ایشان در فرانسه تا هنگام حضورشان در این کشور ادامه داشت. هنگامی‌که به دنبال خروج شاه از کشور، امام برای بازگشت به ایران اعلام آمادگی کرد، مأموران ساواک در فرانسه درباره این موضوع گزارشات لحظه‌به‌لحظه‌ای به تهران مخابره کردند.
مقدم برای چگونگی برخورد با این موضوع، مذاکرات و گفت‌وگوهای مفصلی با دولت بختیار، فرماندهان نظامی، ژنرال هایزر، سفارت امریکا و نیز مأموران سیا در تهران و افراد و گروه‌هایی از انقلابیون در ایران انجام داد. راهکارهای مختلفی برای جلوگیری از ورود ایشان به ایران و یا برخورد با ایشان پس از ورود به ایران اندیشیده شد. نهایتاً چنین تصمیم گرفته شد که چاره‌ای جز فراهم آوردن تمهیدات لازم برای ورود مسالمت‌آمیز ایشان به کشور پیش روی مسئولان امر و مذاکره‌کنندگان وجود ندارد.
با این احوال شایعه ترور امام خمینی (ره) و گروه قابل توجهی از طرفداران ایشان پس از ورود به کشور تا مدت‌ها در میان افکار عمومی دهان‌به‌دهان می‌گشت و این نگرانی وجود داشت که با شهادت ایشان رژیم پهلوی حرکت انقلابی مردم را سرکوب کند؛ اما امام خمینی به‌رغم نگرانی‌های فراوانی که وجود داشت، روز 12 بهمن 1357 وارد تهران شد و ساواک نتوانست هیچ اقدامی انجام دهد.
ادامه دارد...
